Στην τελευταία ταινία του, «Πόνος και δόξα», ο ισπανός σκηνοθέτης κάνει μια βουτιά στην ζωή του και κοιτώντας το παρελθόν ατενίζει το αύριο.
του Γιάννη Ζουμπουλάκη*
Δραματική του Πέδρο Αλμοδόβαρ.Στην ημιαυτοβιογραφική ταινία του πάλαι ποτέ τρομερού «παιδιού» του ισπανικού κινηματογράφου Πέδρο Αλμοδόβαρ, ο Αντόνιο Μπαντέρας (που απέσπασε το βραβείο ερμηνείας στο τελευταίο φεστιβάλ των Καννών) υποδύεται το alter ego του: τον Σαλβαδόρ Μέλο, έναν σωματικά ταλαιπωρημένο σκηνοθέτη από τις πολλές και διάφορες σωματικές παθήσεις (απόρροια και των καταχρήσεων του παρελθόντος) που συγχρόνως αναζητεί το κατάλληλο υλικό για το επόμενο καλλιτεχνικό βήμα του. Ο Σαλβαδόρ μορφάζει από τον πόνο, ορισμένες φορές σέρνεται αντί να περπατά κουβαλώντας ένα βεβαρημένο παρελθόν. Δυσκολία διακρίνεις στον χειρισμό των ανθρώπινων σχέσεων, ενώ οι γλυκόπικρες αναμνήσεις των δύσκολων παιδικών χρόνων του στο πλευρό μιας προστατευτικής μάνας (Πενέλοπε Κρους) παίζουν κι αυτές τον ρόλο τους. Συστατικά που ανακατεύονται με στυλ και φινέτσα μέσα στο μοναδικό μίξερ του Αλμοδόβαρ και διαμορφώνουν ένα σύνολο όχι ακριβώς συναρπαστικό, σίγουρα όμως ενδιαφέρον.
Οι ουλές στο σώμα και στην ψυχή του Σαλβαδόρ ίσως κάποια στιγμή να κλείσουν για τα καλά, ίσως να μην κλείσουν και ποτέ. Ομως η σπίθα της αυριανής μέρας είναι μπροστά του και ο μόνος πραγματικός εθισμός του μπορεί τελικά να είναι η ίδια η δημιουργία μας λέει ο Αλμοδόβαρ σε αυτή την τελευταία ταινία του, το δικό του «Οκτώμισι», που μπορεί μεν να μην είναι από τις καλύτερές του, έχει όμως όλα τα στοιχεία για τα οποία αγαπάμε το σινεμά του.Βαθμολογία: 3«Ορεινές συμφωνίες» (Ελλάδα, 2018).
Ντοκιμαντέρ του Βαγγέλη Ευθυμίου.
Εντιμο και πολύ επαγγελματικά φτιαγμένο, σε σημείο που του συγχωρείς την κάπως «τηλεοπτική» αισθητική του, αυτό το ντοκιμαντέρ για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, πέρα από το ότι φωτίζει το (άγνωστο σε πολλούς) οικολογικό όραμά του, υπογραμμίζει, σχεδόν αθόρυβα, το εκτόπισμα της προσωπικότητάς του ως πολιτικού. Από τις καταθέσεις των γεγονότων απουσιάζει η όποια μορφή «προπαγάνδας» και άθελα ή εσκεμμένα οι «Ορεινές συμφωνίες» επισημαίνουν επίσης το πόσο δύσκολο στις μέρες μας είναι να βρεθούν ή να διαμορφωθούν τέτοιες προσωπικότητες, όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά σε όλον τον πλανήτη.
Η ισχυρή προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη αναδεικνύεται με ιδανικό τρόπο στο ντοκιμαντέρ «Ορεινές συμφωνίες»
Φυσικά, πολλά από τα όσα μέσα σε μιάμιση περίπου ώρατο ντοκιμαντέρ καταγράφει είναι γνωστά: οι δύο καταδίκες του σε θάνατο από τους ναζιστές, η άνευ όρων λατρεία του για την πατρίδα του την Κρήτη, η βαθιά πίστη του στην ιδέα της εθνικής συμφιλίωσης για την οποία έδωσε μάχες, το ενδιαφέρον του για το ουσιαστικό μέλλον της Ελλάδας το οποίο ο Μητσοτάκης έβαζε πάνω από τα όποια κομματικά συμφέροντα, ο σεβασμός του απέναντι στον πολιτικό αντίπαλο, η πίστη του στην ενωμένη οικογένεια (μιλούν και οι τρεις κόρες του καθώς και η αδελφή του). Ολα αυτά επανέρχονται στη μνήμη μας και αυτό είναι όμορφο, ιδίως για τους νεότερους, που ίσως να μην τα γνωρίζουν καν. Βαθμολογία: 3
«Ο εξολοθρευτής: Σκοτεινό πεπρωμένο» («Terminator: Dark fate», ΗΠΑ, 2019).
Περιπέτεια φαντασίας του Τιμ Μίλερ.
Κατέβαλα προσπάθεια για να δω αποστασιοποιημένος την τελευταία περιπέτεια του «Εξολοθρευτή» – η έκτη, στον Θεό μας! -, μα στάθηκε αδύνατον. Κι ας είπαν ότι θα πρέπει να ξεχάσουμε όσα ξέραμε από το 2 και μετά. Οχι ότι δεν διασκεδάζω με αυτές τις ταινίες, όμως εδώ η αίσθηση της επανάληψης και του ξαναμασημένου φαγητού είναι τόσο έντονη, η ταινία όχι απλώς πατά αλλά είναι αυτοκόλλητη με την πρώτη (υπέροχη) του 1984, που πραγματικά δεν σου επιτρέπει να καταλάβεις τον λόγο για τον οποίο τελικά γυρίστηκε.
Ο Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ και πάλι ρομπότ στον «Εξολοθρευτή: Σκοτεινό πεπρωμένο»
Ισως μόνο και μόνο για να παρουσιάσει το παλιό, αξέχαστο «κακό» ρομπότ του μέλλοντος της πρώτης ταινίας (Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ) εξανθρωπισμένο πλέον και… σοφότερο, με το goatee μουσάκι, τα γκριζαρισμένα μαλλιά και τη σχετική δυσκολία στις κινήσεις (καθότι τα χρόνια έχουν περάσει και ακόμα και τα ρομπότ φαίνεται ότι γερνούν). Εννοείται ότι το «τέρας» θα ξυπνήσει και πάλι μέσα του, όμως αυτή τη φορά ο σκοπός θα είναι καλός, έστω και αν η ιστορία έχει τελειώσει προτού καλά-καλά αρχίσει, όπως έχει τελειώσει και ο μύθος του Ράμπο με τον Σιλβέστερ Σταλόνε. Βαθμολογία: 1½
«Το σενάριο που άναψε φωτιές» (Tel Aviv on fire», Λουξεμβούργο/Βέλγιο/Ισραήλ/Γαλλία, 2018).
Σάτιρα του Σαμέχ Ζοάμπι.
Μυθοπλασία και πραγματικότητα γίνονται ένα με πολύ εύστροφο τρόπο και υποδειγματικό σενάριο στην ταινία του Παλαιστίνιου Σαμέχ Ζοάμπι, που αξίζει την προσοχή. Η επιτυχία της είναι ότι αντιμετωπίζει έξυπνα και με χιούμορ ένα καυτό πολιτικό ζήτημα που δεν λέει με τίποτε να τελειώσει: το ισραηλινοπαλαιστινιακό. Ο κεντρικός ήρωας (Καΐς Νασίφ), ένας παλαιστίνιος ασκούμενος στα οπτικοακουστικά, πηγαίνει καθημερινά στη Ραμάλα όπου δουλεύει στα γυρίσματα μιας σαπουνόπερας ονόματι «Το Τελ Αβίβ φλέγεται». Η δράση της ιστορίας της σαπουνόπερας τοποθετείται το 1967 και το ανεκδιήγητο σενάριό της θέλει μια παλαιστίνια κατάσκοπο να παριστάνει την Εβραία με στόχο την αποπλάνηση ενός ισραηλινού στρατιωτικού. Ο Ζοάμπι ανακατεύει τη σειρά της τηλεόρασης με τη ζωή του ασκούμενου, ο οποίος αποκτά υπόσταση διοχετεύοντας τις πληροφορίες που συλλέγει από έναν ισραηλινό στρατιωτικό, υπεύθυνο του φυλακίου από το οποίο καθημερινά περνάει. Το μπέρδεμα που προκύπτει από μια αλυσίδα παρεξηγήσεων μας φέρνει μπροστά σε μια ευχάριστη έκπληξη, από αυτές που προκύπτουν κυριολεκτικά από το πουθενά (η ταινία ήταν η επίσημη πρόταση του Λουξεμβούργου για το ξενόγλωσσο Οσκαρ). Βαθμολογία: 3
«Το κορίτσι με το λιοντάρι» («Mia and the White Lion», Γαλλία/Γερμανία/Νότιος Αφρική, 2018).
Παιδική περιπέτεια του Ζιλ Ντε Μετρ.
Μηνύματα, νοσταλγία και εξωτικές αφρικανικές τοποθεσίες πλάθουν τον κόσμο ενός εύπεπτου παραμυθιού, θέμα του οποίου η φιλία που αναπτύσσεται ανάμεσα σε μια κοπέλα (Ντάνια Ντε Βιγιέρ) και ένα λιοντάρι. Η ταινία μοιάζει να αναζητεί τα ίχνη τού «Γεννημένη ελεύθερη», εμβληματικής περιπέτειας του είδους της που είχε τεράστια επιτυχία και έχει αφήσει εποχή. Τα καταφέρνει θαυμάσια, και το γεγονός ότι καθετί που βλέπουμε είναι σάρκινο και γυρισμένο χωρίς τη βοήθεια ψηφιακών «ενέσεων» βοηθά στο να την εκτιμήσουμε ακόμη περισσότερο.
Ας σημειωθεί τέλος ότι το «Κορίτσι με το λιοντάρι» γυρίστηκε σε μια περίοδο τριών περίπου χρόνων με την πολύτιμη συνδρομή ενός διάσημου γητευτή λιονταριών, του Κέβιν Ρίτσαρντσον.Bαθμολογία: 2 ½
Επίσης στις αίθουσες
«Καρό Νίντζα» («Ternet ninja», Δανία, 2018). Εξυπνο κινούμενο στο οποίο μια κούκλα Νίντζα βοηθά ένα φοβισμένο αγόρι να ανδρωθεί. Μεγάλη επιτυχία στη χώρα παραγωγής της ταινίας, αποτελεί μεταφορά του best seller του δανού κωμικού Αντερς Μάθεσεν, ο οποίος υπέγραψε και τη σκηνοθεσία μαζί με τον Θόρμπγιορν Κρίστενσεν (ακούγονται οι φωνές των Παναγιώτη Αποστολόπουλου, Ρένου Χαραλαμπίδη, Θανάση Κουρλαμπά, Αλκη Ζερβού κ.ά.).Βαθμολογία: 3
«Μια ζωή» (Ελλάδα, 2018). Ερωτήματα όπως «τι θα έκανα ή τι δεν θα έκανα ξανά, εάν μπορούσα να γυρίσω το χρόνο πίσω», «για ποιές πράξεις ή παραλείψεις έχω μετανιώσει;» «έζησα, άραγε, σωστά ή μήπως σπατάλησα το μερίδιο του χρόνου που μού έτυχε;» απαντιώνται από 16 επώνυμους έλληνες ένα φιλοσοφικό μείγμα ταινίας τεκμηρίωσης – ταινίας μυθοπλασίας που πραγματεύεται τη μοναδικότητα της ζωής. Ανάμεσα σε αυτούς που καταθέτουν την άποψή τους, η ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, ο πολιτικός Μανώλης Γλέζος, ο φιλόσοφος Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, ο δημοσιογράφος Γιάννης Διακογιάννης και η συγγραφέας Άλκη Ζέη. Βαθμολογία: –
Βαθμολογία 5: εξαιρετική, 4: πολύ καλή, 3: καλή, 2: ενδιαφέρουσα, 1: μέτρια, 0: απαράδεκτη
*Ο Γιάννης Ζουμπουλάκης είναι κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα
το ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ