Οταν ο 17χρονος Ινγκβαρ Κάμπραντ έστηνε στην κουζίνα του σπιτιού της θείας του μία εταιρεία με το όνομα ΙΚΕΑ δεν μπορούσε να φανταστεί πως τα προϊόντα του θα έμπαιναν στα σπίτια όλου του κόσμου.
Σε ανακοίνωσή της, στις 28 Ιανουαρίου , η διοίκηση της εταιρείας ανέφερε ότι ο 91χρονος επιχειρηματίας, ένας από τους μεγαλύτερους του 20ού αιώνα, έπειτα από μικρής διάρκειας ασθένεια, άφησε την τελευταία του πνοή ανάμεσα στους αγαπημένους του.
Σύμφωνα με τον δείκτη δισεκατομμυριούχων του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg, ο Ινγκβαρ Κάμπραντ είχε περιουσία 58,7 δισ. δολ. και ήταν ο όγδοος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο.
Ο έφηβος πλανόδιος πωλητής σπίρτων
Ο γεννημένος στις 30 Μαρτίου του 1926, στο Έλμχαλτ της Σουηδίας, Ινγκβαρ Κάμπραντ και μετέπειτα Mr. IKEA έζησε και μεγάλωσε σε μία φάρμα, την Ελμτάριντ κοντά σε ένα μικρό χωριό, το Αγκουνάριντ. Το επιχειρηματικό και εμπορικό του δαιμόνιο φάνηκε από τα εφηβικά του χρόνια αφού σε ηλικία 15 ετών, ο Ίνγκβαρ Κάμπραντ έγινε πλανόδιος πωλητής σπίρτων. Έκανε αγορές χονδρικής από την Στοκχόλμη και στη συνέχεια πωλούσε το εμπόρευμα του σε γείτονές. Μάλιστα για να προλαβαίνει να κάνει πολλές επισκέψεις στα σπίτι, χρησιμοποιούσε το ποδήλατο.
Γρήγορα είδε πως με αυτόν τον τρόπο μπορεί να βγάλει ένα καλό χαρτζιλίκι, αλλά κυρίως κατάλαβε ότι ο δρόμος που θα ακολουθούσε στη ζωή του ήταν το εμπόριο κάτι που φρόντισε να γνωστοποιήσει και στους δικούς του δύο χρόνια αργότερα.
Το 1943 ο πατέρας του 17χρονου πλέον Ινγκβαρ Κάμπραντ του δίνει χρήματα για να σπουδάσει. Ωστόσο εκείνος είχε άλλα σχέδια. Ανοίγει τη δική του επιχείρηση ένα μικρό κατάστημα που πουλούσε τα πάντα. Ψάρια, στυλό, μικροαντικείμενα, διακοσμητικά και ότι άλλο μπορούσε να βρει και να πουλήσει σε καλή τιμή.
Οι δουλείες πήγαιναν καλά, το ίδιο και η φαντασία, αλλά και η έμπνευση του Ινγκβαρ Κάμπραντ, ο οποίος αμέσως μετά τον πόλεμο πήρε μία πολύ σημαντική επιχειρηματική απόφαση, η οποία καθόρισε τη ζωή του . Αποφάσισε να διανέμει τα προϊόντα του μέσω καταλόγου αρχικά και αφού και εκεί θριάμβευσε, στις αρχές της δεκαετίας του 1950 μπήκε δυναμικά στην αγορά επίπλου, ιδρύοντας τα ΙΚΕΑ.
Ιδρυσε την εταιρεία ΙΚΕΑ στην κουζίνα της θείας του
Ο δαιμόνιος Ινγκβαρ Κάμπραντ είχε ετοιμάσει ένα μεγαλόπνοο επιχειρηματικό σχέδιο, το όποιο έστησε και ξεκίνησε στην κουζίνα της θείας του. Εκεί ίδρυσε την εταιρεία ΙΚΕΑ. Το όνομα της προήλθε από τα αρχικά Ι (Ingvar) K (Kamprad) E ((Ε lmtaryd, το αγρόκτημα που μεγάλωσε) και το Α προσδιορίζει το χωριό που μεγάλωσε, το Agunnaryd, στο Σάμλαντ στη Νότιο Σουηδία.
Αργότερα ο ίδιος δήλωσε πως η επιλογή του στην ονομασία, αν και καθαρά από τύχη, ήταν πολύ επιτυχημένη αφού θύμιζε την ελληνική λέξη «οικία».
Δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ για να δει τους κόπους του να αποδίδουν. Το πρώτο κατάστημα IKEA άνοιξε και λειτούργησε στην Στοκχόλμη και στη συνέχεια η φήμη και τα υποκαταστήματα του έγιναν γνωστά και στην υπόλοιπη Ευρώπη με πρώτους σταθμούς τη Νορβηγία, την Ελβετία και τη Γερμανία.
Η φιλοσοφία του Κάμπραντ ήταν και η συνταγή της επιτυχίας
Η μεγάλη επιτυχία που σημείωναν και εξακολουθούν να έχουν τα καταστήματα των ΙΚΕΑ προέρχεται από τη φιλοσοφία που πέρασε ο ίδιος ο Κάμπραντ. Ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να δει το προϊόν που τον ενδιαφέρει, μπορεί να το δοκιμάσει και αν του αρέσει, το παραλαμβάνει επί τόπου, το μεταφέρει μόνος του στο σπίτι, έχει τη χαρά της δημιουργίας που του προσφέρει η συναρμολόγηση και όλα φτάνουν φέρνουν το τελικό αποτέλεσμα που δεν είναι άλλο από τη μείωση του κόστους και συνεπώς τις χαμηλές τιμές για τον καταναλωτή.
Κατάφερε λοιπόν να οδηγήσει την εταιρία στα ύψη με περισσότερα από 250 καταστήματα σε 40 χώρες σε Ευρώπη, Αμερική, Μέση Ανατολή και Καραϊβική και περίπου 130.000 υπαλλήλους.
Οι ετήσιοι κατάλογοι των ΙΚΕΑ είναι τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του κόσμου, αφού κάθε χρόνο εκδίδονται και μοιράζονται δωρεάν στους καταναλωτές περισσότερα από 200 εκατομμύρια αντίτυπα.
Ωστόσο υπήρχαν και οι σκιές σε όλο αυτό το μεγαλείο, αφού σύμφωνα με ρεπορτάζ της σουηδικής τηλεόρασης τα ΙΚΕΑ φέρονται πως απασχολούν ανήλικα παιδιά στα εργοστάσια των Φιλιππίνων και του Βιετνάμ, ενώ η πολιτική της εταιρείας απέναντι στους εργαζομένους της είναι πολύ σκληρή, κάτι που συμβαίνει και στην Ελλάδα.
Ο Σκρούτζ της Σουηδίας
Μπορεί ο ιδρυτής του ΙΚΕΑ να μην ήξερε τι έχει από χρήματα και περιουσία, αυτό όμως που τον χαρακτήριζε ήταν η τσιγκουνιά του.
Ταξίδευε πάντα στην οικονομική θέση, ενώ για της μετακινήσεις του χρησιμοποιούσε ένα Volvo 15ετιας. Πήγαινε για φαγητό σε φθηνά εστιατόρια, ενώ τα ψώνια του τα κάνει αποκλειστικά σε καταστήματα με προσφορές.
Φυσικά το σπίτι του ήταν επιπλωμένο αποκλειστικά με είδη ΙΚΕΑ. Στην εταιρεία υπάρχει η φήμη πως τα έπιπλα τα είχε συναρμολογήσει μόνος του ώστε να μην πληρώσει συνεργείο.
Χαρακτηριστικό της τσιγκουνιάς του ήτανι το γεγονός ότι συμβούλευε τους εργαζόμενους του να γράφουν και στην πίσω πλευρά του χαρτιού και ότι ανακύκλωνε ακόμη και τα ανοιγμένα φακελάκια με αλάτι και πιπέρι που του έδιναν στα εστιατόρια.
Ο ίδιος στο βιβλίο του η «Διαθήκη ενός πωλητή επίπλων» που έγραψε το 1976 υποστήριζε πως δεν χρειαζόμαστε πολυτελή αυτοκίνητα, εντυπωσιακούς τίτλους, ακριβά ντυσίματα ή οτιδήποτε άλλο, διότι βασιζόμαστε στις δυνάμεις και την θέληση μας.
Τριάντα χρόνια αργότερα επιμένοντας σε αυτή τη θέση είχε πει: «Αν αρχίσω να αποκτώ πολυτελή πράγματα, τότε αυτό θα συμπαρασύρει πολλούς να ακολουθήσουν το παράδειγμά μου. Είναι πολύ σημαντικό οι ηγέτες να δίνουν το παράδειγμα».
Οι σχέσεις με τους Ναζί
Το προφίλ του Mr IKEA ήρθε να τσαλακώσει ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε στη Σουηδία στο οποίο η Ελίζαμπεθ Άσμπρινγκ, η συγγραφέας, υποστηρίζει πως πέρα από την ενασχόλησή του με την στρατολόγηση νέων ανδρών για τον Σουηδικό σύνδεσμό των Ναζί κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, κάτι που είχε παραδεχθεί και ο ίδιος, είχε ενεργή συμμετοχή σε αυτόν για πολύ καιρό από τη στιγμή που τελείωσε ο πόλεμος.
Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, το 1943, χρονιά που ίδρυσε και τα ΙΚΕΑ, η δράση του 17χρονου τότε Ίνγκβαρ απασχόλησε και τις Σουηδικές Αρχές οι οποίες άρχισαν να ασχολούνται μαζί του και να συλλέγουν στοιχεία εναντίον του.
Τα στοιχεία αυτά έρχονται σε αντίθεση με όσα είχε παραδεχθεί ο ίδιος σε βιβλίο για τη ζωή του. Οπως αναφέρει εκεί ήταν στενός φίλος με ένα γνωστό ναζιστή ακτιβιστή και πως την περίοδο 1942-1945 συμμετείχε σε οργάνωση που είχε ιδρύσει. Τις πράξεις του αυτές μάλιστα χαρακτήρισε ως «νεανικές ανοησίες» ενώ παραδεχόταν πως ήταν το μεγαλύτερο λάθος που έκανε στη ζωή του.
Σύμφωνα όμως με το νέο βιβλίο ο ιδρυτής των ΙΚΕΑ μόνο μετανιωμένος δεν φαίνεται να είναι από το ναζιστικό παρελθόν του, αφού σύμφωνα με την συγγραφέα, ο Ίνγκβαρ της είχε αναφέρει πως ο «φίλος» του Περ Ένγκταλ, είναι ένας από τους σπουδαιότερος ανθρώπους που έχει γνωρίσει και πως ποτέ δεν θα αλλάξει αυτό.
Όπως μάλιστα αναφέρει και άλλη μια Σουηδή ειδικός σε θέματα ακροδεξιού εξτρεμισμού, το αφεντικό των ΙΚΕΑ συμμετείχε και σε άλλη μια ναζιστική οργάνωση, στην οποία, όπως λέει, δεν χωρά η παραμικρή αμφιβολία η ενεργός συμμετοχή του, χωρίς να δώσει για την ώρα περισσότερα στοιχεία
Μετά από αυτές τις αποκαλύψεις ο ζάμπλουτος επιχειρηματίας, παραδέχτηκε ξανά το νεανικό του «φλερτ» με το ναζισμό, λέγοντας όμως πως πλέον δεν έχει τέτοιες σκέψεις.
«Άφραγκοι» οι κληρονόμοι
Σύμφωνα με το Bloomberg, την αμύθητη περιουσία του, δεν πρόκειται να την κληρονομήσει κανείς. Είχε… φροντίσει ο ίδιος γι’ αυτό. Ο Κάμπραντ εδώ και αρκετές δεκαετίες είχε μεταβιβάσει τον έλεγχο της εταιρείας επίπλων σε ένα δίκτυο ιδρυμάτων και εταιρειών χαρτοφυλακίων που σχεδιάστηκαν για να εξασφαλίσουν την μακροπρόθεσμη ανεξαρτησία και επιβίωση της ιδέας των IKEA.
Στην ουσία έτσι, εξασφάλιζε ότι η Almhult, εταιρεία με έδρα τη Σουηδία, θα παρέμενε εκτός του άμεσου ελέγχου της οικογένειας, αφήνοντας τους κληρονόμους του με μια πενιχρότατη περιουσία προερχόμενη από τον οικογενειακό όμιλο Ikano. Ο συγκεκριμένος όμιλος εκμεταλλεύεται μια σειρά χρηματοοικονομικών, ακινήτων, κατασκευαστικών και λιανικών επιχειρήσεων και ανέφερε περιουσιακά στοιχεία ύψους μόλις 8 δισεκατομμυρίων ευρώ και ποσοστό φερεγγυότητας «σχεδόν 30%» το 2016.
Σύμφωνα με το πλάνο του Κάμπραντ, η κυριότητα των περισσότερων καταστημάτων Ikea ανήκε στο ίδρυμα Stichting Ingka, μια ολλανδική οντότητα με σκοπό την «υποστήριξη της καινοτομίας». Τα εμπορικά σήματα, η μάρκα και το κόνσεπτ της εταιρείας τέθηκαν υπό τον τελικό έλεγχο του Ιδρύματος Interogo με έδρα το Λιχτενστάιν, του οποίου η θυγατρική, η Inter Ikea, είναι ο παγκόσμιος δικαιοπάροχος της Ikea.
Το ίδρυμα, και η αποστολή του Stichting Ingka είναι μερικώς και φιλανθρωπική. Το καταστατικό της επιτρέπει επίσης την επανεπένδυση των κερδών στην εταιρεία, σύμφωνα με τον Περ Χέγκενες, διευθύνοντα σύμβουλο του Ιδρύματος Ikea.
πηγή: www.iefimerida.gr
