Η ξηρασία και τα νέα προβλήματα στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, που ήδη σήμερα εκτόξευσαν σε νέα επίπεδα ρεκόρ τις τιμές ρεύματος στην Ευρώπη, λειτουργούν δυστυχώς σαν το τελειωτικό καρφί στο φέρετρο της ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς.
Ο Ρήνος… χάθηκε
Σύμφωνα με τα στοιχεία της αρμόδιας γερμανικής διοίκησης πλωτών οδών και ναυτιλίας, η στάθμη των υδάτων στο σταθμό του Κάουμπ, δυτικά της Φρανκφούρτης αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από τα 33 εκατοστά, το αργότερο μέχρι τις 15 Αυγούστου (ίσως και νωρίτερα). Το κατώτερο όριο ασφαλείας για τα περισσότερα εμπορικά πλοία που κινούνται στο Ρήνο μεταφέροντας εμπορεύματα, από ντίζελ μέχρι άνθρακα, είναι τα 40 εκατοστά.
Ο Ρήνος είναι η πιο συχνή μέθοδος για την μεταφορά καυσίμων από την περιοχή του Άμστερνταμ, του Ρότερνταμ και της Αμβέρσας προς τη Γερμανία και την Ελβετία, κάτι που σημαίνει πως η διακοπή της χρήσης του θα διαταράξει μια εμπορική αλυσίδα περίπου 400.000 βαρελιών πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων την ημέρα, σύμφωνα με την Facts Global Energy.
Συνολικά μέσω του Ρήνου και των ποταμών της, η Γερμανία μετακινεί περίπου το 7,1% των συνολικών της εμπορευμάτων ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία της Capital Economics. Αυτό βέβαια, όταν της το επιτρέπει η στάθμη των υδάτων.
Η κίνηση στο Ρήνο είχε ήδη περιοριστεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες σε σχέση με τα περσινά επίπεδα, καθώς η πτώση της στάθμης του είχε κάνει την διέλευση των φορτηγών ποταμόπλοιων πιο δύσκολη, αλλά και πιο ακριβή. Οι τιμές ενοικίασης για τις μαούνες για την αποστολή καυσίμων από το Ρότερνταμ στην Βασιλεία της Ελβετίας έχουν φτάσει στα 267 ευρώ τον τόνο από μόλις 25 ευρώ τον τόνο, μέχρι πριν από λίγους μήνες. Η δε, μείωση της στάθμης των υδάτων υποχρέωνε ήδη τα φορτηγά πλοία να φορτώνουν μικρότερη ποσότητα προϊόντων για να έχουν μικρότερο βύθισμα, κάποιες φορές μόλις στο 25% της συνολικής χωρητικότητας τους.
«Οι πελάτες μας χρειάζεται πλέον να μισθώσουν έως και τέσσερα πλοία για να μετακινήσουν ποσότητα προϊόντων που κανονικά θα μεταφερόταν από μόνο ένα πλοίο» εξηγεί ο διευθυντής της μεταφορικής DTG Transport Genossenschaft eG.
Συναγερμός στις βιομηχανίες
Ο χημικός κολοσσός της BASF, που είχε καταγράψει ζημιά ύψους 250 εκατ. ευρώ το 2018 λόγω της τότε πτώσης των υδάτων, είχε φροντίσει να προμηθευτεί ένα ειδικό φορτηγό πλοίο για πολύ χαμηλή στάθμη υδάτων, το οποίο ωστόσο και πάλι θα είναι στο εξής από δύσκολο, έως αδύνατο να μετακινηθεί. Αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί, η εταιρεία υποστήριξε πως είναι πιθανόν να χρειαστεί να μειώσει την παραγωγή σε κάποια από τα εργοστάσια της, μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Το ίδιο ισχύει και για τον χαλυβουργικό κολοσσό της Thyssendrupp που έχει δημιουργήσει ειδική ομάδα κρίσης, η οποία συνεδριάζει σε καθημερινή βάση για να ελέγχει την εξέλιξη του προβλήματος και την στάση της εταιρείας.
Η γερμανική Grosskraftwerk Mannheim AG, η οποία διαχειρίζεται έναν από τους μεγαλύτερους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, εξέδωσε χθες ανακοινωθέν διαβεβαιώνοντας το κοινό πως, αν και οι μεταφορές από τον Ρήνο γίνονται όλο και πιο δύσκολες, έχει καταφέρει για την ώρα να δημιουργήσει αρκετό απόθεμα άνθρακα, ώστε να μην παρουσιάσει προβλήματα στην ηλεκτροπαραγωγή για αρκετές εβδομάδες. Όμως, πέραν του διαστήματος αυτό, δεν μπορεί να αποκλείσει την ανάγκη να προχωρήσει σε μείωση της παραγωγής.
Σε μείωση της παραγωγής στην πυρηνική μονάδα της στο Μπέζναου, κοντά στα γερμανικά σύνορα προχώρησε ήδη η ελβετική ενεργειακή Axpo Group, επικαλούμενη την πτώση της στάθμης στον Άαρε, που είναι παραπόταμος του Ρήνου.
Αντιστοίχως, η κορυφαία εταιρεία φυσικού αερίου της Γερμανίας, η Uniper, έχει προειδοποιήσει ήδη από την περασμένη εβδομάδα πως πιθανότατα θα έχει επιπλέον προβλήματα παραγωγής και στα θερμικά εργοστάσια της (πέρα από τα προβλήματα που έχει ήδη με τη μείωση των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία), καθώς η προμήθεια άνθρακα μέσω Ρήνου θα δυσκολέψει, αν όχι θα διακοπεί.
Καμπανάκι από τον ΙΕΑ
Δεν είναι τυχαίο πως πλέον ακόμη και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) ασχολήθηκε με το πρόβλημα κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς οι επιπτώσεις της χαμηλής στάθμης των υδάτων στον Ρήνο θα μπορούσαν να διαρκέσουν μέχρι τα τέλη του έτους για ορισμένες χώρες. «Η κατάσταση της προσφοράς στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη ήταν ήδη πολύ περιορισμένη πριν από την τελευταία κρίση. Η χαμηλή στάθμη των υδάτων καθιστά πιο ακριβή τη μεταφορά καυσίμων από τη θαλάσσια αγορά στην περιοχή αυτή» εξήγησε ο Τόριλ Μποσόνι, επικεφαλής του τμήματος αγοράς πετρελαίου του ΙΕΑ, σε συνέντευξη του στην τηλεόραση του Bloomberg. Επεσήμανε δε, πως η κατάσταση αυτή πιθανότατα θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη της χρονιάς.
Νέα ζημιά για την οικονομία
Οι οικονομικές επιπτώσεις του προβλήματος σε ένα διάστημα που η Ευρώπη μαστίζεται ήδη από την ενεργειακή κρίση είναι εύλογες. Η Deutsche Bank, σε έκθεση της, έκανε λόγο για ένα ακόμη οικονομικό σοκ στην καρδιά της Γερμανίας, επιταχύνοντας την πορεία της προς την ύφεση.
Ο καύσωνας και η ξηρασία του 2018 που κατέβασε την στάθμη των υδάτων στο Κάουμπ στο χαμηλό ρεκόρ των 25 εκατοστών, είχε αφαιρέσει 0,2 ποσοστιαίες μονάδες από τους ρυθμούς ανάπτυξης της γερμανικής οικονομίας. Όμως, φέτος το σύνολο των αναλυτών συμφωνεί πως, δυστυχώς, οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες, καθώς το πρόβλημα θα «χτυπήσει» την γερμανική και όχι μόνο οικονομία ενώ είναι ήδη σε αδυναμία.
Πανευρωπαϊκό το πρόβλημα
Η ξηρασία και ο καύσωνας, άλλωστε, δεν περιορίζεται μόνο στη Γερμανία με την Ευρώπη να βιώνει ένα από τα χειρότερα καλοκαίρια εδώ και χρόνια, με υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ.
Ο Δούναβης που επίσης έχει στρατηγική σημασία για μια περιοχή που εκτείνεται από την κεντρική Ευρώπη έως τη Μαύρη θάλασσα επίσης «στεγνώνει», ενώ συνάμα η θερμοκρασία στα νερά του είναι σημαντικά υψηλότερη, με αποτέλεσμα να διαπιστώνεται διαταραχή στα επίπεδα οξυγόνου, κάτι που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στη χλωρίδα και στην πανίδα σε όλη την διαδρομή του.
Αισθητή πτώση των υδάτων, αλλά και άνοδο της θερμοκρασίας στα νερά παρατηρείται και στα ποτάμια της Γαλλίας. Μάλιστα, μόλις προ ημερών ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός της EDF δήλωσε πως αναγκάζεται να σταματήσει τη λειτουργία δύο πυρηνικών της μονάδων λόγω των πολύ υψηλών θερμοκρασιών και της έλλειψης νερού που είναι ζωτικής σημασίας για την ασφαλή λειτουργία και ψύξη των μονάδων.
Ο Πάδος στη βόρεια Ιταλία έχει ξεραθεί στο χειρότερο σημείο των τελευταίων 70 χρόνων με τους αγρότες να βρίσκονται σε απόγνωση και τις πόλεις της περιοχής να τελούν υπό αυστηρά μέτρα χρήσης νερού για να καλύπτονται οι βασικές ανάγκες.
Πιο βόρεια, στην συνήθως βροχερή Βρετανία που φέτος έζησε πρωτοφανείς θερμοκρασίες-ρεκόρ, ο Τάμεσης κυριολεκτικά έχει «εξαφανιστεί» από το σημείο των αρχικών πηγών του, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται τουλάχιστον 8 χιλιόμετρα νοτιότερα και με ελάχιστη ποσότητα νερού. Με την κατάσταση να μην φαίνεται πως θα μπορέσει να βελτιωθεί, η Thames Water Utilities Ltd, που εξυπηρετεί περίπου 15 εκατ. Βρετανούς, προειδοποίησε ήδη πως μελετά σχέδιο για τον περιορισμό της χρήσης του νερού ακόμη και στο Λονδίνο και τα περίχωρα του.
Περιοριστικά μέτρα, εξάλλου, βρίσκονται ήδη σε εφαρμογή από τον περασμένο μήνα σε κάποιες περιοχές στα νότια της χώρας, στο Χάμπσαϊρ και το νησί Γουάιτ, από την εταιρεία Southern Water.
