Διευκρινίσεις σχετικά με τις νέες εισφορές επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και έμμισθων δικηγόρων, μηχανικών και υγειονομικών, παρέχει εγκύκλιος του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ).
Με το νέο εισφοροδοτικό σύστημα
- Θεσπίζονται τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες εισφορών κλάδου επικουρικής ασφάλισης και τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες εισφορών κλάδου εφάπαξ παροχών.
- Η κατάταξη σε μία εκ των ασφαλιστικών κατηγοριών είναι υποχρεωτική και ανεξάρτητη για κάθε κλάδο.
- Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες για κάθε κλάδο, δηλώνοντας την επιλογή τους με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης.
- Το δικαίωμα επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας παρέχεται και στους προαιρετικά ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους.
- Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης επιλογής κατηγορίας, ο ασφαλισμένος κατατάσσεται υποχρεωτικά στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία κάθε κλάδου.
- Κατά την πρώτη εφαρμογή του νέου συστήματος, οι ασφαλισμένοι για το διάστημα από 1/2020 έως 6/2020 κατατάσσονται υποχρεωτικά στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία. Η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας με ηλεκτρονική αίτηση έχει ισχύ από τον Ιούλιο 2020.
- Παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας (ανώτερης ή κατώτερης) ανά έτος. Η σχετική αίτηση υποβάλλεται κατά τη διάρκεια του έτους και ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
- Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους.
- Στις περιπτώσεις μη μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, προσδιορίζεται κατώτατη κατηγορία καταβολής εισφορών (1η) για το σύνολο των δραστηριοτήτων.
Εφόσον το ποσό των εισφορών από τη μισθωτή απασχόληση υπολείπεται του ποσού εισφοράς της κατώτατης κατηγορίας, καταβάλλεται η αντίστοιχη διαφορά. Επίσης, παρέχεται δυνατότητα επιλογής ανώτερης κατηγορίας, καταβάλλοντας την αντίστοιχη διαφορά κλάδου.
- Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας (ελεύθερος επαγγελματίας/αυτοαπασχολούμενος) θεσπίζεται η καταβολή μίας εισφοράς με κατάταξη σε μία εκ των τριών ασφαλιστικών κατηγοριών για κάθε κλάδο με ελεύθερη επιλογή.
Υπενθυμίζεται ότι ως ημερομηνία έναρξης καταβολής εισφορών, σύμφωνα με το νέο εισφοροδοτικό πλαίσιο, ορίστηκε η 1η Ιανουαρίου 2020.
Πώς εφαρμόζεται το νέο νομοθετικό πλαίσιο
Κλάδος επικουρικής ασφάλισης
- στους παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, (πριν και μετά την 1η/1/1993), που είναι αυτοαπασχολούμενοι ή ελεύθεροι επαγγελματίες
- στους έμμισθους δικηγόρου
Κλάδος εφάπαξ παροχής
- στους παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, (πριν και μετά την 1/1/1993), που είναι αυτοαπασχολούμενοι ή ελεύθεροι επαγγελματίες
- στους έμμισθους δικηγόρους, μηχανικούς και υγειονομικούς.
Παράλληλα, με τη διάταξη του άρθρου 32 του ν. 4670/2020, ρυθμίζονται θέματα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, όταν συντρέχει παράλληλη απασχόληση.
Ειδικότερα:
Περιπτώσεις πολλαπλών μη μισθωτών δραστηριοτήτων
Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας, καταβάλλεται μία ασφαλιστική εισφορά εκ των τριών ασφαλιστικών κατηγοριών των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων για κάθε κλάδο, επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχής.
Περιπτώσεις μη μισθωτής ή πολλαπλών μη μισθωτών δραστηριοτήτων με μισθωτή απασχόληση
Στις περιπτώσεις μη μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, λαμβάνονται υπόψη τα ποσά των εισφορών ανά κλάδο ασφάλισης από τη μισθωτή απασχόληση και καταβάλλεται από τον ασφαλισμένο, εφόσον προκύπτει, η διαφορά εισφοράς από την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία κάθε κλάδου.
Εάν έχει επιλεγεί ανώτερη της πρώτης κατηγορία, η προκύπτουσα διαφορά βαραίνει εξ ολοκλήρου τον ασφαλισμένο.
Έμμισθοι δικηγόροι – Μηχανικοί – Υγειονομικοί
Το νέο εισφοροδοτικό πλαίσιο ασφαλιστικών κατηγοριών εφαρμόζεται:
- Για τους έμμισθους δικηγόρους τόσο για την επικουρική ασφάλιση, όσο και για τον κλάδο εφάπαξ παροχών. Για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων, εξακολουθεί και ισχύει ο επιμερισμός των ποσών της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κατά 50% για τον εντολέα και κατά 50% για τον ασφαλισμένο.
- Για τους έμμισθους μηχανικούς και υγειονομικούς, μόνο για τον κλάδο εφάπαξ παροχών.
Ως προς τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης διατηρείται το προϋφιστάμενο καθεστώς υπολογισμού εισφορών επί των αποδοχών.
Γραμμάτια προείσπραξης δικηγόρων
Σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 35 του ν. 4670/20, ο συμψηφισμός ασφαλιστικών εισφορών με ποσά που καταβάλλονται, μέσω γραμματίων προείσπραξης ανά δικηγορική πράξη ή παράσταση, ισχύει πλέον και για τις εισφορές των κλάδων επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών.
Εισφορές αμειβομένων με Δελτία Παροχής Υπηρεσιών (ΔΠΥ)
Η διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016 περί εισφοροδότησης προσώπων που αμείβονται με ΔΠΥ και για τα οποία προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόλησή τους σε έως δύο φυσικά ή νομικά πρόσωπα, παραμένει σε ισχύ.
Νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι (έως πέντε έτη ασφάλισης)
Με τη διάταξη του άρθρου 45 του Ν. 4670/20 καταργείται η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 97 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, σχετικά με τη μειωμένη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών νέων ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων (έως πέντε έτη ασφάλισης) από 01.01.2020.
