Η ενδικοφανής προσφυγή εντάσσεται σε μία διοικητική διαδικασία επίλυσης διαφορών και κατατίθεται από τον φορολογούμενο ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (Δ.Ε.Δ.) της Γ.Γ.Δ.Ε., προκειμένου να προσβάλλει πράξεις που εκδίδονται από την Φορολογική Διοίκηση σε βάρος του. Η προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια Φορολογική Αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη. Προσφυγές που αφορούν πράξεις κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών ασκούνται απευθείας στα Διοικητικά Δικαστήρια μέχρι 1/1/2015 (ΠΟΛ 1069/4-3-2014).
του Χριστοδούλου Ματθαίου*
Η συγκεκριμένη προσφυγή καθιερώθηκε με το άρθρο 63 του ν. 4174/2013 και σκοπό έχει την αποσυμφόρηση των Διοικητικών Δικαστηρίων, τα οποία είναι επιβαρυμένα με μεγάλο αριθμό υποθέσεων. Θα πρέπει , επίσης, να τονιστεί ότι οποιαδήποτε προσφυγή, κατά πράξης της Φορολογικής Διοίκησης, κατατεθεί απευθείας στα Διοικητικά Δικαστήρια θα κριθεί απαράδεκτη εάν δεν έχει προηγηθεί η κατάθεσή της στην Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ
Η προσφυγή υποβάλλεται εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης της Φορολογικής Αρχής στον υπόχρεο. Βασική προϋπόθεση είναι η καταβολή του 50% του αμφισβητούμενου ποσού της πράξης. Μπορεί, όμως , ο υπόχρεος να καταθέσει αίτημα αναστολής της καταβολής αυτού του ποσού το οποίο κατατίθεται ταυτόχρονα με την προσφυγή. Επισημαίνεται ότι στην προσφυγή πρέπει να συμπεριλαμβάνονται οπωσδήποτε τα στοιχεία επικοινωνίας με τον αιτούντα (διεύθυνση, e-mail) καθώς και τα στοιχεία του αντικλήτου.
Ο υπόχρεος , ταυτόχρονα με το αίτημά του, υποβάλλει στην αρμόδια Φορολογική Αρχή και ηλεκτρονικό φάκελο σε μαγνητική μορφή στον οποίο περιλαμβάνονται :
- Η υποβληθείσα ενδικοφανής προσφυγή ,
- Η αίτηση αναστολής ,
- Τα έγγραφα και δικαιολογητικά που επικαλείται συνοδευόμενα από υπεύθυνη δήλωση με την οποία θα δηλώνεται το ακριβές του περιεχομένου των στοιχείων του ηλεκτρονικού φακέλου.
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ
Η αρμόδια φορολογική αρχή στην οποία υποβάλλεται η ενδικοφανής προσφυγή , υποχρεούται να τη διαβιβάσει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών εντός 7 ημερών από την κατάθεσή της. Ταυτόχρονα με τη διαβίβαση του φακέλου του υποχρέου, αποστέλλεται και φάκελος της φορολογικής αρχής με αιτιολογημένες απόψεις επί των ισχυρισμών που προβάλλει ο υπόχρεος. Ο φάκελος αποστέλλεται ηλεκτρονικά και περιέχει σε ψηφιακή μορφή :
- Το διαβιβαστικό έγγραφο του φυσικού φακέλου της υπόθεσης προς την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών,
- την ενδικοφανή προσφυγή,
- την αίτηση αναστολής στην περίπτωση υποβολής της,
- τα έγγραφα που προσκόμισε ο υπόχρεος σε μαγνητική μορφή,
- τις εκθέσεις ελέγχου,
- τις προσβαλλόμενες πράξεις,
- τις απόψεις της φορολογικής αρχής
- κατάσταση – πίνακα των προσβαλλομένων πράξεων που περιλαμβάνει :
- τον αριθμό και την ημερομηνία της πράξης,
- την ημερομηνία κοινοποίησης της πράξης,
- το είδος του φόρου,
- την διαχειριστική ή φορολογική περίοδο,
- την διαφορά φορολογητέας βάσης,
- το ποσό της διαφοράς φόρου,
- το ποσό πρόσθετου φόρου ή των τόκων μετά την 1/1/2014
- το ποσό του προστίμου του άρθρου 58 Κ.Φ.Δ. καθώς και τα ποσά των λοιπών προστίμων.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ
Με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ο υπόχρεος καταβάλλει , όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, το 50% του αμφισβητούμενου ποσού. Έχει όμως την δυνατότητα να ζητήσει να ανασταλεί η καταβολή του ποσού αυτού υποβάλλοντας αίτημα αναστολής ταυτόχρονα με την προσφυγή. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών δύναται να αναστείλει την πληρωμή του ποσοστού αυτού μόνο στην περίπτωση κατά την οποία κρίνεται ότι αυτή θα είχε ως συνέπεια την ανεπανόρθωτη βλάβη για τον υπόχρεο. Η αναστολή αυτή , εφ΄ όσον χορηγηθεί , ισχύει μέχρι την έκδοση της απόφασης επί της προσφυγής.
Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, προκειμένου να εκτιμήσει την ανεπανόρθωτη βλάβη του υποχρέου, λαμβάνει υπόψη της (σύμφωνα με την ΠΟΛ 1002/2-1-2014) τα εξής :
- Για φυσικό πρόσωπο : δηλώνεται το παγκόσμιο εισόδημα από κάθε πηγή για τα 2 προηγούμενα έτη καθώς και η περιουσιακή κατάσταση του/της συζύγου και των ανήλικων τέκνων κατά το χρόνο κατάθεσης της αναστολής.
- Για νομικό πρόσωπο : δηλώνεται το παγκόσμιο εισόδημα κάθε πηγής για τα 2 προηγούμενα έτη καθώς και η περιουσιακή κατάσταση των νομικών προσώπων στα οποία συμμετέχει ο αιτών.
Η απόφαση επί του αιτήματος αναστολής εκδίδεται εντός 20 ημερών από την υποβολή της αίτησης στη φορολογική αρχή , διαφορετικά θεωρείται ότι η αίτηση αναστολής έχει απορριφθεί.
ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ
Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών εκδίδει την απόφασή της εντός 60 ημερών από την υποβολή της προσφυγής η οποία κοινοποιείται στον υπόχρεο και στην αρμόδια Φορολογική Αρχή. Ειδικά για τις περιπτώσεις των ενδικοφανών προσφυγών που υποβάλλονται στην αρμόδια Φορολογική Αρχή μέχρι 28/2/2014, η προθεσμία έκδοσης της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών επεκτείνεται στις 120 ημέρες.
Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες προκύψουν νέα στοιχεία, μετά την άσκηση της προσφυγής, καλούνται ο υπόχρεος και η Φορολογική Αρχή να εκθέσουν τις απόψεις τους χωρίς όμως να διακόπτεται η 60ήμερη προθεσμία για την έκδοση της απόφασης επί της προσφυγής.
Με την πάροδο των 60 ημερών (ή των 120 για προσφυγές έως 28/2/2014) και την μη έκδοση απόφασης θεωρείται ότι η προσφυγή έχει απορριφθεί σιωπηρά.
Τέλος θα πρέπει να τονίσουμε ότι παρ΄ όλο που ο υπόχρεος έχει τη δυνατότητα να προσφύγει στα Διοικητικά Δικαστήρια σε περίπτωση απόρριψης της προσφυγής του από την Δ.Ε.Δ., δεν έχει το ίδιο δικαίωμα η Φορολογική Αρχή, η οποία υποχρεούται να συμμορφωθεί με την εκδοθείσα απόφαση.
ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΣΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ
Ο υπόχρεος υποβάλλει προσφυγή στο αρμόδιο Διοικητικό Δικαστήριο εντός 30 ημερών, από την κοινοποίηση της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή την σιωπηρή απόρριψη της ενδικοφανούς προσφυγής λόγω παρόδου της προθεσμίας για την έκδοση της σχετικής απόφασης. Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι με επιμέλεια του υπόχρεου, απαιτείται η επίδοση επικυρωμένου αντιγράφου του δικογράφου της προσφυγής με δικαστικό επιμελητή στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών εντός 20 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας για την άσκηση της προσφυγής. Προσοχή γιατί αν δεν γίνει η επίδοση αυτή , το Διοικητικό Δικαστήριο θα απορρίψει ως απαράδεκτη την σχετική προσφυγή (παρ. 1, άρθρο 126 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας). Αν η επίδοση αυτή γίνει εκ παραδρομής στην Φορολογική Αρχή , το Δικαστήριο θα απορρίψει και πάλι την προσφυγή και είναι λογικό καθώς ο διάδικος του υποχρέου είναι πλέον η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΠΟΛ 1069/4-3-2014) .
ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΠΟΣΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΝΔΙΚΟΦΑΝΗ ΠΡΟΣΦΥΓΗ
Με την έκδοση της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών και εφ΄ όσον ο υπόχρεος δεν προσφύγει στα Διοικητικά Δικαστήρια συντάσσεται πρακτικό αποδοχής της αμφισβητούμενης διαφοράς και καταβάλλεται το 1/5 αυτής, το δε υπόλοιπο καταβάλλεται εφάπαξ έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επομένου, από την υπογραφή του πρακτικού, μήνα (Δ12 1017827 ΕΞ 24.1.2014). Το 1/5 δεν καταβάλλεται όταν σαν ποσό είναι μικρότερο ή ίσο με το ήδη καταβληθέν 50% της αμφισβητούμενης διαφοράς. Για να γίνουν τα παραπάνω πιο κατανοητά, παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:
- Καταβολή 50% του αμφισβητούμενου ποσού (δεν έχει ζητηθεί ή δεν έχει εγκριθεί η αναστολή καταβολής του).
- Συνολικό ποσό πράξης : 20.000
- Καταβλημένο ποσό (50%) λόγω άσκησης ενδικ. προσφυγής : 10.000
- Συνολικό ποσό απόφασης Δ.Ε.Δ. : 20.000
Βεβαιώνεται η διαφορά (20.000 – 10.000) = 10.000 και δεν καταβάλλεται το 1/5 του βεβαιωμένου ποσού καθώς 10.000 Χ 1/5 = 2.000 < 10.000 (το 50% της διαφοράς που αρχικά καταβλήθηκε για να συζητηθεί η προσφυγή στη Δ.Ε.Δ)
- Βεβαίωση της αμφισβητούμενης διαφοράς χωρίς προηγούμενη καταβολή του 50% του ποσού.
- Συνολικό ποσό πράξης : 20.000
- Καταβεβλημένο ποσό 50% : 0,00
- Συνολικό ποσό απόφασης Δ.Ε.Δ. : 20.000
Μετά την απόφαση βεβαιώνεται το αρχικά βεβαιωθέν ποσό των 20.000 και καταβάλλεται το 1/5 αυτού (20.000 Χ 1/5) = 4.000
Αυτό που μπορούμε να συμπεράνουμε είναι ότι πλέον συντομεύεται δραστικά η έκδοση μιας πρώτης απόφασης για μία φορολογική διαφορά (60 ημέρες ) σε σχέση με το παρελθόν και σε περίπτωση έκδοσης απορριπτικής απόφασης από τη Δ.Ε.Δ., η υποχρέωση καταβολής του καταλογισθέντος ποσού είναι σχεδόν άμεση, ακολουθούμενη από όλα τα πρόστιμα και τις νόμιμες προσαυξήσεις που προβλέπονται στον ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.). Κατά συνέπεια προσοχή !
