Κάποιες από τις σημαντικές Ερωτήσεις-Απαντήσεις που δημοσιεύθηκαν από την Επιστημονική Ομάδα της ASTbooks από Σεμινάριο Φορολογίας Νομικών Προσώπων.
Ερώτηση: Το 10% σαν απογραφή έχει καταργηθεί σαν έννοια για το 2015? Και αν ναι, για όλες τις επιχειρήσεις; Πώς θα συμπληρωθεί το Ε3;
Απάντηση: Ναι, έχει καταργηθεί.
Σύμφωνα με τα Ε.Λ.Π., αυτοί που δεν προέβησαν (προαιρετικά ή υποχρεωτικά) σε πραγματική απογραφή κατά την 31/12/2015, υπολογίζουν μηδενικό αρχικό (εφόσον κατά την 31/12/2014 δεν είχαν προβεί σε υποχρεωτική απογραφή) και τελικό απόθεμα, δηλ. εκπίπτουν μόνο οι αγορές της χρήσης. (βλ. αναλυτικά ΠΟΛ.1003/31.12.2014)
Το Ε3 συμπληρώνεται στη 2η σελίδα είτε με τα δεδομένα της πραγματικής απογραφής είτε μόνο με τις αγορές χρήσης. Δείτε αναλυτικά διαφάνειες 25 και 26 του σεμιναρίου, κατεβάζοντάς τες από το πεδίο “Handouts” του μενού.
Ερώτηση: Πού δηλώνονται οι επισφαλείς απαιτήσεις σε απλογραφικά βιβλία, Ε3 και Ν;
Απάντηση: Οι επισφαλείς απαιτήσεις παρακολουθούνται στα βιβλία και εμπεριέχονται στα λογιστικά αποτελέσματα. Οι τηρούντες απλογραφικά υποχρεούνται να υπολογίζουν προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε. (Ν.4172/2013).
Στο Ε3 δηλώνονται ως διάφορα έξοδα στις δαπάνες στ) του πίνακα ΣΤ΄, στους κωδικούς 534-535. Το αποτέλεσμα που προσδιορίζεται στον κωδικό 563 του Ε3 εμπεριέχει τις συγκεκριμένες δαπάνες, οι οποίες, μέσω αυτού του κωδικού, μεταφέρονται στο έντυπο Ν για να προσδιοριστεί το φορολογητέο αποτέλεσμα στους κωδικούς 016-017. (σχ. ΠΟΛ.1056/2015)
Ερώτηση:Πώς θα αντιμετωπίσουμε το λογαριασμό 78 ο οποίος αφορά ενοίκιο ιδιόχρησης και πώς αυτό θα παρουσιαστεί στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Β6;
Απάντηση: Αρχικά, όσον αφορά στην καταχώριση του εν λόγω ποσού, το Σ.Λ.Ο.Τ. με το 1409/2015 έγγραφό του έχει διευκρινίσει ότι για τα τεκμαρτά έσοδα και έξοδα λόγω ιδιοχρησιμοποίησης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι λογαριασμοί 75 και 62, με κατάλληλο τίτλο που να δηλώνει ότι αφορούν τεκμαρτά ποσά.
Ωστόσο, στην κατάσταση αποτελεσμάτων δεν πρέπει να εμφανίζονται τεκμαρτά κονδύλια. Το θέμα είναι καθαρά φορολογικό και τακτοποιείται στη δήλωση φόρου εισοδήματος.
Ερώτηση: Οικοδομική κοινοπραξία πώλησε ακίνητο με οριστικό συμβόλαιο στο φορολογικό έτος 2015, πριν την ολοκλήρωση του ακινήτου. Το ακίνητο θα ολοκληρωθεί και θα παραδοθεί το φορολογικό έτος 2016. Στις 31.12.2015 το ακίνητο βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης 70%.
Τι έσοδο θα δηλωθεί το φορολογικό έτος 2015;
Απάντηση: Κατά το φορολογικό έτος 2015 δεν θα δηλωθεί έσοδο από τη συγκεκριμένη πράξη, διότι τόσο το έσοδο όσο και το έξοδο (κόστος πωληθέντων) θα δηλωθούν στο φορολογικό έτος 2016. Πιο αναλυτικά, επί του θέματος έχει εκδοθεί η ΠΟΛ.1042/2016 (βλ. αναλυτικά www.taxpress.gr):
«Για τις οικοδομικές επιχειρήσεις, όπου μέχρι 31.12.2013 ίσχυαν οι διατάξεις του άρθρου 34 του ν.2238/1994, επισημαίνονται τα εξής:
Ι) Με βάση τη μεταβατική διάταξη του άρθρου 72 του ν.4172/2013, οι διατάξεις του Κώδικα για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα των οικοδομικών επιχειρήσεων εφαρμόζονται για ακίνητα για τα οποία η άδεια κατασκευής έχει εκδοθεί από την 1.1.2006 και μετά. Δηλαδή, για πωλήσεις οικοδομών από 1.1.2014 και μετά οι επιχειρήσεις ανέγερσης και πώλησης οικοδομών, εξάγουν λογιστικό αποτέλεσμα όταν η οικοδομική άδεια έχει εκδοθεί από 1.1.2006 και μετά, ενώ για πωληθέντα ακίνητα με ημερομηνία έκδοσης της άδειας μέχρι 31.12.2005 εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 34 του ν.2238/1994.
Τα ανωτέρω δεν ισχύουν για οικοδομές που σύμφωνα με την παράγραφο 2 της 1024543/1717/389/Α0014/ΠΟΛ.1038/2006 Απόφασης, εξαιρέθηκαν από την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000), εφόσον είχαν καταθέσει πλήρη φάκελο στην πολεοδομία για την έκδοση ή την αναθεώρηση της άδειας και είχε υπογραφεί προσύμφωνο και εργολαβικό συμβόλαιο κατασκευής μέχρι την 25.11.2005, έστω και αν η άδεια οικοδομής εκδόθηκε μετά την 1.1.2006. Οι ανωτέρω οικοδομές εξακολουθούν να φορολογούνται με τον τεκμαρτό προσδιορισμό του άρθρου 34 του ν.2238/1994, καθόσον για αυτές δεν υπήρχε υποχρέωση προσδιορισμού του κόστους ανέγερσης κατά οικοδομή και δεν απαιτείται συλλογή των στοιχείων κόστους (δαπάνες ανέγερσης για κάθε οικοδομή).
ΙΙ) Για πωλήσεις ακινήτων από 1.1.2014 (ισχύς ν.4172/2013) και μετά, των οποίων η άδεια οικοδομής εκδόθηκε από 1.1.2006 και μετά, για να εξαχθεί ορθό λογιστικό αποτέλεσμα, σύμφωνα και με την ΠΟΛ.1097/2015, λαμβάνονται υπόψη οι καταχωρηθείσες δαπάνες που αφορούν τα πωληθέντα ακίνητα, έστω και αν αυτές πραγματοποιήθηκαν και καταχωρήθηκαν σε προηγούμενο φορολογικό έτος, δηλαδή στο έτος ή στα έτη κατασκευής. Ειδικότερα, οι δαπάνες ανέγερσης (κόστος), που πραγματοποιήθηκαν από την έκδοση της άδειας και μέχρι την πώληση ανεξάρτητα εάν πραγματοποιήθηκαν πριν ή μετά την 31.12.2013, για τις οικοδομές που πωλήθηκαν εντός του έτους 2015 λαμβάνονται υπόψη στον προσδιορισμό του αποτελέσματος από πωλήσεις οικοδομών του έτους.
ΙΙΙ) Για τις οικοδομικές επιχειρήσεις ανέγερσης και πώλησης οικοδομών που προσδιορίζουν τα κέρδη τους λογιστικά με βάση τις διατάξεις του ν.4172/2013, είτε υποχρεούνται σε σύνταξη απογραφής, είτε συντάσσουν προαιρετικά απογραφή, είτε υπολογίζουν κόστος πωληθέντων χωρίς αρχικό και τελικό απόθεμα έτους (μη υπόχρεοι σε απογραφή), αρχικά το κόστος ανέγερσης από 1.1.2014 (έναρξη λογιστικού προσδιορισμού), όπως αυτό προκύπτει από το βιβλίο κοστολογίου οικοδομής, λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό του αποτελέσματος (κέρδος/ζημία) διαμέσου του υπολογισμού του κόστους πωληθέντων. Ωστόσο, το αποτέλεσμα κάθε φορολογικού έτους (κέρδος ή ζημία) προκύπτει από την αντιστοίχιση του πραγματοποιηθέντος κόστους ανέγερσης του τμήματος της οικοδομής που έχει ανεγερθεί μέχρι και το τέλος του έτους και πωληθεί μέσα σ’ αυτό. Το μικτό (λογιστικό) αποτέλεσμα του φορολογικού έτους προσδιορίζεται από το τμήμα που αναλογεί στο πραγματοποιούμενο μέχρι το τέλος του ίδιου έτους αντίστοιχο κόστος ανέγερσης του πωληθέντος κτιρίου ή τμήματός του. Το κόστος ανέγερσης που αφορά οικοδομές που τελικώς δεν θα πωληθούν μέσα στο κρινόμενο φορολογικό έτος, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα αυτού. Ειδικότερα, το κόστος ανέγερσης-κατασκευής αυτών (μη πωληθέντων), που παρακολουθείται ως «παραγωγή σε εξέλιξη», δεν θα συμπεριληφθεί στον υπολογισμό του κόστους πωληθέντων και κατά συνέπεια δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα του φορολογικού έτους που πραγματοποιήθηκε, αλλά θα ληφθεί υπόψη μεταγενέστερα, στο έτος της πώλησης της οικοδομής. Επιπλέον, για τον προσδιορισμό του κόστους πωληθέντων θα ληφθούν υπόψη τα αποθέματα αρχής και τέλους του υπόψη φορολογικού έτους, με αποτίμηση των ημιτελών καθώς και αποπερατωμένων κτισμάτων ή μηδενικά αποθέματα κατά περίπτωση.
Με την πιο πάνω διαδικασία προσδιορισμού του αποτελέσματος, θα υπάρξει τελικώς, με τη σταδιακή πώληση ολόκληρης της οικοδομής, πλήρης αντιστοίχιση -συσχέτιση του συνολικού κόστους ανέγερσης της οικοδομής με το συνολικό έσοδο. Τα παραπάνω εφαρμόζονται ανεξάρτητα αν τηρούνται απλογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία.
Επίσης, τα ανωτέρω εφαρμόζονται και για τον προσδιορισμό αποτελέσματος οικοδομικής επιχείρησης από την πώληση ημιτελών οικοδομών, όπου το κόστος αποπεράτωσης βαρύνει τον αγοραστή.
IV) Σε περίπτωση που το κόστος ανέγερσης κτισμάτων που πραγματοποιήθηκε μέχρι 31.12.2013 έχει συμπεριληφθεί στο κόστος πωληθέντων φορολογικού έτους 2014, δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη και κατά την πώληση κτισμάτων κατ’ εφαρμογή της ΠΟΛ.1097/2015 εγκυκλίου, όπου από τα ακαθάριστα έσοδα αφαιρούνται οι καταχωρηθείσες δαπάνες που αφορούν τα πωληθέντα ακίνητα, έστω και αν αυτές πραγματοποιήθηκαν και καταχωρήθηκαν σε προηγούμενο φορολογικό έτος, δηλαδή στο έτος ή στα έτη κατασκευής. Έτσι, θα αποφευχθεί το κόστος ανέγερσης να ληφθεί υπόψη δυο φορές στον υπολογισμό του αποτελέσματος (κέρδος/ζημία).
V) Το «έσοδο» που αποκτούν οι οικοδομικές επιχειρήσεις από πώληση ακινήτων (προσύμφωνο, σύνταξη οριστικού συμβολαίου) πριν την αποπεράτωσή τους θα καταχωρηθεί στο έτος που αυτό καθίσταται δεδουλευμένο, δηλαδή στο έτος ολοκλήρωσης και παράδοσης του ακινήτου προκειμένου να αντιστοιχηθεί με το πραγματοποιούμενο κόστος.
Επισημαίνεται, ότι ως έσοδο από την πώληση ακινήτων προκειμένου για τον προσδιορισμό των φορολογητέων αποτελεσμάτων λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό αντίτιμο που αναγράφεται στη σύμβαση μεταβίβασης και όχι η αντικειμενική αξία αυτών (ΔΕΑΦ Β 1083058 ΕΞ 18.6.2015 έγγραφό μας).»
Ερώτηση: Σύμφωνα με το σχέδιο λογαριασμών του Παραρτήματος Γ΄ του Ν.4308/2014, ο φόρος εισοδήματος που βαρύνει τα κέρδη εγγράφεται ως δαπάνη, όπως επίσης δαπάνη θεωρείται και το τέλος επιτηδεύματος βάσει αιτιολογικής έκθεσης του άρθρου 31 Ν.3986/2011. Για ποιο λόγο αναφέρονται ως μη εκπιπτόμενες δαπάνες που πρέπει να αναμορφωθούν;
Απάντηση: Διότι, σύμφωνα με την περίπτωση ζ΄ του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., τόσο ο φόρος εισοδήματος όσο και το τέλος επιτηδεύματος δεν εκπίπτουν φορολογικά από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης.
Επίσης, βάσει γνωμοδ. 2658 ΕΞ 17.12.2015 του Σ.Λ.Ο.Τ. «η εκτύπωση των πάσης φύσεως φόρων και τελών χαρτοσήμου (με την σχετική ανάλυση όπου υπάρχει) σε οποιοδήποτε αρχείο (σχετικές εφαρμογές της Γ.Γ.Δ.Ε., άλλο κατάλληλο λογισμικό που τηρεί η οντότητα κλπ.), καλύπτει την απαίτηση του νόμου, δεδομένου ότι τα προαναφερθέντα μέσα, είναι ισοδύναμα λογιστικά αρχεία που λειτουργούν συμπληρωματικά με το βιβλίο εσόδων-εξόδων και συνεπώς δεν απαιτείται η επιπλέον καταχώρησή τους στο βιβλίο αυτό (εσόδων εξόδων). Εννοείται, ότι τα σχετικά ποσά λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό του λογιστικού αποτελέσματος της περιόδου στο βαθμό που εμπίπτουν στην έννοια του εξόδου.»
Επισημαίνουμε τέλος ότι ο φόρος εισοδήματος δεν γίνεται να αναμορφωθεί, διότι υπολογίζεται μετά τη συμπλήρωση του Ε3.
Ερώτηση: Σύμφωνα με παράδειγμά σας για απόκτηση εισοδήματος, θα αντιμετωπιστεί αναλογικά και ο λογαριασμός της Δ.Ε.Η. που εκδίδεται το 2016 αλλά μέσα περιλαμβάνει και κατανάλωση του 2015? Θα συμπληρωθεί γι’ αυτό ο Πίνακας Κ του εντύπου Ε3;
Απάντηση: Ο γενικός κανόνας έκπτωσης των δαπανών είναι ότι αυτές εκπίπτουν, τόσο λογιστικά όσο και φορολογικά, κατά το έτος που καθίστανται δεδουλευμένες (σχετ. ΠΟΛ.1113/2015 και Λογιστική Οδηγία Ε.Λ.Π.). Βλ. διαφάνεια Νο19.
Οπότε, οι δαπάνες ΔΕΗ θα εκπέσουν αναλογικά κατά το έτος 2015 και 2016, ανεξάρτητα από το χρόνο έκδοσης του παραστατικού. Σε αυτή την περίπτωση δεν προκύπτει ετεροχρονισμός εξόδου (αφού η λογιστική και φορολογική βάση ταυτίζονται έχοντας τον ίδιο χρόνο έκπτωσης) και ως εκ τούτου δεν δημιουργούνται προσωρινές διαφορές και δεν συμπληρώνεται ο Πίνακας Κ.
Ερώτηση: Η διανομή κερδών αφορά μόνο τα διπλογραφικά βιβλία;
Απάντηση: Όχι, αφορά και τα απλογραφικά (για τα οποία τα κέρδη θεωρούνται ότι διανέμονται στο τέλος της χρήσης).
Όσον αφορά στη συμπλήρωση του εντύπου Ν:
– Η συμπλήρωση των κωδ. 382-386 στη 2η σελίδα αφορά μόνο τους τηρούντες διπλογραφικά, σε περίπτωση που αυτοί διανέμουν/κεφαλαιοποιούν κέρδη (ή αποθεματικά) που είχαν απαλλαχθεί του φόρου εισοδήματος.
– Η συμπλήρωση του Πίνακα 1 στην 3η σελίδα αφορά μόνο τους τηρούντες απλογραφικά.
Ερώτηση: Σωματείο Μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα εισπράττει ενοίκια. Τα ενοίκια αυτά τα δίνει υποτροφία για να σπουδάσουν φοιτητές οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν. Οι υποτροφίες αυτές αφαιρούνται από τα έσοδα των ενοικίων;
Απάντηση: Κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία των ΜΚΝΠ, εκπίπτουν μόνο οι δαπάνες επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης, καθώς και οι πάγιες και λειτουργικές δαπάνες του ακινήτου (π.χ. ΕΝΦΙΑ, αποσβέσεις κλπ.), σε ποσοστό 75%. Οι υποτροφίες δεν αφαιρούνται από τα έσοδα.
Ερώτηση: Η χορηγία χρηματικού ποσού σε ΜΚΝΠ δεν φορολογείται είπατε. Είναι εκπιπτόμενη δαπάνη αντίστοιχα για τον χορηγό;
Απάντηση: Για το ΝΠΜΚ χαρακτήρα η χορηγία δεν φορολογείται εφόσον δεν υποκρύπτεται αντιπαροχή (π.χ. διαφήμιση σε φανέλα αθλητικού σωματείου ή σε εφημερίδα συλλόγου).
Για το χορηγό – επιχείρηση, εκπίπτει εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των αρ. 22 και 23 του Ν.4172/2013. Δείτε αυτά που λέγαμε για Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (διαφάνεια Νο32 και ΠΟΛ.1113/2015). Τα παραπάνω σε κάθε περίπτωση τελούν υπό την κρίση του φορολογικού ελέγχου.
Ερώτηση: Αν κάποιος είναι μέλος σε εταιρεία στην Αλβανία η οποία έχει κέρδη, μπορεί το μέλος να φέρει τα χρήματα στην Ελλάδα και να τα δηλώσει στο Ε1 και σε ποιον κωδικό;
Απάντηση: Σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 2 της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.) Ελλάδας – Αλβανίας (Ν.2755/1999), το μέρισμα φορολογείται και στην Ελλάδα οπότε θα συμπληρωθεί ο κωδ. 295-296 του Πίνακα 4Δ1 του Ε1 με το μικτό ποσό του μερίσματος. Ο φορολογούμενος έχει το δικαίωμα να εκπέσει το φόρο που καταβλήθηκε στην Αλβανία, κατά το ποσό που ορίζεται στην ως άνω διάταξη, με τη συμπλήρωση του κωδ. 683-684.
Ερώτηση: Τόκοι προθεσμιακών καταθέσεων σε δύο χρήσεις. Λογιστική αντιμετώπιση.
Απάντηση: Ισχύει η αρχή του δεδουλευμένου, δηλ. λογιστικά οι τόκοι θα καταμεριστούν ως έσοδο στις δύο χρήσεις. Φορολογικά όμως θα θεωρηθούν έσοδο της χρήσης που καθίστανται ληξιπρόθεσμοι και απαιτητοί και ως εκ τούτου θα προκύψουν προσωρινές διαφορές οπότε θα συμπληρωθεί ο Πίνακας Κ του Ε3.
Η επιστημονική ομάδα της ASTbooks
