Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου

1. Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου αποτελεί τον κυ­ριότερο τρόπο χρηματοδότησης της ανώνυμης εταιρεί­ας και ενισχύει τη φερεγγυότητά της ενώπιον των εται­ρικών δανειστών.

2. Η εταιρεία είναι ελεύθερη να αυξήσει το κεφάλαιό της ανάλογα με τις ανάγκες της.

του Πασχάλη Μιχαλόπουλου *

1. Κάλυψη αύξησης μετοχικού κεφαλαίου – Εισφορές σε είδος

1. Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου καλύπτεται από τους υφιστάμενος μετόχους ή από τρίτα πρόσωπα. Το ποσό της αύξησης καταβάλλεται ολοσχερώς ή, εν μέρει σύμφω­να με όσα ορίζονται για τη μερική καταβολή κε­φαλαίου ( άρθρα 16 παρ. 2 και 21 του Ν.4548/2018 ).

2. Δεν αποκλείεται η καταβολή εισφορών σε είδος. Έτσι, η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να γίνει, είτε με εισφορές σε χρήμα, είτε με εισφορές σε είδος, είτε με συν­δυασμό, δηλαδή εν μέρει με εισφορές σε μετρητά και εν μέρει με εισφορές σε είδος (άρθρα 17 παρ. 2 και 27 παρ. 3 του Ν.4548/2018). Στην περίπτωση αυτή απαιτείται αποτίμηση της αξίας των εισφορών ( άρθρο 17 παρ. 3 του Ν.4548/2018).

3. Η καταβολή του ποσού της αύξησης σε χρήμα πραγ­ματοποιείται υποχρεωτικά με την κατάθεση μετρητών χρη­μάτων σε ειδικό λογαριασμό της εταιρείας, που τηρείται σε πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλά­δα ή σε χώρα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ( άρ­θρο 20 παρ. 2 του Ν.4548/2018 ).

4. Αναγνωρίζεται η δυνατότητα καταβολής του κεφα­λαίου με συμψηφισμό χρέους της εταιρείας προς τον κα­ταβάλλοντα την εισφορά, εφόσον: α) τούτο έχει προβλε­φθεί στην απόφαση για την αύξηση του κεφαλαίου και β) ο συμψηφισμός είναι συμβατικός (και όχι μονομερής), δη­λαδή επέρχεται κατόπιν σχετικής συμφωνίας. Προϋπόθε­ση είναι έκθεση ελεγκτή που βεβαιώνει ότι το χρέος της εταιρείας υπάρχει, είναι ληξιπρόθεσμο και είναι καταχω­ρημένο στα βιβλία της ( άρθρο 20 παρ. 4 του Ν.4548/2018).

5. Εφόσον η απόφαση του εταιρικού οργάνου που απο­φασίζει την αύξηση του κεφαλαίου προβλέπει τη δυνατό­τητα καταβολής εισφοράς σε είδος, τότε στην απόφαση αυτή πρέπει να αναφέρεται: i) το είδος της εισφοράς αυ­τής, το οποίο πρέπει να τυγχάνει χρηματικής αποτίμησης από δύο ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές ή από ελεγκτική εταιρεία ή, κατά περίπτωση, από δύο ανεξάρτη­τους πιστοποιημένους εκτιμητές του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών (π.χ. αξία εισφερθέντος ακινήτου,), ii) το πρό­σωπο που αναλαμβάνει την υποχρέωση να την καταβάλ­λει και iii) το ποσό του κεφαλαίου, στο οποίο αυτή αντι­στοιχεί ( άρθρο 17 παρ. 1 του Ν.4548/2018).

6. Επιτρέπεται η μερική κάλυψη της αύξησης. Στην πε­ρίπτωση αυτή το διοικητικό συμβούλιο οφείλει να προ­σαρμόσει το άρθρο του καταστατικού περί του κεφαλαί­ου, έτσι ώστε να προσδιορίζεται το ποσό του κεφαλαίου, όπως προέκυψε μετά τη μερική κάλυψη ( άρθρο 28 παρ. 2 του Ν.4548/2018).

2. Μέθοδοι αύξησης

Το μετοχικό κεφάλαιο της Α.Ε. αυξάνεται με τους κάτω­θι τρόπους ( άρθρα 23 , 24 του Ν.4548/2018 ):

α) με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, που αποφασί­ζει με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία (τακτική αύξηση). Ως αυξημένη απαρτία νοείται, όταν παρίστανται ή αντιπρο­σωπεύονται σε αυτήν μέτοχοι εκπροσωπούντες το ήμισυ (1/2) του αταβεβλημένου κεφαλαίου. Αν δεν επιτευχθεί η παραπάνω απαρτία, στην επαναληπτική συνεδρίαση η γενική συνέλευση ευρίσκεται σε απαρτία, όταν παρίστα­νται ή αντιπροσωπεύονται σε αυτήν μέτοχοι που εκπρο­σωπούν το ένα πέμπτο (1/5) τουλάχιστον του καταβεβλη­μένου κεφαλαίου, εκτός αν το καταστατικό της εταιρείας ορίζει για το συγκεκριμένο θέμα (ενν. αύξησης κεφαλαίου) μεγαλύτερα ποσοστά απαρτίας (άρθρο 130 παρ. 3, 4 και 5 του Ν.4548/2018). Ως αυξημένη πλειοψηφία νοείται η λήψη των αποφά­σεων που λαμβάνεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) των ψήφων που εκπροσωπούνται στη συνέλευση, εκτός αν το καταστατικό προβλέπει μεγαλύτερα ποσοστά πλειοψηφίας ( άρθρο 132 παρ. 2 και 3 του Ν.4548/2018).

β) με απόφαση της Γ.Σ., που αποφασίζει με απλή απαρτία και πλειοψηφία (έκτακτη αύξηση), εφόσον υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο καταστατικό της εταιρείας για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει την πενταετία από τη σύσταση της εταιρείας (έκτακτη αύξηση). Στην περίπτωση αυτή, το ποσό της αύξησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το οκταπλάσιο του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου. Ως απλή απαρτία νοείται, όταν παρίστανται ή αντιπροσωπεύονται σε αυτήν μέτοχοι εκπροσωπούντες το ένα πέμπτο (1/5) τουλάχιστον του καταβεβλημένου κεφαλαίου. Αν δεν επιτευχθεί η παραπάνω απαρτία, στην επαναληπτική συνεδρίαση η γενική συνέλευση βρίσκεται σε απαρτία οσοδήποτε και αν είναι το εκπροσωπούμενο σε αυτήν τμήμα του καταβεβλημένου κεφαλαίου, εκτός αν το καταστατικό της εταιρείας ορίζει για το συγκεκριμένο θέμα (ενν. αύξησης κεφαλαίου) μεγαλύτερα ποσοστά απαρτίας ( άρθρο 130 παρ. 1, 2 και 5 του Ν.4548/2018 ). Ως απλή πλειοψηφία νοείται η λήψη των αποφάσεων που λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία των εκπροσωπούμενων σε αυτή ψήφων, εκτός αν το καταστατικό προβλέπει μεγαλύτερα ποσοστά πλειοψηφίας ( άρθρο 132 παρ. 1 και 3 του Ν.4548/2018).

γ) με απόφαση του Δ.Σ. που λαμβάνεται με αυξημένη πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) τουλάχιστον του συνό­λου των μελών του, εφόσον υπάρχει σχετική πρόβλεψη (εξουσιοδότηση) στο καταστατικό της εταιρείας για χρο­νικό διάστημα που δεν υπερβαίνει την πενταετία από τη σύσταση της εταιρείας (έκτακτη αύξηση). Στην περίπτω­ση αυτή, το ποσό της αύξησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριπλάσιο του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου.

δ) με απόφαση του Δ.Σ. που λαμβάνεται με αυξημένη πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) τουλάχιστον του συνό­λου των μελών του, ύστερα από σχετική εξουσία (εξουσι­οδότηση) που χορηγείται στο Δ.Σ. με απόφαση της γενι­κής συνέλευσης (έκτακτη αύξηση). Στην περίπτωση αυτή, το ποσό της αύξησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριπλά­σιο του μετοχικού κεφαλαίου που υπήρχε κατά την ημερο­μηνία που χορηγήθηκε στο Δ.Σ. η εξουσία για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Η ανωτέρω εξουσία χορηγεί­ται για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη και μπορεί να ανανεώνεται με απόφαση της γενικής συνέλευσης που δεν μπορεί να υπερβαίνει τη χο­ρηγούμενη πενταετία για κάθε ανανέωση.

3. Δημοσιότητα της αύξησης

1. Κάθε απόφαση για τακτική ή έκτακτη αύξηση του μετο­χικού κεφαλαίου υποβάλλεται σε δημοσιότητα στο Γ.Ε.ΜΗ., σύμφωνα με τους κανόνες δημοσιότητας των άρθρων 12 και 13 του παρόντος, διαφορετικά δεν παράγει έννομα αποτελέσματα ( άρθρο 12 παρ. 1δ του Ν.4548/2018).

2. Επιπλέον, τόσο η τακτική όσο και η έκτακτη αύξηση κεφαλαίου συνιστούν τροποποίηση του καταστατικού και, συνεπώς, το αποφασίζον όργανο θα πρέπει να τροποποιή­σει τα σχετικά άρθρα του καταστατικού και να συντάξει το νέο (κωδικοποιημένο) κείμενο αυτού, το οποίο πρέπει να καταχωρηθεί στο αρμόδιο Γ.Ε.ΜΗ. και να δημοσιευτεί στο διαδικτυακό τόπο αυτού (άρθρο 24 παρ. 4). Συνεπώς κα­ταργείται η ανορθόδοξη διατύπωση του Κ.N. 2190/1920 σύμφωνα με την οποία η έκτακτη αύξηση δεν συνιστά τροποποίηση του καταστατικού, η δε τήρηση των διατυ­πώσεων δημοσιότητας έχει συστατικό χαρακτήρα. Οι συ­νυπάρχουσες δυνατότητες αύξησης από τη Γ.Σ και το Δ.Σ μπορούν να ασκηθούν σωρευτικά.

4. Περιεχόμενο απόφασης για την αύξηση του κεφαλαίου

1. Σε κάθε περίπτωση αύξησης του κεφαλαίου (τακτικής ή έκτακτης), η απόφαση του αρμόδιου οργάνου της εται­ρείας πρέπει να αναφέρει τουλάχιστον τα κάτωθι στοιχεία ( άρθρο 25 παρ. 1 του Ν.4548/2018):

α) το ποσό της αύξησης,

β) τον τρόπο και την προθεσμία κάλυψής της,

γ) τον αριθμό και το είδος των μετοχών που θα εκδο­θούν και

δ) την ονομαστική αξία και την τιμή διάθεσης αυτών.

2. Σε περίπτωση περισσότερων κατηγοριών μετοχών, η απόφαση της γενικής συνέλευσης που αφορά την αύξη­ση του κεφαλαίου και η απόφασή της που παρέχει εξου­σία στο διοικητικό συμβούλιο για αύξηση του κεφαλαίου, υπόκεινται στην έγκριση της κατηγορίας ή των κατηγορι­ών των μετόχων, των οποίων τα δικαιώματα θίγονται από τις αποφάσεις αυτές. Η έγκριση της απόφασης της γενικής συνέλευσης που αφορά την αύξηση παρέχεται με απόφα­ση των μετόχων της κατηγορίας που θίγεται και λαμβάνε­ται σε ιδιαίτερη συνέλευση με αυξημένη απαρτία και πλει­οψηφία ( άρθρο 25 παρ. 3 του Ν.4548/2018).

5. Προθεσμία καταβολής αύξησης

1. Η προθεσμία καταβολής της αύξησης του κεφαλαίου ορίζεται από το αρμόδιο όργανο (Γ.Σ. ή Δ.Σ.) που έλαβε τη σχετική απόφαση για την αύξηση του κεφαλαίου και δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δεκατεσσάρων (14) ημε­ρών ούτε μεγαλύτερη των τεσσάρων (4) μηνών από την ημέρα που καταχωρίσθηκε η απόφαση αυτή στο Γ.Ε.ΜΗ. ( άρθρο 20 παρ. 2 του Ν.4548/2018).

2. Κατ’ εξαίρεση, όταν το διοικητικό συμβούλιο αποφα­σίζει κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης της γενικής συνέ­λευσης α) την τιμή διάθεσης των νέων μετοχών, ή, β) επί εκδόσεως προνομιούχων μετοχών με δικαίωμα απόλη­ψης τόκου, το επιτόκιο και τον τρόπο υπολογισμού του, τότε η προθεσμία για την καταβολή της αύξησης αρχίζει από τη λήψη της απόφασης του διοικητικού συμβουλί­ου ( άρθρο 25 παρ. 2 του Ν.4548/2018). Η εξουσιοδότηση της γενικής συ­νέλευσης υποβάλλεται σε δημοσιότητα στο Γ.Ε.ΜΗ. και η διάρκεια ισχύος της δεν μπορεί να υπερβεί το ένα (1) έτος ( άρθρο 25 παρ. 2 του Ν.4548/2018).

6. Πιστοποίηση καταβολής ποσού της αύ­ξησης

1. Η καταβολή χρηματικών εισφορών για την κάλυψη του ποσού της αύξησης πραγματοποιείται υποχρεωτικά με την κατάθεση μετρητών χρημάτων σε ειδικό λογαρια­σμό της εταιρείας, που τηρείται σε πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλάδα ή σε χώρα του Ευρωπαϊ­κού Οικονομικού Χώρου ( άρθρο 20 παρ. 3 του Ν.4548/2018).

2. Η εμπρόθεσμη καταβολή ή η μη καταβολή του κεφα­λαίου πρέπει να πιστοποιείται μέσα σε ένα (1) μήνα από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής του ποσού της αύξη­σης ( άρθρο 20 παρ. 6 του Ν.4548/2018).

3. Η πιστοποίηση γίνεται με έκθεση ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας, ενώ στην περίπτωση των «πολύ μικρών» ή «μικρών» εταιρειών, μη εισηγμένων σε ρυθμιζόμενη αγορά, η πιστοποίηση μπορεί να γίνει από το ίδιο το διοικητικό συμβούλιο που συνέρχεται στην πα­ραπάνω προθεσμία ( άρθρο 20 παρ. 6 του Ν.4548/2018). Ως «πολύ μικρές» και «μικρές» θεωρούνται οι εταιρείες με κριτήρια τις αντί­στοιχες οντότητες του Ν. 4308/2014 (Ελληνικά Λογιστι­κά Πρότυπα) και συγκεκριμένα:

i) Πολύ μικρές οντότητες είναι οι οντότητες οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: α) Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων): 350.000 ευρώ, β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 700.000 ευρώ και γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 10 άτομα.

Η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η ατο­μική επιχείρηση και κάθε άλλη οντότητα εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων με μόνη προϋπό­θεση ότι ο κύκλος των εργασιών τους δεν υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 ευρώ.

ii) Μικρές οντότητες. Μικρές οντότητες είναι οι οντότη­τες οι οποίες δεν είναι πολύ μικρές οντότητες και κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: α) Σύ­νολο ενεργητικού: 4.000.000 ευρώ, β) Καθαρό ύψος κύ­κλου εργασιών: 8.000.000 ευρώ και γ) Μέσος όρος απα­σχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 50 άτομα.

7. Συνέπειες από τη μη εμπρόθεσμη κατα­βολή της αύξησης του κεφαλαίου

1. Η μη καταβολή του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου δεν αποτελεί λόγο ακυρότητας ή λύσης της ανώνυμης εται­ρείας, αλλά λόγο ακύρωσης των μετοχών του «ασυνε­πούς» μετόχου. Ειδικότερα, όταν ο μέτοχος δεν καταβάλλει εμπροθέσμως την εισφορά του ή, σε περίπτωση μερικής καταβολής, δεν καταβάλλει εμπροθέσμως οποιαδήποτε δόση του υπολοίπου της αξίας των μετοχών, το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας τάσσει στο μέτοχο που δεν έχει καταβάλει προθεσμία ενός (1) μηνός, με την προειδοποί­ηση, ότι σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της προθε­σμίας αυτής, θα ακυρωθούν οι τίτλοι (μετοχές) του και οι τυχόν καταβολές που έλαβαν χώρα παραμένουν στην εται­ρεία ως ποινική ρήτρα ( άρθρα 20 παρ. 9 και 21 παρ. 5 του Ν.4548/2018 ) .

2. Με την παρέλευση άπρακτης της ως άνω προθεσμίας, η οποία κοινοποιείται με κάθε πρόσφορο μέσο στους μη καταβάλλοντες μετόχους, η εταιρεία γνωστοποιεί στους μη καταβάλλοντες μετόχους, ότι ακυρώνει τις μετοχές τους και παρακρατεί υπέρ αυτής τυχόν καταβληθείσες προ­καταβολές ή δόσεις, ενώ ταυτόχρονα εκδίδει νέες μετο­χές, ίσες σε αριθμό με τις ακυρωθείσες, και προβαίνει σε ελεύθερη διάθεση αυτών, αφού πάντως προηγουμένως τις προσφέρει στους λοιπούς μετόχους ( άρθρο 21 παρ. 5 του Ν.4548/2018).

3. Η μη εμπροθέσμως καταβληθείσα εισφορά οφείλε­ται εντόκως με το νόμιμο επιτόκιο έως την ακύρωση των μετοχών ( άρθρο 21 παρ. 6 του Ν.4548/2018).

4. Αν η εταιρεία δεν καταφέρει ούτε να εισπράξει ούτε να διαθέσει τις μετοχές, τότε υποχρεούται να μειώσει το κεφάλαιό της αντίστοιχα, δηλαδή κατά το ποσό της ονο­μαστικής αξίας των μη εκποιηθεισών μετοχών. Η μείω­ση αποφασίζεται με απλή απαρτία και πλειοψηφία με την πρώτη Γ.Σ. που θα συγκληθεί ( άρθρο 21 παρ. 5 του Ν.4548/2018).

Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από άρθρο του κ. Πασχάλη Μιχαλόπουλου, με τίτλο «Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου» που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Μαρτίου 2020 του περιοδικού Epsilon7. Στο πλήρες άρθρο αναλύεται και το θέμα του Δικαιώματος προτίμησης και η προθεσμία άσκησής του καθώς και ο περιορισμός ή η κατάργηση του δικαιώματος αυτού.

*Ο Πασχάλης Μιχαλόπουλος είναι δικηγόρος

πηγή: e-forologia.gr