Η Αθήνα είναι όπως τη συνηθίσεις. Αν μένεις στη μία της πλευρά -ας πούμε σε ένα Μαρούσι, ένα Χαλάνδρι, μία Λυκόβρυση βρε αδελφέ- αγνοείς την άλλη: το Περιστέρι, το Χαϊδάρι, τον Πειραιά. Υπάρχουν γειτονιές που ακόμα κι αν τις έχεις διασχίσει για να φθάσεις στον όποιον προορισμό σου, παραμένουν ανοίκειες και ακατάληπτες. Έτσι είναι οι μεγαλουπόλεις, θα πεις. Αλήθεια, έτσι είναι.
πηγή: http://pigkouinos.blogspot.gr/
Και λίγη ιστορία
Το 1923, αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, στο Δουργούτι, το οποίο σήμερα η Αθήνα το γνωρίζει ως Νέο Κόσμο, οι πρόσφυγες στήνουν τις πρώτες παράγκες. Αργότερα προστίθενται και άλλες, καθώς συγγενείς, γνωστοί και φίλοι που κατόρθωσαν να επιβιώσουν μαζεύονται στην ίδια γειτονιά. Περίπου 10 με 12 χιλιάδες άνθρωποι θα στοιβαχθούν στην προσφυγική παραγκούπολη, στην πλειοψηφία τους Αρμένιοι. Μόλις το 20% είναι Έλληνες, ενώ ανάμεσα στις κυρίαρχες γλώσσες του συνοικισμού περιλαμβάνονται και τα τουρκικά.
Ο πρώτος συνοικισμός είχε παράγκες. Η τοιχοποιία ήταν, συνήθως, από πλίθρες (ξύλινες πήχες γεμισμένες με λάσπη, ασβέστη και άχυρα), ενώ η στέγη των περισσότερων παραπηγμάτων ήταν ένας ξύλινος σκελετός σκεπασμένος με λαμαρίνες και πισσόχαρτο. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950 το νερό που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι ήταν είτε βρόχινο, είτε το αγόραζαν με τενεκέδες από τις ιδιωτικές βρύσες.
Μικρού μήκους ταινία του Κώστα Φέρρη γυρισμένη στο Δουργούτι. Απορρίφθηκε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1961 λόγω των χασικλίδικων τραγουδιών
Ο κεντρικός δρόμος του Δουργουτίου, η «Αγορά», συγκροτείτο από έναν απίθανα μεγάλο αριθμό αυτοσχέδιων καταστημάτων, ουζερί και καφενείων. Ουσιαστικά ήταν η δεύτερη πλουσιότερη αγορά της Αθήνας μετά την Βαρβάκειο. Ονομαστά ήταν τα εδώδιμα προϊόντα που μπορούσε να βρει κανείς εκεί, οι παστουρμάδες, τα σουτζούκια, η λακέρδα και τα σουβλάκια με πίτα. Τα τελευταία φαίνεται ότι είναι αρμένικη εφεύρεση της περιοχής, και από εκεί απλώθηκαν σε όλη την Αθήνα.
Τα γνωστά σουβλατζίδικα «Σάββας» και «Θανάσης» στην πλατεία Μοναστηρακίου ξεκίνησαν από κατοίκους του Δουργουτίου.
Το 1936 αποδίδονται σε Έλληνες πρόσφυγες οι έξι πολυκατοικίες που ξεκινούσαν από τη λεωφόρο Συγγρού, ενώ τμήμα της περιοχής ήταν και τα «ιταλικά», δηλαδή τα σπιτάκια στα όρια των οδών Λαγουμιτζή και Σαρκουδίνου.
(Φωτ.: Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Δουργουτίου)
Οι παράγκες, καθώς και οι φυλετικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες του Δουργουτίου, το καθιστούσαν γκέτο όπου δύσκολα έμπαινε ο ξένος. Η δε πληθώρα των μαγαζιών έκανε τους κατοίκους του να αισθάνονται αυτάρκεις, με αποτέλεσμα, για κάποιες δεκαετίες, οι μεγαλύτεροι σπάνια να περνούν τα όρια του συνοικισμού.
Η περιοχή είχε τα δικά της ηρωικά πρότυπα – ανάμεσά τους, ο Αράμ Γκαϊτζάκ (Αράμ η Αστραπή) ήρωας της αρμένικης αντίστασης ενάντια στους Τούρκους, και ο Κλεάνθης Τοσουνίδης ο ΕΛΑΣίτης που δραπέτευσε από την Μακρόνησο.
Στις 9 Αυγούστου 1944 εκεί έγινε το μεγαλύτερο μπλόκο της Αθήνας, το (σχεδόν άγνωστο) Μπλόκο του Δουργουτίου, στο οποίο οι Γερμανοί εκτέλεσαν επί τόπου περίπου 200 αγωνιστές, ενώ πιάστηκαν όμηροι περίπου 2.000. Παράλληλα, το μεγαλύτερο μέρος των σπιτιών παραδόθηκαν στις φλόγες.
Ο συνοικισμός διαλύθηκε όταν ένα μεγάλο κομμάτι των Αρμενίων μετανάστευσε μετά τον Εμφύλιο, και όταν το 1963-4 γκρεμίστηκαν οι παράγκες και στις καινούργιες πολυκατοικίες μετακόμισαν πρόσφυγες από τη Δραπετσώνα, τα Κουντουριώτικα, τη Νέα Ιωνία και τον Ταύρο.
πηγή: http://www.pontos-news.gr/
