Στις πoλυπληθείς αναφορές που γίνονται για την υπερφορολόγηση στη χώρα μας, εξετάζονται μεμονωμένα οι φορολογικοί συντελεστές των επιχειρήσεων, των ελεύθερων επαγγελματιών και των φυσικών προσώπων, αλλά δεν εξετάζεται η «συνολική φορολογική επιβάρυνση» της επιχειρηματικότητας.
των: Γιώργου Σαμοθράκη – Τζένης Πάνου*
Για τους σκοπούς του παρόντος ως «συνολική φορολογική επιβάρυνση» θεωρείται το ποσό στο οποίο, εκτός από τον φόρο εισοδήματος, συμπεριλαμβάνονται οι εισφορές στον ΕΦΚΑ και η εισφορά αλληλεγγύης τις οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις καλείται να καταβάλει ένας επιχειρηματίας επενδυτής επί των κερδών που θα αποκομίσει από εταιρεία, π.χ. Α.Ε., ΕΠΕ, ΙΚΕ ή από άλλες μορφές επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπως συμμετοχή σε προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε κ.λπ.) ή από άσκηση ελευθερίου επαγγέλματος. Τα ακόλουθα παραδείγματα με απλοποιημένα δεδομένα καταδεικνύουν την πραγματική υπερφορολόγηση, η οποία πρόσφατα αναφέρθηκε και σε έκθεση του ΟΟΣΑ.
Εστω λοιπόν ότι ένας επιχειρηματίας επενδύει τα κεφάλαια του σε μια Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) η οποία το 2019 έχει κέρδη 100.000 ευρώ. Η Α.Ε. οφείλει φόρο εισοδήματος 100.000 x 28%=28.000 και διανέμει ως μέρισμα το υπόλοιπο, δηλαδή 72.000 (100.000-28.000), στο οποίο παρακρατεί φόρο μερισμάτων 10.800 (72.000 x 15%) και ο επιχειρηματίας εισπράττει 61.200. Επομένως, η φορολογική επιβάρυνση μέχρι εδώ είναι 38,80%. Αν υποθέσουμε ότι δεν έχει άλλα εισοδήματα, ο επιχειρηματίας θα επιβαρυνθεί και με έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης 3.800 ευρώ. Επίσης, επειδή είναι μέλος του Δ.Σ. της Α.Ε και κύριος μέτοχος, επιβαρύνεται και με ΕΦΚΑ περίπου 14.000 ευρώ. Αρα έχουμε (με στρογγυλοποίηση των ποσών):
Κέρδη: 100.000 ευρώ.
Μείον: «Εταιρικός» φόρος 28.000, φόρος μερισμάτων 11.000, ΕΦΚΑ 14.000, εισφορά αλληλεγγύης 4.000 = Σύνολο επιβαρύνσεων 57.000 και καθαρό ποσό 43.000 ευρώ.
Επομένως, η συνολική επιβάρυνση είναι της τάξης του 57% πριν από τον φορολογικό έλεγχο της Α.Ε., ο οποίος είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προσθέσει μερικές μονάδες στη συνολική φορολογική επιβάρυνση.
Αν υποθέσουμε ότι τα προαναφερόμενα κέρδη των 100.000 θα υπάρχουν και το 2022, όταν ο φορολογικός συντελεστής της Α.Ε. θα είναι 25%, τότε η συνολική φορολογική επιβάρυνση θα είναι της τάξης 54%. Αν τα ίδια κέρδη πραγματοποιηθούν σε κάποιο μελλοντικό έτος, όταν ο φορολογικός συντελεστής επί των κερδών της Α.Ε. έχει μειωθεί σημαντικά στο 15% και ο φόρος μερισμάτων στο10% , η συνολική φορολογική επιβάρυνση θα είναι περίπου 42%. Ο υπολογισμός συμπεριλαμβάνει τις μειωμένες εισφορές στον ΕΦΚΑ και την εισφορά αλληλεγγύης, όπως ισχύουν σήμερα.
Σε περίπτωση κατά την οποία κέρδη 100.000 πραγματοποιούνται από προσωπική εταιρεία (ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη) με απλογραφικά βιβλία, όπου δεν υπάρχει φόρος επί των διανεμόμενων κερδών, η συνολική επιβάρυνση του εταίρου επιχειρηματία για τα έτη 2019, 2022 και σε μελλοντικό έτος με 15% φόρο επί των εταιρικών κερδών θα είναι 46%, 43% και 34%, αντίστοιχα.
Αν κέρδη 100.000 ευρώ πραγματοποιούνται από ελεύθερο επαγγελματία ή μέσω ατομικής επιχείρησης, ο φόρος εισοδήματος θα είναι 31.592, ο ΕΦΚΑ (μόνο για σύνταξη και υγεία με τους νέους μειωμένους συντελεστές) θα είναι 14.239 και η εισφορά αλληλεγγύης 5.070 ευρώ. Συνολική επομένως επιβάρυνση 50.901 ευρώ, δηλαδή περίπου 51%.
Επαναλαμβάνουμε ότι τα παραδείγματα είναι υπεραπλουστευμένα και δεν λαμβάνουν υπόψη το τέλος επιτηδεύματος, την ταμειακή επιβάρυνση από την προκαταβολή, τη μεταφορά μέρους των κερδών σε τακτικό αποθεματικό, τυχόν περιορισμούς στη διανομή όλων των κερδών και επομένως δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την επιλογή επιχειρηματικού σχήματος.
Αναμφισβήτητα, όμως, από τα προαναφερόμενα προκύπτει ότι μόνο η μείωση των συντελεστών του φόρου εισοδήματος δεν επιδράει σημαντικά στη μείωση της συνολικής επιβάρυνσης, όσο παραμένουν οι υφιστάμενες εισφορές στον ΕΦΚΑ αλλά και η εισφορά αλληλεγγύης.
Πρέπει επομένως στις μεταρρυθμίσεις που πιθανόν δρομολογούνται για τη δημιουργία ελκυστικού επιχειρηματικού και επενδυτικού πλαισίου να τεθεί ως στόχος και η μείωση της «συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης» της επιχειρηματικότητας.
* Ο κ. Γιώργος Σαμοθράκης είναι ορκωτός ελεγκτής-λογιστής. Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).
πηγή: Έντυπη Καθιημερινή
