“…Οι εχθροί του λένε ότι ήταν ένας μη εστεμμένος βασιλιάς που μπέρδευε την ενότητα με την ομοφωνία. Και σ’ αυτό οι εχθροί του έχουν δίκιο. Οι εχθροί του λένε πως εάν ο Ναπολέων είχε μια εφημερίδα όπως η Granma, κανένας Γάλλος δεν θα είχε μάθει την καταστροφή στο Βατερλό.
»Και σ’ αυτό οι εχθροί του έχουν δίκιο. Οι εχθροί του λένε ότι άσκησε την εξουσία μιλώντας πολύ και ακούγοντας λίγο, γιατί είχε μάθει να ακούει περισσότερο ήχους παρά φωνές. Και σ’ αυτό οι εχθροί του έχουν δίκιο.
»Αλλά υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν τα λένε οι εχθροί του: ότι δεν έβαλε ποτέ στα βιβλία της Ιστορίας το γεγονός ότι πρόταξε στο στήθος του στις σφαίρες των εισβολέων, ότι αντιμετώπισε τυφώνες ως ίσος προς ίσο, τυφώνας προς τυφώνα, ότι επέζησε από 637 απόπειρες κατά της ζωής του, ότι η μεταδοτική ενέργειά του ήταν καθοριστική στο να βγει η χώρα του από το καθεστώς της αποικίας και δεν ήταν από την κατάρα του Εωσφόρου ή από θαύμα του Θεού ότι η νέα χώρα κατάφερε να επιζήσει από δέκα Αμερικανούς προέδρους, οι οποίοι είχαν φορέσει ήδη την πετσέτα στο λαιμό και ήταν έτοιμοι να τον φάνε με το μαχαιροπίρουνο.
»Και δεν λένε ότι η επανάσταση, η οποία τιμωρείται για το έγκλημα της αξιοπρέπειας, είναι αυτό που κατάφερε να είναι και όχι αυτό που ευχόταν να γίνει. Ούτε λένε ότι το τείχος που χωρίζει την επιθυμία από την πραγματικότητα έγινε ψηλότερο και πιο φαρδύ εξαιτίας του ιμπεριαλιστικού εμπάργκο, το οποίο πνίγει τη δημοκρατία κουβανέζικου στιλ -μια στρατιωτικοποιημένη κοινωνία- και γέννησε τη γραφειοκρατία, πάντα έτοιμη με ένα πρόβλημα για κάθε λύση, δίνοντάς της τα άλλοθι που απαιτούνται για να δικαιολογεί και να διαιωνίζει τον εαυτό της.
Και δεν λένε ότι παρ’ όλη τη θλίψη, παρά την εξωτερική επιθετικότητα και την εσωτερική αυθαιρεσία, αυτό το λυπημένο και πεισματάρικο νησί έχει γεννήσει τη λιγότερο άδικη κοινωνία στη Λατινική Αμερική. Και οι εχθροί του δεν λένε ότι αυτό το κατόρθωμα ήταν το αποτέλεσμα της θυσίας του λαού της, καθώς επίσης και της πεισματάρικης θέλησης και της παλιομοδίτικης αίσθησης της τιμής του ιππότη που πάντα πολέμησε στο πλευρό των ηττημένων, όπως ο διάσημος συνάδελφός του στα πεδία της Καστίλης».
Από το βιβλίο «Καθρέφτες» του Εντουάρντο Γκαλεάνο, εκδόσεις Πάπυρος.
Αναδημοσίευση από την «Εφημερίδα των Συντακτών», Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2016.
