«O κ. Χάνος είναι ένα κάθαρµα έτσι απλά»

Ο Χάνος είναι ο πιο φηµισµένος  ή µάλλον ο πλέον διαβόητος  short seller της Γουόλ Στριτ. Η εταιρεία του, µε την ιδιαίτερα εύστοχη ονοµασία Κynikos Associates, είναι η πιο επιτυχηµένη εταιρεία short selling στην Αµερική, µε το κεφάλαιό της να ανέρχεται στα 6 δισ. δολάρια.

Ο Χάνος κάνει τη δουλειά που κάνουν όλοι οι short sellers: δανείζεται και µετά πουλά µετοχές µιας εταιρείας που πιστεύει ότι θα αντιµετωπίσει προβλήµατα στο µέλλον. Οταν οι µετοχές της εταιρείας πέφτουν, τις αγοράζει και τις επιστρέφει σε αυτόν από τον οποίο τις είχε δανειστεί, βάζοντας στην τσέπη του τα κέρδη. Το short selling είναι εξάλλου µια πρακτική που κατά καιρούς και ειδικά σε περιόδους κρίσης απαγορεύεται έστω και προσωρινά, ώσπου να επανέλθουν οι κανονικοί ρυθµοί της αγοράς.

To 2008, όταν το αµερικανικό χρηµατιστήριο ζούσε τη χειρότερη περίοδο των τελευταίων 70 χρόνων (το short selling απαγορεύτηκε µάλιστα για τρεις ολόκληρες εβδοµάδες) ο Χάνος ήταν ο µόνος short seller που κατάφερε να διπλασιάσει το κεφάλαιό του.

Ο Τζέιµς ή Τζιµ Χάνος γεννήθηκε στο Μιλγουόκι το 1957. Ο πατέρας του, έλληνας µετανάστης δεύτερης γενιάς, ήταν ιδιοκτήτης αλυσίδας στεγνοκαθαριστηρίων. Ο Χάνος πήγε στο Γιελ µε σκοπό να γίνει γιατρός, αλλά γρήγορα τον κέρδισαν τα οικονοµικά.

Από την πρώτη κιόλας δουλειά του στη χρηµατιστηριακή εταιρεία Gildford Securities στο Σικάγο ο Χάνος χρησιµοποίησε µια τακτική που αποδείχτηκε ανεκτίµητη: φρόντισε να χρησιµοποιήσει τα media. Ξεκίνησε µια έρευνα για την ισχυρή ασφαλιστική εταιρεία Baldwin United. Οταν ένας δηµοσιογράφος, ο Ντικ Στερν, από το περιοδικό «Forbes» άρχισε να ψάχνει επίσης την υπόθεση, ο Χάνος φρόντισε να συνεργαστεί στενά µαζί του και να εξασφαλίσει δηµοσιότητα για αυτό που τον συνέφερε  τη χρεοκοπία της εταιρείας.

Τα κατάφερε  η Baldwin United κατέρρευσε µερικούς µήνες µετά. Η συγκεκριµένη τακτική τον έχει ωφελήσει ιδιαίτερα  ο τρόπος που δουλεύει ο Χάνος εξάλλου έχει άµεση σχέση µε τη δηµοσιογραφική έρευνα: οι αναλυτές του ψάχνουν εξονυχιστικά τις εταιρείες, τα λάθη που µπορεί να έχουν κάνει οι άλλοι στις εκτιµήσεις τους, αλλά και τα εικονικά φουσκωµένα κέρδη που µπορεί να εµφανίζουν. Και φυσικά φροντίζει να δηµιουργήσει και το ανάλογο κλίµα µέσα από τις δηλώσεις του, γνωρίζοντας ότι αυτά που λέει επηρεάζουν την αγορά.

O Χάνος άφησε το Σικάγο σχετικά γρήγορα και µετακόµισε στο φυσικό του περιβάλλον τη Νέα Υόρκη. Επειτα από ένα σύντοµο και µάλλον αποτυχηµένο πέρασµα από την Deutsche Bank, ίδρυσε την Kynikos Associates το 1985. Εβγαλε αµέσως χρήµατα, αλλά χρωστάει ιδιαίτερα τη φήµη του στον ρόλο που έπαιξε στο σκάνδαλο της Enron. Ηταν από τους πρώτους που κατάλαβε ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά µε αυτή την εταιρεία-κολοσσό. Οταν αποδείχτηκε ότι παραπλανούσε για χρόνια τους µετόχους της και κατέρρευσε το 2001 ήταν ως τότε τουλάχιστον η µεγαλύτερη χρεοκοπία στην αµερικανική ιστορία. Ο Χάνος έγινε εκτός από πολύ πλούσιος και διάσηµος.

Σε ένα κείµενό του που δηµοσιεύτηκε στη «Wall Street Journal» το 2008, ο Χάνος υποστήριζε από την πλευρά του πως η πρακτική τού short selling βοηθάει την αµερικανική οικονοµία να είναι η πιο ελεύθερη, η πιο δυνατή και η αγορά µε τη µεγαλύτερη ρευστότητα στον πλάνητη: «Μπορώ να καταλάβω γιατί δεν αρέσει σε πολύ κόσµο. Είµαι όµως πεπεισµένος βαθιά µέσα µου ότι το short selling είναι φρουρός της αµερικανικής οικονοµίας. Είναι ένας από τους λίγους ελέγχους που µπορεί να κάνει η αγορά στον εαυτό της».

Είναι αρκετά δύσκολο σε καιρό παγκόσµιας οικονοµικής ύφεσης να υποστηρίξεις ηθικά µια δουλειά η οποία βγάζει χρήµατα από χρεοκοπίες.

Ο αυτοδηµιούργητος Χάνος πάντως λατρεύει να εκνευρίζει την ελίτ της Γουόλ Στριτ την οποία θεωρεί αποκοµµένη από την πραγµατικότητα. «Το γεγονός ότι οι χρηµατιστές πληρώνουν χαµηλότερους φόρους από τους δασκάλους και τους στρατιωτικούς είναι απαράδεκτο. Η δουλειά µας είναι πολύ εγωκεντρική, θα ήθελα να αλλάξει αυτό» δήλωσε στον έκπληκτο Γκάµπριελ Σέρµαν, δηµοσιογράφο του «New York Magazine».

Εξάλλου, ακόµη και ο ίδιος αποτελεί outsider βγάζει λεφτά από τη Γουόλ Στριτ µε τον πιο επιθετικό τρόπο. Ηταν ένας από τους συµβούλους του Ολιβερ Στόουν για το σενάριο της ταινίας «Γουόλ Στριτ: Το χρήµα ποτέ δεν πεθαίνει» και ανεπίσηµα θεωρείται ότι αποτέλεσε έµπνευση για τον ρόλο του «αναγεννηµένου» Γκόρντον Γκέκο που βγαίνει από τη φυλακή έτοιµος για νέες περιπέτειες. Ο Χάνος έκανε µάλιστα και ένα πέρασµα από την ταινία υποδυόµενος τον εαυτό του.

Ο Χάνος απασχόλησε ξανά τα ΜΜΕ ως ένας από τους µεγαλύτερους υποστηρικτές της προεκλογικής καµπάνιας του Μπαράκ Οµπάµα. κάτι που είχε προκαλέσει αρκετές αντιδράσεις. Στη συντηρητική Αµερική το γεγονός ότι ο χωρισµένος Χάνος (πήρε διαζύγιο από τη σύζυγό του το 2006) έκανε πάρτι µε µοντέλα στο εξοχικό του σπίτι του στα Χάµπτονς της Νέας Υόρκης  ήταν αρκετό για να αποτελέσει στόχο κριτικής. Πόσω µάλλον όταν µια από τις νεαρές φίλες του Χάνος αποδείχτηκε πως ήταν η Ασλεϊ Ντιπρέ, το callgirl που είχε σχέση µε τον κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Ελιοτ Σπίτζερ. Εξαιτίας του σκανδάλου που ξέσπασε όταν έγινε γνωστή η σχέση τους ο Σπίτζερ αναγκάστηκε να παραιτηθεί. «Είναι σωστό ο πρόεδρος Οµπάµα να παίρνει λεφτά από έναν ανήθικο playboy;» αναρωτιώνταν αµερικανικά µπλογκ µε επιρροή.

Το µόνο σίγουρο είναι ότι ο Χάνος δεν δίνει δεκάρα για την κριτική των άλλων. «Εχω συνηθίσει στον διασυρµό. ∆εν µε νοιάζει ιδιαίτερα, πιστεύω ότι σε πολύ κόσµο δεν θα αρέσει ποτέ αυτό που κάνω. ∆εν θυµάµαι αν αυτή η ατάκα που θα σου πω είναι από τον “Νονό” αλλά ξέρεις τη φράση: “Αυτή είναι η δουλειά που διαλέξαµε”».