Ως γνωστό, σύμφωνα με το άρθρο 22, σε συνδυασμό και με την περ. γ’ του άρθρου 23 του ΚΦΕ (Ν 4172/2013, βλ. και την ερμηνευτική Πολ. 1113/2015), οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί εμπρόθεσμα, δηλαδή εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους, ακόμη και σε επόμενο φορολογικό έτος, εκπίπτουν από τα έσοδα του φορολογικού έτους το οποίο αφορούν.
Ωστόσο, οι ασφαλιστικές εισφορές που αφορούν σε συγκεκριμένο φορολογικό έτος, αλλά καταβάλλονται εκπρόθεσμα σε άλλο έτος, εκπίπτουν κατά το έτος καταβολής τους, ανεξαρτήτως του έτους στο οποίο αναφέρονται. Συνεπώς, οι ασφαλιστικές εισφορές εγγράφονται στα λογιστικά βιβλία του ασκούντος επιχειρηματική δραστηριότητα – αυτοαπασχολούμενου, μαζί με άλλες δαπάνες / έξοδα και εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά του, προκειμένου να προσδιοριστεί το φορολογητέο εισόδημα.
Πατήστε πάνω στη φωτό
Σύμφωνα με τον νέο ασφαλιστικό νόμο, από 1/1/2017 και για κάθε επόμενο έτος, ως βάση υπολογισμού των εισφορών καθορίζεται το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα από την άσκηση δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος. Το ως άνω φορολογητέο / ασφαλιστέο αποτέλεσμα, κατά ρητή διατύπωση του σοφού νομοθέτη, προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΦΕ (Ν 4172/2013) και για τον σχηματισμό του λαμβάνονται υπόψη εκείνα τα εισοδήματα τα οποία προέρχονται από δραστηριότητες ή ιδιότητες που στοιχειοθετούν υποχρέωση ασφάλισης. Παράδειγμα, το εισόδημα από κεφάλαιο (τόκοι, ενοίκια κ.λπ.) για τον αυτοαπασχολούμενο δεν συνιστά ασφαλιστέο εισόδημα. Ομοίως, αν ταυτοχρόνως είναι και μέλος ΔΣ ανώνυμης εταιρείας, χωρίς αμοιβή, δεν προκύπτει ασφαλιστέο εισόδημα εξ αυτής της ιδιότητας[1]. Από τα παραπάνω συνάγεται, ότι το ασφαλιστέο εισόδημα θα προκύψει αφού αφαιρεθούν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές.
Περαιτέρω, για τις εισφορές του φορολογικού έτους 2017 θα ληφθούν υπόψη τα δηλωθέντα και εκκαθαρισμένα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2015. Ακολούθως, μετά την εκκαθάριση των εισοδημάτων του φορολογικού έτους 2016, οπότε θα προκύψει η προβλεπόμενη από τον νόμο φορολογική βάση, θα καταλογιστούν[2]οι ετήσιες ασφαλιστικές εισφορές για το 2017.
Έστω ασφαλισμένος, ασκών επιχειρηματική δραστηριότητα, στον πρώην ΟΑΕΕ. Το φορολογητέο / ασφαλιστέο εισόδημα του φορολογικού έτους 2015, ήταν 36.000 ευρώ (οι ασφαλιστικές εισφορές που αφαιρέθηκαν, έστω ότι ήταν: 4.500 ευρώ).
Οι εισφορές που θα καταλογιστούν και θα (πρέπει) να καταβληθούν εντός του 2017, θα είναι:
- Μηνιαίες: 36.000 / 12 = 3.000 ευρώ η μηνιαία βάση.
(α) 3.000 χ 20%=600,00 ευρώ
(β) 3.000 χ 6,95% = 208,50 ευρώ
(γ) Εισφορά ΕΛΑ…..10,00 ευρώ
Σύνολο………….…….818,50 ευρώ
- Ετήσιες: 818,50 χ 12 = 9.822,00 ευρώ
Ας υποθέσουμε ότι το 2016 δεν είχε μεταβολή στο φορολογητέο εισόδημά του και με το δεδομένο ότι οι ασφαλιστικές εισφορές του έτους αυτού είχαν υπολογιστεί με το παλαιό σύστημα, μένουμε στο ίδιο ασφαλιστέο εισόδημα, άρα οι εισφορές που καταβλήθηκαν το 2017 οριστικοποιούνται στο ως άνω ποσό των 9.822 ευρώ.
Για λόγους που βοηθούν στην ανάλυση, θεωρούμε ότι και κατά το 2017, το εισόδημά του παραμένει το ίδιο, ωστόσο το φορολογητέο / ασφαλιστέο θα διαμορφωθεί αρκετά χαμηλότερο, δεδομένου ότι θα αφαιρεθεί μεγαλύτερο ποσό ασφαλιστικών εισφορών: (9.822 – 4.500 = 5.322 ευρώ). Συνεπώς, το φορολογητέο εισόδημα για το 2017 θα είναι κατά 5.322 ευρώ χαμηλότερο (36.000 – 5.322 = 30.678 ευρώ). Ο μέσος σταθμικός συντελεστής φορολογίας[3] ενός αυτοαπασχολούμενου, μέχρι 40.000 ευρώ (κλίμακα άρθρου 15 του ΚΦΕ) υπολογίζεται σε 27,50%. Στο παράδειγμά μας, ο μέσος σταθμικός συντελεστής φορολογίας, για το εισόδημα των 30.678 ευρώ, θα είναι 24,61%[4].
Άρα, ο αυτοαπασχολούμενος θα «κερδίσει» από την μείωση του φόρου (λόγω των αυξημένων ασφαλιστικών εισφορών) 1.309,74 ευρώ (5.322 χ 24,61%), ποσό που βεβαίως θα «λείψει» από τα δημοσιονομικά έσοδα.
Θα υπάρξει όμως και άλλη μία συνέπεια εξ αυτού του λόγου, δηλαδή εξ αιτίας των αυξημένων ασφαλιστικών εισφορών. Η νέα φορολογική βάση για τις εισφορές του 2018 (να είμαστε καλά μέχρι τότε), θα είναι μειωμένη, ήτοι η ετήσια θα είναι: 30.678 ευρώ (αντί 36.000 ευρώ) και η μηνιαία: 2.556,50 ευρώ (αντί 3.000 ευρώ), οπότε και το ποσό των εισφορών θα προσδιοριστεί σε μικρότερο ποσό (περίπου 700 ευρώ, αντί 818,50 ευρώ).
Στο σημείωμά μας, αναφέρουμε έναν λόγο (αυξημένες εισφορές), βάσει του οποίου θα μειωθεί το φορολογητέο εισόδημα. Στην πράξη, δυστυχώς θα υπάρξουν και άλλοι λόγοι, αφού η αγορά και η οικονομία δεν προοιωνίζονται με θετικό πρόσημο για το 2017 αφενός, και αφετέρου, είναι και ο σχετικά μεγάλος αριθμός, πρωτογενώς αυτοαπασχολουμένων (όχι μισθωτών που είχαν εξαίρεση από τον ΟΑΕΕ), που έκαναν διακοπή εργασιών και επομένως θα απέχουν από την «συμβολή» τους στο ασφαλιστικό σύστημα. Πέραν αυτών των λόγων, το σημαντικότερο είναι ότι η οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται σε ύφεση, πράγμα που σημαίνει ότι τα εισοδήματα που, εν δυνάμει, αποτελούν την βάση υπολογισμού φόρων και (τώρα) εισφορών, συρρικνώνονται συνεχώς.
Μακάρι να μην αποδειχθούν τα παραπάνω και η χώρα να εξέλθει σύντομα, από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται, να ξεκινήσει η ανάπτυξη, να ισορροπήσουν τα μεγέθη και να υλοποιηθούν οι δημοσιονομικοί και ασφαλιστικοί στόχοι.
Ποιος δεν θέλει η Ελλάδα να πάει μπροστά;
Τα χρονικά όρια όμως στενεύουν.
Απομένουν 10 – 15 ημέρες για να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις από την εκτελεστική εξουσία.
Ο Μάρτιος 2017 πλησιάζει…
του Νίκου Σγουρινάκη από το http://epixeirisi.gr/
[1] Πάντως, στις περιπτώσεις ζημιογόνων χρήσεων ή μηδενικών κερδών, ο σοφός νομοθέτης έχει προνοήσει για τα έσοδα του κράτους και έτσι, ως βάση υπολογισμού των εισφορών θα λαμβάνεται η κατώτατη μηνιαία βάση (586,08 ευρώ και ετήσια: 7.032,96 ευρώ).
[2] Σκοπίμως χρησιμοποιώ το ρήμα «καταλογιστούν», αφού επί της ουσίας και χωρίς διάθεση ειρωνείας, περί καταλογισμού πρόκειται.
[3] Μέσος σταθμικός συντελεστής: [20.000 χ 22% + 10.000 χ 29% + 10.000 χ 37%] / 40.000 = 27,50%
[4] [20.000 χ 22% + 10.000 χ 29% + 678 χ 37%] / 30.678 = 24,61%
