Τα 6+7 φιλιά της Τέχνης

Θεωρείται το πιο διάσημο έργο του Gustav Klimt, το πιο χαρακτηριστικό από την χρυσή του περίοδο κι από τα πιο γνωστά κι αγαπημένα έργα της Art Nouveau. Ένα πραγματικό αριστούργημα με επιρροές από τα Βυζαντινά Μωσαϊκά αλλά κι από την αφηρημένη τέχνη καθώς και από Βέλγους και Ολλανδούς  συμβολιστές… Ποια είναι η γυναίκα που δέχεται το φιλί; Άλλοι αναγνωρίζουν στο πρόσωπό της την Emilie Flöge [σύντροφο του Klimt] κι άλλοι την Adele Bloch-Bauer.

Το φιλί του Klimt έχει αναπαραχθεί σε χιλιάδες ρέπλικες κι έχει εφαρμοστεί σε εκατομμύρια σουβενίρ… Αμέτρητα φιλιά αλλά κανένα δεν είναι σαν το πρώτο φιλί…

---

Ένα ζευγάρι από τον Μεσαίωνα, δίνει ένα παθιασμένο φιλί στο κατώφλι… Ούτε που ξέρουμε ποιοι είναι, τα πρόσωπα δεν φαίνονται, πρωταγωνιστεί το φιλί. Το έργο ξεχειλίζει από αισθήματα: έρωτας, επιθυμία, πάθος. Ο Ιταλικός Ρομαντισμός σε όλο του το μεγαλείο! Προσέξατε πόσο λαμπερό, ολομέταξο είναι το γαλάζιο φόρεμα; Κατά μία ερμηνεία, το γαλάζιο χρώμα συμβολίζει τη Γαλλία η οποία το 1859, τη χρονιά που ολοκληρώθηκε το έργο, προχώρησε σε μια συμμάχια  με τους Ιταλούς οπότε ίσως να  κρύβεται ένα πολιτικό μήνυμα  σε αυτό το παθιασμένο φιλί.

 

«Οι εραστές» του Magritte είναι το πρώτο από τα τέσσερα παρεμφερή έργα του με το ίδιο θέμα, τις ίδιες διαστάσεις και τον ίδιο τίτλο [τα ξεχώριζε μόνο με λατινικούς αριθμούς] που έφτιαξε την ίδια χρονιά. Πολλές ερμηνείες έχουν δοθεί γι  αυτά τα καλυμμένα πρόσωπα: ότι οι εραστές δεν έχουν δει ποτέ ο ένας τον άλλον, ότι ήταν ήδη γνωστοί πριν γίνουν εραστές άρα δεν χρειαζόταν να «δουν» ο ένας τον άλλον, ότι στον έρωτα βλέπεις  πέρα από το πρόσωπο ή ότι επιλέγεις  να μην βλέπεις κάποια  πράγματα για να κρατήσεις  ζωντανό τον έρωτα… Υπάρχει βέβαια κι η Grand Guignol εκδοχή ότι το καλυμμένο γυναικείο πρόσωπο είναι το πρόσωπο της μητέρας του ζωγράφου που αυτοκτόνησε πέφτοντας στο ποτάμι και την βρήκαν έτσι:  με ένα σεντόνι τυλιγμένο στο πρόσωπό της.

 

Το φιλί 2 του RoyLichtenstein είναι προφανώς το Νο 1 φιλί στην PopArt και όχι μόνο…αφού το 1990 πουλήθηκε για 6 εκατομμύρια δολλάρια κάνοντας ρεκόρ για την υψηλότερη τιμή πώλησης έργου του ζωγράφου. Ρεκόρ που κράτησε μέχρι το 2002! Τι έχει το φιλί του Lichtenstein που το κάνει μοναδικό; Μοιάζει  βγαλμένο από κόμικς  κι όμως είναι γεμάτο από δράμα, πάθος, αφοσίωση…

Η ιστορία  της Ψυχής που ξαναζωντανεύει με ένα φιλί που της δίνει ο Έρωτας [ή Cupido ή Amor]  γράφτηκε τον 2ο μ.Χ. αιώνα από τον Lucius Apuleius Madaurensis κι ενέπνευσε καλλιτέχνες και καλλιτέχνες …Σε ποίηση, όπερα, ζωγραφική και γλυπτική. Ο Antonio Canova έδωσε στους δύο αγαπημένους  τις μαλακές καμπύλες, τα απαλά αγγίγματα, ακόμη και τα τρυφερά βλέμματα με ένα μοναδικό ρεαλιστικό αλλά ευγενικό τρόπο… έτσι που αυτό το μυθικό φιλί σε κάνει να γυρνάς γύρω του ξανά και ξανά [κυριολεκτικά και μεταφορικά] χωρίς να μπορείς να πάρεις τα μάτια σου από πάνω του.

---

Ένα τραγικό φιλί είναι αυτό που σμίλεψε από μάρμαρο ο Rodin … Tο ζευγάρι αυτό δημιουργήθηκε αρχικά ως μέρος του γλυπτού έργου του Rodin: The Gates of Hell [Οι Πύλες της Κολάσεως], στην πορεία όμως, το φιλί αποσπάστηκε από τη σύνθεση δίνοντας αυτό το γλυπτό αριστούργημα που μπορεί να θαυμάσει κανείς σήμερα στο Μουσείο Rodin στο Παρίσι. Αναπαριστά ένα παράνομο, καταδικασμένο ζευγάρι: την Francesca da Rimini και τον νεότερο αδερφό του συζύγου της, Paolo. Ο σύζυγος Giovanni Malatesta τους ανακαλύπτει και τους σκοτώνει. Το φιλί αυτό μένει στον αέρα [όπως και ο έρωτάς τους] αφού τα χείλη των ερωτευμένων δεν σμίγουν  ποτέ.

Outsider ίσως  για τα διεθνή standards γιατί για εμάς τους έλληνες, ο πίνακας αυτός αποτελεί σημείο αναφοράς.  Μια σκηνή ηθογραφίας από έναν μεγάλο δάσκαλο της «νεοελληνικής ζωγραφικής» με τολμηρό θέμα για την εποχή: τα φιλιά δίνονται στα κρυφά  και φέρνουν αναστάτωση που συμβολίζεται από το πεταμένο πασουμάκι του κοριτσιού  κι από τα ανακατεμένα ρούχα που ξεχύνονται από το γερμένο καλάθι…Το μόνο που στέκεται ολόισιο είναι ο λευκός κρίνος αριστερά της κοπέλας, που συμβολίζει την αγνότητά της. Μαζί με το δίδυμό του έργο: «η Προσμονή», δύο εξαιρετικά δείγματα της  Σχολής του Μονάχου.

---

Από ένα φιλί που το χωρίζει ο τοίχος, σε ένα φιλί πάνω στον τοίχο… Δεν είναι ένα απλό street art, είναι ένα μοναδικό μωσαϊκό φιλί φτιαγμένο από 4.000 και πλέον φωτογραφίες πάνω σε κεραμικά πλακάκια. To 2014 η εφημερίδα El Periodico της Βαρκελώνης ,  ζήτησε από τους αναγνώστες της να στείλουν μια φωτογραφία από μια προσωπική τους στιγμή ελευθερίας. Το φωτο-μωσαϊκό mural σχεδιάστηκε από τον JoanFontcuberta. Εγκαταστάθηκε δε για την επέτειο των τριακοσίων ετών από την απελευθέρωση της πόλης [Πόλεμος της Ισπανικής διαδοχής]. Έτσι η Βαρκελώνη που ως τώρα  είχε το ανατριχιαστικό Φιλί του Θανάτου [The Kiss of Death (sculpture) ] τώρα θα έχει πλέον να επιδείξει και το Φιλί της Ελευθερίας.

---

Αυτό εδώ το Φιλί με δυο κατακόρυφες φιγούρες να σχηματίζουν έναν όγκο με συμμετρικές γραμμές  είναι το πρώτο έργο του Brancusi που έχει την πραγματική του καλλιτεχνική σφραγίδα. Μέχρι τότε, ο καλλιτέχνης ήταν τόσο βαθιά επηρεασμένος από τον Rodin που η επιρροή έβγαινε σε όλα του τα έργα. Ο γλύπτης που είχε σκοπό της ζωής του να ανακαλύψει «την ουσία των πραγμάτων κι όχι την εξωτερική τους φόρμα» έδωσε ένα από τα πιο σημαντικά φιλιά στην Ιστορία της Τέχνης.

 

Εμπνευσμένο από το φιλί του Brancusi αλλά με επιρροές από τον κυβισμό… Η γλύπτρια Άλεξ Μυλωνά δημιούργησε αυτό το απλό, λιτό σε φόρμα, αφαιρετικό, μαρμάρινο φιλί. Η γεωμετρική αφαίρεση στο γλυπτό αυτό, το κάνει να πλησιάζει αρχαϊζουσες μορφές δίνοντας στο έργο έναν αέρα αιωνιότητας. Ένα φιλί που αντέχει στον χρόνο…

 

---

Λένε ότι η Διαφήμιση δεν είναι Τέχνη…Έστω. Η φωτογραφία όμως; Μια εμβληματική καμπάνια του γνωστού ιταλικού brand με τη φωτογραφία του Olivero Toscani. Περισσότερο από επικοινωνία μάρκας υπήρξε μια πραγματική ωδή στη σύγκλιση. Όσο την ξαναβλέπεις , δεν μπορείς  παρά να παραδεχθείς ότι  στη Ζωή, στην Τέχνη, στη Διαφήμιση, τα πράγματα δεν είναι ή άσπρο ή μαύρο…

 

Ποιος δεν έχει δει την κλασική ασπρόμαυρη  φωτογραφία με τον ναύτη που φιλάει την κοπέλα στην κατάμεστη πλατεία Times [V-J Day in Times Square ] γιορτάζοντας έξαλλα το τέλος του πολέμου, το 1945… O street artist Kobra εμπνεύστηκε από την αρχική φωτογραφία προσθέτοντας όμως άφθονο χρώμα ! Το mural μοιάζει με έκρηξη χαράς, σαν ένα ουράνιο τόξο που ήρθε και προσγειώθηκε σε αυτόν τον  τοίχο της Νέας Υόρκης και δεν λέει να το κουνήσει από κει… [Έτσι δεν πρέπει να είναι τα φιλιά;]

 

Είναι ποτέ δυνατόν η DigitalArt  να δώσει ένα φιλί που να εκφράζει αληθινό πάθος, αισθησιασμό, δέσιμο ανάμεσα σε δύο ερωτευμένους; Η απάντηση είναι το «τελευταίο φιλί» του Πολωνού digital artist Adam Martinakis. [ Adam Martinakis ] Όλο το focus στο φιλί… Τα χαρακτηριστικά των προσώπων υπάρχουν ίσα-ίσα για να υπηρετήσουν αυτή τη στιγμή…

 

Σας λείπει κάποιο φιλί από τη συλλογή αυτή; Από τη ζωγραφική ή τη γλυπτική, τη street art, τη φωτογραφία; Όλο και κάποιο θα ξέχασα ή θα μου φάνηκε λιγότερο σημαντικό…  Μη  διστάζετε… Τα φιλιά της Τέχνης είναι πάντα  ευπρόσδεκτα. Προσθέστε ελεύθερα και τα δικά σας! Και μην ξεχάσετε να δώσετε πολλά φιλιά!