Οι κάτοικοι εξωτερικού είναι υπόχρεοι για υποβολή δήλωσης μόνο όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα φορολογούμενοι με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο από πηγές Ελλάδος.
του Απόστολου Αλωνιάτη*
Πού υποβάλουν οι υπόχρεοι
Για φορολογικούς κατοίκους αλλοδαπής που έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης στην Ελλάδα, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού, εάν ο φορολογικός εκπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. της περιοχής του νομού Αττικής.
Σε περίπτωση που ο φορολογικός εκπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε Δ.Ο.Υ. εκτός της περιοχής του νομού Αττικής, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας του νομού.
Σε περίπτωση που ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε Δ.Ο.Υ. των νομών Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. στην οποία υπάγεται.
Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες Δ.Ο.Υ., η δήλωση υποβάλλεται στην Α’ Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας αυτού του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης, όπου η δήλωση υποβάλλεται στη Δ’ Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης.
Για κατοίκους αλλοδαπής, που διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα όπου διαμένουν προσωρινά και έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού, εάν η διεύθυνση του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. της περιοχής του Νομού Αττικής. Σε περίπτωση που η διεύθυνση προσωρινής διαμονής, του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. εκτός της περιοχής του Νομού Αττικής, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας του Νομού.
Σε περίπτωση που η διεύθυνση προσωρινής διαμονής του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται σε Δ.Ο.Υ. των νομών Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. στην οποία υπάγεται.
Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες Δ.Ο.Υ., η δήλωση υποβάλλεται στην Α’ Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας αυτού του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης, όπου η δήλωση υποβάλλεται στη Δ’ Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 1: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ
Όλες οι ενδείξεις του Πίνακα 1 πρέπει να είναι συμπληρωμένες με ΚΕΦΑΛΑΙΑ γράμματα.
Στη δήλωση έχουν συμπληρωθεί από την υπηρεσία τα στοιχεία του υπόχρεου και της συζύγου. Εάν στην ήδη συμπληρωμένη δήλωση υπάρχουν λάθη στα στοιχεία αυτά ή δεν έχουν συμπληρωθεί τα στοιχεία της συζύγου, πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσετε σε διόρθωση – συμπλήρωση στο Μητρώο της Δ.Ο.Υ. πριν την υποβολή της φορολογικής δήλωσης.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα στοιχεία του φορολογούμενου απαιτείται να είναι επικαιροποιημένα, καθόσον χρησιμοποιούνται και ως στοιχεία επικοινωνίας από τη Φορολογική Διοίκηση. Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης με χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας για την επιβεβαίωση στοιχείων, υποχρεωτικά θα πρέπει ο υπόχρεος και η σύζυγος να έχουν ήδη επικαιροποίησει τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο myAADE / Μητρώο & Επικοινωνία, μετά την 11/9/2021. Εάν δεν τα έχουν επικαιροποιήσει, μέσω συνδέσμου οδηγούνται στο myAADE για τη συμπλήρωση των στοιχείων επικοινωνίας.
Ειδικά, ο φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής υποχρεούται να επιβεβαιώσει και τη χώρα φορολογικής κατοικίας του, όπως αυτή είναι καταχωρημένη στα στοιχεία μητρώου/φυσικού προσώπου, καθώς χρησιμοποιείται για σκοπούς ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών. Επιπλέον, για τον ίδιο λόγο, συμπληρώνει υποχρεωτικά τον αριθμό φορολογικής ταυτοποίησης στην αλλοδαπή (ΑΦΤ). Αριθμός φορολογικής ταυτοποίησης μπορεί να είναι ο αντίστοιχος ΑΦΜ στην αλλοδαπή χώρα, ο αριθμός κοινωνικής ασφάλισης, ο αριθμός ταυτότητας ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο χρησιμοποιούν οι αλλοδαπές φορολογικές αρχές. Συμπληρώνει, επίσης, την πλήρη διεύθυνση κατοικίας του στην αλλοδαπή με λατινικούς χαρακτήρες στα αντίστοιχα πεδία. Εάν ως Α.Φ.Τ. χρησιμοποιείται ο αριθμός ταυτότητας ή ο αριθμός κοινωνικής ασφάλισης ή οποιοσδήποτε άλλος αριθμός ανάλογα με τα ισχύοντα σε κάθε χώρα και σε αυτόν περιέχονται και γράμματα, τότε συμπληρώνεται ο συγκεκριμένος αριθμός. Σε περίπτωση που στη χώρα φορολογικής κατοικίας δεν υπάρχει υποχρέωση απόκτησης Α.Φ.Τ. ή αριθμού κοινωνικής ασφάλισης το πεδίο καταχώρησης παραμένει κενό. Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν συμφωνεί με τη χώρα φορολογικής κατοικίας που εμφανίζεται στην επιβεβαίωση στοιχείων ή το πεδίο της χώρας φορολογικής κατοικίας είναι κενό, θα πρέπει να τροποποιήσει/ συμπληρώσει το σχετικό πεδίο. Οι παραπάνω φορολογούμενοι υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση, εφόσον κληθούν, να προσκομίσουν το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (tax residence certificate) στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., προκειμένου να αποδείξουν τη χώρα της φορολογικής τους κατοικίας.
Τα φυσικά πρόσωπα τα οποία αιτούνται μεταβολής της φορολογικής κατοικίας τους για το έτος 2021, ακολουθούν τη διαδικασία που ορίζεται στην ΠΟΛ.1201/2017 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ, ενώ για προγενέστερα του 2021 έτη, ακολουθούν τη διαδικασία της ΠΟΛ.1177/2014 εγκυκλίου, αλλά με τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στην ΠΟΛ.1201/2017 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ.
Το επώνυμο της συζύγου πρέπει να συμπληρώνεται όπως και στην ταυτότητα. Για τις γυναίκες σε χηρεία ή σε διάσταση ή διαζευγμένες που δεν έχουν ακόμη αλλάξει ταυτότητα, εάν στην ήδη συμπληρωμένη δήλωση υπάρχει το όνομα του συζύγου, πρέπει να αντικατασταθεί με το όνομα του πατέρα. Οι στρατιωτικοί, οι αστυνομικοί, οι λιμενικοί, οι πυροσβέστες που δεν συμπληρώνουν αριθμό αστυνομικής ταυτότητας, υποχρεούνται στη συμπλήρωσή της υπηρεσιακής ταυτότητας.
Σημειώνεται ότι οι έγγαμοι φορολογούμενοι θα πρέπει να συμπληρώσουν απαραίτητα το παραλληλόγραμμο με την ένδειξη “Αριθμός Φορολογικού Μητρώου Συζύγου” με τον Α.Φ.Μ. της συζύγου, καθώς και τον Α.Μ.Κ.Α. της συζύγου. Σε καμιά περίπτωση, δε θα γράφεται στο τετραγωνίδιο αυτό ο Α.Φ.Μ. και ο Α.Μ.Κ.Α. του συζύγου, αλλά θα συμπληρώνεται μόνο με τον Α.Φ.Μ./Α.Μ.Κ.Α. της συζύγου.
Επισημαίνεται ότι στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος αναγράφεται υποχρεωτικά ο Α.Μ.Κ.Α. του υπόχρεου και της συζύγου με εξαίρεση τις περιπτώσεις που δεν υποχρεούνται σε απόκτηση Α.Μ.Κ.Α.
Ωστόσο, εξαιρούνται οι υπόχρεοι, οι οποίοι, για λόγους που άπτονται ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων, δεν επιθυμούν να γνωστοποιήσουν τον Α.Μ.Κ.Α., ούτε για τους ίδιους, ούτε για τα εξαρτώμενα μέλη τους, καθώς και οι υπάλληλοι της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου.
Προσοχή:
1) Για τον υπόχρεο: η διεύθυνση επαγγέλματος συμπληρώνεται μόνο από όσους αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, ενώ η διεύθυνση κατοικίας συμπληρώνεται υποχρεωτικά από όλους ανεξαιρέτως τους φορολογούμενους.
2) Για τη σύζυγο: συμπληρώνεται κατά περίπτωση η διεύθυνση κατοικίας ή του επαγγέλματος, εφόσον είναι επιτηδευματίας.
Επιπλέον εάν είστε έγγαμος πρέπει να επιλέξετε “X” πάνω στη λέξη “ΕΓΓΑΜΟΣ”. (Μην επιλέξετε “X” αν είστε διαζευγμένος ή βρίσκεστε σε χηρεία ή σε διάσταση).
Επίσης, συμπληρώνονται τα στοιχεία του εκπροσώπου (κηδεμόνα, αντιπροσώπου, δικαστικού συμπαραστάτη, προσωρινού διαχειριστή ή συνδίκου πτώχευσης ή δικαστικού εκκαθαριστή, κ.λπ.) ή φορολογικού εκπροσώπου, εφόσον συντρέχει περίπτωση υποβολής δήλωσης για τα εισοδήματα: α) Προσώπου που κατοικεί στην αλλοδαπή και αποκτά εισόδημα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα. β) Ανηλίκου ή προσώπου που έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.
γ) Προσώπου που απεβίωσε, για το οποίο η φορολογική δήλωση υποβάλλεται από τους κληρονόμους του.
δ) Σχολάζουσας κληρονομιάς.
ε) Από περιουσιακά στοιχεία που έχουν τεθεί υπό μεσεγγύηση, βρίσκονται σε κατάσταση επιδικίας ή αφορούν πτωχευτική περιουσία.
Επίσης, το παραλληλόγραμμο με την ένδειξη “Αριθμός Φορολογικού Μητρώου του Φορολογικού Εκπροσώπου” αφορά στον Α.Φ.Μ. του εκπροσώπου και συμπληρώνεται απαραίτητα, εφόσον βέβαια έχουν δηλωθεί τα στοιχεία του στο Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. Σε περίπτωση που εκπρόσωπος είναι η σύζυγος, θα συμπληρώσει στο πεδίο αυτό τον δικό της Α.Υ.Μ..
Το πεδίο «χωριστή δήλωση συζύγων» συμπληρώνεται με τον Α.Υ.Μ. του ετέρου συζύγου, από όποιον έγγαμο φορολογούμενο έχει επιλέξει να υποβάλει χωριστή δήλωση από τον άλλο σύζυγο. Στις ηλεκτρονικές δηλώσεις το πεδίο αυτό είναι προσυμπληρωμένο.
*Ο Αποστόλης Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.
