Η υπόθεση αφορά την ορθή αναγραφή των προνοιακών επιδομάτων στους κατάλληλους κωδικούς έτσι ώστε να μην επιβληθεί Εισφορά Αλληλεγγύης και για να μην χαθούν δικαιώματα, όπως είναι η φοροαπαλλαγή στον ΕΝΦΙΑ, το δικαίωμα στη χορήγηση του οικογενειακού επιδόματος, καθώς και άλλων βοηθημάτων.
Είχαμε ενημερώσει την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ) για το πρόβλημα, επίσης της είχαμε στείλει το απαντητικό έγγραφο Αρ. Πρωτ.: Δ12 Α 1117818 ΕΞ 2013 που είχαμε λάβει από τη Γ.Γ.Δ.Ε.
Στις 13/04/16, η Ε.Σ.Α.μεΑ ανταποκρίθηκε δημοσιεύοντας Δελτίο Τύπου.
Επίσης, είχαμε έρθει σε επικοινωνία με το τμήμα ΑμεΑ του κόμματος «Το Ποτάμι», στο οποίο διαθέσαμε ό,τι στοιχεία και πληροφορίες έχουμε, όπως και το παραπάνω έγγραφο Αρ. Πρωτ.: Δ12 Α 1117818 ΕΞ 2013.
Έτσι, ως αποτέλεσμα, στις 13/04/16, τρεις από τους βουλευτές του κόμματος έθεσαν σχετικό ερώτημα στον υπουργό Οικονομικών.
Τελικά, μετά από κάποιους μήνες καθυστέρηση, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κος Τρ. Αλεξιάδης ανέλαβε να δώσει απάντηση που φαίνεται ότι ευθυγραμμίζεται, δηλαδή συμφωνεί, με το Δελτίο Τύπου της Γ.Γ.Δ.Ε.
Τραγική διαπίστωση:
Ο πόλεμος που κάνει το Κράτος στα άτομα με αναπηρίες δεν έχει τελειώσει ακόμα για εμάς, διότι ο νόμος ερμηνεύεται κατά το δοκούν!
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Ο κος αναπληρωτής υπουργός μάλλον διαστρεβλώνει το αντικείμενο της ΠΟΛ.1094/2015 όταν τονίζει ότι η εν λόγω διευκρίνιση αφορά σε ποσά που καταβάλλονται έκτακτα στα άτομα αυτά και δεν αποτελούν εισόδημα.
Ενώ όμως η παραπάνω ΠΟΛ δεν αναφέρει τρόπο καταβολής των ποσών που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ΑμεΑ.
Προτιμούμε καλύτερα να αφήσουμε ασχολίαστο το παραπάνω και να αφήσουμε τα συμπεράσματα στους αναγνώστες μας.
Ο κος αναπληρωτής υπουργός, επί της ουσίας, απορρίπτει το έγγραφο Αρ. Πρωτ.: Δ12 Α 1117818 ΕΞ 2013 επικαλούμενος τον Ν.4172/2013, αναφέροντας στην απάντησή του: «Σημειωτέον, με την παρ.25 του άρθρου 72 του ίδιου νόμου επισημάνθηκε ότι από την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013 παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του ν. 2238/1994, συμπεριλαμβανομένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση αυτού του νόμου, ήτοι και του αριθ. Δ12 Α 1117818 ΕΞ 2013/23.7.2013 εγγράφου.»
Ας προσέξουμε όμως ότι το παραπάνω σημείο του νόμου αναφέρεται σε διατάξεις, εγκυκλίους και κανονιστικές πράξεις, εννοώντας ότι καταργούνται διατάξεις και κανονισμοί.
Δεν σημαίνει ότι καταργούνται και παγιωμένες έννοιες.
Άλλωστε, ο ίδιος ο αναπληρωτής υπουργός αναφέρει:
«Άλλωστε, συνιστά πάγια θέση της διοίκησης ότι ένα ποσό χαρακτηρίζεται ως εισόδημα όταν υπάρχει περιοδικότητα, μόνιμη πηγή προέλευσης, καθώς και τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής.»
Σ’ αυτό το σημείο όμως αναρωτιόμαστε αν κι ο ίδιος αντιλαμβάνεται τι λέει!
Ας δοκιμάσουμε να το κάνουμε κατανοητό στους αναγνώστες μας:
Σύμφωνα με την οικονομική επιστήμη, ως εισόδημα εννοούμε το σύνολο των αμοιβών που λαμβάνει κάποιος για τη συμμετοχή του στην παραγωγική διαδικασία.
Για να χαρακτηριστεί κάποιο έσοδο ως εισόδηµα και να υπαχθεί σε φορολογία, απαιτείται να υπάρχουν τα παρακάτω τρία χαρακτηριστικά:
1: Να έχει περιοδικό χαρακτήρα, δηλαδή να επαναλαµβάνεται κατά τακτά χρονικά διαστήµατα
2: Να έχει µόνιµη πηγή προέλευσης ή όποια µπορεί να συνίσταται, είτε σε κεφάλαιο (ακίνητα – τίτλοι κ.λ.π.),είτε σε εργασία, είτε και τα δύο.
Εδώ να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με το άρθρο 7, παρ.2, του Ν.4172/2013, ο Κ.Φ.Ε. διακρίνει τις ακόλουθες κατηγορίες ακαθάριστων εισοδημάτων:
α) εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις,
β) εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα,
γ) εισόδημα από κεφάλαιο και
δ) εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
Καθώς επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 12 του ίδιου νόμου:
Άρθρο 12
Εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις
1. Το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής εργασιακής σχέσης.
Στο τρίτο χαρακτηριστικό, επίσης, με ποιον τρόπο γίνεται εκμετάλλευση της πηγής αυτής (της εργασίας) αφού τα άτομα με αναπηρίες που λαμβάνουν τα προνοιακά επιδόματα ΔΕΝ εργάζονται; Δεν αποφέρουν, δεν παράγουν, δεν δημιουργούν πλούτο.
Θεωρούμε σκόπιμο να επαναλάβουμε τις προηγούμενες θέσεις της Διοίκησης, όσον αφορά την έννοια του εισοδήματος και την έννοια των προνοιακών επιδομάτων που δίνονται σε ΑμεΑ:
«Τα Επιδόματα – βοηθήματα δεν φέρουν τα απαραίτητα γενικά εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, δίδονται ως κοινωνική παροχή για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών αναγκών στις οποίες υποβάλλονται ευπαθείς ομάδες φορολογουμένων, δίδονται χωρίς αντάλλαγμα παροχής εργασίας, χωρίς να αποτελούν καρπό περιουσιακών στοιχείων, και συνεπώς δεν τίθεται θέμα επιβολής εισφοράς.»
«Παραδείγματα επιδομάτων που σύμφωνα με τη θέση της Διοίκησης δεν αποτελούν εισόδημα, είναι το διατροφικό επίδομα, το επίδομα τυφλότητας, τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας, ενεσοθεραπείας κλπ. Τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας και ενεσοθεραπείας που καταβάλλουν οι ασφαλιστικοί οργανισμοί, τα ασφαλιστικά ταμεία και τα ταμεία υγείας στους δικαιούχους ασφαλισμένους, δεν υπάγονται σε φόρο εισοδήματος και δεν εμφανίζονται στις βεβαιώσεις αποδοχών, καθόσον δεν φέρουν τα εννοιολογικά γνωρίσματα του εισοδήματος.»
«Το προνοιακό επίδομα τυφλότητας αποτελεί προσωπική κοινωνική παροχή που δίδεται για την κάλυψη των ειδικών δαπανών στις οποίες υπόκεινται τα τυφλά άτομα, λόγω της αναπηρίας τους και ως εκ τούτου δεν αποτελεί εισόδημα γιατί δε φέρει τα απαραίτητα γενικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος.»
«Το διατροφικό επίδομα που δίνεται στους νεφροπαθείς, καθώς στους μεταμοσχευμένους καρδιάς, ήπατος, πνευμόνων και μυελού των οστών, δεν αποτελεί εισόδημα, γιατί δε φέρει τα απαραίτητα γενικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, αφού δεν θεωρείται ούτε αντάλλαγμα παροχής εργασίας, ούτε καρπό περιουσιακών στοιχείων, αλλά κοινωνική παροχή για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών της αναπηρίας των εν λόγω ατόμων.»
«Εξάλλου, κατά την έννοια και το πνεύμα των διατάξεων του ΚΦΕ, ως εισόδημα φορολογείται, έστω και αν δεν κατονομάζεται ρητά στο νόμο, εφόσον υφίσταται περιοδικότητα και διαρκώς εκμεταλλεύσιμη πηγή αυτού, το αντάλλαγμα της προσωπικής εργασίας ή οι καρποί περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου και όχι κάθε άλλη προσαύξηση της περιουσίας του, εκτός εάν αυτή δυνάμει ειδικής διάταξης νόμου λογίζεται, για την υπαγωγή στο φόρο, ως εισόδημα (βλ. Ολομ. ΝΣΚ 387/2005, 573/1994, Ν.Σ.Κ. Τμ. Ε’ 777/1999, Τμ. Β’ 131/2007).»
«Τα επιδόματα που καταβάλλονται στα ανωτέρω άτομα με ειδικές ανάγκες (άτομα με νοητική υστέρηση, με εγκεφαλική παράλυση, με μεσογειακή αναιμία – αιμορροφιλία, με βαριά αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω, καθώς και σε κωφάλαλα πρόσωπα), βάσει των ανωτέρω ΚΥΑ (του 2013), δεν συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, το οποίο ορίζεται ως το περιοδικό αποτέλεσμα από την εκμετάλλευση μιας διαρκούς πηγής, η οποία συνίσταται είτε σε κεφάλαιο (ακίνητα, τίτλοι κλπ), είτε σε εργασία είτε και στα δύο (εμπορική επιχείρηση κλπ) (σχετ. Πολ 1081/2001, με την οποία κοινοποιήθηκε η αριθ. 626/2000 γνωμοδότηση του ΝΣΚ), αλλά αντίθετα συνιστούν κοινωνικές προνοιακές παροχές, μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, οι οποίες αντικρίζουν τις πρόσθετες δαπάνες που τους δημιουργεί η πάθησή τους. Ως εκ τουτου, δεν τίθεται θέμα επιβολής εισφοράς αλληλεγγύης επί των ποσών των επιδομάτων που καταβάλλονται στους πιο πάνω δικαιούχους.»
Μετά όλα τα παραπάνω, τα οποία τεκμηριώνουν ότι οι οικονομικές ενισχύσεις-κοινωνικά βοηθήματα που καταβάλλονται σε ΑμεΑ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ούτε ΚΑΡΠΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ θεωρούμε αναγκαίο ότι ο κος αναπληρωτής υπουργός θα πρέπει να απευθυνθεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, το οποίο σε παρόμοια υπόθεση (Αμοιβές ΔΣ Ανωνύμων Εταιριών που καταβάλλονται σε Αμεα) με την Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ. 82/2016 έχει αποφανθεί:
«…η παράλειψη του νομοθέτη να μνημονεύσει ρητώς… …δεν δύναται.να οδηγήσει σε αποκλεισμό της φορολογικής απαλλαγής για τα εν λόγω εισοδήματα. Και τούτο, διότι ο αποκλεισμός αυτός θα ήταν σαφώς αντίθετος τόσο προς τις θεμελιώδεις αρχές που πηγάζουν από τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος,2 όσο και προς τη συνταγματική πρόβλεψη για την υποχρέωση της πολιτείας να προνοεί για την προστασία των αναπήρων (άρθρο 21 §3).»
Το θέμα είναι πολύ σοβαρό και δεν λύνεται με πρόχειρες ερμηνείες.
Επίλογος:
Δυστυχώς, ίσως για πρώτη φορά στα χρονικά συμβαίνει παρερμηνεία σε τόσο μεγάλο μέγεθος, όπως και ανάλογη ανατροπή των εννοιών.Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό, πιστεύω ότι είναι η αδιαφορία των θεσμών και της επιστημονικής κοινότητας, ή έλλειψη ανθρώπων με γνώσεις στις κατάλληλες θέσεις, καθώς και η “ψυχαναγκαστική” συμπεριφορά που έχει υιοθετήσει το Υπουργείο Οικονομικών να θέλει με το στανιό να ενσωματώσει τα κοινωνικά βοηθήματα στην έννοια του εισοδήματος, ενώ όμως ο Ν.4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος) δεν το ορίζει συγκεκριμένα.Επίσης, ένας άλλος λόγος είναι και η ανυπαρξία της δυνατότητας των πολιτών να προσφύγουν στη Δικαστική Εξουσία όταν οι νόμοι ερμηνεύονται κατά το δοκούν.
Πολύ περισσότερο, όταν οι ευπαθείς ομάδες όπως είναι τα άτομα με αναπηρίες και οι οικονομικά αδύναμοι συμπολίτες μαςδεν έχουν κάποια ανεξάρτητη από τη κυβέρνηση Αρχή για να τους προστατεύει ή που να μπορούν να απευθυνθούν σ’ αυτήν. Υπάρχει δηλαδή σοβαρή απουσία αυτού του απαραίτητου δημοκρατικού στοιχείου.Ολα τα παραπάνω μοιάζουν να είναι μερικές ακόμα συνέπειες της οικονομικής ύφεσης, η οποία οδηγεί τα πράγματα προς τα κάτω…
Κι όπως πολύ σωστά παρατήρησε κάποιος αναγνώστης μας:
Άραγε, πόσο λογικό είναι να κρατείται εισφορά αλληλεγγύης από τα ποσά που δίνονται από την Πρόνοια (=αλληλεγγύη);30/07/2016
Ανδρέας Μπαρδάκης
http://logistisamea.blogspot.gr/ https://www.facebook.com/groups/1240016732679704/
