Αντί για καλαμάκι προτείνουν το «staramaki» που είναι το φυσικό στέλεχος σιταριού. Αντί να πετιούνται τα υπολείμματα του καφέ στα σκουπίδια, προτείνουν την επεξεργασία τους για να φτιάξουν «kaφsimo», δηλαδή πέλετ και μπριγκέτες. Καινοτόμες λύσεις, απόλυτα εφικτές και υλοποιήσιμες και προϊόντα στο στάδιο εργαστηριακού, τελικού ελέγχου, από τον σύλλογο Omnes που ευελπιστεί με τις δράσεις του να ξαναδώσει ζωή στο Κιλκίς.
«Στην Ελλάδα αγαπάμε πολύ τον κρύο καφέ, πίνουμε και τρεις την ημέρα, κυρίως το καλοκαίρι μαζί με εκατομμύρια τουρίστες -33.000.000- πίνουμε όλοι μαζί κρύο καφεδάκι. Ομως σε κάθε καφέ υπάρχει ένα πλαστικό καλαμάκι. Ενα δισεκατομμύριο πλαστικά καλαμάκια καταλήγουν στα σκουπίδια. Μια κοινωνική επιχείρηση, η Omnes, στο βόρειο άκρο της Ελλάδας, στο Κιλκίς, προσπαθεί με κοινωνική καινοτομία να στηρίξει την τοπική αγροτική οικονομία. Δημιουργεί ένα καλαμάκι φτιαγμένο από το φυσικό στέλεχος σιταριού, το “staramaki” και δεν σταματάει εδώ… Κάθε καφές για να γίνει αφήνει ένα υπόλειμμα -30 γραμμάρια. Μισό εκατομμύριο τόνοι υπολείμματος καφέ καταλήγουν στα σκουπίδια.
Αντί λοιπόν να πουλήσει απλά το “staramaki”, το ανταλλάσσει με υπολείμματα καφέ, τροφοδοτώντας ένα νέο εγχείρημα που μετατρέπει τα υπολείμματα καφέ σε πέλετ και μπριγκέτες, το “kaφsimo”. Εχει και συνέχεια… Τα κέρδη από τις πωλήσεις υποστηρίζουν ένα νέο μοντέλο κοινωνικής κατοικίας για ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού».
Τα παραπάνω είναι το κείμενο που συνοδεύει το βίντεο του συλλόγου Omnes για τις δύο δραστηριότητές τους, την αντικατάσταση του πλαστικού καλαμακιού μίας χρήσης με το φυσικό στέλεχος σιταριού και τη μετατροπή υπολειμμάτων καφέ (που θα συλλέγουν από τα καφέ του Κιλκίς) σε καύσιμη ύλη, όπως ήδη γίνεται και σε χώρες άλλες του εξωτερικού.
Αυτό το βίντεο ήταν η αφορμή για τη γνωριμία και συζήτηση με τον πρόεδρο του συλλόγου και δημιουργού του βίντεο Στέφανο Καμπέρη. Μ’ άρεσε τόσο η παρουσίαση των προϊόντων -τα γραφικά απλά, λιτά εμπνευσμένα από τη μορφολογία του σταριού, τα λογότυπά τους έξυπνα και για τα δύο προϊόντα. Και οι προτάσεις τους, εξαιρετικά ενδιαφέρουσες.
Καινοτόμες ιδέες, υλοποιήσιμες, εφικτές, εστιασμένες στην αειφόρο δραστηριότητα, που πλέον είναι το μεγάλο στοίχημα των κοινωνιών των ανθρώπων τα αμέσως επόμενα χρόνια. Το ότι δραστηριοποιούνται στο Κιλκίς είναι πολύ ελπιδοφόρο, γιατί γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι ο αγροτικός κόσμος να ακούσει, να αποδεχτεί και να υιοθετήσει νέες μορφές αγροτικής δραστηριότητας.
Είναι η κλασική αναμέτρηση του παλιού με το καινούργιο σε ό,τι και να αφορά αυτή που σαν πρώτο ανακλαστικό έχει σχεδόν πάντα, αν όχι πάντα, τη σύγκρουση.
Διπλά ελπιδοφόρο, γιατί οι προτάσεις του συλλόγου Omnes δεν ακυρώνουν τη μέχρι τώρα αγροτική δραστηριότητα της περιοχής τους αλλά την ενσωματώνουν και κάνουν πλήρη χρήση της καλλιέργειας σιτηρών, αφήνοντας πίσω τους μηδενικά υπολείμματα.
Η δράση τους σημαίνει θέσεις εργασίας, σημαίνει ζωή στα χωριά του Κιλκίς, σημαίνει όμως ταυτόχρονα και προστασία του περιβάλλοντος· που στα Κρούσσια Ορη το περιβάλλον είναι απαράμιλλης ομορφιάς.
Στο Κιλκίς όμως κάνει και πολύ κρύο. Επομένως και η δεύτερη πρότασή τους, η μετατροπή δηλαδή υπολειμμάτων του καφέ σε καύσιμη ύλη, πάλι είναι μεγάλη βοήθεια προς το περιβάλλον και πάλι έχει διπλό θετικό κοινωνικό πρόσημο. Γιατί στο Κιλκίς όλοι έχουν στα σπίτια τους ξυλόσομπες και όλοι, κάθε καλοκαίρι, κάνουν το κουμάντο τους για να είναι οι αποθήκες τους γεμάτες ξύλα για τον χειμώνα.
Το να εκμεταλλευτεί λοιπόν μια πόλη τα απορρίμματά της και να τα μετατρέψει σε κάτι χρήσιμο για την τοπική και όχι μόνο κοινωνία, να έχει οικονομικά οφέλη από αυτή τη δραστηριότητα και ταυτοχρόνως να προάγει την προστασία του περιβάλλοντος, επομένως και των κατοίκων της περιοχής, τι άλλο μπορεί να είναι εκτός από αξιοπαίνευτο;
Το να ενστερνιστεί δηλαδή μια κοινωνία αυτό που είναι ευκταίο και στόχος της Ε.Ε -ένας από τους 17 που έχουν τεθεί για τη βιώσιμη ανάπτυξη- για τα κράτη-μέλη της και να λειτουργήσει υπό τις μεθόδους της κυκλικής οικονομίας είναι πολύ σημαντικό και άξιο υποστήριξης.
Με αυτές τις σκέψεις κατά νου θέλησα να επικοινωνήσω και να μάθω περισσότερα για τα εγχειρήματά τους. Στο κάλεσμα ανταποκρίθηκε ο Στέφανος Καμπέρης, που ανέλαβε να μιλήσει για το πού βρίσκονται οι προσπάθειές τους αυτή τη στιγμή και να μας επικοινωνήσει την ιδέα πίσω από το κάθε εγχείρημα τους.
● Τι είναι λοιπόν το «staramaki»;
Η ιδέα δεν είναι δική μας καινοτομία, το προϊόν αυτό χρησιμοποιούνταν χιλιάδες χρόνια πριν. Οι Μεσοποτάμιοι έπιναν το ποτό της εποχής τους έτσι -κάτι αντίστοιχο της σημερινής μπίρας- για να αποφύγουν το κατακάθι. Οπότε σαν χρήση δεν μπορώ να πω ότι καινοτομήσαμε. Αυτό που κάναμε είναι ότι το ξαναφέραμε στο σήμερα.
● Πώς δημιουργήθηκε η ιδέα;
Αρχικά το σκεφτήκαμε γιατί υπήρξε η απαγόρευση στη χρήση πλαστικών μίας χρήσης από την Ε.Ε. και δεδομένου ότι στην περιοχή καλλιεργούνται σχεδόν κατά αποκλειστικότητα μονοκαλλιέργειες σιτηρών, ήταν πολύ εύκολο για εμάς να κάνουμε τη σύνδεση. Πραγματικά θεωρώ ότι ήταν πολύ εύκολο. Κι εκεί θέλω να δώσω έμφαση, στην τοπικότητα και στην ανάγκη της περιφέρειας να κάνει αυτές τις ενώσεις και τις συνάψεις. Απλώς χρειάστηκε η γνώση τού τι προβλήματα περιβαλλοντικά υπάρχουν και σε τι λύσεις θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε με τις υφιστάμενες τεχνολογίες και υφιστάμενες οικονομίες.
Η καινοτομία σας είναι ότι βρίσκεστε με τις δράσεις αυτές στο κέντρο των αλλαγών προς μια αειφορική κοινωνία, με λύσεις εφικτές, κι είναι ελπιδοφόρο ότι δραστηριοποιείστε στο Κιλκίς, που σημαίνει ότι σιγά-σιγά οι πολίτες συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα των αλλαγών. Είστε στο τώρα.
Αλλά ζούμε στο χτες. Εννοώ ότι η περιοχή ζει στο χτες. Οχι μόνο το Κιλκίς βέβαια, όλη η επαρχία. Εχετε δίκιο, έτσι είναι όπως ακριβώς το είπατε.
● Επιλέγετε βιολογικές καλλιέργειες για το «staramaki»;
Στα πειραματικά μας χωράφια έχουμε εντάξει και βιολογικές καλλιέργειες. Πρέπει να σας πω ότι το στέλεχος του σιταριού όταν μεγαλώσει και αποξηρανθεί «φτύνει» -να το πω έτσι- από πάνω του ό,τι έχει πέσει [σ.σ. φυτοφάρμακο]. Το στάρι ψεκάζεται όταν είναι ακόμη μικρό, επομένως δεν αναμένουμε από τις συμβατικές καλλιέργειες να παρουσιάζουν υπολειμματικότητα σε φυτοφάρμακα. Ομως έχουμε και έξι βιολογικές καλλιέργειες. Επίσης, πειραματιζόμαστε και με διάφορα είδη σιτηρών.
● Οι καλλιέργειες ανήκουν σε αγρότες με τους οποίους έχετε συνάψει συμφωνίες συνεργασίας ή καλλιεργείτε και οι ίδιοι;
Εμείς κάναμε συμφωνία με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Κιλκίς, θέλοντας να ενσωματώσουμε όσους περισσότερους τοπικούς καλλιεργητές μπορούμε. Ετσι, ως οφείλαμε, κάναμε την πρώτη συνάντηση και συμφωνία με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Κιλκίς. Εχουμε όμως και άλλους συνεργάτες, βιοκαλλιεργητές, που δεν είναι ενταγμένοι στον συνεταιρισμό. Ξέρετε, το σκεπτικό μας στην αρχή της δραστηριότητάς μας ήταν να αλλάξουμε τον καλλιεργητικό χαρακτήρα της περιοχής, πράγμα πάρα πολύ δύσκολο, όπως είπαμε, γιατί απαιτούσε αλλαγή στη νοοτροπία των αγροτών. Δεν μπορείς να πείσεις τον άλλο να βγει από τις μονοκαλλιέργειες σιτηρών και να βάλει π.χ. αμπέλια ή να στραφεί σε καλλιέργεια αρωματικών φυτών και βοτάνων.
Το «staramaki» όμως είναι προϊόν της ήδη υπάρχουσας καλλιέργειας. Γι’ αυτό και το καταλάβανε όλοι και το αγκάλιασαν πολύ γρήγορα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι εμείς επιμένουμε να καλλιεργούμε στην περιοχή μόνο σιτηρά. Αν συνεχίσουμε μόνο με τα στάρια δεν έχουμε κανένα μέλλον. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε με το «staramaki» είναι να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι υπάρχουν κι άλλες διέξοδοι κι άλλες λύσεις.
● Λύσεις που δίνουν και μεγάλη υπεραξία στο παραγόμενο προϊόν.
Ακριβώς. Το «staramaki» μπορεί να τονώσει την τοπική οικονομία και να αντικαταστήσει τη μάστιγα του πλαστικού καλαμακιού. Και για να φτιάξουμε το «staramaki» κάνουμε χρήση των υποπροϊόντων των καλλιεργειών που ήδη υπάρχουν στην περιοχή. Η ταξιανθία του σιταριού πάει, όπως πήγαινε, στην παραγωγή άλευρων κ.λπ. Εμείς κρατάμε και αξιοποιούμε το στέλεχος το οποίο πετιόταν ή καιγόταν μετά τον θερισμό στα χωράφια. Και αντί να τα αφήσουμε να καούν, πράγμα επιβαρυντικό για τον πλανήτη αφού παράγεται διοξείδιο, είπαμε να το αξιοποιήσουμε. Ετσι, αξιοποιούμε πλήρως τις καλλιέργειες, μην αφήνοντας καθόλου υπολείμματα.
● Σε τι στάδιο βρίσκεστε αυτή τη στιγμή;
Οι ενέργειες, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην παραγωγή του, έγιναν πέρυσι. Φέτος αναμένουμε τον θερισμό της σοδειάς που στο Κιλκίς θα γίνει σε ένα – ενάμιση μήνα και από αυτή τη σοδειά θα προκύψει ο πρώτος κύκλος προϊόντων. Επιπλέον θα προχωρήσουμε σε περαιτέρω έρευνα με τα στελέχη ποικιλιών που δεν έχουν δοκιμαστεί ξανά, να δούμε τη μορφολογία τους, γιατί αυτά μπορεί να είναι καλύτερα για χρήση σε ποτά που είναι πιο παχύρρευστα. Γιατί τα πιο παχύρρευστα ποτά θέλουν καλαμάκι μεγαλύτερης διαμέτρου.
● Για ποια σιτηρά μιλάτε;
Α, είναι πολλά. Σιταροσίκαλη, σίκαλη, βρόμη, σιτάρι σκληρό τέσσερα -πέντε είδη, είναι πολύ μεγάλη η λίστα. Η χρήση του «staramaki» αφορά αναψυκτικά, παχύρρευστα ποτά, όπως είναι π.χ. η γρανίτα, αλλά και τον καφέ. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως αναδευτήρι.
● Τα πρώτα κομμάτια που παράχθηκαν έδωσαν καλά αποτελέσματα;
Ναι, και οι μετρήσεις ήταν κάτω από τα επιτρεπόμενα όρια για να μπορέσουν να πιστοποιηθούν ως προϊόντα «ελεύθερα γλουτένης». Για να μπορούν να το χρησιμοποιήσουν και άνθρωποι που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη. Αυτό που θα κάνουμε με το «staramaki», πέρα από τον εργαστηριακό έλεγχο, είναι να περάσει και από μια διαδικασία αξιολόγησης. Οι πρώτοι λοιπόν επαγγελματίες ή ιδιώτες, που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον -κι είναι πολλοί, δεν περιμέναμε τέτοια ανταπόκριση-και θέλουν να αξιολογήσουν το προϊόν πριν το αγοράσουν, θα λάβουν τον Ιούλιο, έπειτα από ενημερωτικό μήνυμα, προωθητική συσκευασία που θα συνοδεύεται φυσικά κι από τις εργαστηριακές μελέτες. Θα συμμετάσχουν έτσι στις ομάδες αξιολόγησης για να μας πουν τι πιστεύουν, πώς ανταποκρίθηκε το προϊόν στις απαιτήσεις τους πριν προβούν στην αγορά του «staramaki».
● Το «staramaki» θα είναι μίας χρήσης;
Μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί, αλλά εμείς το προορίζουμε για μίας χρήσης προϊόν. Δεν συστήνουμε να ξεπλυθεί και να ξαναχρησιμοποιηθεί. Και να τονίσουμε ότι δεν είναι από αλεύρι, όπως το μακαρόνι που κυκλοφόρησε σε διάφορα καφέ. Οπότε όντας και πιστοποιημένο ως «ελεύθερο γλουτένης» θα καλύψει τις ανάγκες των περισσότερων καταναλωτών.
● Σκέφτεστε για εξαγωγές;
Οχι, μας προσέγγισαν βέβαια και από το εξωτερικό, αλλά η εγχώρια ζήτηση είναι τεράστια. Αγγίζει το ένα δισεκατομμύριο «staramaki» ετησίως. Είναι αδύνατον λοιπόν να καλύψουμε από την πρώτη κιόλας χρονιά αυτή τη ζήτηση. Εμείς θα είμαστε ευχαριστημένοι στο να δειγματίσουμε στο 20 – 25% της εγχώριας αγοράς.
● Πού γίνεται η επεξεργασία;
Στο Κιλκίς. Φέτος μεταφερθήκαμε σ’ ένα μεγαλύτερο χώρο, όπου εγκαταστάθηκε και η τελική γραμμή παραγωγής. Στον νέο χώρο μπορούν να φιλοξενηθούν πλέον και τα δύο εγχειρήματα, «staramaki» και «kaφsimo».
● Να πούμε και για το δεύτερο εγχείρημά σας, το «kaφsimo»;
Υπάρχουν εταιρείες-κολοσσοί, όπως είναι π.χ. η Bio-bean στην Αγγλία, η οποία από τα υπολείμματα καφέ παράγει βιοντίζελ. Εμείς δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να στηρίξουμε μια τόσο μεγάλη επένδυση. Γι’ αυτό θα περάσουμε στην παραγωγή πέλετ και μπριγκέτας.
Αλλά δεν θέλουμε να συγκεντρώσουμε στο Κιλκίς τα υπολείμματα καφέ απ’ όλη την Ελλάδα. Αυτό θα ήταν περιβαλλοντικά λάθος. Οπότε δημιουργούμε ένα δίκτυο που θα μπορεί να συλλέξει τα υπολείμματα από κόμβους. Προσπαθούμε δηλαδή να δημιουργήσουμε συνέργειες, έτσι ώστε η επεξεργασία των υπολειμμάτων καφέ της Αθήνας να γίνεται στην Αθήνα και με τις παραχθείσες ποσότητες πέλετ και μπριγκέτας να ικανοποιούνται οι εκεί ανάγκες κοινωνικών κατοικιών.
● Το «kaφsimo» σε τι στάδιο βρίσκεται;
Ξεκινάμε την πιλοτική δράση που ονομάζουμε «Συλλέγουμε κά(φ)ε μέρα» -με «φ» κι αυτό-, έχοντας προμηθεύσει τον απαραίτητο κάδο συλλογής υπολειμμάτων καφέ, περίπου στο 90% των καφετεριών του Κιλκίς. Την πρώτη ημέρα συλλογής μετράμε τι «παραγωγή» κάνει το Κιλκίς σε μία ημέρα. Ακολουθεί επανάληψη της δράσης μία μέρα Σαββάτου και ακόμη μία, σε ημέρα μη εργάσιμη. Με τις τρεις αυτές μετρήσεις θα έχουμε μια σχετική εκτίμηση της μηνιαίας κατανάλωσης του Κιλκίς. Τα δείγματα θα σταλούν για χημική ανάλυση σε συνεργαζόμενους φορείς (ΕΚΕΤΑ-Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης) και αυτοί θα μας υποδείξουν την ενδεδειγμένη διαδικασία επεξεργασίας για τη μετατροπή των υπολειμμάτων καφέ σε πέλετ. Μπορεί π.χ. να χρειαστεί να προσθέσουμε και υπολείμματα άχυρου που δεν θα γίνουν «staramaki».
● Ποια είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από κάθε σας δράση;
Ολες μας οι δράσεις έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι όλοι φεύγουν από εδώ. Γι’ αυτό κάνουμε κινήσεις για να κρατήσουμε στον τόπο μας όσους μπορούν και θέλουν να ασχοληθούν με ένα υγιές Κιλκίς. Το «staramaki» πραγματικά το αγκάλιασε όλη η Ελλάδα, γεγονός που δεν το περιμέναμε. Ενα βιντεάκι που φτιάξαμε μέσα σε τρεις ώρες, σ’ ένα μικρό υπολογιστή στο χωριό, έφτασε σε 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους οικειοθελώς, χωρίς να διαθέσουμε ούτε ένα ευρώ, και κάποιοι το πρότειναν ως καταπληκτική ιδέα. Από τα σχόλια και μόνο των ανθρώπων, πήραμε τα πάνω μας.
● Μα κι εγώ έτσι έφτασα σε εσάς.
Δεν θεωρώ ότι ο κόσμος αγκάλιασε το «staramaki» μόνο σαν καινοτόμο προϊόν, γιατί εντάξει δεν παράξαμε πυρηνικούς αντιδραστήρες! Θεωρώ ότι αυτό που αγκάλιασε είναι το κοινωνικό θετικό πρόσημο και μια μικρή ελπίδα. Και σιγά -σιγά μας αποδέχονται όλο και περισσότεροι άνθρωποι. Γιατί το «staramaki» ανήκει στο Κιλκίς και κάθε Κιλκισιώτης λέει «ναι, αυτό βγήκε από τον τόπο μου».
● Δεν πειράζει, ας πάει και τοπικιστικά, αρκεί να προχωρήσει. Ποιοι είστε στον Οmnes; Είστε περιβαλλοντικοί ακτιβιστές, τι είστε;
Πολύ ωραία λέξη, ακτιβιστές του περιβάλλοντος. Ναι, είμαστε. Είμαστε από τις ομάδες που είχαν εναντιωθεί εξ αρχής στην ανάπτυξη των μεταλλίων χρυσού στην περιοχή μας, στα χωριά των Κρουσσίων αλλά και στη Χαλκιδική. Είμαστε περισσότερο από μια δεκαετία στον αγώνα αυτό, ενάντια στην εκμετάλλευση της φύσης με τέτοιους τρόπους. Υπήρξαμε βιοκαλλιεργητές, κάναμε βιοαγρούς, αγροτικές κολεκτίβες, είχαμε τέτοια κατεύθυνση. Δεν προερχόμαστε από αγροτικές οικογένειες, αλλά οι περισσότεροι από εμάς είναι Κιλκισιώτες.
Το «staramaki» όμως δεν είναι το πρώτο που παρουσιάσαμε στην κατεύθυνση ανάπτυξης και αλλαγής του Κιλκίς. Αρχικά προσπαθήσαμε να αλλάξουμε το καλλιεργητικό προφίλ της περιοχής, γιατί οι μονοκαλλιέργειες δεν αποδίδουν.
Στην έρευνά μας λάβαμε υπ’ όψιν μας τη μελέτη για την κλιματική αλλαγή, τη στρατηγική ανάπτυξης που είχε τεθεί από όλη την περιφέρεια και για κάθε περιοχή της περιφέρειας της Ελλάδος και παρουσιάσαμε αρχικά μια σειρά βοτάνων από το Κιλκίς, κάτω από την ετικέτα Εmigrow.
Η προσπάθεια, παρότι είχαμε τελικά προϊόντα, δεν τελεσφόρησε γιατί δεν υπήρχαν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι. Αυτό έγινε πριν από 2 χρόνια περίπου. Κατόπιν περάσαμε σε άλλα προϊόντα του τόπου -και λίγο πιο νότια-, οπότε παρουσιάσαμε μια σειρά από ρύζια, φασόλια και ρεβίθια, πάλι κάτω από την ίδια ετικέτα, με τη λογική του να προσπαθήσουμε να έχουμε μια αλυσίδα ΚΟΙΝΣΕΠ.
Δεν θέλαμε να φυτεύουμε δηλαδή μονάχα π.χ. ρεβίθια, θέλαμε να έχουμε και το δικό μας φαλαφελάδικο στην πόλη, ώστε να μπορούμε να μεταφέρουμε την κερδοφορία της λιανικής πίσω στην αγροτιά. Ακολούθησαν σάλτσες, ένα ποτό, το ραγούν, ποντιακής ρίζας, σαν το τσίπουρο, αλλά και έρευνα για την ανάπτυξη βρεφικών ρούχων μέσα από βιολογικές καλλιέργειες κάνναβης, τσουκνίδας και φυσικά βαμβακιού, για την παραγωγή κλωστικής ίνας.
Αυτό που θέλαμε ήταν να ενώσουμε τον πρωτογενή τομέα με την ακαδημαϊκή κοινότητα και να επαναφέρουμε στο Κιλκίς την τεράστια βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας που ανθούσε στα μέρη μας. Κάποτε ήμασταν πολύ δυνατοί στον τομέα αυτό. Ομως όλοι φύγανε λόγω φορολόγησης και πήγανε στη Βουλγαρία.
Πηγή: Βάση Παναγοπούλου – https://www.efsyn.gr/
