Με το σχέδιο νόμου «Εξορθολογισμός ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις» ρυθμίζονται θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Ειδικότερα:
1. α. Καταβάλλεται μέχρι την οριζόμενη ημερομηνία, έκτακτη:
– Οικονομική ενίσχυση ύψους διακοσίων πενήντα (250) ευρώ, προς ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (χαμηλοσυνταξιούχοι, δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων, κ.λπ.) υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις. Το ποσό της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
– Προσαύξηση ύψους διακοσίων πενήντα (250) ευρώ i) στις προνοιακές παροχές σε χρήμα σε άτομα με αναπηρία, ii) στη σύνταξη μηνός Δεκεμβρίου 2022 καθώς και στο επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερήλικων.
β. Προσαυξάνεται στο διπλάσιο, για τον μήνα Δεκέμβριο 2022, η μηνιαία εισοδηματική ενίσχυση των οριζόμενων ωφελούμενων μονάδων (δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος).
γ. Καταβάλλεται, για το έτος 2022, πρόσθετη έκτακτη δόση στους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού του άρθρου 214 του ν. 4512/2018, η οποία αντιστοιχεί στο μηνιαίως χορηγούμενο ποσό του επιδόματος προσαυξημένο κατά το ήμισυ.
δ. Οι ανωτέρω έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις τυγχάνουν ειδικού καθεστώτος (φορολογικό κ.λπ) κατά την καταβολή τους. (άρθρα 1 – 4)
2. Καθορίζονται μόνιμα, από 1.1.2023, μειωμένα ποσοστά κρατήσεων υπέρ των κλάδων ή λογαριασμών της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.), για τους μισθωτούς εργαζόμενους. [Σήμερα το συγκεκριμένο ευεργέτημα αφορά αποκλειστικά τα έτη 2021 και 2022 (άρθρο 31 ν.4756/2020 και άρθρο 81 ν.4826/2021)]. (άρθρο 5)
3. α. Υπόκειται σε δεκαετή παραγραφή, από εικοσαετή που ισχύει, η αξίωση του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.), για την είσπραξη απαιτήσεων, από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, από παρασχεθείσα ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ανεξαρτήτως του χρόνου, κατά τον οποίο αυτές βεβαιώθηκαν. Μετά την 1.1.2026, οι εν λόγω απαιτήσεις υπόκεινται σε πενταετή παραγραφή.
β. Ολοκληρώνονται χωρίς βεβαίωση απαιτήσεων σε βάρος του εργοδότη, έλεγχοι εργοδοτών που διενεργούνται κατά την οριζόμενη χρονική περίοδο. (άρθρο 6)
4. α Αυξάνεται σε μέχρι είκοσι τέσσερις (24) ή μέχρι σαράντα οκτώ (48) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανά περίπτωση, αντί για δώδεκα (12) που ισχύει, ο αριθμός των μηνιαίων δόσεων, για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α. και τους λοιπούς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (Φ.Κ.Α.), μετά των πάσης φύσεως προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών, τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, προστίμων και λοιπών συνδεδεμένων με αυτές επιβαρύνσεων.
β. Αναφέρονται οι επερχόμενες συνέπειες, ως προς την ποινική μεταχείριση των οφειλετών, μετά τη ρύθμιση των οφειλών τους και εφόσον τηρούνται οι όροι αυτής. (άρθρα 7 και 8)
5. Θεσπίζεται πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών για επιχειρήσεις, οι οποίες, από 01.01.2023 μέχρι και 31.12.2023, μετατρέπουν συμβάσεις εργασίας μισθωτών εργαζομένων με μερική απασχόληση σε συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Συγκεκριμένα, επιδοτούνται κατά σαράντα τοις εκατό (40%), από τον κρατικό προϋπολογισμό, για χρονικό διάστημα ενός (1) έτους, το οποίο εκκινεί από την πρώτη ημέρα της μετατροπής, οι πάσης φύσεως ασφαλιστικές εισφορές, ασφαλισμένου και εργοδότη, για τον μισθωτό εργαζόμενο, του οποίου η σύμβαση εργασίας μετατράπηκε από μερικής απασχόλησης σε πλήρους απασχόλησης. (άρθρο 9)
6. Επαναπροσδιορίζεται το ασφαλιστικό καθεστώς που διέπει τους:
α. ασκούντες το επάγγελμα του ξεναγού (επανακαθορίζονται διατάξεις αναφορικά με τον τρόπο υπολογισμού και τη διαδικασία καταβολής των ασφαλιστικών τους εισφορών),
β. ασκούμενους δικηγόρους και δικαστικούς επιμελητές (από 1.1.2020 και εφεξής, επανακαθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών τους εισφορών). Επιστρέφονται καταβληθείσες εισφορές, μέχρι την έναρξη ισχύος του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου, κατά το μέρος που υπερβαίνουν την προαναφερόμενη εισφορά, ή διαγράφονται εφόσον έχουν καταλογισθεί. (άρθρα 10 και 11)
7. Μειώνεται από την 1η.1.2023, οριζόμενο σε τρία τοις εκατό (3%), από τρεισήμισι τοις εκατό (3,5%) που ισχύει, το ποσοστό της μηνιαίας εισφοράς επικουρικής ασφάλισης ασφαλισμένου και εργοδότη, επί των πάσης φύσεως τακτικών μηνιαίων αποδοχών του εργαζόμενου, προς το «Επικουρικό Ταμείο Αρωγής Συντακτών Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας – Εύβοιας» (Ε.Τ.Α.Σ.) και προς το «Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Συντακτών Πελοποννήσου – Ηπείρου – Νήσων» (Τ.Ε.Α.Σ.). (άρθρο 12)
8. α. Κατατάσσονται στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία του π. Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (Ο.Α.Ε.Ε.), όπως αυτή είχε διαμορφωθεί το έτος 2016, για το διάστημα από την 1η.1.2016 έως και την 31η.12.2016, οι παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι του π. Ταμείου Πρόνοιας και Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Ιπποδρομιών (ΤΑ.Π.Ε.Α.Π.Ι.) αναβάτες.
Οι εν λόγω αναβάτες
i) υπάγονται στον π. Ο.Α.Ε.Ε. για κύρια ασφάλιση και για παροχές σε χρήμα και σε είδος, για το διάστημα από 1ης.01.2017 έως και 31.12.2022,
ii) απαλλάσσονται από τόκους, προσαυξήσεις και πρόστιμα επί των αναλογουσών εισφορών, εφόσον αυτές καταβληθούν ή ρυθμιστεί η καταβολή τους μέχρι την 31η.12.2023. (άρθρο 13)
9. Δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας του πωλητή, κατά τη σύνταξη με αυτοσύμβαση των αναφερόμενων οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία σε εκτέλεση προσυμφώνων. (άρθρο 14)
10. Ρυθμίζεται ο τρόπος καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (τρεχουσών και καθυστερούμενων) προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίες οφείλονται από τις οριζόμενες επιχειρήσεις (ταξιδιωτικά πρακτορεία, γραφεία οργανωμένων ταξιδιών, κ.λπ.). Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων:
– Αναστέλλεται η καταβολή τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών της οριζόμενης περιόδου, χωρίς τον υπολογισμό κατά το διάστημα αυτό πρόσθετων τελών και άλλων προσαυξήσεων.
– Παρατείνονται μέχρι την οριζόμενη ημερομηνία οι προθεσμίες καταβολής δόσεων ρυθμίσεων προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α., κ.λπ. (άρθρο 15)
11. Λογίζεται, υπό την οριζόμενη προϋπόθεση, ως ενεργός, ο χρόνος υπηρεσίας και ασφάλισης των υπαλλήλων του Δήμου Περιστερίου, για τους οποίους δεν καταβλήθηκαν, κατά τα έτη 2001-2003 οι αναλογούσες εισφορές υπαλλήλου και εργοδότη. (άρθρο 16)
12. Ρητινεργάτες ανεξαρτήτως ημερομηνίας έναρξης ασφάλισης:
– οι οποίοι έλαβαν την οικονομική ενίσχυση ρητινεργατών για πυροπροστασία δασών έτους 2021, δύνανται να αναγνωρίσουν ως χρόνο ασφάλισης στον e-Ε.Φ.Κ.Α. και ως χρόνο πραγματικής απασχόλησης ημέρες εντός του 2021 και μέχρι τη συμπλήρωση τριακοσίων (300) ημερών εντός του έτους αυτού,
– των οριζόμενων Δήμων οι οποίοι αιτούνται τη χορήγηση οποιασδήποτε κατηγορίας σύνταξης εντός του έτους 2022, δύνανται να αναγνωρίσουν ως χρόνο ασφάλισης στον e-Ε.Φ.Κ.Α. και ως χρόνο πραγματικής απασχόλησης ημέρες εντός του 2021, τόσες ημέρες εντός του έτους αυτού όσες απαιτούνται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και όχι περισσότερες από τριακόσιες (300). Για την αναγνώριση αυτή καταβάλλονται από τον κρατικό προϋπολογισμό οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές. (άρθρο 17)
13. Διευκρινίζεται η διαδικασία περί αναπροσαρμογής συντάξεων με βάση την αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) και το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα. (άρθρο 18)
14. Ορίζεται σε τριακόσια εξήντα ευρώ (360,00 €) το ποσό της βασικής σύνταξης ασφαλισμένων του πρώην Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (π. Ο.Γ.Α.), το οποίο από 01.01.2023 και εφεξής θα αυξάνεται σύμφωνα με την οριζόμενη διαδικασία. (άρθρο 19)
15. α. Ρυθμίζονται οι ηλικιακές προϋποθέσεις για χορήγηση μειωμένης σύνταξης σε ασφαλισμένους του Δημοσίου, υπό τους ειδικώς αναφερόμενους όρους.
β. Εισάγεται ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία, από 1.1.2023 και εξής, το όριο ηλικίας για άμεση καταβολή μειωμένης σύνταξης καθιερώνεται στο 62ο έτος, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα, χωρίς να αναγνωρίζονται εξαιρέσεις επί τον εν λόγω ηλικιακό κανόνα. (άρθρο 20)
16. Καθορίζεται ο αρμόδιος ασφαλιστικός οργανισμός, για την κρίση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης μεταξύ e- Ε.Φ.Κ.Α. και άλλων ασφαλιστικών οργανισμών. (άρθρο 21)
17. Εισάγεται ανώτατο όριο για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, που χορηγείται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. και εφόσον μέρος του χρόνου ασφάλισης διανύθηκε ή ανάγεται έως και 31.12.2014, ως αναλογία του ανωτάτου ορίου που ισχύει για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας κύριας σύνταξης. (άρθρο 22)
18. Διευρύνονται οι περιπτώσεις μονάδων και υπηρεσιών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, στις οποίες ο χρόνος υπηρεσίας λογίζεται αυξημένος στο διπλάσιο και ως τέτοιος, πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας. Εν προκειμένω, παρέχεται σε όλο το ένστολο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, που υπηρετεί στις μονάδες και υπηρεσίες που ρητά προβλέπονται, το δικαίωμα να προσμετρούν στο συντάξιμο χρόνο τους, ως διπλάσιο μέχρι και πέντε (5) έτη, χρονικό διάστημα. (άρθρο 23)
19. Ρυθμίζεται η συνταξιοδοτική αντιμετώπιση των ανώτατων δικαστικών λειτουργών και μελών του Ν.Σ.Κ που προάγονται στις θέσεις του Προέδρου και του Αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Ν.Σ.Κ., καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και των Γενικών Επιτρόπων των Διοικητικών Δικαστηρίων και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και υποχρεωτικώς αποχωρούν πρόωρα από την υπηρεσία τους, με τη λήξη της τετραετούς θητείας τους.
Προβλέπεται η καταβολή του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη από τον κρατικό προϋπολογισμό, για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη λήξη της θητείας τους ως επικεφαλής των ανωτάτων δικαστηρίων, δικαστικών αρχών της χώρας και του Ν.Σ.Κ. και έως τη συμπλήρωση του γενικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. (άρθρο 24)
20. Εισάγεται ρύθμιση αναφορικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης της Εθνικής Σύνταξης του άρθρου 7 του Ν. 4387/2016. Συγκεκριμένα, εξομοιώνεται η διαμονή υπαλλήλου του Ελληνικού Δημοσίου που υπηρετεί στην αλλοδαπή κατόπιν τοποθέτησης, μετάθεσης, απόσπασης ή επιτόπιας πρόσληψης, εφόσον, κατά την υπηρεσία του, μισθοδοτείται από το Ελληνικό Δημόσιο και ασφαλίζεται στον e-Ε.Φ.Κ.Α. ή σε πρώην φορέα που έχει ενταχθεί σ’ αυτόν, με μόνιμη και νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα. (άρθρο 25)
21. Τίθενται ενιαίες προϋποθέσεις αναφορικά με τη χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο, για τους ασφαλισμένους του e-Ε.Φ.Κ.Α. (π.χ. ως προς τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης, το ελάχιστο συντάξιμο ποσοστό αναπηρίας κ.λπ.). Παράλληλα προσδιορίζονται τα αρμόδια όργανα για τον προσδιορισμό των προϋποθέσεων και του ποσοστού ασφαλιστικής αναπηρίας. (άρθρο 26)
22. Παρέχεται η δυνατότητα στους οριζόμενους ως ψυχικά ασθενείς, που ανέλαβαν εργασία ή αυτοαπασχολούνται για λόγους ψυχοκοινωνικής επανένταξης, και οι οποίοι έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα έχει ενταχθεί στον e-Ε.Φ.Κ.Α., να αξιοποιήσουν τον χρόνο ασφάλισής τους για προσαύξηση της καταβαλλόμενης σύνταξης ή για την απονομή δεύτερης σύνταξης γήρατος, αναπηρίας ή λόγω θανάτου. (άρθρο 27)
23. Ορίζεται η προθεσμία καθώς και τα αρμόδια εκ μέρους του e-Ε.Φ.Κ.Α. όργανα, για την άσκηση προσφυγής κατά των αποφάσεων των Διοικητικών Επιτροπών του e-Ε.Φ.Κ.Α. (άρθρο 28)
24. Παρατείνεται, μέχρι την οριζόμενη προθεσμία, η υποχρέωση κατάρτισης εκκρεμών ισολογισμών του e-Ε.Φ.Κ.Α. (άρθρο 29)
25. Παρέχεται η δυνατότητα χρησιμοποίησης δικηγόρων (του e-Ε.Φ.Κ.Α. ή δικηγόρων επιλογής των εναγομένων) για θέματα δικαστικής υπεράσπισης και νομικής υποστήριξης ιατρών του Ειδικού Σώματος Ιατρών, και ρυθμίζεται η διαδικασία κάλυψης της σχετικής δαπάνης. (άρθρο 30)
26. Εντάσσεται στην Τοπική Διεύθυνση Α’ Δωδεκανήσου της Περιφερειακής Υπηρεσίας Συντονισμού (Π.Υ.ΣΥ.) Νοτίου Αιγαίου του e- Ε.Φ.Κ.Α. το Αποκεντρωμένο Τμήμα Κοινωνικής Ασφάλισης Καρπάθου.
(άρθρο 31)
27. Παραχωρείται, στην Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με την επωνυμία «Κιβωτός του Κόσμου, Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία, Εθελοντική Μη Κυβερνητική Οργάνωση» η χρήση του οριζόμενου ακινήτου ιδιοκτησίας του e-Ε.Φ.Κ.Α., για την εξυπηρέτηση του κοινωφελούς, κοινωνικού και ανθρωπιστικού σκοπού της.
Η παραχώρηση μπορεί να γίνεται με ή χωρίς αντάλλαγμα, το οποίο μπορεί να συνίσταται ή να συμψηφίζεται, εν όλω ή εν μέρει, με τη δαπάνη της παραχωρησιούχου για την εκτέλεση εργασιών επισκευής, ανακαίνισης, διαμόρφωσης και συντήρησης του ακινήτου. (άρθρο 32)
28. Τροποποιούνται διατάξεις του αρ. 49 του ν.4756/2020 για τον καθορισμό του ύψους των μισθωμάτων ακινήτων με εκμισθωτή τον e- Ε.Φ.Κ.Α. για το οριζόμενο χρονικό διάστημα και ορίζεται, για την περίοδο από την 1η.1.2021 έως την 31η.7.2021, απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του συνολικού μισθώματος. (άρθρο 33)
29. Τροποποιούνται-συμπληρώνονται διατάξεις του ν.4826/2021 αναφορικά με το καθεστώς λειτουργίας του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (Τ.Ε.Κ.Α) και προβλέπονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
– Αποδίδονται οι συνεισπραττόμενες από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. εισφορές επικουρικής ασφάλισης στο Τ.Ε.Κ.Α εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την ολοκλήρωση της εκκαθάρισής τους και σε κάθε περίπτωση εντός τεσσάρων (4) μηνών από την είσπραξή τους, αντί εντός δύο (2) μηνών από την είσπραξή τους όπως ισχύει σήμερα.
– Εξαιρείται της δυνατότητας συμψηφισμού η υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του Τ.Ε.Κ.Α με τυχόν αναλογούσα επιδότηση για οποιαδήποτε αιτία από τον κρατικό προϋπολογισμό ή από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
– Προβλέπεται ότι για τη χορήγηση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, από το Τ.Ε.Κ.Α δεν λαμβάνονται υπόψη καθυστερούμενες ή ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές του αιτούντος βεβαιωμένες στο Τ.Ε.Κ.Α. μέχρι του ποσού των εκατό (100) ευρώ.
– Αυξάνονται από δύο (2) σε τέσσερις (4) οι θέσεις προσωπικού τεχνικής και διοικητικής υποστήριξης της Μ.Ε.Κ.Υ., οι οποίες καλύπτονται με αποσπάσεις ή μετατάξεις μόνιμων ή με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπαλλήλων που υπηρετούν σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και ρυθμίζονται θέματα σχετικά με την κατηγορία θέσης, στην οποία δικαιούται να ταξιδεύει ο επικεφαλής της Μ.Ε.Κ.Υ. (άρθρα 34 – 37)
30. Τροποποιείται-συμπληρώνεται το θεσμικό πλαίσιο (π.δ. 422/1981), που διέπει τη λειτουργία του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (Μ.Τ.Π.Υ.) στα εξής κατά βάση σημεία:
– Επιτρέπεται η προαιρετική συμμετοχή στο ασφαλιστικό καθεστώς του Μ.Τ.Π.Υ. και υπαλλήλων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού καθώς και υπαλλήλων των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου που υπηρετούν με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου.
– Καθορίζονται τα όργανα διοίκησης του Μ.Τ.Π.Υ. [διοικείται από τον Διοικητή και το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.), αντί αποκλειστικά και μόνο από το Δ.Σ. που ισχύει σήμερα].
– Προβλέπονται η διαδικασία ορισμού του Διοικητή του Μ.Τ.Π.Υ., τα κωλύματα και ασυμβίβαστα διορισμού του, η διάρκεια της θητείας του και οι αρμοδιότητές του (μπορεί μεταξύ άλλων να αναθέτει την αρμοδιότητα της εξώδικης εκπροσώπησης του Ταμείου σε δικηγόρο).
– Προβλέπεται ιδιαίτερο γραφείο για τον Διοικητή του Μ.Τ.Π.Υ., στο οποίο συνιστώνται δύο (2) θέσεις προσωπικού, για την κάλυψη σχετικών αναγκών. Οι εν λόγω θέσεις καλύπτονται από υπαλλήλους του Μ.Τ.Π.Υ. ή με απόσπαση από φορείς του δημοσίου τομέα της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014.
– Προβλέπεται η συγκρότηση με υ.α. του Δ.Σ. του Μ.Τ.Π.Υ. και καθορίζονται η σύνθεσή του [αποτελείται από εννέα (9) μέλη, αντί από επτά (7) που ισχύει σήμερα], η διάρκεια της θητείας των μελών του κ.λπ.
– Παρέχεται η δυνατότητα με απόφαση του Δ.Σ. του Μ.Τ.Π.Υ. να ανατίθεται στις οριζόμενες εταιρείες η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου. (άρθρα 38 – 43)
31. α. Αυξάνεται η χρονική διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας από έξι (6) σε εννέα (9) μήνες, για τις μητέρες ασφαλισμένες στον e-Ε.Φ.Κ.Α. (τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ.), οι οποίες εργάζονται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.
β. Παρέχεται στη μητέρα το δικαίωμα μεταβίβασης έως επτά (7) μήνες, από την ειδική άδεια προστασίας μητρότητας, προς τον πατέρα υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις. (άρθρα 44 και 45)
32. α. Ρυθμίζονται θέματα αναφορικά με τον υπολογισμό, την καταχώριση και την εξαγωγή των Ετήσιων Μονάδων Εργασίας (Ε.Μ.Ε.) από το Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
β. Προβλέπεται η υποχρέωση των εργοδοτών να προδηλώνουν το ωράριο απασχόλησης του ιατρού εργασίας και του τεχνικού ασφαλείας που απασχολούν. Σε περίπτωση αθέτησης της προαναφερόμενης υποχρέωσης επιβάλλονται οι κυρώσεις των άρθρων 71 και 72 του ν.3850/2010 (χρηματικό πρόστιμο, ποινή φυλάκισης κ.λπ). (άρθρα 46 και 47)
33. Απαγορεύεται κάθε διάκριση εις βάρος ατόμων οροθετικών στον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (Human Immunodeficiency Virus-HIV), αναφορικά με τους όρους πρόσβασης και παραμονής στην εργασία.(άρθρο 48)
34. Θεσπίζονται έκτακτα και επείγοντα μέτρα για την προστασία των θέσεων εργασίας στις περιοχές της Περιφέρειας Κρήτης που επλήγησαν από τις πλημμύρες της 15ης.10.2022. Ειδικότερα μεταξύ άλλων:
α. Παρέχεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις – εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, ανεξαρτήτως κλάδου και επιχειρηματικής δραστηριότητας, σε περιοχές που ανήκουν στα διοικητικά όρια των Περιφερειακών Ενοτήτων Ηρακλείου και Λασιθίου της Περιφέρειας Κρήτης που επλήγησαν από τις πλημμύρες της 15ης .10.2022, να θέτουν σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους, μέχρι την αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί ένεκα του καιρικού φαινομένου και μέχρι του τιθέμενου χρονικού ορίου, υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις.
β. Παρέχεται έκτακτη οικονομική ενίσχυση στους:
– εργαζόμενους, των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, ως αποζημίωση ειδικού σκοπού του άρθρου δέκατου τρίτου της από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν. 4682/2020. Η εν λόγω αποζημίωση ειδικού σκοπού ανέρχεται στα πεντακόσια τριάντα τέσσερα (534) ευρώ ανά μήνα κατ’ αναλογία των ημερών διάρκειας της αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους, καθώς και αναλογία επιδομάτων εορτών. Στους εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή, παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη.
– εργαζόμενους σε επιχειρήσεις – εργοδότες, των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί με καταγγελία κατά το χρονικό διάστημα από την 15η.10.2022 μέχρι και τη δημοσίευση του υπό ψήφιση νομοσχεδίου, ως αποζημίωση ειδικού σκοπού του άρθρου δέκατου τρίτου της από 14.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν. 4682/2020, από την ημερομηνία λύσης της εργασιακής σχέσης τους και για χρονικό διάστημα όχι πέραν των τριών (3) μηνών. Η αποζημίωση ειδικού σκοπού ανέρχεται σε ποσό ύψους πεντακοσίων τριάντα τεσσάρων (534) ευρώ ανά μήνα, εφόσον δεν έχουν σύμβαση εξαρτημένης εργασίας με άλλον εργοδότη ή δεν λαμβάνουν τακτική επιδότηση ανεργίας από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.).
γ. Οι προαναφερόμενες αποζημιώσεις τελούν υπό προνομιακό καθεστώς (αφορολόγητες, ανεκχώρητες, ακατάσχετες κ.λπ.).
δ. Η δαπάνη για την αποζημίωση ειδικού σκοπού, την ασφαλιστική κάλυψη των ως άνω εργαζομένων καθώς και της αναλογίας επιδομάτων εορτών και της ασφαλιστικής κάλυψης των εργαζομένων των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, καλύπτονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. (άρθρο 49)
35. Τροποποιούνται-συμπληρώνονται διατάξεις του ν.4520/2018, αναφορικά με τη διαχείριση προνοιακών παροχών που καταβάλλονται από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.) και προβλέπονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
– δεν καταλογίζονται ούτε αναζητούνται προνοιακές αναπηρικές παροχές σε χρήμα της περ. ε) της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4520/2018 (επίδομα κίνησης σε παραπληγικούς, τετραπληγικούς και ακρωτηριασμένους, οικονομική ενίσχυση ατόμων με βαριά αναπηρία, κ.λπ.) εφόσον η εσφαλμένη καταβολή τους δεν οφείλεται σε δόλο του λήπτη ή του νομίμου εκπροσώπου του,
– παρέχεται δυνατότητα ρύθμισης σε μηνιαίες δόσεις (έως 72) για την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών σε χρήμα από τον Ο.Π.Ε.Κ.Α.,
– επανακαθορίζεται το ανώτατο ύψος της μηνιαίας δόσης που καταβάλλεται σε περίπτωση συμψηφισμού αχρεωστήτως καταβληθεισών προνοιακών παροχών από το ένα πέμπτο (1/5) σε ένα έκτο (1/6) του μεικτού μηνιαίου ποσού των παροχών,
– ορίζεται το ύψος του ποσού των αχρεωστήτως καταβληθεισών προνοιακών παροχών που δεν αναζητείται, από είκοσι (20) σε εκατό (100) ευρώ.
– υπάγεται στην αρμοδιότητα του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και η καταβολή της μηνιαίας αποζημίωσης των επαγγελματιών αναδόχων του άρθρου 16 του ν. 4538/2018.
– επανακαθορίζεται η διάρθρωση της Διεύθυνσης Επιθεώρησης και Ελέγχου, χωρίς να μεταβάλλεται ο συνολικός αριθμός των οργανικών της μονάδων, ρυθμίζονται οι αρμοδιότητες των Τμημάτων της, προβλέπεται η δημιουργία Μητρώου Επιθεωρητών στο οποίο εγγράφονται όσοι θα πραγματοποιούν ελέγχους για λογαριασμό του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και προβλέπεται η νομική τους υποστήριξη. (άρθρα 50 και 51, 55 και 56)
36. α. Θεσπίζεται πρόγραμμα με τίτλο «Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης». Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας μηδέν (0) έως έξι (6) ετών με αναπηρία ή αναπτυξιακή καθυστέρηση ή διαταραχή ή με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης αυτών και τις οικογένειές τους, και ορίζονται οι ειδικότεροι στόχοι καθώς και το περιεχόμενό του.
β. Ορίζεται ότι πριν την καθολική εφαρμογή του ανωτέρω προγράμματος προηγείται πιλοτική εντός επιλεγμένων γεωγραφικών περιοχών της χώρας, και προσδιορίζονται οι επιλέξιμοι ωφελούμενοι και ο φορέας υλοποίησης.
γ. Οι δαπάνες του πιλοτικού προγράμματος βαρύνουν τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και προέρχονται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
δ. Καταρτίζεται ηλεκτρονικό Μητρώο Παρόχων Υπηρεσιών Πρώιμης Παρέμβασης και προβλέπεται η λειτουργία πληροφοριακού συστήματος στην Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.), για την εν γένει υλοποίηση του προγράμματος. (άρθρα 52 και 53)
37.α. Θεσπίζεται πιλοτικό πρόγραμμα επιχορήγησης παρεμβάσεων για την προσβασιμότητα των χώρων μόνιμης κατοικίας και εργασίας ατόμων με αναπηρία, και ορίζονται οι επιλέξιμοι ωφελούμενοι.
β. Η χρηματοδότηση για την κάλυψη του πιλοτικού προγράμματος, βαρύνει τον προϋπολογισμού του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και προέρχεται από ενωσιακούς πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. (άρθρο 54)
38. Τροποποιείται-συμπληρώνεται η παρ. 6 του αρ. 5 του ν.2646/1998 στα εξής κατά βάση σημεία:
– Παρέχεται η δυνατότητα επιχορήγησης και των φορέων παροχής κοινωνικής φροντίδας, οι οποίοι αιτήθηκαν εμπροθέσμως την ανανέωση της ειδικής πιστοποίησης του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας.
– Ορίζεται η αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών στην περίπτωση κατά την οποία η αίτηση για την ανανέωση της ειδικής πιστοποίησης απορριφθεί. (άρθρο 57)
39. α. Τροποποιούνται διατάξεις του αρ. 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν.3463/2006) και του αρ. 186 ν. 3852/2020, αναφορικά με την αρμοδιότητα διακοπής λειτουργίας σχολείων και ανοικτών δομών κοινωνικής φροντίδας λόγω έκτακτων περιπτώσεων.
β. Προβλέπεται η καταβολή πλήρους ή μειωμένης χρηματοδότησης σε φορείς παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας που χρηματοδοτούνται από τους Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης ή μέσω συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, για τα χρονικά διαστήματα που, χωρίς υπανηότητά τους, επιβλήθηκε η λειτουργία τους με μειωμένη δυναμικότητα ή η διακοπή της λειτουργίας τους. (άρθρο 58)
40. Προβλέπεται η κατάρτιση σύμβασης με την οποία ρυθμίζεται το πλαίσιο αποζημίωσης και ασφάλισης επαγγελματιών αναδόχων ανηλίκων εγγεγραμμένων στο Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων και παρέχονται οι εξουσιοδοτικές διατάξεις για τη ρύθμιση κάθε θέματος σχετικού με την εφαρμογή του θεσμού της επαγγελματικής αναδοχής. (άρθρο 59)
41. Προστίθενται στο πεδίο εφαρμογής της παρ. 9 του άρθρου 61 του ν. 4921/2022, που αφορά τη χρηματοδότηση των φορέων/δομών παροχής υπηρεσιών φροντίδας και φιλοξενίας βρεφών, νηπίων, παιδιών και ατόμων με αναπηρία, για τους μήνες Ιανουάριο έως και Απρίλιο 2022, και οι φορείς του άρθρου 1 της υπ’ αρ. 54128/23.7.2021 κ.υ.α. (στήριξη οικογενειών με παιδιά προσχολικής ηλικίας). (άρθρο 60)
42. Περιλαμβάνεται στους φορείς που διερευνούν και διαπιστώνουν την αναπηρία και τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών και το Παιδικό Αναπτυξιακό Κέντρο «Μιχαλήνειο» του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής. (άρθρο 61)
43. Εισάγεται ρύθμιση αναφορικά με τη σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών σε οικισμούς εργατικών κατοικιών που ανεγέρθησαν σε οικόπεδα κυριότητας του τέως Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (τ. O.E.K.), νυν Δ.ΥΠ.Α. (άρθρο 62)
44. Προβλέπεται η παραχώρηση σε κοινή χρήση των αναφερόμενων ρυμοτομούμενων τμημάτων ιδιοκτησίας της Δ.ΥΠ.Α. στον Δήμο Ελευσίνας, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα. (άρθρο 63)
45. Καθορίζεται το καταβλητέο τίμημα για τη μεταβίβαση κυριότητας κατοικιών που έχουν ανεγερθεί μέσω κοινών στεγαστικών προγραμμάτων μεταξύ των ετών 1967-1990, του τέως Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας και τ. Ο.Ε.Κ. (άρθρο 64)
46. Προβλέπεται η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων του Δ.Σ. της Δ.ΥΠ.Α προς τον Διοικητή, τους Υποδιοικητές ή τους Προϊσταμένους των οργανικών μονάδων της Δ.ΥΠ.Α. (άρθρο 65)
47. Τροποποιείται η διάταξη της παρ.1 του άρθρου 92 του ν.4461/2017, αναφορικά με την περιστασιακή εργασία εγγεγραμμένων ανέργων στο Ψηφιακό Μητρώο της Δ.ΥΠ.Α, ώστε να διατηρείται η ιδιότητα του ανέργου σε αναζητούντες εργασία που έχουν απασχοληθεί με οποιονδήποτε τρόπο, και όχι μόνο με μισθωτή εργασία, έως 70 ημέρες ανά δωδεκάμηνο. (άρθρο 66)
48. Καταργείται η διάταξη του άρθρου 3 του ν.δ. 212/1969, με την οποία προβλεπόταν ο διορισμός Κυβερνητικού Εκπροσώπου στον τ. Ο.Α.Ε.Δ. (άρθρο 67)
49. Καταβάλλεται το ποσό του κατά περίπτωση ισχύοντος τροφείου στις επιχειρήσεις παιδικών κατασκηνώσεων, οι οποίες συμμετείχαν στο κατασκηνωτικό πρόγραμμα της Δ.ΥΠ.Α. κατά το έτος 2021 και δεν παρείχαν τις υπηρεσίες τους, για το σύνολο των ημερών της συναφθείσας σύμβασης, λόγω διακοπής της λειτουργίας τους ή εκκένωσης αυτών, κατόπιν εντολής αρμόδιας δημόσιας αρχής, κατά την περίοδο των πυρκαγιών των μηνών Ιουλίου – Αυγούστου 2021, εφόσον η επιχείρηση δεν έχει αποζημιωθεί από ασφαλιστική κάλυψη ή σχετική δημόσια ενίσχυση. (άρθρο 68)
50. Προβλέπεται η αναπροσαρμογή του κατώτατου ορίου σύνταξης λόγω θανάτου του άρθρου 12 του ν. 4387/2016 σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 14 του ιδίου νόμου. (άρθρο 69)
51. Παρατίθενται οι εξουσιοδοτικές, μεταβατικές και καταργούμενες διατάξεις (μεταξύ άλλων καταργείται η ειδική εισφορά της περ. β της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν.3986/2011) καθώς και η έναρξη ισχύος των διατάξεων του υπό ψήφιση νομοσχεδίου. (άρθρα 70 – 73)
Δείτε την Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης και τις προτεινόμενες διατάξεις
Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:
Στη Βουλή κατατέθηκε σήμερα το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις», μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης και της ενσωμάτωσης σχολίων που προέκυψαν από αυτήν.
Οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο εστιάζουν σε τέσσερις άξονες: Την οικονομική στήριξη των ευάλωτων ομάδων, τον εξορθολογισμό ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών διατάξεων, τη ρύθμιση ζητημάτων αγοράς εργασίας, ισότητας και κατάργησης των διακρίσεων στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων και προνοιακά ζητήματα.
Σε σχέση με το κείμενο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση οι σημαντικότερες προσθήκες είναι οι εξής:
Επιταχύνεται ο χρόνος καταβολής των ποσών που θα προκύψουν από το «ξεπάγωμα» των συντάξεων την 1η Ιανουαρίου 2023, καθώς εισάγεται ρύθμιση που προβλέπει ότι η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την αναπροσαρμογή των συντάξεων θα εκδίδεται από εδώ και στο εξής μέχρι το τέλος του έτους, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της Εισηγητικής Έκθεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού του έτους που αφορά.
Μονιμοποιείται η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.
Καταργούνται όλες οι επιμέρους συνταξιοδοτικές διατάξεις των φορέων που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ για τη χορήγηση αναπηρικής σύνταξης από κοινή νόσο και δημιουργείται ένα ενιαίο πλαίσιο για όλα τα Άτομα με Αναπηρία, με άρση της διάκρισης σε «παλαιούς» και «νέους» ασφαλισμένους που προβλεπόταν μέχρι τώρα.
Θεσπίζεται το πρόγραμμα της Πρώιμης Παρέμβασης για παιδιά 0-6 ετών που έχουν διαγνωσθεί με αναπηρίες ή αναπτυξιακές δυσκολίες.
Με το νομοσχέδιο εξειδικεύονται οι απαιτούμενες ρυθμίσεις για την εφαρμογή μεγάλου μέρους του «κοινωνικού πακέτου», τους βασικούς άξονες του οποίου είχε παρουσιάσει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριμένα:
Προβλέπονται οι όροι για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση προς ευάλωτους συνταξιούχους και ανασφάλιστους υπερήλικες καθώς και τους δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος, Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Επιδόματος Παιδιού που θα καταβληθεί έως τις 20 Δεκεμβρίου. Ειδικά για τον επόμενο μήνα, η τακτική καταβολή των προνοιακών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ καθώς και η καταβολή του επιδόματος γέννησης, του επιδόματος αναδοχής και του επιδόματος ομογενών θα πραγματοποιηθεί έως τις 20 Δεκεμβρίου (και όχι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία).
Περιλαμβάνεται σειρά ρυθμίσεων, τα κύρια σημεία των οποίων έχουν ήδη παρουσιαστεί από το Υπουργείο Εργασίας, όπως -ενδεικτικά- η μείωση του χρόνου παραγραφής μη βεβαιωμένων οφειλών στον ΕΦΚΑ σε 10 χρόνια (από 20), ο διπλασιασμός των δόσεων για πάγια ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών σε 24 δόσεις (από 12), η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% για τους ασφαλισμένους του τ. Ταμείου Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) καθώς και για τις λοιπές κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν είναι ασφαλισμένοι στο ΤΠΔΥ και η επέκταση της «μάχιμης πενταετίας» σε όλους τους ενστόλους.
Θεσπίζεται η επέκταση της άδειας μητρότητας σε εννέα μήνες (από έξι) και τα κίνητρα μετατροπής συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε συμβάσεις πλήρους απασχόλησης.
Αντιμετωπίζονται ζητήματα ίσης μεταχείρισης, όπως σχετικά με τις διακρίσεις σε βάρος οροθετικών στο χώρο εργασίας.
O υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Σήμερα καταθέτουμε στη Βουλή την τέταρτη νομοθετική παρέμβαση για το ασφαλιστικό σύστημα. Η αρχή έγινε με το νόμο 4670 του 2020 που διόρθωσε αδικίες του «νόμου Κατρούγκαλου». Ακολούθησε η μεταρρύθμιση στις επικουρικές συντάξεις των νέων ασφαλισμένων με την εισαγωγή των «ατομικών κουμπαράδων» και εν συνεχεία ο νόμος για τον εκσυγχρονισμό του e-ΕΦΚΑ, που συνεισέφερε ουσιωδώς στην καλύτερη λειτουργία του Φορέα και την εξάλειψη του στοκ των εκκρεμών κύριων συντάξεων. Και το σημερινό νομοσχέδιο διέπεται από ένα πνεύμα δικαιοσύνης και κοινής λογικής: Διορθώνουμε αδικίες και στρεβλώσεις του παρελθόντος επ’ ωφελεία χιλιάδων ασφαλισμένων. Απλοποιούμε και επιταχύνουμε διαδικασίες με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτησή των πολιτών, με ιδιαίτερη μέριμνα για τους συνανθρώπους μας με αναπηρία. Μονιμοποιούμε την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες Στηρίζουμε 2,3 εκατομμύρια ευάλωτους συμπολίτες μας με την καταβολή έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης το Δεκέμβριο. Και επισπεύδουμε την απόφαση για το ύψος της αναπροσαρμογής των συντάξεων από 1.1.2023, ώστε οι συνταξιούχοι να δουν τις αυξήσεις πιο γρήγορα. Αποδεικνύουμε στην πράξη ότι στόχος μας είναι μια κοινωνική πολιτική με αποτέλεσμα!».
Ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνος Τσακλόγλου δήλωσε: «Tο σχέδιο νόμου που σήμερα κατατίθεται αποτελεί μια ακόμα παρέμβαση με σαφές κοινωνικό πρόσημο. Ρυθμίζει ασφαλιστικά, εργασιακά και προνοιακά θέματα. Στόχος των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι η συστηματοποίηση και απλοποίηση αποσπασματικών και κατακερματισμένων κανόνων, με στόχο την ενιαία και ισότιμη μεταχείριση των ασφαλισμένων καθώς και η σταδιακή εναρμόνιση των διοικητικών κανόνων της κοινωνικής ασφάλισης με τους αντίστοιχους κανόνες της φορολογικής διοίκησης. Η στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων, η ενιαιοποίηση των κανόνων αναπηρίας, η παγίωση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, η επιδότηση της μετατροπής θέσεων μερικής σε πλήρους απασχόλησης, η επέκταση του επιδόματος μητρότητας και η παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ μετά την παρέλευση δεκαετίας αποτελούν ορισμένες από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου.
Στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εργαζόμαστε καθημερινά -και παρά τη δύσκολη συγκυρία τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το καταφέρνουμε- για να ανταποκριθούμε στο αίτημα των πολιτών για εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και για εκσυγχρονισμό του κράτους με παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στα πεδία της εργασίας, της κοινωνικής ασφάλισης και της κοινωνικής πρόνοιας».
Οι σημαντικότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου
1. Προβλέπονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την χορήγηση έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης στους ευάλωτους συνταξιούχους, τους δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος, τους ανασφάλιστους υπερήλικες, τους δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και τους δικαιούχους Επιδόματος Παιδιού έως τις 20 Δεκεμβρίου 2022.
Δικαιούχοι του μέτρου είναι 2,3 εκατομμύρια ευάλωτοι συμπολίτες μας. Υπενθυμίζεται ότι -όπως είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ- το μέτρο αφορά και τους μακροχρόνια ανέργους από 12 έως 24 μήνες –στη βάση του μοντέλου που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας- που δεν είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, όμως για αυτούς δεν απαιτείται νομοθετική ρύθμιση αλλά απόφαση της ΔΥΠΑ.
Οι διαφορές σε σχέση με την προηγούμενη καταβολή (Απρίλιος 2022) είναι πως το ποσό αυξάνεται στα 250 ευρώ (από 200 προηγουμένως), ενώ διευρύνονται και τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για τους ευάλωτους συνταξιούχους.
Α. Ειδικότερα, όσον αφορά στους ευάλωτους συνταξιούχους, δυνητικοί δικαιούχοι του βοηθήματος είναι όσοι κατά το μήνα Νοέμβριο 2022 λαμβάνουν:
α) Οριστική ή προσωρινή κύρια σύνταξη ή προκαταβολή κύριας σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου.
β) Προσυνταξιοδοτική παροχή.
γ) Αναπηρικά επιδόματα (όσα καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ).
δ) Καταλαμβάνονται επίσης και οι συνταξιούχοι εκείνοι που λαμβάνουν σύνταξη από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν.4387/2016 (ανάπηροι πολέμου, καλλιτέχνες, κ.λπ.).
Προκειμένου να προσδιοριστούν οι τελικοί δικαιούχοι θα εξεταστεί ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
– Το ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα για το φορολογικό έτος 2022 δεν υπερβαίνει τις 9.600 ευρώ (από 7.200 προηγουμένως).
– Το ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημά τους (το άθροισμα των φορολογητέων εισοδημάτων του υπόχρεου και του/της συζύγου/μέρους συμφώνου συμβίωσης) δεν υπερβαίνει τις 16.800 ευρώ (από 14.400 προηγουμένως).
– Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού που προκύπτει από την πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ έτους 2022 (φορολογικού έτους 2021), δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000 ευρώ (από 200.000 προηγουμένως).
– Είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και έχουν υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2021.
Το ύψος της ενίσχυσης ανά δικαιούχο είναι 250 ευρώ, ανεξάρτητα του αριθμού εξαρτώμενων μελών αυτού. Σε περίπτωση που και οι δυο σύζυγοι είναι δικαιούχοι της ενίσχυσης, τότε η ενίσχυση καταβάλλεται και στους δυο δικαιούχους. Εάν ο δικαιούχος λαμβάνει σύνταξη και από τον e-ΕΦΚΑ και το ΓΛΚ, η ενίσχυση καταβάλλεται από τον ΕΦΚΑ.
Β. Όσον αφορά στην χορήγηση έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης προς τους 174.000 περίπου δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος του ΟΠΕΚΑ, προβλέπεται ότι για τον Δεκέμβριο οι προνοιακές παροχές σε χρήμα προσαυξάνονται κατά 250 ευρώ.
Γ. Προβλέπεται επίσης ότι η μηνιαία σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων και το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερήλικων χορηγούνται προσαυξημένα κατά 250 ευρώ στους 36.000 περίπου δικαιούχους. Διευκρινίζεται ότι αν ένας χαμηλοσυνταξιούχος του ΕΦΚΑ είναι ταυτόχρονα δικαιούχος αναπηρικού ή άλλου επιδόματος του ΟΠΕΚΑ , θα λάβει μόνο την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων.
Δ. Με στόχο τη στήριξη των ωφελούμενων του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, δηλαδή των νοικοκυριών που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, τον Δεκέμβριο θα χορηγηθεί διπλή δόση στους περίπου 225.000 δικαιούχους του.
Ε. Προβλέπεται επίσης η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση για τον Δεκέμβριο των οικογενειών που λαμβάνουν επίδομα παιδιού, η οποία αντιστοιχεί σε μιάμιση επιπλέον μηνιαία δόση επιδόματος παιδιού. Το ποσό της ενίσχυσης ανέρχεται σε 105 ή 63 ή 42 ευρώ για κάθε παιδί για το πρώτο και δεύτερο παιδί, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος, και σε 210 ή 126 ή 84 από το τρίτο και για κάθε επόμενο παιδί. Η έκτακτη δόση καταβάλλεται μέχρι 20 Δεκεμβρίου στους δικαιούχους του επιδόματος κατά το πέμπτο δίμηνο του 2022. Αντίστοιχη έκτακτη δόση καταβάλλεται στους λοιπούς νέους δικαιούχους του επιδόματος του 2022, μετά την έγκριση της αίτησής τους.
Παραγραφή οφειλών ΕΦΚΑ
Μειώνεται σε 10 χρόνια (από 20 σήμερα) ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο e-ΕΦΚΑ προκειμένου να βεβαιώσει απαιτήσεις από ασφαλιστικές εισφορές που δεν καταβλήθηκαν. Εάν η απαίτηση του ΕΦΚΑ δεν βεβαιωθεί ή η βεβαιωμένη απαίτηση δεν κοινοποιηθεί στον ασφαλισμένο μέσα σε αυτό το διάστημα, τότε οι οφειλές παραγράφονται.
Η παραγραφή ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου του έτους που ακολουθεί το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία/υπηρεσία που υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση. Εάν περάσουν 10 χρόνια, εάν δηλαδή παρέλθει η 31η Δεκεμβρίου του δέκατου έτους μετά από το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία/υπηρεσία, χωρίς ο ασφαλισμένος (ή ο εργοδότης) να έχει ειδοποιηθεί με κάποιον τρόπο για την οφειλή του, αυτή παραγράφεται. Οφειλές που δημιουργούνται από το 2026 και μετά θα παραγράφονται στα 5 χρόνια, ώστε οι χρόνοι παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών να προσεγγίζουν αυτές των φορολογικών.
Η παραγραφή διακόπτεται όταν ο ΕΦΚΑ (ή το ΚΕΑΟ) ειδοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή: με δικαστικό επιμελητή/ κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση ή λάβει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής βεβαίωσης, κατάσχεση, πλειστηριασμός κ.λπ.).
Διευκρινίζεται ότι παραγεγραμμένη απαίτηση δεν λαμβάνεται υπόψη κατά την έκδοση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής.
Προβλέπεται επίσης ότι οφειλές, ο χρόνος παραγραφής των οποίων μειώνεται αναδρομικά στη δεκαετία σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση καθίστανται παραγεγραμμένες -εάν δεν διακόπηκε με κάποιο γεγονός η 10ετής παραγραφή- ακόμα και αν έχει κοινοποιηθεί ατομική ειδοποίηση στον οφειλέτη ή αυτός κατέβαλε ποσά έναντι της οφειλής ή η οφειλή έχει υπαχθεί σε ρύθμιση μετά το πέρας του χρόνου παραγραφής.
Τέλος, προβλέπεται ότι για εργαζόμενο που απασχολήθηκε ως μισθωτός μεταξύ 1η Ιανουαρίου 2006 και 31 Δεκεμβρίου 2011 αλλά για τον οποίο ο εργοδότης του δεν υπέβαλε ΑΠΔ ή δεν κατέβαλε ασφαλιστικές εισφορές για απασχόλησή του εντός του χρονικού αυτού διαστήματος, επιτρέπεται ο e-ΕΦΚΑ να ολοκληρώσει τον ουσιαστικό έλεγχο της απασχόλησής του αυτής, είτε αυτεπάγγελτα, είτε κατόπιν καταγγελιών που έχουν υποβληθεί μέχρι 30 Ιουνίου 2022 και να ενημερώσει την ασφαλιστική ιστορία του μισθωτού εργαζομένου , χωρίς ταυτόχρονα να καταλογίσει τις σχετικές απαιτήσεις σε βάρος του εργοδότη, εφόσον κατά τη στιγμή του ελέγχου το δικαίωμα καταλογισμού έχει παραγραφεί. Έτσι, ακόμα και σε οφειλές εργοδοτών της περιόδου 2006-2011 που έχουν υποπέσει σε παραγραφή, σύμφωνα με όσα περιγράφονται παραπάνω, οι εργαζόμενοι δεν χάνουν τα ασφαλιστικά δικαιώματά τους.
Με την επιτάχυνση του χρόνου παραγραφής διασφαλίζεται ότι ο ΕΦΚΑ κινείται εντός αποδεκτών χρονικών πλαισίων, ενώ με τη δυνατότητα διακοπής της παραγραφής διασφαλίζεται ότι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν θα αποφεύγουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους.
Πώς θα γίνει ο υπολογισμός της αύξησης των συντάξεων από 1.1.2023
Το ποσοστό αύξησης των κύριων συντάξεων από 1.1.2023 θα ισούται με το ήμισυ του αθροίσματος του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτών (δηλαδή του πληθωρισμού) του προηγούμενου έτους. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στο νομοσχέδιο, από εδώ και στο εξής η απόφαση της αναπροσαρμογής των συντάξεων θα εκδίδεται μέχρι το τέλος της χρονιάς λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της Εισηγητικής Έκθεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού του έτους που αφορά. Επειδή τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δημοσιεύονται κάθε Οκτώβριο, τυχόν διαφορές που μπορεί να προκύπτουν θα καλύπτονται στην απόφαση του αμέσως επόμενου έτους και θα αποδίδονται. Με τη ρύθμιση αυτή καθιερώνεται μια σταθερή βάση υπολογισμού της αναπροσαρμογής των συντάξεων με επαληθεύσιμα και σταθερά ετήσια στοιχεία. Σημειώνεται ότι στο νομοσχέδιο αποσαφηνίζεται ότι το ποσό της βασικής σύνταξης του τ. ΟΓΑ ορίζεται σε 360 ευρώ και από 1.1.2023 αυξάνεται με τον τρόπο που προαναφέρθηκε.
Παγίωση μείωσης ασφαλιστικών εισφορών μισθωτών εργαζομένων κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες
Μονιμοποιείται από 1/1/2023 η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2021 για να αντιμετωπιστούν οι τότε έκτακτες συνθήκες της πανδημίας. Σήμερα η κατάσταση της οικονομίας επιτρέπει την παγίωση της σημαντικής αυτής μείωσης που προστίθεται στη μείωση κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες των επικουρικών συντάξεων (από 1η Ιουνίου 2022) και κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες το 2020. Κάτι που σημαίνει ότι η συνολική μείωση του βάρους για ασφαλισμένους και εργοδότες κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας ανέρχεται στις 4,4 ποσοστιαίες μονάδες.
Ρύθμιση ασφαλιστικών εισφορών σε 24 μηνιαίες δόσεις
Αυξάνονται από 12 σε 24 οι μηνιαίες δόσεις των υπό ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών, με ελάχιστο μηνιαίο ποσό τα 50 ευρώ. Η αίτηση ρύθμισης γίνεται ηλεκτρονικά στο ΚΕΑΟ. Με την προτεινόμενη διάταξη εξισώνονται οι δόσεις για πάγια ρύθμιση χρεών σε ΕΦΚΑ και Εφορία και διευκολύνονται οι οφειλέτες ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στην τήρηση της ρύθμισης. Η ποινική δίωξη των οφειλετών ρυθμισμένων ασφαλιστικών οφειλών παύει υφ΄όρον για όσο διάστημα εξυπηρετείται η ρύθμιση, ενώ μέχρι τώρα αναστελλόταν. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η επαναλαμβανόμενη επιβεβαίωση τήρησης της ρύθμισης στο δικαστήριο. Διευκρινίζεται ότι οι σχετικές υποθέσεις τίθενται στο αρχείο και ανασύρονται με εισαγγελική διάταξη σε περίπτωση που η ρύθμιση δεν τηρηθεί.
Ξεκινά η ενιαιοποίηση των κανόνων για τις συντάξεις αναπηρίας
Επέρχεται μείωση του ποσοστού αναπηρίας (από 67% σε 50%) για συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων, ως προϋπόθεση λήψης παροχών αναπηρίας, ώστε να υπάρξει εναρμόνιση με όσα ισχύουν για τους ασφαλισμένους των υπόλοιπων πρώην Ταμείων. Καταργούνται όλες οι επιμέρους συνταξιοδοτικές διατάξεις των φορέων που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ για τη χορήγηση αναπηρικής σύνταξης από κοινή νόσο, και δημιουργείται ένα ενιαίο πλαίσιο για όλα τα Άτομα με Αναπηρία. Παύει η διάκριση σε «παλαιούς» και «νέους» ασφαλισμένους του ν. 2084/1992. Μάλιστα για πρώτη φορά, στις ίδιες διατάξεις, ορίζεται ότι από 1η Ιανουαρίου 2025 ο τ. ΟΓΑ θα υπαχθεί και εκείνος πλήρως στο ενιαίο αυτό πλαίσιο ως προς την αναπηρία.
Επίσης, θεσπίζεται ενιαία ημερομηνία καταβολής σύνταξης αναπηρίας .Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αποτελούν ουσιαστικό βήμα για την ενοποίηση των κανόνων χορήγησης παροχών σε όλα τα Άτομα με Αναπηρία που υπάγονται στον ΕΦΚΑ και οδηγούν σε επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής αναπηρικών συντάξεων σε όλους τους δικαιούχους.
Υπενθυμίζεται ότι το συνολικό πλαίσιο προστασίας των ατόμων με αναπηρία βρίσκεται υπό εξέταση, με στόχο τη διόρθωση στρεβλώσεων, την απλοποίηση και την κωδικοποίηση της νομοθεσίας και την αποκατάσταση αδικιών που προκύπτουν από τη διαφοροποίηση των κανόνων των πρώην Ταμείων που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ. Για το θέμα αυτό έχει συγκροτηθεί Ομάδα Εργασίας με συμμετοχή και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑΜΕΑ).
Επέκταση της ειδικής άδειας μητρότητας σε εννέα μήνες από έξι
Αυξάνεται η περίοδος της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας από έξι σε εννέα μήνες για μητέρες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτές με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Η χρονική επέκταση της προστασίας της μητρότητας για τις μισθωτές του ιδιωτικού τομέα είναι σε αναλογία με την ειδική άδεια ανατροφής που δικαιούνται οι μητέρες εργαζόμενες στο Δημόσιο.
Κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας, η ΔΥΠΑ καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.
Την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας δικαιούνται και οι γυναίκες που αποκτούν παιδιά με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, καθώς και οι εργαζόμενες που υιοθετούν, από τη ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των 8 ετών.
Η μητέρα δικαιούται να μεταβιβάσει έως 7 μήνες από την ειδική άδεια προστασίας μητρότητας προς τον πατέρα, αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Με τον τρόπο αυτό προωθείται η ισότιμη κατανομή των οικογενειακών βαρών και αμβλύνεται ένα ακόμη αντικίνητρο στις προσλήψεις που λειτουργεί εις βάρος των γυναικών.
Κίνητρα μετατροπής συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε πλήρους
Θεσπίζεται πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 μετατρέπουν συμβάσεις μισθωτών εργαζομένων με μερική απασχόληση σε συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Το πρόγραμμα αφορά επιχειρήσεις που στις 9 Σεπτεμβρίου 2022 απασχολούσαν εργαζομένους με σύμβαση μερικής απασχόλησης σε ποσοστό άνω του 50%. Επιλέξιμες για μετατροπή είναι οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης που έχουν συναφθεί μέχρι και τις 9 Σεπτεμβρίου 2022.
Οι ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένου και εργοδότη επιδοτούνται κατά 40% από τον κρατικό προϋπολογισμό για τον εργαζόμενο του οποίου η σύμβασή μετατράπηκε από μερικής απασχόλησης σε πλήρους, για ένα χρόνο αρχής γενομένης από την πρώτη ημέρα της μετατροπής. Ως ημέρα μετατροπής των συμβάσεων λογίζεται η ημερομηνία υποβολής της σχετικής δήλωσης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.
Προϋπόθεση για την επιδότηση είναι η σύμβαση εργασίας να να έχει διάρκεια τουλάχιστον ενός (1) έτους και μην καταγγελθεί από τον εργοδότη πριν την πάροδο ενός (1) έτους από την μετατροπή. Κατά τη διάρκεια του ίδιου χρονικού διαστήματος δεν επιτρέπεται η μεταβολή των όρων των από μετατροπή συμβάσεων, εκτός εάν γίνουν ευνοϊκότεροι για τους εργαζομένους.
Το 40% των ασφαλιστικών εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη καλύπτονται κατά την υποβολή της σχετικής Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης από το Υπουργείο Εργασίας με πόρους του κρατικού προϋπολογισμού για όλο το χρονικό διάστημα ενός έτους. Η ωφελούμενη επιχείρηση πρέπει να είναι κατά την έναρξη στο πρόγραμμα και καθόλη τη διάρκειά του φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερη ή να έχει ρυθμίσει τυχόν οφειλές της προς Δημόσιο και ΕΦΚΑ και η ρύθμιση να τηρείται και να διατηρήσει κατά μέσο όρο τον ίδιο αριθμό εργαζομένων για την περίοδο της επιδότησης.
Οι διασταυρώσεις όλων των προαναφερθέντων στοιχείων κατόπιν αίτησης υπεύθυνης δήλωσης της επιχείρησης πραγματοποιούνται απολογιστικά από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, της ΔΥΠΑ και του ΚΕΑΟ. Σε περίπτωση που από τις διασταυρώσεις προκύψει ότι η επιχείρηση δεν πληροί τις προϋποθέσεις, χάνει την επιδότηση και της καταλογίζονται με απόφαση του Διοικητή του ΕΦΚΑ οι ασφαλιστικές εισφορές που καλύφθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό προσαυξημένες κατά 100%.
Κατάργηση ειδικής εισφοράς 1% των ασφαλισμένων του τ. ΤΠΔΥ
Καταργείται η ειδική εισφορά 1% των ασφαλισμένων του πρώην Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) καθώς και για τις λοιπές κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν είναι ασφαλισμένοι στο ΤΠΔΥ. Με τη διάταξη αυτή δεν επηρεάζονται τα σχετικά εφάπαξ.
Ηλικιακές προϋποθέσεις για χορήγηση μειωμένης σύνταξης σε δημοσίους υπαλλήλους που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως 31 Δεκεμβρίου 2012
Με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται ότι για όσους δημοσίους υπαλλήλους είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τα έτη 2010,2011 και 2012 (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά συμπληρωθούν έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Για παράδειγμα, δημόσιος υπάλληλος που είχε συμπληρώσει 25 χρόνια υπηρεσίας κατά τα προαναφερόμενα έτη και εξακολουθεί να υπηρετεί από τότε, με βάση τη νομοθεσία που ίσχυε πριν το 2015 δικαιούται να λάβει μειωμένη σύνταξη το 2022, εάν συμπληρώνει τα μειωμένα κατά περίπτωση έτη ηλικίας μέχρι και 31.12.2022. Εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, το δικαίωμα στην άμεση καταβολή μειωμένης σύνταξης μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε, –και μετά το 2022), οπότε και θα έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 35 χρόνια υπηρεσίας.
Αντιθέτως, αν τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι το ν. 4336/2015 δεν συμπληρώνονται εντός του 2022, οι δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν συμπληρώσει 25 έτη υπηρεσίας τα έτη 2010,2011 και 2012, δεν δικαιούνται μειωμένη σύνταξη το 2022, αλλά μόλις συμπληρώσουν το 62ο έτος της ηλικίας τους.
Διευκολύνεται η απονομή σύνταξης σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης
Θεσπίζεται η απευθείας εξέταση της αίτησης συνταξιοδότησης από τον τελευταίο φορέα διαδοχικής ασφάλισης, εφόσον σε αυτόν έχουν διανυθεί 1.000 ημέρες ασφάλισης, με 300 την τελευταία πενταετία (προηγουμένως 1.500 και 500 αντίστοιχα). Δηλαδή θεσπίζονται και για τη διαδοχική ασφάλιση εκτός του e-ΕΦΚΑ οι ίδιες προϋποθέσεις που ήδη ισχύουν για τη διαδοχική ασφάλιση εντός του e-ΕΦΚΑ. Με τη ρύθμιση αυτή απλοποιείται και επιταχύνεται η διαδικασία συνταξιοδότησης σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης εκτός του e-ΕΦΚΑ (π.χ. χρόνος επικουρικής σε ΕΦΚΑ και ΕΔΟΕΑΠ).
«Ξεκλειδώνει» η μεταβίβαση ακινήτων με αντιπαροχή με βάση παλιά εργολαβικά προσύμφωνα χωρίς υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ενημερότητα
Η διάταξη αφορά εργολαβικά προσύμφωνα που είχαν συνταχθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2000 για μεταβίβαση ακινήτων με αντιπαροχή. Δεδομένου ότι η ευνοϊκή διάταξη του Ν. 4808/2021 (άρθρο 152) για οριστικοποίηση προσυμφώνων που συντάχθηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2000 (μεταξύ οικοπεδούχου και εργολάβου) χωρίς προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας των πωλητών καθίσταται στην ουσία ανενεργή όσο παραμένει η υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ενημερότητας του μεταβιβάζοντα το ακίνητο, με την προτεινόμενη διάταξη εισάγεται ρύθμιση που απαλλάσσει αντίστοιχα από την υποχρέωση ασφαλιστικής ενημερότητας των πωλητών, κατά την σύνταξη με αυτοσύμβαση οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία σε εκτέλεση προσυμφώνων που έχουν συνταχθεί έως 31.12.2000.
Πλαφόν για τις προκλητικά υψηλές επικουρικές συντάξεις
Έχει ήδη θεσπιστεί (με το Ν. 4623/2019) ανώτατο όριο του συνολικού ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας κύριας σύνταξης. Οι ίδιοι λόγοι υπαγορεύουν τη θέσπιση αντίστοιχου ορίου και για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, που ανέρχεται στο 6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40€ /μήνα).
Το όριο αυτό καθορίζεται με βάση την αναλογία του ποσοστού εισφορών επικουρικής σύνταξης που ανέρχεται στο 6%, προς το ποσοστό εισφορών κύριας σύνταξης που ανέρχεται στο 20%. Η θέσπιση του πλαφόν θα επιτρέψει την καταβολή επικουρικών συντάξεων σε ατομικά και κοινωνικά δίκαιο ύψος και την αποτροπή καταβολής προκλητικά υψηλών επικουρικών συντάξεων (π.χ. 14.000 ευρώ το μήνα) για το σύνολο των ασφαλισμένων και για το κοινωνικό σύνολο.
Το πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις καταλαμβάνει όλες τις συντάξεις που θα καταβληθούν από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα της έναρξης ισχύος της προτεινόμενης ρύθμισης. Ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί πριν την έναρξη ισχύος και υπερβαίνουν το ανώτατο όριο δεν αναζητούνται.
Επέκταση της «μάχιμης πενταετίας» σε όλους τους ενστόλους
Επεκτείνεται σε όλους τους ενστόλους το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας», δηλαδή της αναγνώρισης έως και πέντε επιπλέον ετών ασφάλισης, καταβάλλοντας τις αντίστοιχες εισφορές. Πλέον όσοι ένστολοι εξαιρούνταν (π.χ. ορισμένες κατηγορίες πυροσβεστών, λιμενικών, αστυνομικών και υπηρετούντων στην αεροπορία) από τη σχετική ρύθμιση αποκτούν πλέον το δικαίωμα αυτό, ανεξαρτήτως μονάδας υπηρεσίας, αν είναι παλαιοί ή νέοι ασφαλισμένοι (προ ή μετά το 2011) και ανεξαρτήτως της σχέσης εργασίας με την οποία υπηρετούν (μόνιμοι και μη).
Με την επέκταση της «μάχιμης πενταετίας» διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των ενστόλων (στρατός ξηράς, ναυτικό, αεροπορία, αστυνομία, λιμενικό, πυροσβεστική). Επιπρόσθετα, εξασφαλίζεται η καλύτερη λειτουργία των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, καθώς δεν διαταράσσεται ο εσωτερικός σχεδιασμός για την πλήρωση των αναγκών των διαφορετικών μονάδων από αιτήματα για μεταθέσεις σε μονάδες που δικαιολογούσαν την αναγνώριση «μάχιμης πενταετίας».
Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης
Θεσπίζεται Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης για παιδιά ηλικίας 0-6 ετών με αναπηρία ή αναπτυξιακή καθυστέρηση ή διαταραχή ή με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισής αυτών, και τις οικογένειές τους, στο πλαίσιο υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για την Αποϊδρυματοποίηση. Σκοπός είναι η διασφάλιση και ενίσχυση της ανάπτυξης του παιδιού, η προετοιμασία της απρόσκοπτης και ομαλής ένταξής του στην εκπαιδευτική διαδικασία, η προώθηση της κοινωνικής ένταξης της οικογένειας και του παιδιού και η αποφυγή της περιθωριοποίησης τους. Η συμμετοχή στο Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης δεν αποστερεί τον ωφελούμενο από την απόλαυση οποιουδήποτε δικαιώματος ή ωφελήματος που προβλέπεται από το νόμο, όπως τις προνοιακές παροχές του ΟΠΕΚΑ.
Οι υπηρεσίες προς τα παιδιά και στις οικογένειές τους στο πλαίσιο του Προγράμματος Πρώιμης Παρέμβασης παρέχονται από ειδικούς επιστήμονες (παιδιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές κ.ά.) στη βάση εξατομικευμένου σχεδίου, κατά προτεραιότητα στο φυσικό περιβάλλον του παιδιού. Οι υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνουν, ενδεικτικά, ψυχολογική και συμβουλευτική υποστήριξη της οικογένειας, ειδικές θεραπείες, εκπαίδευση στη νοηματική γλώσσα, στην κινητικότητα, συμβουλευτική υποστήριξη στην οικοδόμηση προσβάσιμου περιβάλλοντος στο σπίτι, καθώς και τον συντονισμό αυτών στο πλαίσιο εξατομικευμένου σχεδίου παρέμβασης για το παιδί και την οικογένεια.
Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε πρώτη φάση πιλοτικά εντός του 2023 σε επιλεγμένες περιοχές, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Φορέας υλοποίησης θα είναι η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Για την εφαρμογή του προβλέπεται η κατάρτιση Ηλεκτρονικού Μητρώου Παρόχων Υπηρεσιών Πρώιμης Παρέμβασης που τηρείται στην ΕΕΤΑΑ καθώς και η σύσταση και λειτουργία Πληροφοριακού Συστήματος για την διαχείριση των αιτήσεων των ενδιαφερομένων.
Προστατευτικές διατάξεις για ευάλωτους πολίτες που έλαβαν καλόπιστα προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ χωρίς να τα δικαιούνται
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΠΕΚΑ στο πλαίσιο ελέγχων εντόπισε πολλές περιπτώσεις πολιτών που λάμβαναν επιδόματα – κυρίως αναπηρικά,– χωρίς να τα δικαιούνται, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλόπιστα και διέκοψε την καταβολή τους, αναζητώντας αναδρομικά τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά, ενισχύεται η προστασία των ιδιαίτερα ευάλωτων αυτών ομάδων με την παύση αναζήτησης εκκρεμών οφειλών από τα ποσά που έλαβαν χωρίς να τα δικαιούνται. Ο καταλογισμός και η αναζήτηση των οφειλών -αν διακόπηκε – μπορεί να γίνει ή να προχωρήσει αν διαπιστωθεί ότι η καταβολή της παροχής οφείλεται σε πράξεις ή παραλείψεις που αποδίδονται σε δόλο του δικαιούχου ή του νομίμου εκπροσώπου του.
Επιπλέον, για τις υπόλοιπες περιπτώσεις αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, υιοθετούνται ευνοϊκά μέτρα, με διάκριση μεταξύ αμέλειας και δόλου, όπως η πενταετής παραγραφή, η δυνατότητα εξόφλησής τους σε δόσεις (έως 72) ή συμψηφισμούς με μελλοντικές καταβολές, καθώς και η μη αναζήτηση χαμηλών οφειλών (κάτω των 100 ευρώ). Λαμβάνεται έτσι υπόψη η καθυστέρηση του κράτος στους ελέγχους και γίνεται σεβαστή η καλή πίστη των ατόμων με αναπηρία για τα επιδόματα.
Απαγόρευση διακρίσεων στην εργασία σε βάρος οροθετικών
Απαγορεύεται κάθε διάκριση σε βάρος οροθετικών ατόμων στον ιό HIV κατά το στάδιο της πρόσληψης ή της παραμονής στην εργασία. Απαγορεύεται ιδίως η διερεύνηση της ιδιότητας του οροθετικού με σχετικό ερώτημα κατά τη διαδικασία πρόσληψης. Η απαγόρευση διάκρισης καλύπτει και τους όρους, τις συνθήκες απασχόλησης και εργασίας, τις προαγωγές καθώς και τον σχεδιασμό και την εφαρμογή συστημάτων αξιολόγησης προσωπικού. Εξαιρούνται τα επαγγέλματα όπου η διερεύνηση της ιδιότητας του οροθετικού επιβάλλεται νομοθετικά για ιατρικούς λόγους.
Περιστασιακή απασχόληση αναζητούντων εργασία
Μέχρι πρότινος οι εγγεγραμμένοι στο μητρώο της ΔΥΠΑ άνεργοι είχαν τη δυνατότητα να βεβαιώνουν με αίτησή τους συνεχή χρόνο ανεργίας, εφόσον εργάζονταν περιστασιακά, δηλαδή είχαν πραγματοποιήσει κατά μέγιστο όριο 70 ημερομίσθια ανά δωδεκάμηνο. Προτείνεται η περιστασιακή εργασία να περιγράφεται ως η πραγματοποίηση 70 ημερών απασχόλησης (και όχι 70 ημερομισθίων), ώστε να διατηρείται η ιδιότητα του ανέργου σε αναζητούντες εργασία που έχουν απασχοληθεί με οποιονδήποτε τρόπο (και όχι μόνο με μισθωτή εργασία) έως 70 ημέρες/δωδεκάμηνο.
