Ραγδαίες αναμένονται οι εξελίξεις γύρω από το φλέγον θέμα της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας καθώς η βούληση της κυβέρνησης η οποία έχει εκφραστεί και διά στόματος πρωθυπουργού, είναι να υπάρξει καθολική εφαρμογή εντός του 2024 από το σύνολο των επιχειρήσεων του Ιδιωτικού Τομέα.
του Βασίλη Πρασσά (Εξειδικευμένος Σύμβουλος Εργασιακών Θεμάτων)
Μάλιστα πηγές από το Υπουργείο Εργασίας αναφέρουν ότι μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται και η υπουργική εγκύκλιος η οποία θα διευκρινίζει όλα τα ζητήματα του νέου εργασιακού νομοσχεδίου καθώς και τα θέματα που άπτονται της Ψηφιακής Κάρτας.
Το χρονοδιάγραμμα
Βιομηχανίες & Λιανεμπόριο
Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας θα γίνει για το σύνολο των επιχειρήσεων που εντάσσονται σε αυτούς τους κλάδους χωρίς να υπάρχει κάποιο όριο εργαζομένων. Φυσικά η διαδικασία απαιτεί ανάρτηση όλων των ΚΑΔ που εντάσσονται στην υποχρέωση ενώ η ενημέρωση των επιχειρήσεων θα προκύψει και αυτοματοποιημένα μέσα από το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ όπου θα οριστεί η τιμή «ΝΑΙ» στο πεδίο «Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας».
Έτσι από την 1η Ιανουαρίου εντάσσονται και υποχρεούνται στην χρήση της Ψηφιακής Κάρτας σχεδόν 100.000 επιχειρήσεις που ανήκουν σε αυτούς τους 2 πολύ σημαντικούς κλάδους της αγοράς στις οποίες απασχολούνται περίπου 600.000 εργαζόμενοι.
Σύμφωνα και με δηλώσεις του Υπουργού Εργασίας κου Άδωνι Γεωργιάδη, θα δοθεί διάστημα 3ων μηνών για πιλοτική εφαρμογή κάτι το οποίο σημαίνει ότι η υποχρέωση θα υφίσταται χωρίς ωστόσο να υπάρχουν κυρώσεις.
Από το μέτρο ίσως εξαιρεθούν στην αρχή οι βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στην ενέργεια (φυσικό αέριο, πετρέλαιο κ.ά.).
Λοιποί κλάδοι
Μετά το καλοκαίρι προσδιορίζεται το διάστημα εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας σε Τουρισμό & Επισιτισμό. Η πιλοτική εφαρμογή ίσως αρχίσει εντός του καλοκαιριού ωστόσο και πάλι με 3μηνο πιλοτικό διάστημα και με δήλη ημερομηνίας πλήρους εφαρμογής την 1η Οκτωβρίου 2024.
Έως το τέλος του έτους αναμένεται να ενσωματωθούν και οι υπόλοιποι κλάδοι όπως χονδρικό εμπόριο, υπηρεσίες, δραστηριότητες υγείας, εκπαίδευση, κατασκευαστικές δραστηριότητες κ.ά..
Τι σημαίνει όλο αυτό στην πράξη για κάθε μικρή, μεσαία, μεγάλη επιχείρηση:
Σημαίνει υποχρέωση δήλωσης εισόδου και εξόδου για κάθε εργαζόμενο και υποβολής αυτών στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ούτως ώστε να υπάρξει ακριβής καταγραφής της εργασίας του εργαζόμενου.
Ποια τα θέματα/δυσκολίες που μπορεί να παρουσιαστούν με την εφαρμογή αυτού του μέτρου:
Απαιτείται ενημέρωση των εργαζομένων για την ορθή χρήση της κάρτας διότι τυχόν αμέλειες η παραλείψεις π.χ. μη χτύπημα κάρτας σε είσοδο ή έξοδο, λανθασμένο χτύπημα κάρτας (είσοδος αντί για έξοδος), προγενέστερο χτύπημα κάρτας (π.χ. 15’ νωρίτερα από την δηλωμένη έναρξη του ωραρίου), μεταγενέστερο χτύπημα κάρτας (π.χ. 30’ αργότερα από την δηλωμένη λήξη του ωραρίου), ενδέχεται να επιφέρουν κυρώσεις στους εργοδότες.
Πως μπορεί να εναρμονιστεί ο εργοδότης με το μέτρο της Ψηφιακής Κάρτας:
Με ένα τερματικό ωρομέτρησης (tablet, ρολόι παρουσίας προσωπικού κ.ά.) το οποίο θα πρέπει να είναι συνδεδεμένο με ένα λογισμικό (card scanner) το οποίο επικοινωνεί αυτόματα με το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ για να στέλνει τις σημάνσεις των καρτών των εργαζομένων.
Θα πρέπει ωστόσο να διευκρινιστεί ότι για να υπάρχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προστασίας και καθοδήγησης του εργοδότη και των εργαζομένων στην ορθή χρήση της ψηφιακής κάρτας, σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα πληροφοριακά συστήματα καταγραφής χρόνου εργασίας (card scanner) τα οποία θα επικοινωνούν απευθείας με το λογισμικό από το οποίο ορίζονται τα ωράρια και η μισθοδοσία των εργαζομένων διότι θα πρέπει στο τέλος να συμφωνούν τόσο τα δηλωμένα ωράρια όσο και η πληρωμή των εργαζομένων με βάση τις σημάνσεις της ψηφιακής κάρτας. Παράλληλα μέσα από μια τέτοια ενιαία λειτουργία, θα μπορούν οι εργαζόμενοι να ενημερώνονται online για τυχόν παραλείψεις (π.χ. δεν χτυπήθηκε η κάρτα σε δηλωμένο ωράριο) κάτι το οποίο θα διασφαλίζει την αποφυγή κυρώσεων.
Από τη μέχρι σήμερα εμπειρία που έχει αποκτηθεί από όσες επιχειρήσεις υποχρεούνται στην εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας, γίνεται ευκόλως αντιληπτό ότι αυτόνομα συστήματα ωρομέτρησης που δεν επικοινωνούν με τα δεδομένα της μισθοδοσίας (π.χ. τα ωράρια) δεν παρέχουν καμία ασφάλεια στον εργοδότη ενώ θα δημιουργήσουν μεγάλη γραφειοκρατία τόσο στους εργοδότες όσο και στους λογιστές/υπευθύνους μισθοδοσίας στο θέμα της εκκαθάρισης της μισθοδοσίας αν τα αποτελέσματα της ψηφιακής κάρτας δεν επικοινωνούν με το λογισμικό μισθοδοσίας της επιχείρησης είτε αυτό τηρείται εσωτερικά είτε είναι σε εξωτερικό λογιστή.
Τι άλλο χρίζει ιδιαίτερης προσοχής από τον εργοδότη:
Ο εργοδότης θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στην ορθή δήλωση (είτε προς τον λογιστή, είτε απευθείας στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ) όλων των ωραρίων των εργαζομένων καθώς και κάθε έκτακτης μεταβολής αυτών ενώ παράλληλα έως το τέλος κάθε επόμενου μήνα θα πρέπει να δηλώνει αναλυτικά κάθε μορφή απουσίας των εργαζομένων (π.χ. άδεια, ασθένεια κ.ά.) αλλά και τυχόν έκτακτες αλλαγές ή μεταβολές στην πραγματική απασχόληση.
Οι τεχνικές λεπτομέρειες που έρχονται
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να διευκρινιστεί περαιτέρω το νέο πλαίσιο της ψηφιακής κάρτας. Αναλυτικότερα:
1. Η απολογιστική δήλωση
- Αναμένεται (εντός Φεβρουαρίου) να δοθεί σε λειτουργία μέσα από το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, η δυνατότητα να επιλέγει ο εργοδότης αν επιθυμεί να προδηλώνει τα ωράρια εργασίας ή να τα δηλώνει απολογιστικά εντός του τέλους του επόμενου μήνα.
- Η απολογιστική υποβολή είναι μια νέα λειτουργία που αναμένεται να έρθει για να καλύψει και τα αιτήματα των επιχειρήσεων για την κάλυψη των έκτακτων αλλαγών που προκύπτουν (ιδιαίτερα στις βιομηχανίες) ή περιπτώσεις αλλαγών που προκύπτουν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή ή σε ώρες που δεν λειτουργούν τα λογιστήρια (π.χ. Σαββατοκύριακο).
- Τονίζεται ότι αυτή η επιλογή δεν ακυρώνει την υποχρέωση του εργοδότη για τα εβδομαδιαία ή μηνιαία προγράμματα εργασίας τα οποία δύναται να προκαθοριστούν.
- Βέβαια σημειώνεται ότι αυτή η επιλογή συνεπάγεται και απολύτως ορθή χρήση της κάρτας ούτως ώστε να μην υπάρχουν περιπτώσεις όπου σε τυχόν έλεγχο θα βρίσκεται εργαζόμενος εντός εργασίας χωρίς σήμανση κάρτας και μάλιστα σε ωράριο που δεν ταιριάζει με την ώρα εργασίας, αν ο εργοδότης επέλεξε να μην προδηλώνει τις αλλαγές των ωραρίων.
Σχόλιο: Γίνεται αντιληπτό ότι το υπουργείο θέλει να παρέχει ευελιξία στους εργοδότες ιδίως μετά από τη σωρεία κυρώσεων που έχουν επέλθει στις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν το μέτρο από ελέγχους που κάνει η Ανεξάρτητη Αρχή του Σ.ΕΠ.Ε. η οποία δεν είναι πλέον «στην ίδια στέγη» με το Υπουργείο και έχει προκύψει το μείζον θέμα του άλλος να νομοθετεί και άλλος να εφαρμόζει…
2. Το χρονικό όριο υποβολής των σημάνσεων
Μετά και από πλήθος αιτημάτων φορέων των εργοδοτών ίσως τελικά το διάστημα εντός του οποίου αναρτώνται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ οι σημάνσεις της κάρτας να μεγαλώσει και από 15 λεπτά να γίνει 45 λεπτά, δίνοντας έτσι μεγαλύτερο χρόνο στους εργοδότες να αποστείλουν τα στοιχεία των σημάνσεων καλύπτοντας έτσι και τεχνικά προβλήματα που παρουσιάζονται (π.χ. internet, επικοινωνία με Εργάνη, βλάβη σε τερματικά κ.ά.).
3. To κρίσιμο διάστημα ανοχής εισόδου – εξόδου
Μετά από ένα έτος λειτουργίας της ψηφιακής κάρτας, έντονα είναι τα παράπονα των εργοδοτών που έχουν ενταχθεί στο μέτρο για πλήθος κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από το ΣΕΠΕ για τις μικρουπερβάσεις των ωραρίων (π.χ. ωράριο 08.00 – 16.00, σημάνσεις κάρτα 07.55 – 16.05) που στις περισσότερες των περιπτώσεων προκύπτουν λόγω ολιγόλεπτης προγενέστερης εισόδου ή μεταγενέστερης εξόδου οι οποίες ερμηνεύονται από το Σ.ΕΠ.Ε ως υπερεργασίες.
Όταν ρωτήθηκε το Σ.ΕΠ.Ε για το θέμα αυτό απάντησε ότι ο εργοδότης θα πρέπει να ενημερώσει τους εργαζόμενους να χτυπούν την κάρτα ακριβώς στην έναρξη του ωραρίου τους και αν τίθεται θέμα πολλαπλών μαζικών σημάνσεων (π.χ. σε ένα εργοστάσιο με βάρδιες), θα πρέπει να προμηθευτεί περισσότερα τερματικά ωρομέτρησης.
Το Υπουργείο παρότι αντιλαμβάνεται ότι είναι σύνηθες να συμβαίνει κάτι τέτοιο, αδυνατεί να επιβάλλει στο Σ.ΕΠ.Ε να μην καταλογίζει κυρώσεις υπερεργασίας και προσπαθεί να δει αν είναι νόμιμο να οριστεί επίσημα ένα διάστημα ανοχής.
Σχόλιο: Αν κάποιος δε μπορεί να αντιληφθεί το πραγματικό γεγονός, ότι δηλαδή υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου ο εργαζόμενος μπορεί να χτυπήσει την κάρτα του λίγο νωρίτερα είτε γιατί έφτασε νωρίτερα στον χώρο εργασίας, είτε διότι το τερματικό ωρομέτρησης απέχει από τον πραγματικό χώρο εργασίας, είτε γιατί πολύ απλά δε μπορεί να είναι «με το ρολόι στο χέρι», τότε τη λύση θα πρέπει να τη δώσει αυτός που νομοθετεί και όχι αυτός που εφαρμόζει.
4. Εξαιρέσεις & Απαλλαγές
Τονίζεται ότι η υποχρέωση για σήμανση κάρτας υπάρχει μόνο για τους εργαζόμενους που απασχολούνται στον φυσικό χώρο εγκατάστασης του εργοδότη.
Η οδηγία του Υπουργείου είναι ότι ακόμη και για ολιγόλεπτη παρουσία στον χώρο του εργοδότη απαιτείται σήμανση ούτως ώστε να μην υφίσταται κάποιος κίνδυνος σε επιτόπιο έλεγχο. Αν μάλιστα ο εργαζόμενος αποχωρεί προγενέστερα από την ώρα λήξης του ωραρίου του, πάλι απαιτείται σήμανση χωρίς να υπάρχει απαραίτητα αιτιολόγηση της απασχόλησης για λιγότερες ώρες σε σχέση με το δηλωμένο ωράριο.
Θα υπάρξουν σίγουρα ορισμένες κατηγορίες και ειδικότητες εργαζομένων για τις οποίες θα υπάρξουν είτε εξαρχής απαλλαγή είτε δυνατότητα εξαίρεσης. Στο κάδρο προς συζήτηση έχουν μπει οι ακόλουθες περιπτώσεις:
- Εργάτες Γης
- Αλιεργάτες
- Οικοδόμοι & Εργαζόμενοι σε τεχνικά έργα/εργοτάξια
Σχόλιο: Βέβαια υπάρχουν δύο σημαντικές ειδικότητες, οι οδηγοί και οι εξωτερικοί πωλητές, που ακόμη κι αν δεν υπάρξει εξαίρεση, σίγουρα θα υπάρχει αδυναμία σήμανσης κάρτας ιδίως στις περιπτώσεις όπου οι εργαζόμενοι δεν θα προσέρχονται καθόλου στον φυσικό χώρο εγκατάστασης του εργοδότη και θα πρέπει να βρεθεί ένας απλός τρόπος να εξαιρούνται.
5. Πρόστιμα
Διευκρινίζεται ότι για να επιβληθεί πρόστιμο όσον αφορά την Ψηφιακή Κάρτα, αυτό μπορεί να συμβεί α) σε επιτόπιο έλεγχο, β) λόγω αναντιστοιχίας ωραρίων με σημάνσεις κάρτας, γ) λόγω αναντιστοιχίας των σημάνσεων με τη μισθοδοσία.
Το πιο βαρύ πρόστιμο θεωρείται η περίπτωση όπου βρίσκεται ένας εργαζόμενος να εργάζεται ενώ υπάρχει σήμανση κάρτας ότι έχει αποχωρήσει. Το πρόστιμο είναι 10.500€.
Με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, επιχειρείται η περαιτέρω πάταξη της υποδηλωμένης εργασίας και υπάρχει περίπτωση να επιβληθούν σημαντικές κυρώσεις σε περίπτωση όπου ο επιτόπιος έλεγχος βρει εργαζόμενο εντός χώρου εργασίας, με δηλωμένο ωράριο, ο οποίος όμως από αμέλεια δεν χτύπησε την κάρτα του.
Σχόλιο: Θα πρέπει το Υπουργείο να επανεξετάσει 2 περιπτώσεις:
– Να μην επιβάλλεται πρόστιμο σε περίπτωση εύρεσης εργαζομένου εντός χώρου εργασίας με μη σήμανση κάρτας διότι αυτό δεν αποτελεί απαραίτητα παράβαση και μπορεί να είναι ένα αποτέλεσμα μιας απλής αμέλειας του εργαζομένου.
– Να επανεξεταστεί το ύψος του προστίμου των 10.500€ για υποδηλωμένη εργασία όταν την ίδια στιγμή το πρόστιμο για ανασφάλιστη εργασία, δηλαδή τα 10.500€ δύναται να μειωθεί στις 2.000€ αν υπάρξει απασχόληση του ανασφάλιστου εργαζόμενου για 1 έτος.
Κλείνοντας αυτό το άρθρο οφείλουμε να τονίσουμε ότι επείγει να τρέξει άμεσα μια ολοκληρωμένη καμπάνια ενημέρωσης καθώς από 1.2.2024 στην ψηφιακή κάρτα εντάσσεται πολύ μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων.
Άλλωστε μέχρι σήμερα, το βάρος αυτό, χωρίς να τους αναλογεί, έπεφτε κυρίως σε συνεργάτες λογιστές και στελέχη μισθοδοσίας των επιχειρήσεων.
πηγή: e-forologia
