Η ιστορική κατοικία και εργαστήριο – ατελιέ του Γιάννη Τσαρούχη στο Μαρούσι, ανοίγει ξανά τις πόρτες του, δίνοντας τη δυνατότητα στο κοινό να περιηγηθεί σε πιστά αντίγραφα των έργων του, σε πλούσιο φωτογραφικό υλικό, καθώς και προσωπικά του αντικείμενα, αφημένα ελεύθερα στο χώρο. Σκοπός είναι οι επισκέπτες του να συλλέξουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που ο καλλιτέχνης ζούσε και δημιουργούσε σ’ έναν χώρο που επιμελήθηκε ο ίδιος με τη μοναδική αίσθηση φωτός που είχε και η οποία αντικατοπτρίζεται σε όλα τα έργα του.
Πρόκειται για την πιστή αναβίωση του εργαστηρίου του, ενός τόπου μαγευτικού γεμάτου με φως, σκιές και χρώματα απλωμένα σε μια παλέτα, με σημειώσεις, προσχέδια προετοιμασίας των μεγάλων έργων του – ένα μοναδικό σκηνικό που βοηθά τον επισκέπτη να έρθει σε επαφή με την τέχνη και το αξεπέραστο ταλέντο ενός σπουδαίου ζωγράφου.
Με καταγωγή από τα Ψαρά, ο Γιάννης Τσαρούχης ονειρευόταν να γίνει ακροβάτης. Η τέχνη, ωστόσο, τον κέρδισε και το 1935 αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο Φώτης Κόντογλου, δίπλα στον οποίο μαθήτευσε από το 1931 έως το 1934, τον μύησε στη βυζαντινή αγιογραφία, ενώ μελέτησε επίσης τη λαϊκή αρχιτεκτονική και την ενδυμασία. Μαζί με τους Πικιώνη, Κόντογλου και Αγγ. Χατζημιχάλη πρωτοστάτησε, μάλιστα, στο αίτημα της εποχής για την ελληνικότητα της τέχνης.
«Δύο είναι οι βασικές αναζητήσεις μου, παρ’ όλες τις χίλιες διαφορές που παρουσιάζουν τα έργα μου μεταξύ τους. Η μία είναι νεοκλασική και προσπαθεί να αφομοιώσει το αρχαίο κλασικό ιδεώδες, όπως το εξέφρασε το Μπαρόκ και η Αναγέννηση. Η άλλη μου τάση είναι να εκφράσω όλες μου τις αντιρρήσεις για το ίδιο το ιδανικό μου», συνήθιζε να λέει ο ζωγράφος.
Ανήσυχο πνεύμα, με μεγάλη αγάπη για τα ταξίδια, ο Γιάννης Τσαρούχης επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη, το Παρίσι και την Ιταλία. Ήρθε σε επαφή με τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης, ενώ παράλληλα ανακάλυπτε το έργο του Θεόφιλου. Το 1950 έζησε ξανά στο Παρίσι, ενώ συνεργάστηκε για τρία χρόνια με την γκαλερί Ιόλας της Ν. Υόρκης. Το 1956 υπήρξε υποψήφιος για το βραβείο Γκουγκενχάιμ, ενώ το 1958 πήρε μέρος στην Μπιενάλε της Βενετίας. Παρά τις επιτυχίες του στο εξωτερικό, ο Γιάννης Τσαρούχης ονειρευόταν πάντα ένα δικό του εργαστήριο στην Ελλάδα. Έναν χώρο που θα ικανοποιούσε τις καλλιτεχνικές του αναζητήσεις, θα αναδείκνυε το πολυπρισματικό έργο του και θα οδηγούσε στην κατανόηση της «ψυχικής γεωμετρίας του ανθρώπου» όπως έλεγε ο ίδιος. Μια ανάγκη «τεχνική», όπως τη χαρακτήριζε, που θα του επέτρεπε να δημιουργήσει και να φιλοξενήσει έργα μεγάλου μεγέθους. Αυτή η ανάγκη ήταν, άλλωστε, που τον ώθησε στην αγορά του σπιτιού – εργαστηρίου του, του σημερινού μουσείου Γιάννη Τσαρούχη.
«Επιτέλους, είχα ένα οικόπεδο. Τώρα έπρεπε να βρω με ποιες μηχανές θα έβρισκα τα λεφτά να χτίσω ένα ατελιέ. Δεν ήταν από ματαιοδοξία αλλά από ανάγκη τεχνική. Αισθανόμουν την ανάγκη να κάνω μεγάλου μεγέθους έργα».
Η πώληση κάποιων έργων του στο Παρίσι το 1961 αλλά και μια παραγγελία του Καλλιγά τον βοήθησαν να αγοράσει, αρχικά, το οικόπεδο στο Μαρούσι. Το 1965 έχτισε το διώροφο σπίτι του και σχεδίασε το εργαστήριό του. Στο ισόγειο ήταν οι προσωπικοί του χώροι, ενώ στον πρώτο όροφο και στο δώμα είχε τοποθετήσει το εργαστήριό του.
Το ονόμαζε Μουσείο Αμαρουσίου και επιμελούνταν ο ίδιος τις εκθέσεις που διοργάνωνε μέσα σε αυτό.
Από τη δεκαετία του ’70 είχε αποφασίσει να δημιουργήσει ένα ίδρυμα με σκοπό να κρατήσει συγκεντρωμένα τα έργα του. Το 1981 κατάφερε να δημιουργήσει, λοιπόν, το ομώνυμο ίδρυμά του, μετατρέποντας τον πρώτο όροφο και το δώμα σε εκθεσιακούς χώρους για τα έργα του.
Το μουσείο εγκαινιάστηκε το 1982, ενώ μετά το θάνατό του, το σπίτι στο οποίο έζησε και δημιούργησε από το 1966 ως το 1989, συνέχισε να είναι μουσείο, όπως ο ίδιος επιθυμούσε.
To 2017, η documenta 14 ξεκίνησε να πραγματοποιεί κάποιες βασικές επισκευές στο κτήριο, προκειμένου να υλοποιηθεί η πλήρης ανακαίνισή του στο μέλλον. Μάλιστα, σχέδια της πλήρους αποκατάστασής του από τη CF Company καθώς και μέρος της σκηνογραφικής μελέτης του Τσαρούχη εκτέθηκαν στους χώρους του Μουσείου, στο πλαίσιο της documenta 14.
Το Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη παρουσιάζει μια αναβίωση του εργαστηρίου του και αποδίδει πιστά τη χαρά και το θαύμα της ζωής που εκφράζεται απρόσκοπτα στο έργο του.
Φιλέρευνος εξερευνητής του κόσμου και της τέχνης, ο Γιάννης Τσαρούχης θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους Έλληνες ζωγράφους με διεθνή προβολή και αποδοχή. Ιδιοφυής και σκωπτικός, σημάδεψε και άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην ελληνική τέχνη του 20ού αιώνα.
INFO
Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, Πλουτάρχου 28, Μαρούσι, τηλ.: 210 8062636-7
Δευτέρα έως Παρασκευή 9.00 – 14.00
Είσοδος: 3 ευρώ
Πηγή: http://www.topontiki.gr
