του Γιώργου Παλαιτσάκη
Ο μηχανισμός έχει νομοθετηθεί ήδη από το 2019, αλλά δεν έχει ακόμη τεθεί σε λειτουργία, λόγω μεσολάβησης διαφόρων εκτάκτων γεγονότων από τότε μέχρι σήμερα, όπως η πανδημία του κορονοϊού. Ωστόσο, στο επιχειρησιακό πρόγραμμα που κατήρτισε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για το τρέχον έτος αναφέρεται ότι έως τον ερχόμενο Δεκέμβριο ο συγκεκριμένος μηχανισμός θα έχει ενεργοποιηθεί.
Όταν ενεργοποιηθεί το σύστημα αυτό, οι οφειλέτες με δεσμευμένους τραπεζικούς λογαριασμούς θα ανακτούν σταδιακά τον έλεγχό τους, κερδίζοντας ακατάσχετο όριο ακόμη και πάνω από τα 1.250 ευρώ. Το ακατάσχετο ποσό θα αυξάνεται σταδιακά όσο εξυπηρετούν τους όρους των ρυθμίσεων τμηματικής εξόφλησης στις οποίες έχουν εντάξει τις οφειλές τους.
Ειδικότερα, ο μηχανισμός αποδέσμευσης του τραπεζικού λογαριασμού, ο οποίος προβλέπεται ήδη με το άρθρο 130 του ν. 4611/2019, από τη στιγμή που θα ενεργοποιηθεί από την ΑΑΔΕ θα λειτουργεί εφόσον έχουν γίνει τα ακόλουθα βήματα:
- Ο ενδιαφερόμενος οφειλέτης πρέπει να έχει τακτοποιήσει στο σύνολό τους όλες τις ατομικές ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς τη φορολογική διοίκηση. Δηλαδή, ο οφειλέτης θα πρέπει να έχει υποβάλει αίτηση για την τμηματική αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών του με την πάγια ρύθμιση που προβλέπει εξόφληση έως και σε 24 μηνιαίες δόσεις αν πρόκειται για οφειλές από τακτικές φορολογικές υποχρεώσεις ή σε 48 μηνιαίες δόσεις εάν πρόκειται για οφειλές από έκτακτες αιτίες (φόροι κληρονομιάς, πρόστιμα φορολογικών ελέγχων κ.λπ.).
- Αφού ο οφειλέτης τακτοποιήσει όλες τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του, εντάσσοντάς τες σε ρυθμίσεις, θα πρέπει να είναι συνεπής στην πληρωμή όλων των μηνιαίων δόσεων. Θα πρέπει δηλαδή κάθε μήνα να καταβάλλει εμπρόθεσμα τις δόσεις όλων των ρυθμίσεων στις οποίες έχει υπαχθεί.
- Εφόσον ο οφειλέτης είναι συνεπής στην πληρωμή των μηνιαίων δόσεων όλων των ρυθμίσεών του, θα πρέπει να υποβάλει ηλεκτρονικά, στο σύστημα TAXISnet, αίτηση περιορισμού της κατάσχεσης. Η υποβολή των αιτήσεων θα γίνεται από τους ενδιαφερόμενους πολίτες με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών πρόσβασης στο σύστημα ΤΑΧΙSnet σε ειδική εφαρμογή που θα ενεργοποιηθεί στον δικτυακό τόπο www.aade.gr. Στην αίτηση που θα υποβάλλει κάθε οφειλέτης πρέπει να καταχωρεί τον κωδικό αριθμό του δεσμευμένου λογαριασμού που έχει επιλέξει για τον περιορισμό της κατάσχεσης.
- Μετά την ηλεκτρονική καταχώριση της αίτησης, ο οφειλέτης θα ενημερώνεται από την ηλεκτρονική εφαρμογή για το ποσό του περιορισμού. Η υπηρεσία της ΑΑΔΕ που είναι αρμόδια για την είσπραξη των οφειλών (το Ελεγκτικό Κέντρο, ΔΟΥ ή το Τελωνείο) θα προχωρεί στην έκδοση απόφασης για την αποδέσμευση μέρους του υπολοίπου ενός τραπεζικού λογαριασμού του οφειλέτη. Το ύψος του ποσού που θα αποδεσμεύεται θα εξαρτάται από τα ποσά των μηνιαίων δόσεων των ρυθμίσεων, τα οποία θα έχει πληρώσει εμπρόθεσμα ο οφειλέτης κατά τον αμέσως προηγούμενο μήνα. Το ακριβές ποσό το οποίο θα αποδεσμεύεται θα προκύπτει με τον ακόλουθο τρόπο:
-
- Το εμπρόθεσμα εξοφληθέν ποσό της μηνιαίας δόσης κάθε ρύθμισης θα πολλαπλασιάζεται με έναν συντελεστή, ο οποίος δεν θα μπορεί να είναι μικρότερος του 3 και μεγαλύτερος του 4,5. Σε κάθε εν ενεργεία ρύθμιση του οφειλέτη το ύψος του συντελεστή θα κλιμακώνεται από το 3 έως το 4,5 όσο περισσότερες μηνιαίες δόσεις της ρύθμισης εξοφλεί εμπρόθεσμα ο οφειλέτης. Στην αρχή, κατά τον πρώτο μήνα εφαρμογής της διαδικασίας αποδέσμευσης, το ποσό της εμπρόθεσμα εξοφληθείσας, κατά τον προηγούμενο μήνα, δόσης θα πολλαπλασιάζεται με τον συντελεστή 3. Σε κάθε έναν από τους επόμενους μήνες η εμπρόθεσμα εξοφληθείσα μηνιαία δόση του προηγούμενου μήνα θα πολλαπλασιάζεται με συντελεστή ολοένα και πιο υψηλό, με ανώτατο όριο το 4,5.
- Το γινόμενο «εμπρόθεσμα πληρωθείσα μηνιαία δόση κατά τον προηγούμενο μήνα Χ συντελεστή» κάθε ρύθμισης θα αθροίζεται με τα αντίστοιχα γινόμενα των υπόλοιπων ρυθμίσεων του οφειλέτη και το τελικό άθροισμα που θα προκύπτει θα αποτελεί το ακατάσχετο όριο ποσού που θα πρέπει να ισχύσει κατά τον τρέχοντα μήνα για έναν και μόνο τραπεζικό λογαριασμό του οφειλέτη.
Περίοδος ισχύος
Γενικά, ο περιορισμός της κατάσχεσης θα χορηγείται για έναν μοναδικό λογαριασμό και θα ισχύει για 1 μήνα από την ημερομηνία χορήγησής του, ξεκινώντας από την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί τον μήνα υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση αυτού.
Ειδικά για τα φυσικά πρόσωπα, ο περιορισμός της κατάσχεσης θα χορηγείται αποκλειστικά για τα υπόλοιπα που υπάρχουν στον δηλωθέντα ως «μοναδικό ακατάσχετο λογαριασμό». Ο περιορισμός θα ανανεώνεται μηνιαίως, εφόσον συντρέχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις.
«Ξυπνητήρι» για ρυθμίσεις
Εντός του 2023, εξάλλου, η ΑΑΔΕ αναμένεται να θέσει σε λειτουργία ένα σύστημα ηλεκτρονικού «συναγερμού» που θα ειδοποιεί έγκαιρα τους οφειλέτες της εφορίας για τον κίνδυνο απώλειας ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής χρεών. Το σύστημα αυτό θα λειτουργεί μέσα από μια εφαρμογή την οποία θα μπορούν οι φορολογούμενοι να κατεβάσουν στα κινητά τους τηλέφωνα. Η εφαρμογή θα προειδοποιεί κάθε φορολογούμενο που έχει ενεργή (ενήμερη) ρύθμιση τμηματικής εξόφλησης οφειλών προς τη φορολογική διοίκηση για τον κίνδυνο να χάσει τη ρύθμιση στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Όταν δεν έχει πληρώσει εμπρόθεσμα μία μηνιαία δόση της ρύθμισής του και βρίσκεται πολύ κοντά στη λήξη της προθεσμίας και της επόμενης δόσης. Στην περίπτωση αυτή, θα τον ειδοποιεί ότι εάν δεν εξοφλήσει εμπρόθεσμα και δεύτερη συνεχόμενη δόση θα τεθεί εκτός ρύθμισης.
- Όταν βρίσκεται πολύ κοντά στη λήξη της προθεσμίας υποβολής μιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή μιας δήλωσης ΦΠΑ και δεν την έχει ακόμη υποβάλει, δεδομένου ότι και σε περίπτωση μη υποβολής δηλώσεων αυτών των κατηγοριών, μια ρύθμιση οφειλών ενεργή μπορεί να απoλεσθεί.
- Όταν έχει δημιουργηθεί μια νέα οφειλή που τείνει να γίνει ληξιπρόθεσμη και να μείνει αρρύθμιστη.
Η προειδοποίηση που θα απευθύνεται στον οφειλέτη θα τον ενημερώνει και για τις συνέπειες της απώλειας της ρύθμισης, δηλαδή ότι θα είναι πλέον εκτεθειμένος ανά πάσα στιγμή στην επιβολή κατασχέσεων επί εισοδημάτων, καταθέσεων και περιουσιακών του στοιχείων, ότι δεν θα μπορεί να λάβει αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας κ.λπ.
