Παράνομος, καταχρηστικός και άδικος είναι ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόστηκε και εξακολουθεί να εφαρμόζεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Την περίοδο 2011-2016 εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι πλήρωσαν άδικα την εισφορά ή κατέβαλαν ποσά εισφοράς μεγαλύτερα απ’ αυτά που θα έπρεπε κανονικά να πληρώσουν, εξαιτίας πέντε «μεθοδεύσεων» του υπουργείου Οικονομικών και της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, που επιβάρυναν και εξακολουθούν να επιβαρύνουν μικρούς και μεσαίους φορολογούμενους.

Πρόκειται για ερμηνεία κατά το δοκούν των διατάξεων του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, προκειμένου να διατηρηθεί μια σημαντική πηγή εσόδων για τον κρατικό προϋπολογισμό, όπως συμβαίνει και με τα φετινά εκκαθαριστικά σημειώματα.

Η «Ν» κατέγραψε και παρουσιάζει σήμερα αναλυτικά τις 5 «μεθοδεύσεις» του υπουργείου Οικονομικών και της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, εξαιτίας των οποίων εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι χρεώθηκαν άδικα με ειδική εισφορά αλληλεγγύης:

1. Παράνομος τρόπος υπολογισμού επί του τεκμαρτού εισοδήματος των συνταξιούχων ηλικίας άνω των 65 ετών.

Εδώ και 6 χρόνια το υπουργείο Οικονομικών και η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων υπολογίζουν με παράνομο τρόπο την ειδική εισφορά αλληλεγγύης επί των τεκμαρτών εισοδημάτων χιλιάδων συνταξιούχων ηλικίας άνω των 65 ετών. Η επιβολή της εισφοράς γίνεται με βάση υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους, οι οποίες έχουν ερμηνεύσει αυθαίρετα την ισχύουσα νομοθεσία, καθώς προβλέπουν τον μη συνυπολογισμό της μείωσης του τεκμαρτού εισοδήματος κατά 30%, η οποία ισχύει για τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών! Τo αποτέλεσμα είναι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης να υπολογίζεται επί σημαντικά υψηλότερου τεκμαρτού εισοδήματος απ’ αυτό που θα έπρεπε κανονικά να λαμβάνεται υπόψη και χιλιάδες συνταξιούχοι άνω των 65 ετών να έχουν χρεωθεί άδικα επί 6 χρόνια με ποσά εισφοράς αλληλεγγύης εκατοντάδων έως και χιλιάδων ευρώ!

Βάσει του ισχύοντος από την 1η-1-2014 Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ ή ν. 4172/2013), αλλά και του προϊσχύσαντος μέχρι 31-12-2013 Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994), σε κάθε περίπτωση συνταξιούχου ηλικίας άνω των 65 ετών τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης (για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ.) τα οποία λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος μειώνονται κατά 30%. Ως εκ τούτου, σε κάθε περίπτωση συνταξιούχου ηλικίας άνω των 65 ετών τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης που λαμβάνονται υπόψη για τη διαμόρφωση του τεκμαρτού εισοδήματος επί του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα έπρεπε να μειώνονταν κατά 30%.

Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει από το 2011 μέχρι και σήμερα που εφαρμόζεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. ηλώσεων που υπέβαλαν τα έτη 2011-2015 οι συνταξιούχοι άνω των 65 ετών,

Με την εξαίρεση των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων από τον υπολογισμό του τεκμαρτού εισοδήματος επί του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, γλίτωσαν από την πληρωμή μεγάλων ποσών εισφοράς πολιτικά πρόσωπα, αλλά και οικονομικά ισχυροί φορολογούμενοι, που, συχνά πυκνά, λόγω της οικονομικής τους επιφάνειας, δαπανούσαν σημαντικού ύψους ποσά για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής και λοιπών περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας και ως εκ τούτου βαρύνονταν με πολύ μεγάλα ποσά τεκμαρτών εισοδημάτων!

3. Παράνομος τρόπος υπολογισμού επί του τεκμαρτού εισοδήματος, σε περίπτωσης κάλυψης των τεκμηρίων.

Ο τρόπος με τον οποίο υπολογίστηκε η ειδική εισφορά αλληλεγγύης τα έτη 2011-2016 στις περιπτώσεις που το (προσδιοριζόμενο βάσει αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης) εισόδημα των φορολογουμένων ήταν μεγαλύτερο του δηλωθέντος ήταν παράνομος.

Συγκεκριμένα, κατά την 6ετία 2011-2016 κατά την οποία η ειδική εισφορά αλληλεγγύης εφαρμόστηκε επί των εισοδημάτων των ετών 2010-2015 ίσχυσαν οι διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, της υπουργικής απόφασης υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1167/2-8-2011 και της εγκυκλίου υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1099/9-4-2014, οι οποίες προέβλεπαν ότι σε περίπτωση που το υπολογιζόμενο βάσει τεκμηρίων διαβίωσης εισόδημα του φορολογούμενου είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν πραγματικό του εισόδημα, τότε, ακόμη κι αν αυτός καλύψει την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων διαβίωσης (επικαλούμενος ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, πώληση περιουσιακών στοιχείων του κ.λπ.) η εισφορά εξακολουθεί να υπολογίζεται όχι επί του πιο χαμηλού πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος, αλλά επί του υψηλότερου τεκμαρτού!

Με αυτόν τον τρόπο χιλιάδες φορολογούμενοι υπερφορολογήθηκαν με εισφορά αλληλεγγύης για ανύπαρκτα τεκμαρτά εισοδήματα.

TO ΣτΕ

Από την πρώτη στιγμή που θεσπίστηκαν αυτές οι διατάξεις και συγκεκριμένα από τον Σεπτέμβριο του 2011, ασκήθηκε από δύο φορολογούμενους προσφυγή για την ανατροπή τους. Η προσφυγή, λόγω της σπουδαιότητάς της, έφτασε το 2013 στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που εξέδωσε τελικά το 2015 δύο αποφάσεις, τις υπ’ αριθμόν 2563/2015 και 2564/2015. Με αυτές το ΣτΕ έκρινε ότι αντίκεινται στις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος οι διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 και της υπ’ αριθ. ΠΟΛ. 1167/2-8-2011 απόφασης του τότε αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, σύμφωνα με τις οποίες η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται υποχρεωτικά επί του τεκμαρτού εισοδήματος του φορολογούμενου εφόσον αυτό είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος, ακόμη και στην περίπτωση που αυτός έχει καλύψει τη διαφορά μεταξύ δηλωθέντος και τεκμαρτού εισοδήματος επικαλούμενος κεφάλαιο αναλωθέν από εισοδήματα παρελθόντων ετών.

Βάσει των αποφάσεων αυτών του ΣτΕ, η τωρινή ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα έπρεπε ήδη από το 2015 να είχε προχωρήσει σε αλλαγή των διατάξεων ώστε να υπάρξει συμμόρφωση με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος, όπως όριζαν οι δύο αποφάσεις του ΣτΕ.

Ταυτόχρονα, η τωρινή ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα έπρεπε να είχε προχωρήσει σε αναδρομικό επανυπολογισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για όλες τις περιπτώσεις φορολογουμένων οι οποίοι στις φορολογικές δηλώσεις των ετών 2011-2015 κάλυψαν τις προστιθέμενες διαφορές φορολογητέου εισοδήματος που προέκυψαν λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων διαβίωσης, ώστε τα επιπλέον ποσά εισφοράς αλληλεγγύης που χρεώθηκαν παράνομα να τους επιστραφούν. Επιπλέον, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν θα έπρεπε να επιτρέψει την εφαρμογή των παράνομων αυτών διατάξεων στις φετινές φορολογικές δηλώσεις

4. Άδικη επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στα προνοιακά επιδόματα των ατόμων με αναπηρία κάτω του 80%.

Το υπουργείο Οικονομικών και η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων επέβαλαν από φέτος ειδική εισφορά αλληλεγγύης και στα προνοιακά επιδόματα των ατόμων με αναπηρίες κάτω του 80%. Στα ηλεκτρονικά έντυπα Ε1 των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που αναρτήθηκαν φέτος στους λογαριασμούς χιλιάδων αναπήρων φορολογουμένων στο σύστημα ΤΑXISnet, η ΓΓΔΕ προσυμπλήρωσε τους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 με τα ποσά των προνοιακών επιδομάτων που έλαβαν οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι κατά τη διάρκεια του 2015. Στους κωδικούς αυτούς αναγράφονται μόνο ποσά εισοδημάτων απαλλασσόμενα από τον φόρο εισοδήματος ή φορολογούμενα με ειδικό τρόπο, τα οποία ωστόσο επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Όμως τα προνοιακά επιδόματα των αναπήρων που προσυμπλήρωσε η ΓΓΔΕ στους κωδικούς 619-620 δεν αποτελούν εισόδημα, αλλά είναι επιδόματα και βοηθήματα τα οποία έχουν δοθεί σε συγκεκριμένες ευπαθείς ομάδες φορολογουμένων ως κοινωνικές παροχές για την αντιμετώπιση και την κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών αναγκών στις οποίες αυτοί υποβάλλονται.

5 Επιβολή ίδιας εισφοράς αλληλεγγύης τόσο σε άτεκνους όσο και σε φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα τέκνα

. Κατά την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης δεν λαμβάνεται υπόψη η οικογενειακή κατάσταση του φορολογούμενου. Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης εφαρμόστηκε και εξακολουθεί να εφαρμόζεται με τρόπο άδικο για όσους φορολογούμενους έχουν οικογενειακά βάρη. Όσα παιδιά και να έχει ένας φορολογούμενος, είτε 1 είτε… 10, πληρώνει την ίδια εισφορά αλληλεγγύης με έναν φορολογούμενο χωρίς παιδιά! Ως μοναδικό κριτήριο για τον προσδιορισμό του ύψους της επιβάρυνσης με ειδική εισφορά αλληλεγγύης λαμβάνεται υπόψη το ετήσιο εισόδημα, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ. Όμως, δύο φορολογούμενοι με το ίδιο ετήσιο εισόδημα, εκ των οποίων ο ένας δεν βαρύνεται με ανήλικα τέκνα και ο άλλος βαρύνεται, π.χ., με 3 ή περισσότερα δεν είναι δίκαιο να αντιμετωπίζονται φορολογικά το ίδιο και να επιβαρύνονται και οι δύο ακριβώς με το ίδιο ποσό ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.