«Μονάχα εγώ παρέμεινα μέχρι σήμερα αμετανόητος και περήφανος, χωρίς να έχω αντιληφθεί ακόμα τη γενική θυμηδία που προκαλεί στους γύρω του η ταύτισή μου με τον μαγικό σπάγκο…»
Ενδεχομένως αυτή και μόνο η παράγραφος θα ήταν αρκετή για να περιγράψει τον Μίκη Θεοδωράκη. Αλλωστε ο ίδιος την έχει γράψει στην εισαγωγή του τόμου «Διάλογοι στο Λυκόφως 90 συνεντεύξεις» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιανός και παρουσιάστηκε στο σπίτι του συνθέτη.
Ποιος είναι όμως αυτός ο μαγικός σπάγκος που ουσιαστικά περιγράφει όλη τη διαδρομή πολιτική, κοινωνική και μουσική του συνθέτη; Πιτσιρικάς στο Αργοστόλι παρατηρούσε την παιδική συμμορία να ψαρεύει και μάλιστα μεγάλα ψάρια. Κάποια στιγμή δεν άντεξε άλλο και τους ρώτησε πώς είναι δυνατόν να πιάνουν τόσο μεγάλα ψάρια; Τότε ένα παιδί του δείχνει ένα κουβάρι σπάγκο και του λέει: «Αυτός ο σπάγκος τα πιάνει, είναι μαγικός». Αυτό ήταν, αντάλλαξε το αεροπλάνο – που ήταν κάτι σαν ποδήλατο – με τον μαγικό σπάγκο για να πιάνει μεγάλα ψάρια και γύρισε σπίτι του υπερήφανος για την επιτυχία του. Αφωνοι οι γονείς του με την αφέλειά του. Μα είναι αφέλεια να χρησιμοποιήσεις μαγικό σπάγκο για να πιάσεις μεγάλα ψάρια; Μα είναι αφέλεια να αγωνίζεσαι εβδομήντα πέντε και πλέον χρόνια για τα πιστεύω σου, τα ιδεώδη σου; Την απάντηση την έδωσε προς το τέλος της παρουσίασης του τόμου ο ίδιος ο συνθέτης: «η χαρά του ανθρώπου είναι να υπηρετεί τα ιδεώδη και τα πιστεύω του».
Σε κάποιο σημείο της ομιλίας του ο Μίκης χαρακτήρισε τον εαυτό του «Αναρχικό». Όχι άδικα ίσως. Σε αυτή του την μακρά πορεία έχει κοντραριστεί με όλους ακόμα και με τον εαυτό του. Πάντοτε όμως η παντιέρα του – που δεν ήταν μοναχά rossa – ήταν ψηλά για τα ιδανικά της Ειρήνης και της Δημοκρατίας.
Ο Μίκης Θεοδωράκης θύμισε ότι ήταν υπέρ της Ευρώπης από την δεκαετία του ΄60, αλλά υπέρ μιας Ευρώπης της Ειρήνης και της Δημοκρατίας, «Σήμερα η Ευρώπη των μεγάλων τραπεζιτών θέλει να διαλύσει τους ανθρώπους», σημείωσε.
Θεωρεί αρνητική την επιδίωξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης να ονομάσει την 9η Μαΐου (επέτειος της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών) σε «Μέρα της Ευρώπης», ανάφερε ότι πολλές φορές έχει δει στη διαδρομή του παράλυτο τον ελληνικό λαό αλλά «μέσα σε μια στιγμή όλα άλλαξαν», επισήμανε την σημαντικότητα του Πολιτισμού σε σχέση με την οικονομική εξέλιξη και χαρακτήρισε το μνημόνιο ως «ένα δίχτυ όπου όποιος κολλά εκεί τον τρώει η αράχνη». Σαφέστατη η αναφορά του στα πολιτικά – κοινωνικά τεκταινόμενα των τελευταίων ετών.
Χαρακτήρισε τυχοδιωκτισμό τα περί «σκισίματος των μνημονίων», «εγώ δεν θα μπορούσα να είχα συμμετάσχει σε μια τέτοιου είδους κυβέρνηση (σ. σ. που υπογράφει μνημόνια)», «στο τελευταίο τα βάρη έγιναν μεγαλύτερα από τα προηγούμενα για να φύγει ο κόσμος από την αριστερά. Τους ενοχλεί που ο ελληνικός λαός είναι προοδευτικός ασχέτως αν ψηφίζει δεξιά».
Ο Μϊκης Θεοδωράκης με φόντο την Ακρόπολη, μίλησε και για κείνη, αναφέρθηκε στη θεωρία του τη Συμπαντική Αρμονία, θύμισε την ρήση του Πυθαγόρα ότι «ο ουρανός είναι μουσική», ταξίδεψε στα Δεκεμβριανά, μίλησε για τον Μάνο Χατζιδάκι και κατέληξε : «έχουν ψηφίσει όλα αυτά τα μνημόνια, έχουν πάρει όλα αυτά τα μέτρα ενώ υπάρχουν πατεράδες που γυρνάνε σπίτι και τα παιδιά τους, τούς λένε ότι πεινάνε. Πώς το ανέχονται αυτό;» και κατέληξε χαμογελώντας με νόημα: «πήγαμε και μεις (σ. σ. οι αριστεροί) μετά τόσα χρόνια πάλης και πήραμε την εξουσία….».
Τελικά χωρίς «μαγικό σπάγκο» τίποτα δεν γίνεται…Αλλά ούτε και χωρίς λίγη θυμηδία…..
Του Γιώργου Σκίντσα. Αναδημοσίευση από το www.tovima.gr.
