Στο εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο “Μπάγκειον” της πλατείας Ομονοίας (φωτογραφίες)

Έναρξη Μπιενάλε

Το τετραώροφο ξενοδοχείο “Μπάγκειον” (αναφερόμενο σε παλαιότερες επιγραφές και ως “Πάγκειον”), που δεσπόζει στην ανατολική γωνία της διασταύρωσης της οδού Αθηνάς με την πλατεία Ομονοίας, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1890-1894, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller (1837-1923), κατόπιν δωρεάς του Ιωάννη Μπάγκα (ή Πάγκα).

Ο μεγάλος καθρέφτης στο ισόγειο

Στο σημείο εκείνο προϋπήρχε οικία, στην οποία διέμενε η οικογένεια του Χαρίλαου Τρικούπη, μέχρι το 1883. Η ανέγερσή του “Μπαγκείου” (μαζί με το δίδυμό του “Μέγας Αλέξανδρος”, λίγο νωρίτερα) εγκαινίασε, κατά κάποιο τρόπο μια νέα εποχή για τα αθηναϊκά ξενοδοχεία, από πλευράς μεγέθους, εσωτερικής διάταξης και εξωτερικής μορφής (χαρακτηριστική η διακόσμηση της ζώνης του τελευταίου ορόφου με τις κόκκινες ορθογώνιες επιφάνειες).

Η σκάλα που οδηγεί στους ορόφους

Αρχικά ήταν τριώροφο και ο τέταρτος όροφος προστέθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, εποχή κατά την οποία είχε αποκτήσει και παράρτημα στο διαγωνίως απέναντι κτίριο της πλατείας.

Το μεγάλο σαλόνι εκδηλώσεων του πρώτου ορόφου

Σε αντίθεση με τα περισσότερα ξενοδοχεία της ευρύτερης περιοχής της Ομόνοιας, που παρήκμασαν μεταπολεμικά, το “Μπάγκειον” παρουσίασε μια αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, καθώς λειτουργούσε ακόμη τουλάχιστον μέχρι το 1969 ως Γ’ κατηγορίας…

Ο επιβλητικός καθρέφτης στο πάλκο του σαλονιού

Εικαστικό δρώμενο της Μπιενάλε σε δωμάτιο του πρώτου ορόφου

Τριώροφο, με αγάλματα στη στέψη, τα οποία αφαιρέθηκαν όταν προστέθηκε ο τέταρτος όροφος (μετά το 1920).

Δωμάτιο του δευτέρου ορόφου

Όπως και τα περισσότερα ξενοδοχεία της ευρύτερης περιοχής της Ομόνοιας, παρήκμασε μεταπολεμικά, το συγκεκριμένο λειτουργούσε πάντως ακόμη κατά τη δεκαετία του 1950, ενώ το ομώνυμο καφενείο-γαλακτοπωλείο του ως τα τέλη του 20ού αιώνα.

Δωμάτιο με θέα στην πλατεία ομόνοιας

«Κάτω απ’ τα τόξα του υπογείου με τις τεφρές σκιές των/ και μες στην κούφια ατμόσφαιρα που μια σιγή αντηχεί/ της Κοινωνίας οι άχρηστοι κηφήνες, μοναχοί,/ στο περιθώριον της ζωής διαγράφουν τις τροχιές των», γράφει ο ποιητής Ορέστης Λάσκος για το καφενείο που λειτουργούσε στο υπόγειο του Μπάγκειον τη δεκαετία του ‘20.

Μπαλκόνι με κάγκελα σαν έργο τέχνης…

Δωμάτιο του τρίτου ορόφου

Ενα παράξενο δωμάτιο κάτι σαν αίθουσα προβολής…

Το υπέρκομψο κτήριο του Μπαγκείου, με την αρχιτεκτονική καινοτομία του κεντρικού αίθριου με γυάλινη σκεπή γύρω από το οποίο διαρθρώνονται κυκλικά τα δωμάτια και οι υπόλοιποι χώροι, αποτελεί σημείο αναφοράς για τη ζωή της πλατείας.

Κατεστραμμένος διάδρομος του τετάρτου ορόφου

Άνθρωποι κάθε ηλικίας και εθνικότητας διηγούνται τη δική τους ιστορία σε κάθε δωμάτιο, διασταυρώνονται στους ψηλοτάβανους διαδρόμους και συναντιούνται στην αίθουσα χορού εν μέσω μιας πολιτισμικής όσμωσης μετά μουσικής. Χειραψίες, χειροφιλήματα, βαριά αρώματα και λεπτά τσιγάρα συνθέτουν τον κοινωνικό καμβά της αίθουσας και το λαογραφικό στίγμα μιας ολόκληρης εποχής.

Διάδρομος δωματίων τετάρτου ορόφου

Το καφενείο- λουκουματζίδικο του ξενοδοχείου μετατρέπεται στις αρχές του 1920 σε φιλολογικό και καλλιτεχνικό στέκι όπου συχνάζουν μποέμ θαμώνες διαφορετικών κοινωνικών στρωμάτων με ιδιαίτερη κλίση προς τη λογοτεχνία, τη ζωγραφική και το αλκοόλ.

Γκρεμισμένη πόρτα του δωματίου 208…

Στην ευρύχωρη αίθουσα που λέγεται ότι πριν λειτουργούσε και ως καφέ σαντάν της εποχής, συγκεντρώνονταν προσωπικότητες όπως ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, ο Τέλλος Άγρας, ο Μίνως Ζώτος, ο Κώστας Βάρναλης, ο Ορέστης Λάσκος, ο Κώστας Ουράνης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Άγγελος Τερζάκης και ο Γιάννης Τσαρούχης και ανάμεσα σε χαμηλωμένα φώτα, κονιάκ, καπνούς και ατελείωτες συζητήσεις ύφαιναν το τοπίο της μεταπολεμικής διανόησης και της φιλολογικής παραγωγής που έμελλε να αποτελέσει έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς της νεότερης γραμματείας και που είναι γνωστή ως η «καταραμένη» και «απαισιόδοξη» γενιά του ‘30.

Ενα μικρό δωμάτιο στον τέταρτο

Δωμάτιο του τέταρτου ορόφου με εικαστική παρέμβαση της Μπιενάλε

Τα χρόνια που ακολούθησαν το Μπάγκειο παρήκμασε σταδιακά. Εκτιμάται, ωστόσο, ότι σε σχέση με αντίστοιχα κτήρια, παρέμεινε ενεργό έως και το 1969 λειτουργώντας σαν ξενοδοχείο Γ’ κατηγορίας. Μια εξέλιξη που δεν συγκέντρωσε την αναμενόμενη δημοσιότητα- ή τουλάχιστον δεν χαράχθηκε στη συλλογική μνήμη- είναι το γεγονός ότι το κτήριο στέγασε το Mediterranean College από το 1994 έως το 2002 και στο διάστημα των οκτώ αυτών χρόνων έγιναν σημαντικές προσπάθειες για την αναβίωση και επανεκτίμηση του παλαιού χαρακτήρα του.

Κατεστραμμένο δωμάτιο του ξενοδοχείου..

Παρ’ όλα αυτά, το Μπάγκειον έκλεισε ξανά, αρνούμενο σχεδόν οικειοθελώς να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα λειτουργίας που δεν είχαν σχέση με την εποχή της μεγάλης ακμής του…

Μικρό δωμάτιο στον τέταρτο όροφο..

Ο παράξενος πιανίστας σε ένα έρημο δωμάτιο του Ξενοδοχείου…

Το όνομά του προέρχεται από τον εθνικό ευεργέτη Ιωάννη Μπάγκα (ή Πάγκα), ο οποίος αντίθετα με την παράδοση, δώρισε την περιουσία του στο κράτος όσο ήταν ακόμη εν ζωή.

Παράθυρο με θέα στην πλατεία Ομονοίας

Η πλατεία της Ομόνοιας ανθίζει αντιπροσωπεύοντας το κέντρο της κοσμικής και πολιτιστικής ζωής με επιστέγασμα το σιδηροδρομικό σταθμό που εγκαινιάζει το 1930 ο Ελευθέριος Βενιζέλος και παραμένει ο ίδιος μέχρι σήμερα.

Χαλάσματα στους έρημους και σκοτεινούς  διαδρόμους

Ματιά στα σκοτεινά…

Όμως κάτι άρχισε και πάλι να δημιουργείται γύρω από το νούμερο 18 της πλατείας Ομονοίας. Ένας από τους σημαντικότερους πολιτισμικούς φορείς, η Μπιενάλε της Αθήνας σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων ηγείται μιας σταδιακής επανενεργοποίησης του Μπαγκείου,

Η κεντρική σκάλα με τα περίτεχνα σχέδια

Το πρόγραμμα της 6ης Μπιενάλε της Αθήνας ξεκίνησε στις 5 Απριλίου 2017 και θα διαρκέσει ένα χρόνο.