Η υπόκλιση του Αλεξάντρ Σοκούροφ στο μουσείο των Παρισίων και ένα «Μάθημα» από τη Βουλγαρία ξεχωρίζουν αυτή την εβδομάδα
Η «Κιβωτός των ανθρώπων»
Αν η «Ρωσική κιβωτός» ήταν μια βαθιά υπόκλιση του ρώσου σκηνοθέτη Αλεξάντρ Σοκούροφ προς το ουσείο Ερμιτάζ στη Ρωσία, η «Κιβωτός των ανθρώπων» («Francofonia» Γερμανία / Γαλλία / Ολλανδία, 2015) που την ακολούθησε, 13 χρόνια αργότερα, εκθειάζει τα αριστουργήματα του Λούβρου στο Παρίσι.
Στην πολυεπίπεδη αυτή ταινία βλέπουμε τον σκηνοθέτη κλεισμένο στο παριζιάνικο διαμέρισμά του, περιτριγυρισμένο από βιβλία σχετικά με την τέχνη, να μιλά μέσω skype με τον κυβερνήτη ενός εμπορικού πλοίου που μεταφέρει έργα τέχνης παλεύοντας με την κακοκαιρία και τα θηριώδη κύματα. Υπάρχει κίνδυνος ναυαγίου, μια ιδέα που δίνει στον σκηνοθέτη την αφορμή να εξετάσει το παρελθόν του Λούβρου «στήνοντας» το μυθοπλαστικό κομμάτι της ταινίας: με φόντο το 1940 παρακολουθούμε όσα ενδεχομένως προέκυψαν ανάμεσα στον γερμανό κόμη Βολφ Μέτερνιχ (Μπένγιαμιν Ούτζερατ) που επί γερμανικής Κατοχής είχε αναλάβει τη διοίκηση του Λούβρου και τον γάλλο δημόσιο υπάλληλο Ζακ Ζαζάρ (Λουί Ντο ντε Λενκεσένγκ) που ως τότε είχε την ευθύνη για το Λούβρο και που στην πραγματικότητα απεχθάνεται τον πρώτο.
Δημιουργείται μια αμήχανη «φιλία» ανάμεσα στους δυο άνδρες, η οποία μπορεί ασφαλώς να διαβαστεί ως πρωτόλειο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό το κομμάτι συμπληρώνεται από αρχειακό υλικό στο οποίο βλέπουμε και τον Αδόλφο Χίτλερ σε μια από τις επισκέψεις του στο Παρίσι. Αλλά ο Σοκούροφ δεν σταματά εκεί. Πηγαίνει ακόμη πιο πίσω στην Ιστορία ντύνοντας τον ηθοποιό Βενσάν Νεμέτ με τη στολή του Ναπολέοντα ο οποίος περιφέρεται μέσα στο Λούβρο και τα αριστουργήματά του φωνάζοντας διαρκώς «C’est moi!» (είμαι εγώ) ενώ δείχνει πίνακες. Εκεί η ταινία όντως θυμίζει τη «Ρωσική κιβωτό» διότι αναδεικνύει τους θησαυρούς του Λούβρου. Ο Σοκούροφ ζητεί από το κοινό απλώς να κοιτάξει τους πίνακες, να νιώσει το μεγαλείο τους, την ομορφιά τους. Βαθμολογία: 3
Το «Μάθημα»
Το «Μάθημα» («Urok», Βουλγαρία / Ελλάδα, 2014) είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του ντουέτου βούλγαρων σκηνοθετών Κριστίνα Γκροζέβα και Πέταρ Βαλτσάνοφ. Και είναι μια μικρή έκπληξη που σε ξαφνιάζει. Βραβευμένη εκτός των άλλων και με τον Χάλκινο Αλέξανδρο (σεναρίου) στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 2014, αυτή η «μικρή» αλλά τόσο δραστήρια ταινία «παίζει» με μεγάλες έννοιες ενώ εστιάζει στην απόφαση μιας βουλγάρας δασκάλας αγγλικών (Μαργκίτα Γκόσεβα) να ξεφύγει από το οικονομικό αδιέξοδό της στρεφόμενη ακόμη και στην παρανομία. Οι σκηνοθέτες κινούνται με άνεση ανάμεσα σε πολλά κινηματογραφικά είδη. Το «Μάθημα» είναι ψυχόδραμα, είναι οικογενειακό δράμα, είναι μια ταινία που καταγράφει με ζωηρά χρώματα μια κοινωνία της οποίας η εικόνα αγγίζει τη θλίψη και είναι επίσης θρίλερ. Υπέροχο δείγμα πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας με τη σφραγίδα δύο νεαρών πολλά υποσχόμενων σκηνοθετών που εμπνεύστηκαν από αληθινή ιστορία. Βαθμολογία: 3 ½
Suntan»
To «Suntan» (Ελλάδα, 2016) – που σημαίνει μαύρισμα από τον ήλιο -, τρίτη ταινία του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου, είναι η ιστορία του Κώστα (Μάκης Παπαδημητρίου), ενός σαραντάρη γιατρού που διορίζεται στην Αντίπαρο όπου κατά τη διάρκεια ενός πολύ παράξενου καλοκαιριού θα δει τον κόσμο του να αλλάζει για πάντα. Εξαιτίας μιας γυναίκας, βέβαια, της κατά πολύ νεότερής του Αννας (Ελλη Τρίγγου). Η ταινία αρχίζει σαν ένα κάπως ανάλαφρο παιχνίδι ανάμεσα στη μοναξιά και τη διαφορετικότητα των δύο γενεών αλλά τα πράγματα σοβαρεύουν όταν ο γιατρός τα χάνει τελείως με την κοπέλα. Εκεί όμως, κάπου στη μέση δηλαδή, νιώθεις ότι αυτή η εκμοντερνισμένη εκδοχή του «Γαλάζιου αγγέλου» τελειώνει. Δεν υπάρχει καμία εξέλιξη σε κανέναν ήρωα και κυρίως στον γιατρό που απλώς παρακαλά και δέχεται την απόρριψη και τον χλευασμό. Κρίμα που το σαφώς αδύναμο και αμήχανο δεύτερο μέρος κατά κάποιον τρόπο αδικεί το πολύ καλό πρώτο. Οι σκηνές εξαθλίωσής του στα μπαρ του νησιού χρειάζονταν μάζεμα και δείχνουν απλώς πόσο καλά μπορεί να παίξει ο Παπαδημητρίου που είναι όντως καλός και αξίζει να πάρει βραβείο. Αποκάλυψη η Τρίγγου, κορίτσι φτιαγμένο από την πάστα των σταρ, ταλέντο και σεξαπίλ.Βαθμολογία: 2 ½
«Στην αγκαλιά του φιδιού»
Δύο πολιτισμοί συναντιούνται και συγκρούονται στην ταινία «Στην αγκαλιά του φιδιού» («El abrazo de la serpiente», Κολομβία, 2015) του Σίρο Γκέρα που μάλιστα βρήκε θέση στην εφετινή πεντάδα των υποψήφιων ταινιών για το Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας (μια πρωτιά για την Κολομβία). Μοιρασμένη σε δύο χρονικές περιόδους, στις αρχές του 20ού αιώνα και αρκετές δεκαετίες αργότερα, η ταινία με πρόσχημα την προσπάθεια δυο λευκών επιστημόνων να ανακαλύψουν ένα φυτό με θεραπευτικές ιδιότητες, μιλά για τη στυγνή καταπάτηση της γης των ιθαγενών του Αμαζονίου της Κολομβίας από τον λευκό κατακτητή. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία ταιριάζει στην ατμόσφαιρα της ταινίας η οποία είναι εμπνευσμένη από τα ημερολόγια του ολλανδού εξερευνητή Θίοντορ Κοχ Γκράμπεργκ και του Αμερικανού Ρίτσαρντ Εβανς. Βαθμολογία: 3
«Eντι ο αετός»
Ο «Eντι ο αετός» («Eddie the Eagle», ΗΠΑ, 2015) του Ντέξτερ Φλέτσερ καταπιάνεται με την αληθινή ιστορία του βρετανού άλτη του σκι Μάικλ Εντουαρντς, γνωστού και με το παρατσούκλι του τίτλου. Παρά τον αρνητισμό που δεχόταν από το σπίτι και δη από τον πατέρα του, ο Εντουαρντς (Τάρον Εγκερτον), ο οποίος ανάμεσα σε άλλα είχε υψοφοβία και κακή όραση, αποφάσισε να εκπαιδευτεί μόνος του στο άλμα με σκι στοχεύοντας στους χειμερινούς Ολυμπιακούς του Κάλγκαρι το 1988 (από το 1929 είχε να εμφανιστεί βρετανός άλτης του σκι στους Ολυμπιακούς Αγώνες). Ο μόνος άνθρωπος που τον βοήθησε ήταν ο Μπρόνσον Πίρι, ένας απροσάρμοστος αλλά ταλαντούχος αμερικανός πρώην άλτης του σκι, νυν καθαριστής πιστών (ο σούπερ αθλητικός Χιου Τζάκμαν με ένα τσιγάρο διαρκώς στο στόμα). Η ταινία του Φλέτσερ καταγράφει βήμα-βήμα την προσπάθεια του Εντουαρντς να τα καταφέρει δίνοντας έμφαση στο ακλόνητο πείσμα του (οι πτώσεις του τον έστειλαν πολλές φορές στο νοσοκομείο). Είναι τόσο βυθισμένη στα κλισέ που κατά κάποιον τρόπο νιώθεις ότι την έχεις δει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα 106 λεπτά διάρκειάς της δεν περνούν ευχάριστα, αν δεν έχεις κάτι καλύτερο να κάνεις.Βαθμολογία: 2
«10 Cloverfield Lane»
Παραγωγή του Τζέι Τζέι Εϊμπραμς («Star Wars: Η δύναμη ξυπνά»), το θρίλερ «10 Cloverfield Lane» (ΗΠΑ, 2016) του Νταν Τράχτενμπεργκ συνεχίζει πρωτότυπα τον μύθο του «Cloverfield» (2008) όπου η γη καταλαμβάνεται από εξωγήινους (και ήταν επίσης παραγωγή του Εϊμπραμς). Εδώ μια νεαρή γυναίκα (Μέρι Ελίζαμπεθ Γουίνστεντ) που έχει γλιτώσει από τροχαίο ξυπνά αλυσοδεμένη μέσα στο σπίτι ενός μυστηριώδους τύπου, του Χάουαρντ (Τζον Γκούντμαν) που της λέει ότι η γη έχει υποστεί επίθεση αλλά εκείνη φυσικά δεν τον πιστεύει. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα με άλλα λόγια, εφόσον και την αλήθεια να λέει ο Χάουαρντ, τι να το κάνεις με την τρέλα που τον διακρίνει. Η προσπάθεια της κοπέλας να ξεφύγει δίνει στον Γκούντμαν την ευκαιρία για μια ακόμη άσκηση στην παράνοια σε αυτό το κλειστοφοβικό θρίλερ δωματίου με τις αρκετές ανατροπές και το φινάλε που σε πιάνει στον ύπνο Βαθμολογία: 2
«Λευκό πραξικόπημα»
Προβάλλεται επίσης αποκλειστικά στην Αλκυονίδα το «Λευκό πραξικόπημα» (El Golpe blanco / Der weisse Putsch), των Βάλτερ Χαϊνόφσκι – Τζέραρντ Σοϊμανένα, σπάνιο ντοκιμαντέρ για το πραξικόπημα του Αουγκούστο Πινοσέτ εναντίον του προέδρου της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε.Βαθμολογία: _
Βαθμολογία: 5: εξαιρετική, 4: πολύ καλή, 3: καλή, 2: ενδιαφέρουσα, 1: μέτρια, 0: απαράδεκτη, _: χωρίς άποψη
*Ο Γιάννης Ζουμπουλάκης είναι κριτικός κινηματογράφου στο Βήμα από όπου και η αναδημοσίευση
