Μία τελευταία ευκαιρία να διασφαλίσουν την προστασία των διατάξεων του νόμου Κατσέλη, θα έχουν όσοι δανειολήπτες είχαν υποβάλει σχετική αίτηση, αλλά η συζήτησή της ματαιώθηκε.
Της Νένας Μαλλιάρα
Πρόκειται για δανειολήπτες που χωρίς υπαιτιότητά τους βρέθηκαν χωρίς αίτηση προς εκδίκαση και οι οποίοι, σύμφωνα με ενημέρωση της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, θα μπορούν να επανυποβάλουν αίτηση υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη-Σταθάκη (Ν. 3869/2010) μέχρι τις 14 Ιουλίου.
Με την επανυποβολή της αίτησης ένταξης στο νόμο, οι οφειλέτες διασφαλίζουν την προστασία ότι θα συνεχίσει να ισχύει η απαγόρευση λήψης καταδιωκτικών μέτρων και πλειστηριασμών εναντίον τους.
Ο νόμος 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που προστατεύει την πρώτη κατοικία και το εισόδημα κάλυψης των εύλογων δαπανών διαβίωσης, έχει αναμορφωθεί προς δύο κατευθύνσεις:
Η πρώτη αποσκοπεί στη διευκόλυνση και υποστήριξη των αδύναμων πολιτών, δηλαδή ανέργων, μισθωτών, συνταξιούχων, ελευθέρων επαγγελματιών και μικροεμπόρων, είτε είναι οφειλέτες είτε εγγυητές δανείων.
Η δεύτερη αποσκοπεί στην απένταξη και πρόληψη των στρατηγικών κακοπληρωτών, δηλαδή αυτών που μπορούν να πληρώσουν, αλλά το αποφεύγουν με δόλια μέσα.
Για την προστασία των πραγματικών δικαιούχων του νόμου, θα ισχύουν εφεξής τα ακόλουθα:
1. Δυνατότητα επιδότησης της δόσης του στεγαστικού δανείου από το Κράτος, μέσω διενέργειας των σχετικών απαιτούμενων διαδικασιών απευθείας από τις τράπεζες, ακόμη και σε περιπτώσεις που ο οφειλέτης αγνοεί ότι τη δικαιούται.
2. Μείωση της υποχρέωσης παροχής εγγράφων από τους οφειλέτες, με παράλληλη υποχρέωση των τραπεζών, των δημόσιων αρχών και κάθε άλλου εμπλεκόμενου φορέα να τα προσκομίζουν στο δικαστήριο.
3. Διευκόλυνση του οφειλέτη για την πληρωμή της διαφοράς μεταξύ της χαμηλότερης δόσης που ορίζεται από το δικαστήριο σε πρώτο βαθμό και της ενδεχόμενης υψηλότερης δόσης που καθορίζεται από το δικαστήριο σε δεύτερο βαθμό.
4. Παροχή δικαιώματος στους εγγυητές που εκπλήρωσαν την υποχρέωσή τους, όπως προκύπτει από την εγγύηση, να υποκαταστήσουν τον πιστωτή στο σχέδιο αποπληρωμής.
5. Προστασία της πρώτης κατοικίας βάσει της εμπορικής της αξίας (και όχι της αντικειμενικής), εφόσον υφίσταται έκθεση ανεξάρτητου εκτιμητή ακινήτων που είναι εγγεγραμμένος στο οικείο μητρώο του Υπουργείου Οικονομικών. Αν η εκτίμηση της εμπορικής αξίας έχει ως αποτέλεσμα να μην εξαιρεθεί η κύρια κατοικία από τη ρευστοποίηση, τότε η τιμή πρώτης προσφοράς κατά τον πλειστηριασμό της δεν θα μπορεί να είναι κατώτερη από το όριο αξίας κύριας κατοικίας που τίθεται ως προϋπόθεση για την προστασία της.
6. Το πλάνο αποπληρωμής οφειλών για την προστασία της κύριας κατοικίας θα επιτρέπεται να μεταρρυθμιστεί, σύμφωνα με τις πραγματικές δυνατότητες του οφειλέτη.
7. Διασφάλιση ότι οι δόσεις για την απαλλαγή από τα χρέη (τριετούς ρύθμισης) και οι δόσεις για την προστασία της κύριας κατοικίας (εικοσαετούς ρύθμισης) δεν θα υπερβαίνουν αθροιστικά την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.
Το πλαίσιο του αναθεωρημένου νόμου Κατσέλη γίνεται, πάντως, πολύ πιο αυστηρό για τον έλεγχο των πραγματικών δικαιούχων της προστασίας του νόμου. Κατόπιν αυτού:
1) Αίρεται το τραπεζικό απόρρητο των οφειλετών, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στους πιστωτές που συμμετέχουν στη διαδικασία να έχουν πρόσβαση στην πλήρη πληροφόρηση για τα εισοδήματα και την περιουσία του οφειλέτη.
2) Δεν εντάσσονται στο νόμο οφειλέτες των οποίων οι αιτήσεις υπαγωγής απορριφθούν, είτε επειδή σκόπιμα κατέστησαν αφερέγγυοι (π.χ. οδηγήθηκαν σε χρεωκοπία, μεταβίβασαν περιουσία δολίως σε άλλα πρόσωπα), είτε επειδή σκόπιμα παραποίησαν την οικονομική τους κατάσταση (π.χ. απέκρυψαν περιουσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό).
3) Θεσπίζεται διενέργεια προκαταρκτικού ελέγχου από τη γραμματεία των δικαστηρίων για το αν ο οφειλέτης δηλώνει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και το είδος αυτής, καθώς και για το αν ο οφειλέτης έχει ασκήσει άλλες αιτήσεις στο παρελθόν ή έχει άλλες εκκρεμείς αιτήσεις. Αν διαπιστωθεί κάτι τέτοιο, ο γραμματέας το σημειώνει στον φάκελο, προκειμένου να αξιολογηθεί από τον δικαστή, με στόχο τον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών, οι οποίοι δεν δικαιούνται προστασία από το νόμο.
4) Ο οφειλέτης εκπίπτει αυτόματα από τον νόμο σε περίπτωση καθυστέρησης της καταβολής των δόσεων που ορίζονται με τη δικαστική απόφαση. Ωστόσο, θα ληφθεί μέριμνα ώστε ο οφειλέτης να έχει τη δυνατότητα να υποβάλει εκ νέου αίτηση αναβίωσης της ρύθμισης, σε περίπτωση ανωτέρας βίας ή κατάχρησης δικαιώματος από τους πιστωτές (π.χ. τράπεζες).
5) Καταργείται η αυτοδίκαιη (χωρίς προσωρινή διαταγή) προστασία από μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, σε περίπτωση που οι οφειλέτες έχουν παραιτηθεί από δύο προηγούμενες αιτήσεις και υποβάλουν εκ νέου αίτηση.
6) Θεσπίζεται πρόβλεψη ότι εάν η δίκη ματαιωθεί κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και αυτός δεν ζητήσει νέα ημερομηνία εκδίκασης εντός 30 ημερών, τότε θα θεωρείται ότι ο οφειλέτης παραιτήθηκε της αίτησης του για υπαγωγή.
7) Καταργείται αναδρομικά η παύση ή ο περιορισμός της τοκογονίας σε περιπτώσεις αιτήσεων που απορρίφθηκαν από το δικαστήριο.
