Μεγάλη Πέμπτη… Η σφαγή του Λάντλοου

2

Στις 23 Σεπτέμβρη του 1913 ξεσπάει μια τεράστια απεργία του συνδικάτου Ενωμένων Ανθρακωρύχων Αμερικής (United Mine Workers of America). Στο Νότιο Κολοράντο, με κέντρο την πόλη Λάντλου (Ludlow), οι Ελληνες μαζί με εργάτες από 32 άλλες εθνότητες, συμμετέχουν καθολικά στην απεργία. 13.000 ανθρακωρύχοι παραλύουν τη λειτουργία των ορυχείων. Οι απεργοί, ανάμεσα στα άλλα, διεκδικούν:

• Την καθιέρωση του οκτάωρου (αντί του 12ωρου). 
• Την αναγνώριση του συνδικάτου τους.
• Την δυνατότητα να πηγαίνουν σε όποιον γιατρό επιθυμούσαν και όχι στους γιατρούς της εταιρίας.
• Το δικαίωμα να ψωνίζουν από όποιο κατάστημα προτιμούσαν οι ίδιοι, κι όχι από τα καταστήματα της εταιρίας.
• Την κατάργηση του script (η πληρωμή τους δεν γίνονταν σε εθνικό νόμισμα αλλά σε εναλλακτικό νόμισμα της εταιρίας με το οποία μπορούσαν να ψωνίσουν μόνο από τα καταστήματα της εταιρίας)
• Την αυστηρή εφαρμογή των νόμων της Πολιτείας του Κολοράντο όσον αφορά την ασφάλεια των ορυχείων
• Την εφαρμογή των νόμων που αφορούσαν το σύστημα φρουρών της εταιρείας, οι οποίοι είχαν τους εργατικούς καταυλισμούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Εθνοφρουρά και «μπράβοι»

Η απεργία των εργατών προκάλεσε την αντίδραση των Ροκφέλερ, οι οποίοι χρησιμοποίησαν ιδιωτικό στρατό, αποτελούμενο από μπράβους του Πρακτορείου «Μπελτουιν – Φελτς», ειδικευμένου στην καταστολή απεργιών. Ο ιδιωτικός στρατός των Ροκφέλερ ενισχύθηκε από την Εθνοφρουρά που απέστειλε στην περιοχή ο κυβερνήτης του Κολοράντο. Μπράβοι και εθνοφρουροί τρομοκρατούσαν τους εργάτες, οργάνωναν προβοκάτσιες, χωρίς να κάμψουν το φρόνημα των απεργών.

Μετά από τρεις μήνες δόθηκε εντολή να αποσυρθεί η Εθνοφρουρά, λόγω κόστους συντήρησης, ωστόσο τελικά παρέμεινε επανδρωμένη από μπράβους του Ροκφέλερ, μετά από συμφωνία με τον τοπικό κυβερνήτη.

Σε ηγετική μορφή της απεργίας αναδείχτηκε ο Έλληνας συνδικαλιστής εργάτης από την Κρήτη, Λούης Τίκας (Ηλίας Σπαντιδάκης το πραγματικό του όνομα). Ο Λούης Τίκας ήταν μετανάστης από την Κρήτη, είχε δουλέψει σε χαλυβουργεία και ορυχεία του Κολοράντο και ήταν οργανωμένος στην Ένωση Ανθρακωρύχων.

Η αντοχή των απεργών ανάγκασε την εταιρεία να φέρει στην περιοχή βαρύ οπλισμό, όπως πολυβόλα και ένα τεθωρακισμένο όχημα, που το αποκαλούσαν «Τραίνο του Θανάτου» (Death Special). Στόχος ήταν η επίθεση και εκκένωση των απεργιακών καταυλισμών. Επικεφαλής του στρατού των αφεντικών ήταν ο υπολοχαγός Καρλ Λίντερφερντ.

Η επίθεση έγινε στις 20 Απρίλη, μία ημέρα μετά το ελληνικό Πάσχα που γιόρτασαν όλοι μαζί οι εργάτες, Έλληνες, Μεξικάνοι, Ιταλοί κ.ά., με χορούς, ψητά αρνιά, αγώνες μπέιζμπολ.

Η αρχή της σφαγής

Οι εθνοφρουροί ζήτησαν από τον Λούη Τίκα να παραδώσει έναν απεργό. Εκείνος αρνήθηκε, γιατί δεν υπήρχε ένταλμα. Τότε η εθνοφρουρά άνοιξε πυρ εναντίον των σκηνών, σκορπώντας το θάνατο στους απεργούς και τις οικογένειές τους. Οι εργάτες ανταπέδωσαν και άρχισαν ανταλλαγές πυροβολισμών. Οι ανθρακωρύχοι έσκαψαν προστατευτικούς λάκκους, κάτω από τις σκηνές τους για τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους, για να προστατευτούν από τους πυροβολισμούς των πολυβόλων από τους φρουρούς της εταιρείας.

Εκείνο το βράδυ, υπό την κάλυψη του σκοταδιού, οι πολιτοφύλακες μπήκαν στον καταυλισμό και έβαλαν φωτιά σε σκηνές, σκοτώνοντας δύο γυναίκες και έντεκα παιδιά που είχαν βρει καταφύγιο από τους πυροβολισμούς σε ένα λάκκο κάτω από μια σκηνή. Δεκατρείς άλλοι άνθρωποι πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια των μαχών.

Η άνανδρη δολοφονία

Ο Λούης Τίκας πιάστηκε από την εθνοφρουρά. Ο Λίντερφελτ του έσπασε το κρανίο με τον υποκόπανο του όπλου του. Μετά, τον πυροβόλησαν πισώπλατα. Άφησαν τη σορό του επί τρεις μέρες μες στον ήλιο, σε σημείο που να φαίνεται από τα περαστικά τρένα. Δίπλα οι σοροί δύο ακόμη μελών του Συνδικάτου.

Καθώς τα νέα της σφαγής εξαπλώθηκαν, εργαζόμενοι σε όλη τη χώρα κατέβηκαν σε απεργία, σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους ανθρακωρύχους, που βρίσκονταν σε απεργία στο Κολοράντο και να εκφράσουν τη στήριξή τους προς εκείνους που είχαν χάσει τους αγαπημένους τους στο Λάντλοου. Πολλές πόλεις της πολιτείας καταλήφθηκαν από τους ανθρακωρύχους και ορισμένες μονάδες της Εθνικής Φρουράς κατέβασαν επίσης τα όπλα τους και αρνήθηκαν να πολεμήσουν.

Η απεργία των ανθρακωρύχων του Λάντλοου δεν πέτυχε τον άμεσο στόχο της και με αυτή την έννοια ηττήθηκε. Νίκησε όμως, γιατί πλέον τίποτε δεν ήταν όπως πριν. Η σφαγή του Λάντλοου αποτέλεσε τη σπίθα για να φουντώσει τα επόμενα χρόνια το αμερικανικό εργατικό κίνημα, το κίνημα των εργατών στα ορυχεία του Κολοράντο και όλων των ΗΠΑ.

Η απεργία και η σφαγή του Λάντλοου ενέπνευσε όχι μόνο εργάτες, αλλά και καλλιτέχνες, συγγραφείς, ποιητές. Το 1944, ο τραγουδιστής Γούντι Γκάθρι έγραψε ένα τραγούδι με τίτλο «The Ludlow Massacre». Το τραγούδι ακουγόταν συχνά στις διαδηλώσεις της δεκαετίας του ’60. Ο ποιητής Ντέιβιντ Μέισον έγραψε ένα ποιητικό μυθιστόρημα 4.800 στίχων με τίτλο «Ποιος ήταν ο Λούης Τίκας». Το μυθιστόρημα του συγγραφέα Άπτον Σίνκλαιρ «Βασιλιάς Άνθρακας» είναι εμπνευσμένο από την απεργία του Λάντλοου.

«LUDLOW οι Ελληνες στους Πολέμους του Ανθρακα»

Για τη «σφαγή του Λάντλοου» αναζητήστε την εξαιρετική κινηματογραφική δουλειά του Λεωνίδα Βαρδαρού «LUDLOW οι Ελληνες στους Πολέμους του Ανθρακα». Ένα ντοκιμαντέρ σε ενημερωτικό υλικό, καλογυρισμένο, κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον. Η έρευνα για το ντοκιμαντέρ ξεκίνησε με τις μαρτυρίες των απογόνων των αγωνιστών του Λάντλοου και τις ιστορίες σημερινών κατοίκων της περιοχής που κρατούν ζωντανή την προφορική παράδοση. Ακολούθησαν πολύωρες συζητήσεις με ιστορικούς, καθηγητές και μελετητές, συνδικαλιστές, δημοσιογράφους και συγγραφείς που ασχολούνται με το θέμα. Η τεκμηρίωση στηρίζεται σε αρχειακό υλικό – φωτογραφίες, βίντεο, έντυπα, εφημερίδες, τραγούδια – σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στις ΗΠΑ.

Η διεύθυνση παραγωγής έγινε από τα μέλη της Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Αποστόλης Μπερδεμπές» Στέφανο Πλάκα, Φρόσω Τσούκα και Λίνα Γουσίου. Το αποτέλεσμα, προϊόν συλλογικής προσπάθειας κάτω την καθοδήγηση του Λεωνίδα Βαρδαρού (Σενάριο και Σκηνοθεσία). Οι συντελεστές: ο Προκόπης Δάφνος στη φωτογραφία, ο Ρήγας Αξελός στην αφήγηση, ο Ξενοφώντας Βαρδαρός στο μοντάζ και τις μουσικές επιλογές, ο Ανδρέας Γκόβας στον ήχο και η Φρόσω Τσούκα στην έρευνα, αποτέλεσαν τη δημιουργική ομάδα που έδωσε τον καλύτερό της εαυτό σε αυτή τη συλλογική προσπάθεια. Ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτη δουλειά έχει κάνει το μουσικό σύνολο Ρωμιοσύνη που ηχογράφησε για πρώτη φορά τον λησμονημένο Υμνο των Ανθρακωρύχων του Κολοράντο «The Union Forever», σε ενορχήστρωση Τεό Λαζάρου..



2 Σχόλια

  1. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ on

    Καλησπέρα σας,

    θα ήθελα να σας ενημερώσω για ένα λάθος που γίνεται συνέχεια τα τελευταία χρόνια στα δημοσιεύματα σχετικά με το Λούη Τίκα. Η φωτογραφία που ανεβάζετε δεν αναφέρεται στο Λούη Τίκα αλλά στον Πέτρο Κατσούλη τον διάδοχο του Λούη Τίκα που ανέλαβε αρχηγός του συνδικάτου μετά το θάνατό του. Ως ανιψιός του Λούη Τίκα θα επιθυμούσα σε επόμενα άρθρα να διορθωθεί αυτό το λάθος. Παρακάτω σας στέλνω φωτογραφία με το Λούη Τίκα και με τον Πέτρο Κατσούλη.

  2. ΒΕΡΕΝΙΚΗ on

    Αγαπητέ κ. Σταυρουλάκη, ευχαριστούμε πολύ για την επισήμανση. Τις φωτογραφίες στείλτε τες στο nagaina1001@gmail.com

Leave A Reply

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.