Με αυστηρότερους όρους και με διαδικασίες εξπρές θα διενεργούνται κατασχέσεις και πλειστηριασμοί σε περιουσιακά στοιχεία χιλιάδων οφειλετών των τραπεζών, του λοιπού ιδιωτικού τομέα και του Δημοσίου σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, όπως διαμορφώθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2016 με την εφαρμογή του «μνημονιακού νόμου» 4335/2015
του Γιώργου Παλαιτσάκη
Πλέον επιτρέπεται η κατάσχεση βιβλίων, μουσικών οργάνων, εργαλείων τέχνης που προορίζονται για την επιστημονική, καλλιτεχνική και γενικότερα την πνευματική μόρφωση των οφειλετών και των οικογενειών τους, για χρέη προς τις τράπεζες και προς ιδιώτες, ενώ με τις παλαιότερες διατάξεις θεωρούνταν ακατάσχετα!
ΤΑ ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΑ
Ως μόνα ακατάσχετα από τις τράπεζες και τους λοιπούς ιδιώτες πιστωτές θεωρούνται πλέον τα κινητά πράγματα τα οποία είναι απολύτως αναγκαία για τη στοιχειώδη διαβίωση του οφειλέτη, όπως τα ρούχα, τα κλινισκεπάσματα και τα έπιπλα!
Αντιθέτως, ως ακατάσχετα από το Δημόσιο εξακολουθούν να θεωρούνται, εκτός από τα απολύτως αναγκαία για τη στοιχειώδη διαβίωση του οφειλέτη, τα ποσά των μισθών και των συντάξεων μέχρι το όριο των 1.000 ευρώ το μήνα και μέχρι το 50% του ποσού πάνω από τα 1.000 και μέχρι τα 1.500 ευρώ, καθώς επίσης και οι καταθέσεις μέχρι του ποσού των 1.250 ευρώ.
ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
Για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο η τιμή εκκίνησης κατά τους πλειστηριασμούς ακινήτων εξακολουθεί να προσδιορίζεται με βάση την αντικειμενική αξία και όχι την εμπορική, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι σημαντικά χαμηλότερη,
Αντιθέτως, για πλειστηριασμούς που πραγματοποιούνται για ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις τράπεζες η τιμή εκκίνησης προσδιορίζεται πλέον με βάση την εμπορική αξία, δηλαδή σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα στις περισσότερες των περιπτώσεων.
Η διαφοροποίηση αυτή καθώς επίσης και άλλες 14 σημαντικές αλλαγές στις διαδικασίες κατασχέσεων και πλειστηριασμών περιουσιακών στοιχείων για χρέη προς τις τράπεζες, προς ιδιώτες και προς το Δημόσιο αναδεικνύονται μέσα από το κείμενο της πολυσέλιδης εγκυκλίου του κ. Πιτσιλή με τις διευκρινίσεις για την εφαρμογή του ν. 4335/2015 με τον οποίο τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Αναλυτικά, οι 15 πιο σημαντικές αλλαγές στις διαδικασίες κατασχέσεων και πλειστηριασμών που επήλθαν από την 1η-1-2016 με το ν. 4335/2015 είναι οι ακόλουθες:
1) Τα κατασχεμένα ακίνητα πλέον εκτιμώνται με βάση την εμπορική αξία αυτών κατά το χρόνο της κατάσχεσης. Η αξία αυτή ορίζεται και ως τιμή πρώτης προσφοράς. Πριν επέλθει η τροποποίηση αυτή ίσχυε η κατ’ εκτίμηση αξία από το δικαστικό επιμελητή ή τον προσληφθέντα πραγματογνώμονα, η οποία δεν μπορούσε να υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας και ο προσδιορισμός της τιμής πρώτης προσφοράς γινόταν στα 2/3 της εκτιμηθείσας αξίας ή στην αντικειμενική αξία αντίστοιχα.
Ωστόσο ειδικά για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο ισχύουν οι διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων σύμφωνα με τις οποίες:
– Ο προσδιορισμός της αξίας των ακινήτων που έχουν κατασχεθεί και πρόκειται να βγουν σε πλειστηριασμό γίνεται κατ’ εκτίμηση του κατασχόντα ή του πραγματογνώμονα εάν η εκτίμηση αυτών απαιτεί ειδικές γνώσεις και ο προσδιορισμός της τιμής πρώτης προσφοράς επιτρέπεται να γίνει στο μισό της εκτιμηθείσας αξίας ή μέχρι και τα 4/5 αυτής ανάλογα με το ύψος της οφειλής.
– Ειδικά δε για τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχή, όπου ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων για τον υπολογισμό του φόρου μεταβίβασης, η τιμή πρώτης προσφοράς, δεν μπορεί να υπολείπεται της αξίας αυτής, όπως ισχύει κατά το χρόνο επιβολής της κατάσχεσης ή κατά το χρόνο έκδοσης του προγράμματος πλειστηριασμού αντίστοιχα.
2) Αντικείμενο της κατάσχεσης στα χέρια του οφειλέτη μπορεί να είναι και κινητό πράγμα, το οποίο έχει ήδη κατασχεθεί και βρίσκεται στα χέρια του μεσεγγυούχου.
3) Καταργούνται κατηγορίες ακατάσχετων με αποτέλεσμα να εξαιρούνται από την κατάσχεση μόνο τα πράγματα που είναι απολύτως απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, και προκειμένου για πρόσωπα που με την προσωπική τους εργασία αποκτούν όσα τους χρειάζονται για να ζήσουν, τα πράγματα, τα οποία είναι απαραίτητα για την εργασία τους.
Όσον αφορά τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του ΚΕΔΕ περί ακατάσχετων.
Τροποποιήσεις στην κύρια διαδικασία του πλειστηριασμού, αναπλειστηριασμού (κινητών και ακινήτων)
4) Επήλθε σύντμηση της προθεσμίας για τις αναγγελίες δανειστών με επίδοση τους στον υπάλληλο του πλειστηριασμού το αργότερο 5 ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό (αντί της 15ήμερης προθεσμίας μετά τον πλειστηριασμό όπως ίσχυε) ενώ μέσα στην ίδια προθεσμία πρέπει να κατατεθούν και τα έγγραφα που αποδεικνύουν την απαίτηση.
5) Θεσπίστηκε διαφορετικός τρόπος πλειοδοσίας (αναβάθμιση γραπτών προσφορών). Ειδικότερα ο πλειστηριασμός γίνεται μόνο με γραπτές σφραγισμένες προσφορές, ενώ οι προφορικές προσφορές υποβάλλονται μόνο αν οι γραπτές προσφορές είναι ίσες
6) Μειώθηκε το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν μπορεί να διεξαχθεί πλειστηριασμός ή αναπλειστηριασμός, από 1 έως 31 Αυγούστου (αντί από 1 Αυγούστου έως 15 Σεπτεμβρίου όπως ίσχυε), εκτός αν πρόκειται για πράγματα που μπορεί να υποστούν φθορά, καθώς και όταν πρόκειται για πλειστηριασμό πλοίων ή αεροσκαφών.
7) Προβλέπεται η κατάθεση από κάθε πλειοδότη εγγυοδοσίας ίσης με το 30% (αντί του 100 % αυτής που ίσχυε) της τιμής της πρώτης προσφοράς.
8) Παρέχεται πλέον η δυνατότητα στον υπερθεματιστή να καταβάλει το εκπλειστηρίασμα στον υπάλληλο του πλειστηριασμού και με επιταγή έκδοσης τράπεζας που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλάδα (αντί αποκλειστικά μετρητών που ίσχυε).
9) Προβλέπεται η έντοκη κατάθεση από τον υπάλληλο του πλειστηριασμού του εκπλειστηριάσματος στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων με τους τόκους να προσαυξάνουν το εκπλειστηρίασμα. Η κατάθεση είναι ακατάσχετη, δεν εμπίπτει στην πτωχευτική περιουσία και δεν υπόκειται στις δεσμεύσεις που επιβάλλει το Δημόσιο για τη διασφάλιση των συμφερόντων του.
10) Στο πλαίσιο διαδικτυακής (δημοσίευσης) ενημέρωσης μέσα από την ιστοσελίδα δημοσιεύσεων του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (deltio.tnomik.gr) καθιερώνεται, επιμελεία του υπαλλήλου του πλειστηριασμού, ανάρτηση:
– στην περίπτωση αναπλειστηριασμού λόγω μη καταβολής του εκπλειστηριάσματος, της περίληψης της πράξης του αναπλειστηριασμού (η οποία περιέχει και όσα πρέπει να περιλαμβάνει το απόσπασμα της κατασχετήριας έκθεσης) (βλ. εδάφιο θ’ της παραγράφου 5 του άρθρου 965 του ΚΠολΔ),
– στην περίπτωση επίσπευσης πλειστηριασμού λόγω ματαίωσης του αρχικού, της γνωστοποίησης της δήλωσης συνέχισης και της ημέρας του πλειστηριασμού (βλ. εδάφιο γ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 973 του ΚΠολΔ)
-στην περίπτωση επίσπευσης πλειστηριασμού από άλλον δανειστή, της γνωστοποίησης της δήλωσης επίσπευσης από τον άλλο δανειστή με επιμέλεια του υπαλλήλου του πλειστηριασμού (βλ. εδάφιο δ’ της παραγράφου 3 του άρθρου 973 του ΚΠολΔ).
Ως προς την καθιέρωση της διαδικτυακής ενημέρωσης στην ιστοσελίδα δημοσιεύσεων του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων στην περίπτωση πλειστηριασμού, αναπλειστηριασμού λόγω μη καταβολής του εκπλειστηριάσματος, επίσπευσης πλειστηριασμού λόγω ματαίωσης του αρχικού από τον ίδιο δανειστή ή μετά από δήλωση επίσπευσης από άλλο τρίτο δανειστή, υπενθυμίζεται η υποχρέωση, επί ποινή ακυρότητας, παντός τρίτου που επισπεύδει πλειστηριασμό να κοινοποιήσει κατ’ άρθρο 54 στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ της περιφερείας της κατοικίας και ασκήσεως του επαγγέλματος του οφειλέτου, με δικαστικό επιμελητή, αντίγραφο του προγράμματος πλειστηριασμού/αποσπάσματος κατασχετήριας έκθεσης δέκα (10) ημέρες πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού, προκειμένου περί κινητών, είκοσι (20) δε ημέρες προκειμένου περί ακινήτων.
11) Προβλέπεται πλέον η δυνατότητα επιβολής πολλαπλών κατασχέσεων από περισσότερους δανειστές του ιδίου οφειλέτη επί του ιδίου κινητού πράγματος. Με τις σχετικές διατάξεις ορίζεται ότι κάθε διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης διενεργείται ξεχωριστά και δεν επηρεάζει η μια την άλλη. Αναφορικά με τα έξοδα εκτέλεσης δεν επιτρέπεται η αναζήτηση εξόδων που προκατέβαλε εκείνος ο δανειστής, η εκτέλεση του οποίου δεν περατώθηκε.
12) Επαναρρυθμίζεται η ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου και ειδικότερα:
• Οι απαιτήσεις από φόρο προστιθέμενης αξίας, παρακρατούμενους και επιρριπτόμενους φόρους (ληξιπρόθεσμες και μη), με τις προσαυξήσεις κάθε φύσης και τους τόκους που τις επιβαρύνουν, κατατάσσονται στην τρίτη τάξη των γενικών προνομίων μαζί με τις λοιπές απαιτήσεις του άρθρου αυτού (αντί των προβλέψεων της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ν.δ. 356/1974 περί προνομιακής κατάταξης των ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων από Φ.Π.Α. στη δεύτερη τάξη των γενικών προνομίων και πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 ΚΠολΔ, των λοιπών ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων του Δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων από παρακρατούμενους φόρους, στην πέμπτη τάξη των γενικών προνομίων και της σύμμετρης κατάταξης των μη ληξιπρόθεσμων απαιτήσεών του).
• Οι απαιτήσεις (ληξιπρόθεσμες και μη) του Δημοσίου από κάθε άλλη (πλην των προαναφερομένων) αιτία, με τις προσαυξήσεις κάθε φύσης και τους τόκους που επιβαρύνουν τις απαιτήσεις αυτές, κατατάσσονται στην πέμπτη σειρά των γενικών προνομίων (αντί των ήδη προαναφερθεισών διατάξεων του πρώτου και τρίτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ν.δ. 356/1974, σύμφωνα με τις οποίες όλες οι ληξιπρόθεσμες μέχρι την ημέρα διενέργειας του πλειστηριασμού απαιτήσεις του Δημοσίου από κάθε αιτία κατατάσσονται στην πέμπτη σειρά των γενικών προνομίων, ενώ οι μη ληξιπρόθεσμες από κάθε αιτία απαιτήσεις του κατατάσσονται συμμέτρως). Σημειώνεται ότι οι διατάξεις περί κατάταξης του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (άρθρα 975 επ. ΚΠολΔ, σε συνδυασμό με το άρθρο 1007 ΚΠολΔ) εφαρμόζονται και σε περίπτωση πτώχευσης, μόνο εφόσον σε βάρος της πτωχευτικής περιουσίας του οφειλέτη διενεργείται -κατ’ εξαίρεση- ατομική αναγκαστική εκτέλεση (από ενέγγυο πιστωτή βάσει του άρθρου 26 του Πτωχευτικού Κώδικα [ΠτΚ], σε συνδυασμό με το άρθρο 147, παρ. 1 αυτού).
Αντίθετα, σε περίπτωση πτωχευτικής εκκαθάρισης που διενεργείται από το σύνδικο της πτώχευσης, έχουν εφαρμογή οι (παρομοίου, αλλά όχι ταυτόσημου περιεχομένου) διατάξεις των άρθρων 154 επ. του ΠτΚ. Όπως προκύπτει από τη μεταβατική διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου ένατου του άρθρου 1 του ν. 4335/2015, οι σχετικές νέες διατάξεις του ΚΠολΔ, σε περίπτωση ατομικής αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος πτωχευτικής περιουσίας, εφαρμόζονται σε πτωχεύσεις που κηρύσσονται, δηλαδή η σχετική πτωχευτική απόφαση εκδίδεται, από 1/1/2016.
13) Το απόρρητο των κάθε μορφής καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και των άυλων μετοχών που καταχωρίζονται στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.) του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών δεν ισχύει έναντι του δανειστή που έχει δικαίωμα κατάσχεσης της περιουσίας του δικαιούχου της κατάθεσης ή της μετοχής. Το απόρρητο αίρεται μόνο για τα χρηματικό ποσό που απαιτείται για την ικανοποίηση του δανειστή.
14) Όταν η κατάσχεση επιβάλλεται στα χέρια πιστωτικού ιδρύματος τούτο πρέπει να δηλώσει, αν υφίσταται στα χέρια του ακατάσχετη απαίτηση (απαιτήσεις διατροφής που πηγάζουν από το νόμο ή από διάταξη τελευταίας βούλησης κ.τ.λ. , καθώς και απαιτήσεις για συνεισφορά των συζύγων στις ανάγκες της οικογένειας, απαιτήσεις μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών παροχών κ.τ.λ.)
15) Μετά την κατάσχεση του ακινήτου, η εκμίσθωσή του από τον οφειλέτη ή τον τρίτο κύριο ή νομέα ή η παραχώρηση της χρήσης ή κατοχής του με βάση άλλη έννομη σχέση μπορεί να καταγγελθεί από τον υπερθεματιστή μέσα σε προθεσμία ενός (1) μηνός (αντί τριών (3) μηνών που ίσχυε) από τη μεταγραφή της περίληψης της κατακυρωτικής έκθεσης. Με την καταγγελία αυτή η μίσθωση ή άλλη έννομη σχέση λύεται μετά από δύο (2) μήνες (αντί εξάμηνου που ίσχυε) και χωρεί η κατά το άρθρο 1005 παράγραφος 2 εκτέλεση. Δικαίωμα καταγγελίας της μίσθωσης κατά το άρθρο 615 ΑΚ δεν θίγεται και η περίληψη εκτελείται κατά του μισθωτή αφού περάσουν οι προθεσμίες του άρθρου αυτού που αρχίζουν αφότου η περίληψη επιδοθεί στο μισθωτή. Όπως και στα κινητά, δυνατή είναι πλέον και η πολλαπλή κατάσχεση ακίνητου.
πηγή :www.dikaiologitika.gr
