Η καθυστέρηση ανάρτησης των στοιχείων, που προ-συμπληρώνονται από την ΑΑΔΕ, στην πλατφόρμα του taxisnet για την συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων, σε συνδυασμό με την αναγκαιότητα υποβολής των δηλώσεων άρον –άρον γιατί έπρεπε να υποβληθούν δηλώσεις είτε για παιδικούς σταθμούς είτε για επιδόματα ,δημιούργησε την ανάγκη υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων, καθώς οι αρχικές δεν ήταν ολοκληρωμένες.
του Απόστολου Αλωνιάτη*
Τη δυνατότητα να υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις έδωσε το taxisnet, από τις 15.7.2021. Έτσι οι φορολογούμενοι, εφόσον διαπιστώνουν εκ των υστέρων ότι υπάρχουν λάθη ή παραλείψεις στη φορολογική δήλωση που έχουν ήδη υποβάλει στο Taxisnet, μπορούν πλέον να υποβάλλουν τροποποιητική φορολογική δήλωση.
Από τη συγκεκριμένη εφαρμογή οι φορολογούμενοι μπορούν να υποβάλλουν την αρχική εμπρόθεσμη ή εκπρόθεσμη δήλωση φορολογίας εισοδήματος για τα φορολογικά έτη 2015 και μετά ή την τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος για τα ίδια έτη, συνυποβάλλοντας εφόσον υπάρχει υποχρέωση, το έντυπο Ε2 (Αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας) ή/και το έντυπο Ε3 (Κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα).
Να θυμίσουμε ότι:
- Αν η τροποποιητική δήλωση υποβληθεί έως την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, τότε ο φορολογούμενος αποφεύγει το πρόστιμο των 100, 250 ή 500 ευρώ.
- Αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα. Ο άμεσος προσδιορισμός φόρου που προκύπτει από την τροποποιητική δήλωση υποκαθιστά τον αρχικό άμεσο προσδιορισμό φόρου.
- Η εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης που έχει γίνει με τα αρχικά δεδομένα, θα ακυρωθεί και θα γίνει νέα εκκαθάριση με τα νέα στοιχεία και ο φόρος θα προσδιοριστεί με βάση τα οριστικά εισοδηματικά ή τεκμαρτά δεδομένα.
Εμπρόθεσμες δηλώσεις μέχρι το τέλος του έτους
Οι φορολογούμενοι μέχρι το τέλος του έτους μπορούν να υποβάλλουν εμπρόθεσμα, δηλαδή χωρίς πρόστιμα και προσαυξήσεις, δηλώσεις που αφορούν:
- Δήλωση αποβιώσαντος.
Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., εμπρόθεσμα, έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του χρόνου. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ενημέρωση του Τμήματος Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. του αποβιώσαντος, πριν από την υποβολή της δήλωσης, με την ημερομηνία θανάτου και τα στοιχεία των νόμιμων κληρονόμων/εγγύτερων συγγενών, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών (αριθ. ΠΟΛ 1034/2017 απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.). Πιο συγκεκριμένα, κατά την υποβολή της δήλωσης του θανόντος από τον/τους κληρονόμο/μους του υποβάλλεται μαζί με αυτή: ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών, καθώς και πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης (αριθ. ΠΟΛ 1088/2015 – Β’ 763 απόφαση της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων).
Προσοχή: Με την διασύνδεση των ληξιαρχείων με την ΑΑΔΕ, έχει δημιουργηθεί τεράστιο πρόβλημα, διότι αν η ημερομηνία θανάτου είναι πριν από την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για το φορολογικό έτος 2020, οι συγγενείς δεν μπορούν να υποβάλλουν φορολογική δήλωση μέσω taxisnet. Με την παραλαβή της ληξιαρχικής πράξης θανάτου, το σύστημα κλειδώνει τους κωδικούς του θανόντος φορολογουμένου, με αποτελέσματος να μην μπορούν να αντληθούν τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την συμπλήρωση της.
Όπως είναι κατανοητό οι συγγενείς πρέπει να υποβάλλουν στην Δ.Ο.Υ. τις φορολογικές δηλώσεις των οικονομικών ετών τόσο του 2020 όσο και του 2021.
- Δήλωση αναδρομικών αποδοχών, οι οποίες εισπράχθηκαν μέσα στο φορολογικό έτος 2020
Με τροποποιητικές δηλώσεις οι οποίες θα παραλαμβάνονται χωρίς κυρώσεις μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν, κατά περίπτωση, οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων (ΠΟΛ.1034/2017, Β’ 759). Εάν στην φορολογική δήλωση και ειδικά στις βεβαιώσεις συντάξεων, αναφέρονται ποσά που αφορούν προηγούμενα φορολογικά έτη, τότε ο φορολογούμενος πρέπει να καταθέσει χειρόγραφη φορολογική δήλωση, ανά φορολογικό έτος στην Δ.Ο.Υ. για τα αναδρομικά που αφορούν εισοδήματα μέχρι και 31.12.2014. Για τα εισοδήματα που αφορούν τα φορολογικά έτη 2015 και 2016, οι δηλώσεις θα κατατεθούν ηλεκτρονικά μέσω taxisnet.
Προσοχή: Σε περίπτωση που το ποσό που αναφέρεται αφορά περισσότερα από ένα φορολογικά έτη, ο φορολογούμενος πρέπει να αποταθεί στον ασφαλιστικό φορέα ή την υπηρεσία που έστειλε τα στοιχεία στο taxisnet ώστε να γίνει διαχωρισμός του ποσού κατά φορολογικό έτος.
iii. Δηλώσεις κατοίκων εξωτερικού, που έγινε δεκτή η μεταφορά τους στην Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού.
Οι φορολογούμενοι που κατέθεσαν αίτηση μεταφοράς στην Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού για πρώτη φορά και η αίτηση τους εγκρίθηκε μέσα στο 2021, μπορούν να υποβάλουν την φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2020, μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του χρόνου.
Σε περίπτωση που η αίτηση για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας σε χώρα του εξωτερικού δεν εγκρίθηκε, ο φορολογούμενος έχει την υποχρέωση την υποβολή φορολογικής δήλωσης, ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος. Η δήλωση αυτή θεωρείται εκπρόθεσμη και έχει τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις της εκπροθέσμου δηλώσεως.
Ποιες τροποποιητικές δηλώσεις δεν έχουν πρόστιμο.
Σύμφωνα με έγγραφα της διοίκησης, αλλά και αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ), αρκετές περιπτώσεις τροποποιητικών δηλώσεων, δεν έχουν πρόστιμο.
Κύρια αυτές αφορούν περιπτώσεις που, είτε την ευθύνη για την υποβολή τροποποιητικής, δεν φέρει ο φορολογούμενος (π.χ. έκδοση εκκαθαρίσεων επιδοτήσεων για αγρότες από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, μετά το πέρας των φορολογικών δηλώσεων), ή η τροποποίηση δεν επιφέρει αλλαγή στην φορολογητέα ύλη, δηλαδή δεν αλλάξει τα φορολογητέα εισοδήματα.
Πιο συγκεκριμένα και «κατά το αληθές νόημά της, η έννοια της τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος καταλαμβάνει την τροποποίηση στοιχείων που άπτονται άμεσα της φορολογητέας ύλης. Τούτο διευκρινίζεται και από τη με αριθ. πρωτ. 1164337 ΕΞ2 014 Εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με την οποία «3. …τροποποιητικές δηλώσεις πρέπει να υποβάλλονται όταν γίνεται μεταβολή στη δηλούμενη φορολογητέα ύλη ή δηλώνεται νέα φορολογητέα ύλη ή τροποποιούνται ή συμπληρώνονται ουσιαστικά στοιχεία της δήλωσης, σύμφωνα με την οικεία απόφαση που καθιερώνει τον τύπο και το περιεχόμενό της. 4. Όμως, δεν απαιτείται η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης όταν στα πλαίσια και κατά τη διάρκεια του διενεργούμενου ελέγχου παρέχονται από τον φορολογούμενο διευκρινίσεις ή προσκομίζονται από τον φορολογούμενο υποστηρικτικά έγγραφα ή άλλα στοιχεία ή υποβάλλονται έγγραφα τα οποία παραλαμβάνει η φορολογική αρχή με απλή αίτηση του φορολογούμενου». (σκεπτικό που αναφέρεται σε πλείστες αποφάσεις της ΔΕΔ, που ακυρώνουν πρόστιμα των κατά τόπους Δ.Ο.Υ.)
Κατηγορίες τροποποιητικών χωρίς πρόστιμο
Είναι γνωστό ότι οι τροποποιητικές δηλώσεις που κατατίθενται μέσα στην προθεσμία της εμπρόθεσμης δήλωσης, δεν έχουν πρόστιμο.
Πέρα όμως από αυτές τις δηλώσεις πρόστιμο δεν έχουν , όποτε και αν υποβληθούν, οι παρακάτω δηλώσεις.
Δεν επιβάλλονται πρόστιμα και τόκοι για τις τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται από όσους λαμβάνουν αγροτικές επιδοτήσεις, εφόσον οι σχετικές βεβαιώσεις εκδόθηκαν καθυστερημένα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και εκ του λόγου αυτού δεν ήταν δυνατή η υποβολή εμπρόθεσμης δήλωσης για το εισόδημα αυτό .
Οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται χειρόγραφα μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους που εκδόθηκε η βεβαίωση και η καταβολή του φόρου γίνεται όπως και των λοιπών δηλώσεων με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 31η Δεκεμβρίου εκάστου φορολογικού
Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση για διόρθωση στοιχείων προστατευόμενου μέλους.
Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος για διόρθωση λανθασμένου Α.Μ.Κ.Α.
Εκπρόθεσμη δήλωση εισοδήματος λόγω καθυστέρησης έκδοσης βεβαίωσης από φορέα
Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση εισοδήματος για διαγραφή συζύγου
Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση εισοδήματος για αλλαγή/συμπλήρωση λογαριασμού IBAN
Εκπρόθεσμη τροποποιητικής δήλωσης για συμπλήρωση προστατευόμενων τέκνων
Υποβολή δήλωσης εισοδήματος για την κάλυψη τεκμηρίων.
Σύμφωνα με τις διευκρινήσεις της διοίκησης (παρ. 4 της ΠΟΛ. 1174/14.7.2014) εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις που συμπληρώνουν ποσά με τα οποία καλύπτεται ή περιορίζεται η προστιθέμενη διαφορά δαπάνης, υποβάλλονται χωρίς την επιβολή κυρώσεων, και εφόσον με την παράλειψη δήλωσης αυτών των ποσών στην αρχική δήλωση δεν παραβιάστηκε φορολογική διάταξη διότι εκείνο το έτος δεν υπήρχε υποχρέωση συμπλήρωσής τους στο έντυπο της φορολογικής δήλωσης.
Προσοχή: Στην περίπτωση όμως που το κρίσιμο έτος έχει παραγραφεί το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης, τότε μόνο γι’ αυτά τα ποσά, και εφόσον αποδεδειγμένα δεν έχουν αναλωθεί, μπορεί να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση στο επόμενο μη παραγραφόμενο έτος και εφεξής.
Εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις
Σύμφωνα με το άρθρο 19 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013):
«1. Αν ο φορολογούμενος διαπιστώσει, ότι η φορολογική δήλωση που υπέβαλε στη Φορολογική Διοίκηση περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποχρεούται να υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση.
- Αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα……».
Όσο αφορά τα πρόστιμα που επιβάλλονται όταν υποβάλλονται εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι:
- i) Εάν το αποτέλεσμα εκκαθάρισης της αρχικής φορολογικής δήλωσης εισοδήματος είναι μηδενική ή πιστωτική και της εκπρόθεσμης χρεωστικής τότε το πρόστιμο είναι 100 για τα φυσικά πρόσωπα, 250 για τα νομικά πρόσωπα με απλογραφικά βιβλία και 500 ευρώ για τα νομικά πρόσωπα με διπλογραφικά βιβλία. Το ίδιο πρόστιμο ισχύει και στην περίπτωση που η εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι χρεωστική ενώ το αποτέλεσμα της τροποποιητικής αυξάνει τον λογαριασμό για τον φορολογούμενο.
- ii) Εάν η αρχική εκκαθάριση της δήλωσης είναι μηδενική και η εκκαθάριση της τροποποιητικής είναι πιστωτική τα πρόστιμα είναι 100 ευρώ για φυσικά και νομικά πρόσωπα ανεξαρτήτως των βιβλίων που τηρούν.
*Ο Αποστόλης Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.
