Μια ακόμη ληστρική συμφωνία, μια λεόντειος συμφωνία, που έδενε χειροπόδαρα την Ελλάδα και την παρέδιδε στους πιστωτές της. συνέβη στις στις 19 Ιανουαρίου του 1928. Η χώρα υποχρεώνεται, να αναγνωρίσει ότι όφειλε στις ΗΠΑ 18.127.000 δολάρια από τις πιστώσεις που είχαν παραχωρηθεί από αυτές και τους τόκους τους
του Δάνη Παπαβασιλείου*
Το μέγεθος της ληστείας αποκαλύπτεται από το γεγονός ότι το δάνειο που είχε πάρει από τις ΗΠΑ ήταν 5,5 εκατομμυρίων δολαρίων και το τελικό ποσό που θα πλήρωνε ήταν κατά 330% μεγαλύτερο!
Πρόκειται για την πρώτη μεγάλης κλίμακας έφοδο του αμερικανικού κεφαλαίου στην Ελλάδα, αφού μέχρι τότε κυριαρχούσε το αγγλικό και το γαλλικό κεφάλαιο. Εξάλλου, όπως είναι γνωστό, από το 1898 είχε επιβληθεί στην Ελλάδα καθεστώς «Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου», με το οποίο δινόταν η δυνατότητα στους μεγάλους πιστωτές της (Αγγλία, Γαλλία, ΗΠΑ) να ελέγχουν τα έσοδα και τα έξοδα του κράτους, όπως και να καθορίζουν τον τρόπο πληρωμής των χρεών και των δανείων της.
Εφημερίδα «Πρωία» της 1ης Φεβρουαρίου 1928
Κατά σύμπτωση, στις 19 Γενάρη 1928, τη μέρα που υπογράφηκε η ληστρική συμφωνία με τους Αμερικανούς στο χωριό Μούρες του Ηρακλείου Κρήτης πάνω από 700 αγρότες κύκλωσαν τα γραφεία της Εφορίας και έκαψαν τα αρχεία της, ενώ στην πόλη οργανώθηκε παλλαϊκό συλλαλητήριο, στο οποίο 5 περίπου χιλιάδες αγρότες και εργαζόμενοι απαίτησαν μαχητικά την κατάργηση της βαριάς φορολογίας.
Το «δάνειο της σταθεροποίησης»…
Λίγες μέρες μετά, στις 29 Μαρτίου 1928, κυρώνεται το λεγόμενο τριμερές δάνειο ή «δάνειο σταθεροποίησης». Ένα από τα πολλά δάνεια που συνήψαν οι αστικές κυβερνήσεις της χώρας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ο υπερδανεισμός από τις «μεγάλες δυνάμεις» υπήρξε, αφ’ ενός, ο σημαντικότερος παράγοντας για την ολοκληρωτική εξάρτηση της χώρας, αφ’ ετέρου, η αιτία για μια άνευ προηγουμένου σκληρή πολιτική για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.
Η Ελλάδα μπήκε στο στάδιο της μερικής προσωρινής σταθεροποίησης καθυστερημένα, εξαιτίας των συνεπειών που είχε στην οικονομία της η Μικρασιατική Εκστρατεία. Η άρχουσα τάξη εφάρμοσε πολιτική σταθεροποίησης, δυναμώνοντας την εξάρτηση της χώρας από το ξένο κεφάλαιο, εντείνοντας την εκμετάλλευση των εργαζομένων και το χτύπημα των αγώνων τους, περιορίζοντας τις συνδικαλιστικές και πολιτικές ελευθερίες.
Η οικονομική εξάρτηση δυνάμωσε τα χρόνια αυτά με τη μεγάλη τοποθέτηση ξένων κεφαλαίων, κυρίως με τη μορφή δανείων προς το δημόσιο, που έφτασαν τα 907.800.000 χρυσά φράγκα, που προέρχονταν: από την Αγγλία τα 48%, από τις ΗΠΑ (προσφυγικό δάνειο) τα 31%, από το Βέλγιο (δάνειο ύδρευσης) τα 12%, από τη Σουηδία (δάνειο σιδηροδρόμων) τα 6%, από τη Γαλλία, την Ολλανδία και την Ελβετία (παραγωγικό δάνειο) τα 3%.
Από τα εξωτερικά δάνεια η επιβάρυνση του κάθε Ελληνα έφθασε στα 80 δολάρια, πλησίασε δηλαδή στο ετήσιο εισόδημα που ήταν 90 δολάρια. Με τα δάνεια αυτά διείσδυσε ακόμη περισσότερο στην ελληνική οικονομία το ξένο κεφάλαιο, κυρίως το αγγλοαμερικανικό, με τις εταιρίες «Πάουερ», «Ούλεν», «Χάμπρο», «Φαουντέισιον» και «Σέλεκμαν».
Το «τριμερές δάνειο» αποτελούσε μέρος του «Πρωτοκόλλου της Γενεύης», το οποίο υπογράφηκε στις 15 Σεπτέμβρη 1927. Ηταν ύψους 206 εκατομμυρίων χρυσών γαλλικών φράγκων και εκδόθηκε με σκοπό «τη σταθεροποίηση του ελληνικού χρήματος, την εξόφληση ενός μέρους των κρατικών οφειλών και τη συνέχιση του έργου της αποκατάστασης των προσφύγων».
Οι κυβερνήσεις, εκείνης της εποχής, υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη έριξαν στις πλάτες των εργαζομένων καινούριους φόρους. Την οικονομική σταθεροποίηση την εννοούσαν σαν καθήλωση των ημερομισθίων και μισθών, σαν απόρριψη κάθε αιτήματος των εργατών και αγροτών για τη βελτίωση των συνθηκών της ζωής τους.
*Πηγή: http://www.imerodromos.gr/
