Eχουν περάσει περίπου δέκα χρόνια από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και είναι πολλοί αυτοί που θεωρούν ότι τα χρέη των νοικοκυριών αποτελούν παρωχημένο πρόβλημα. Κι αυτό γιατί έχουν μειωθεί σημαντικά σε μεγάλο τμήμα της Ευρωζώνης αλλά και στις ΗΠΑ και στη Βρετανία. Δεν ισχύει, ωστόσο, το ίδιο για όλες τις χώρες του κόσμου, ούτε για όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες.
Ορισμένες από αυτές εμφανίζουν ανησυχητική αύξηση του χρέους των νοικοκυριών τους. Ανάμεσά τους η Ελβετία, η Αυστραλία, η Νορβηγία και ο Καναδάς, ανεπτυγμένες οικονομίες, στις οποίες το άθροισμα στεγαστικών δανείων, πιστωτικών καρτών και δανείων για την αγορά αυτοκινήτου βρίσκεται σήμερα σε υψηλότερα επίπεδα από εκείνα στα οποία βρισκόταν το χρέος των αμερικανικών νοικοκυριών, όταν η φούσκα της αγοράς στέγης ήταν στην κορύφωσή της.
Οπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ της Wall Street Journal, επικαλούμενο στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών και της Oxford Economics, πρόκειται για 10 οικονομίες με άθροισμα ΑΕΠ 7,4 τρισ. δολ. και ισόποσο χρέος νοικοκυριών. Το συνολικό ποσό αυτού του χρέους υπερβαίνει το ΑΕΠ της Γερμανίας ή της Ιαπωνίας.
Επιπλέον, σε πολλές από αυτές υπάρχει μεγάλος αριθμός στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενα επιτόκια και σε περίπτωση ανόδου των επιτοκίων θα είναι πολύ δύσκολη η αποπληρωμή τους.
Το υψηλότερο χρέος των νοικοκυριών εμφανίζει η Ελβετία, με 127,5% του ΑΕΠ της, όταν το ΔΝΤ ορίζει ως επίπεδο συναγερμού το 65%. Ταχύτατα αυξανόμενο χρέος νοικοκυριών παρουσιάζουν η Νέα Ζηλανδία, η Ν. Κορέα, η Σουηδία, η Ταϊλάνδη, το Χονγκ Κονγκ και η Φινλανδία.
Ανησυχητικός παράγοντας για Ελβετία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Καναδά είναι ότι τα τελευταία τρία χρόνια το χρέος των νοικοκυριών τους αυξάνεται με ρυθμούς από 5% έως 10%, ανάλογους της αύξησης που σημείωναν τα χρέη των αμερικανικών νοικοκυριών λίγο προτού σκάσει η φούσκα της αμερικανικής αγοράς στέγης. Στη Νορβηγία, μάλιστα, όπως και στη Ν. Κορέα, αυξάνεται ακόμα ταχύτερα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, όταν αυξάνεται το χρέος των νοικοκυριών κατά 5% σε διάστημα τριών ετών, μειώνεται το ΑΕΠ της χώρας κατά 1,25 εκατοστιαίες μονάδες. Γνωρίζουμε ότι τα υψηλά επίπεδα χρέους των νοικοκυριών, συνήθως, δίνουν βραχυπρόθεσμα ώθηση στην οικονομία αλλά μακροπρόθεσμα δημιουργούν προβλήματα, διότι η εξυπηρέτησή του απαιτεί όλο και υψηλότερες δαπάνες.
Οπως, άλλωστε, έχει διαπιστώσει από τις έρευνές του το ΔΝΤ, όταν αυξάνεται το χρέος των νοικοκυριών, αυξάνεται παράλληλα και ο κίνδυνος χρηματοπιστωτικών κρίσεων και πτωχεύσεων τραπεζών.
Σε ό,τι αφορά τα κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα στις χώρες που παρουσιάζουν σήμερα υψηλά επίπεδα χρέους των νοικοκυριών, είναι κυρίως πλούσιες χώρες με ανεπτυγμένα χρηματοπιστωτικά συστήματα, που απέφυγαν τα χειρότερα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Δεν γνώρισαν δραματική κατάρρευση της αγοράς στέγης, δεν βρέθηκαν στη δίνη κρίσης χρέους, ενώ ορισμένες χώρες, όπως η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και η Ν. Κορέα, εξακολούθησαν να αναπτύσσονται το 2009, όταν σχεδόν όλος ο κόσμος βυθιζόταν στην ύφεση. Εν ολίγοις, έμοιαζαν με θυλάκους σταθερότητας σε σύγκριση με την τότε κλυδωνιζόμενη Ευρωζώνη, τις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία.
πηγή: Έντυπη Καθημερινή
