Πολύ μελάνι έχει χυθεί το τελευταίο διάστημα για τη λειτουργία του νέου Υπερ-ταμείου για την ιδιωτικοποιηση και την αξιοποίηση -σύμφωνα με τον πρωθυπουργό- τη Δημόσιας περιουσίας.
Για να φωτιστεί το θέμα-όσο αυτό είναι δυνατόν- ακολουθούν 10 ερωτωαπαντήσεις για το Υπερταμείο από τον οικονομικό αναλυτή Δημήτρη Γκιόκα όπως αυτές δημοσιεύτηκαν στην Huffington Post
1. Ποιους θυγατρικούς οργανισμούς περιλαμβάνει;
Περιλαμβάνει 4 οργανισμούς: ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου) , ΕΔΗΣ (Εταιρεία Δημόσιων Συμμετοχών), ΤΧΣ (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) , ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου)
2. Τι περιουσιακά στοιχεία έχει ο κάθε οργανισμός;
• ΤΑΙΠΕΔ: 19 δημόσιες εταιρείες προς ιδιωτικοποίηση: Περιφερειακά Αεροδρόμια (23 εναπομείναντα), Ελληνικό, Αστέρας Βουλιαγμένης, ΔΕΠΑ (65% των μετοχών),ΔΕΣΦΑ (51% +16%), ΟΛΠ (7%), ΟΛΘ (67%), Τραινοσε+ΕΕΣΣΤΥ (100%), ΕΛΠΕ(35%), ΔΕΗ (17%), ΟΤΕ (10%), ΕΥΔΑΠ (11%), ΕΥΑΘ (23%), ΕΛΤΑ (90%), Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (30%), Μαρίνες (Πύλου, Αλίμου, Χίου), Αφάντου (Ρόδος), Ποσείδι (Χαλκιδική) και 70 ακίνητα.
• ΕΔΗΣ: Σε πρώτο στάδιο: ΟΑΣΑ (Αστικά Λεωφορεία Αθήνας), ΟΣΥ (τρόλεϊ, λεωφορεία), ΣΤΑΣΥ (μετρό, ηλεκτρικός σιδηρόδρομος), ΟΣΕ, ΟΑΚΑ, ΕΛΤΑ. Σε δεύτερο στάδιο αναμένεται να προστεθούν εταιρείες όπως ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ” target=”_hplink”>ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΕΛΒΟ, Αττικό Μετρό και Κτιριακές Υποδομές, με το ποσοστό που εξακολουθεί να ανήκει στο δημόσιο και δεν έχει μεταβιβαστεί στο ΤΑΙΠΕΔ.
• ΤΧΣ: Μετά την πρόσφατη ανακεφαλαιόποίηση των 4 συστημικών τραπεζών, το ποσοστό που πλέον κατέχει σε αυτές είναι: EFG 2,3%, Alpha 11%, Πειραιώς 25% (κατ’ εκτίμηση) και ΕΤΕ 33% (κατ’ εκτίμηση).
• ΕΤΑΔ: Ολυμπιακά ακίνητα, όπως και συνολικά 71.000 ακίνητα, εκ των οποίων όμως μόνο περίπου 3.000 είναι νομικώς «καθαρά» και προς αξιοποίηση.
3. Πότε θα τεθεί σε λειτουργία και ποια η διάρκεια ζωής του υπερταμείου;
Το Σεπτέμβριο 2016. Η διάρκεια ζωής του θα είναι τουλάχιστον 99 έτη.
4. Τι χρήματα έχουν εισπραχθεί μέχρι σήμερα από ιδιωτικοποιήσεις;
Από το 2011 που ιδρύθηκε το ΤΑΙΠΕΔ έχουν εισπραχθεί €3,3 δισ.. Κατά πολύ λιγότερα έναντι των αρχικών στόχων και προσδοκιών.
5. Ποιος είναι ο στόχος μέχρι το 2018;
€6 δισ. την τριετία 2016-18, δηλαδή €2 δισ. ανά έτος. Ήδη έχει συμφωνηθεί η παραχώρηση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων έναντι €1,24 δισ. και του ΟΛΠέναντι €0,37 δισ..
6. Πού θα πηγαίνουν τα έσοδα από τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας;
Τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις του ΤΑΙΠΕΔ θα πηγαίνουν εξ ολοκλήρου για την αποπληρωμή του χρέους. Ως προς το ΤΧΣ, υπάρχει υποχρέωση επιστροφής των χρημάτων που έδωσε ο ESM στην πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (€5,5 δισ.). Τα έσοδα από την ΕΔΗΣ θα πηγαίνουν 50% προς αναπτυξιακούς σκοπούς και 50% προς αποπληρωμή του χρέους.
Τα παραγόμενα φορολογικά και ασφαλιστικά έσοδα από τη λειτουργία των επιχειρήσεων θα καταλήγουν στο κράτος, όπως και ποσοστό επί των κερδών, ανάλογα με την εκάστοτε σύμβαση παραχώρησης.
7. Ποιος θα ασκεί τη διοίκηση;
Επταμελές διοικητικό συμβούλιο, τα 5 μέλη του οποίου, μεταξύ αυτών και ο διευθύνων σύμβουλος, θα ορίζονται από ένα πανίσχυρο εποπτικό συμβούλιο. Το εποπτικό συμβούλιο θα απαρτίζεται από 5 μέλη, 3 από την ελληνική πλευρά και 2 από την πλευρά των δανειστών, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος. Απαιτείται διευρυμένη πλειοψηφία από τα 4/5 των μελών για να κηρυχθεί νόμιμη μια απόφαση του εποπτικού συμβουλίου.
8. Ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά σημεία;
Θετικά:
• Απελευθέρωση κρατικών πόρων από ζημιογόνες, υπερχρεωμένες επιχειρήσεις.
• Απεξάρτηση από φαινόμενα κρατικοδίαιτου επιχειρείν, διαφθοράς, στείρου συνδικαλισμού και γενικότερης νοοτροπίας περί ασυλίας.
• Αναβάθμιση των υπηρεσιών προς τους πολίτες μέσω ιδιωτικών επενδύσεων και καλύτερης διαχείρισης πόρων.
• Προϋποθέσεις για δημιουργία προστιθέμενης αξίας και προοπτική ανάπτυξης.
• Ο νέος φορέας θα απολαμβάνει μεγαλύτερη αυτονομία από το ΤΑΙΠΕΔ.
Αρνητικά:
• Το σύνολο της δημόσιας περιουσίας τίθεται ως μια μορφή ενέχυρου (collateral) για τα δάνεια που έχουμε λάβει από τους Ευρωπαίους (€205 δισ. μέχρι στιγμής).
• Απώλεια κρατικού ελέγχου σε κρίσιμους τομείς, όπως η ενέργεια και οι μεταφορές.
• Τιμές παραχώρησης χαμηλές λόγω της ύφεσης.
• Παραμένει ασαφές το πλαίσιο με το οποίο θα επιτευχθεί προστασία του περιβάλλοντος, σεβασμός των τοπικών ιδιαιτεροτήτων, καθώς και προστασίας του καταναλωτή από τυχόν αλλαγές στην πολιτική τιμών.
• Κάθε περίπτωση πιθανής ιδιωτικοποίησης θα έπρεπε να εξετάζεται ξεχωριστά και η απόφαση για παραχώρηση ή όχι να παρθεί με βάση τη σχέση οφέλους – κόστους και τη σύγκριση με το σήμερα.
9. Έχει παρατηρηθεί σε άλλη χώρα παρόμοια μορφή διαχείρισης δημόσιας περιουσίας;
Στη Γερμανία μετά την πτώση του τείχους, για την αξιοποίηση της περιουσίας της Ανατολικής Γερμανίας. Η περίφημη Treuhand λειτούργησε από το 1990 έως το 1994, παραχωρώντας σε ιδιώτες το 85% ενός χαρτοφυλακίου 8.500 δημόσιων επιχειρήσεων. Η λειτουργία της δεν ήταν αναίμακτη, καθώς ο πρώτος πρόεδρος του ταμείου δολοφονήθηκε. Ακόμα και σήμερα εγείρει πλήθος αντικρουόμενων απόψεων. Η κριτική έγκειται στο γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις οι τιμές παραχώρησης ήταν πολύ χαμηλότερες από την αρχική αποτίμηση, ενώ δεν έλειψαν και περίπτωσης διαφθοράς και κακοδιαχείρισης.
10. Υπάρχουν άλλες εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας;
Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής εναλλακτικές προτάσεις:
1. Σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Συγχρηματοδότηση και συνεκμετάλλευση.
2. Το management να ασκείται από ιδιώτες με αμοιβή, αλλά η κυριότητα να παραμένει υπό δημόσιο έλεγχο και τα κέρδη να καταλήγουν στο δημόσιο.
3. Το management να ασκείται από ιδιώτες, οι οποίοι θα υποχρεούνται να επιτυγχάνουν μια ελάχιστη συμφωνημένη απόδοση κάθε χρόνο, προς όφελος του δημοσίου (μοντέλο Σιγκαπούρης).
Τα Άρθρα που δημοσιεύονται από ανεξάρτητους αρθρογράφους , δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της Ομάδας foroline-ADC και οι αρθρογράφοι φέρνουν την αποκλειστική ευθύνη των στοιχείων που παραθέτουν και της χρήσης των πηγών τους.
