6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης
Η διοργάνωση που και φέτος φέρει τη σφραγίδα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης συμπληρώνει 10 χρόνια παρουσίας και έχει καταφέρει όχι μόνο να καθιερωθεί στο ελληνικό εικαστικό γίγνεσθαι, αλλά και να προσελκύσει το διεθνές ενδιαφέρον.
Στην κεντρική της έκθεση και στο φεστιβάλ περφόρμανς η Μπιενάλε φιλοξενεί 96 καλλιτέχνες και ομάδες που προέρχονται από 37 χώρες και τέσσερις ηπείρους. Εικαστικοί οι οποίοι μέσα από τα έργα τους πραγματεύονται το κεντρικό θέμα της φετινής διοργάνωσης «Φαντασιακές Εστίες / Ιmagined Homes», ένα θέμα που λαμβάνει ως αφορμή την παρούσα συγκυρία της έξαρσης του μεταναστευτικού προβλήματος για να επικεντρωθεί στη ρευστότητα και το συνεχή επαναπροσδιορισμό του σπιτιού.
«Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης κλείνει φέτος δέκα χρόνια ζωής. Μαζί της συμπληρώνει τα 20 χρόνια από την ίδρυσή του ο φορέας διοργάνωσής της, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Για ένα μουσείο που στηρίζει την ανατροφοδότηση της στρατηγικής του στην ίδια την κοινωνία και τις απαιτήσεις των καιρών η Μπιενάλε κατέχει ιδιαίτερα σημαίνουσα θέση: είναι η αιχμή της έρευνάς του πάνω στην εξέλιξη της τέχνης σε παγκόσμιο επίπεδο και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα δυναμικό πλαίσιο γα την ανάδειξη πρωτότυπων καλλιτεχνικών προτάσεων από όλο τον κόσμο», τόνισε ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΜΣΤ, Ανδρέας Τάκης.
Λόγο για τις πέντε καινοτομίες της 6ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκηςέκανε η διευθύντρια του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Μαρία Τσαντσάνογλου,επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι η φετινή διοργάνωση «στηρίζεται στις δυνάμεις της,επιλέγοντας ένα ομαδικό επιμελητικό σχήμα που αποτελείται από τους ιστορικούς τέχνης του ΚΜΣΤ, κεφαλαιοποιώντας έτσι τη γνώση και την εμπειρία, που έχουν συσσωρευθεί από προηγούμενες διοργανώσεις. Είναι παρούσα, παρά τη ραγδαία συρρίκνωση των χρηματοδοτικών πόρων, καθώς φέτος είναι διαθέσιμο μόλις το 20% της χρηματοδότησης που αντιστοιχούσε για καθεμία εκ των τριών προηγούμενων Μπιενάλε Θεσσαλονίκης (περί το ένα εκατ. ευρώ ανά διετία).
Η 6η Μπιενάλε έχει ως εκθεσιακό πυρήνα της τέσσερις χώρους: την έδρα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών, το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στην Αποθήκη Β1 στο λιμάνι Θεσσαλονίκης, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και την Αγιορειτική Εστία. Σε συνδυασμό δε με το φεστιβάλ περφόρμανς Θεσσαλονίκης, τις εκθέσεις της Κίνησης των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης, το πρόγραμμα δράσεων, τις εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά και ενήλικες και το παράλληλο πρόγραµµα στο οποίο έχουν ενταχθεί αυτοχρηματοδοτούµενες εκθέσεις-δράσεις και παρουσιάζονται υπό την αιγίδα της Μπιενάλε, θα απλωθεί σχεδόν σε κάθε γωνιά της Θεσσαλονίκης.
Κοινοί Ιεροί Τόποι: Έκθεση σε τρία μεγάλα μουσεία της Θεσσαλονίκης
Όπως έκαναν στο παρελθόν για αιώνες, έτσι και σήμερα πολλοί χριστιανοί, μουσουλμάνοι και εβραίοι προσεύχονται σε ιερά που ανήκουν σε μια άλλη θρησκεία. Η ύπαρξη κοινών ιερών τόπων είναι ένα γνωστό φαινόμενο με βαθιές ρίζες στη Μεσόγειο, το οποίο φανερώνει τη διαπερατότητα των ορίων μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων. Παρά τις θεολογικές διαφορές, οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες μοιράζονται ένα σύνολο κοινών στοιχείων ως προς τις πεποιθήσεις, τις τελετουργίες, τα ιερά πρόσωπα και τους ιερούς τόπους.
Ωστόσο, οι διασταυρώσεις αυτών των στοιχείων δεν στερούνται ασάφειας και μπορούν να οδηγήσουν σε συγκρούσεις. Ο μεσογειακός κόσμος, επομένως, έχει να προσφέρει πολλά παραδείγματα διαμοιρασμού και αμοιβαιότητας, αλλά και διαχωρισμού ή διαίρεσης.
Η τριμερής έκθεση Κοινοί Ιεροί Τόποι διερευνά το φαινόμενο αυτό εντοπίζοντάς το σε συγκεκριμένα παραδείγματα και γεωγραφικά πλαίσια, αναδεικνύοντας τη συνύφανση συμβόλων και μορφών, πρακτικών και τόπων που το καθορίζουν.
Η Θεσσαλονίκη, μια πόλη στην οποία έχουν ιστορικά ακμάσει οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, αλλά και ένα μέρος που βρίσκεται στο μεσογειακό σταυροδρόμι της μετανάστευσης, είναι ένα ιδανικό σημείο για την αφήγηση των Κοινών Ιερών Τόπων. Η τριμερής έκθεση, που σχεδιάστηκε ως ένα είδος προσκυνήματος στην πόλη, αποκαλύπτει διαφορετικές πτυχές του «μοιράσματος του ιερού», ιστορικού και σύγχρονου.
Στη Θεσσαλονίκη, η έκθεση αποτελείται από τρία μέρη, τα οποία παρουσιάζονται σε τρεις χώρους: στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και στο Γενί Τζαμί (Παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο). Η εκδοχή είναι αποτέλεσμα μιας βαθιάς αναθεώρησης, που περιέλαβε πολλά νέα στοιχεία: αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, ταινίες και σύγχρονη τέχνη.
Με βάση υλικό ανθρωπολογικής έρευνας, διαφορετικές εκδοχές της έκθεσης παρουσιάστηκαν στο Μουσείο Πολιτισμών της Ευρώπης και της Μεσογείου (MuCEM) στη Μασσαλία (2015) και στο Μουσείο Μπαρντό στην Τύνιδα (2016). Επόμενες προγραμματίζονται για το Παρίσι, το Μαρακές, τη Νέα Υόρκη και την Κωνσταντινούπολη.
Συνεργαζόμενοι φορείς:
Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς
Βρετανική Σχολή Αθηνών
Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης
ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ
ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης
IDEMEC, CNRS
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
Μουσείο Μπενάκη
Museum of European and Mediterranean Civilizations
Κεντρική Βιβλιοθήκη ΑΠΘ
Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης
SATIS, Aix-Marseille University
Μέγας δωρητής: Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
