‘Εχει δεν έχει 15 κτίρια η οδός Καπλανών και μοιάζει ήσυχη καθώς είναι πεζόδρομος. Μοιάζει και απόμερη, παρότι βρίσκεται πάνω από τη Σόλωνος και κάτω από τη Σκουφά, ανάμεσα στη Σίνα και στη Μασσαλίας. Η Καπλανών είναι μία περίληψη της Νεάπολης και ανήκει στη γοητευτική συλλογή των μικρών δρόμων της Αθήνας, που αξίζει να ανακαλύψει κανείς.
Και είναι διάσπαρτοι αυτοί οι δρόμοι, σε κάθε γειτονιά, αλλά στην περίπτωση της Καπλανών, βρισκόμαστε στην καρδιά της Αθήνας, λίγο πάνω από τη Νομική, κάτω από τις ωραίες πολυκατοικίες της Σκουφά και δίπλα στις φυλλωσιές της οδού Μασσαλίας. Αυτό που κάνει την Καπλανών κάπως ιδιαίτερη είναι ότι στο βραχύ μήκος της περικλείει μια ανθολογία αθηναϊκών κτιρίων, από αμιγώς νεοκλασικά έως πρόσφατης κατασκευής, αλλά αν βρεθείτε εκεί διασχίστε την όλη και μετά την τομή της οδού Μασσαλίας. Κατά κάποιον τρόπο ο δρόμος χωρίζεται στα δύο και η Μασσαλίας είναι το όριο. Στο πρώτο κομμάτι, με είσοδο από την οδό Σίνα, θα δείτε αριστερά στη γωνία ένα ενδιαφέρον σύγχρονο κτίριο, ακριβώς δίπλα ένα συμπαθές νεοκλασικό διώροφο και στον αριθμό 4, μια ωραία μοντέρνα είσοδο. Στο μέσον αυτού του τμήματος, προσέξτε το υπαίθριο γλυπτό από μάρμαρο του Εκτορα Παπαδάκη, έξω από την αίθουσα τέχνης «Καπλανών 5». Από εκείνο το σημείο, γυρίστε το βλέμμα προς τα πίσω να δείτε τις προσόψεις της οδού Σίνα μέσα από τις κουτσουπιές. Την άνοιξη που ανθίζουν προσφέρουν θέαμα, καθώς τα μοβ ανθάκια προβάλλονται πάνω στα γαλάζια διακοσμητικά πλακίδια μιας μεσοπολεμικής πολυκατοικίας.
Αλλά η οδός Καπλανών μας περιμένει για περαιτέρω εξερεύνηση καθώς ακριβώς στη δεξιά γωνία με τη Μασσαλίας, υπάρχει ένα από τα γοητευτικά κτίρια του Μεσοπολέμου, εκείνου του είδους που έδινε στην Αθήνα βαθύ ευρωπαϊκό χαρακτήρα. Θαυμάστε το ύφος και την αισθητική αυτού του εκλεκτικιστικού κτιρίου, τα μαρμάρινα τοξωτά υπέρθυρα, σε απόηχο μιας υβριδικής αρ νουβό ένα βήμα πριν από το μοντέρνο κίνημα.
Στην απόλαυση βοηθάει και ο θόλος της αειθαλούς δενδροστοιχίας της οδού Μασσαλίας.
Από εκεί και πέρα, στο δεύτερο τμήμα της Καπλανών αρχίζουν οι εκπλήξεις. Tέσσερις, στη σειρά, νεοκλασικές προσόψεις ανασυνθέτουν την καθημερινότητα της παλιάς, μεσοαστικής Αθήνας, με μια χαμηλόφωνη περηφάνια. Το γωνιακό σπίτι, αριστερά, Μασσαλίας και Καπλανών, ανήκει σε εκείνο τον νεοκλασικό τύπο ορθογώνιων κατοικιών απόλυτης συμμετρίας και γεωμετρικής αρμονίας, χτισμένων πιθανώς τη δεκαετία 1900-1910 και σε αυτό το ύφος είναι και τα υπόλοιπα. Θυμίζουν το γωνιακό σπίτι Μασσαλίας και Διδότου, όπως και το αντίστοιχο Ηρακλείτου και Σόλωνος, καθώς και παρόμοια διάσπαρτα σπίτια στη Νεάπολη και στα Εξάρχεια, όλα αυθύπαρκτα και ελαφρώς εσωστρεφή.
Αυτή η περίκλειστη αίσθηση του κατά τα άλλα φωτεινού και διαυγούς αθηναϊκού κλασικισμού μοιάζει πιο έντονη στην ηρεμία του δρόμου. Αν σταθείτε στο τέρμα της Καπλανών, εκεί που γίνεται Γ. Στάικου προς τη Σκουφά, παρατηρήστε την περίτεχνη καγκελόπορτα. Στο βάθος η γοητευτική πίσω όψη ενός παλιού τριώροφου και αριστερά θαυμάστε το μπαλκόνι με τα τέσσερα φουρούσια στο σπίτι με το πρόπυλο. Απέναντι, μια πολυκατοικία από το 1955 περίπου και πιο κάτω η ωραία κατασκευή της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης που μας δείχνει πώς μπορεί να συντηρηθεί ένα κτίριο. Συνεχίστε από τη Στάικου απέναντι στην οδό Γριβαίων και στη Δελφών.
του Νίκου Βατόπουλου-Εντυπη Καθημερινή
