Πάμε κινηματογράφο; (Οι ταινίες της εβδομάδας (6-4-2017)

Απ’ την αρχή και χωρίς περιστροφές: υπάρχουν ταινίες που απλώς πρέπει να έχουν όλοι υπόψη τους, και το «Δίχτυ» («The net», 2016) του Νοτιοκορεάτη Κιμ Κι Ντουκ, όπως η «Αγάπη» και η «Λευκή κορδέλα» του Αυστριακού Μίκαελ Χάνεκε, η «Επιστροφή» του Ρώσου Αντρέι Ζβάνγκιτζεφ και ο «Γιος του Σαούλ» του Ούγγρου Λάζλο Νέμετς είναι μερικά σχετικά πρόσφατα παραδείγματα.

Και αυτό επειδή καταφέρνουν να συμπυκνώσουν ζητήματα φλέγοντα και καίρια με τόσο έντεχνο, ευφυή και κυρίως ανθρώπινο τρόπο που όχι απλώς σε αποστομώνουν, αλλά σε ωθούν να γίνεις κάτι σαν «ντελάλης» τους, σε κάνουν να νιώσεις υποχρεωμένος να τις διαφημίσεις με όποιον τρόπο μπορείς. Και αυτό είναι υπέροχο.

Στο «Δίχτυ» ο Κιμ Κι Ντουκ θέλησε να μιλήσει για τον διχασμό ανάμεσα στη Βόρεια και στη Νότια Κορέα, ζήτημα εξαιρετικά ευαίσθητων ισορροπιών, καθότι πρόκειται για την ίδια την πατρίδα του και το χάος στο οποίο βρίσκεται η βόρεια πλευρά της, εφόσον όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει πρόεδρος Κιμ Γιονγκ Ουν.

Για σκεφτείτε όμως πόσο αδύναμη θα ήταν μια «στρατευμένη» ταινία που απλώς θα «καταδίκαζε» το πολιτικό σύστημα της Βόρειας Κορέας! Ενώ εδώ, με το εξαιρετικά έξυπνο σενάριο που έγραψε ο ίδιος, ο Κιμ Κι Ντουκ πηγαίνει το θέμα πολλά βήματα παραπέρα μιλώντας για την απόλυτη καταστροφή ενός «αθώου παρισταμένου» άπαξ και πιαστεί στα δίχτυα μιας πολιτικής παράνοιας που πολύ απλά δεν του επιτρέπεται να διαχειριστεί με τη λογική που ο ίδιος θέλει (και όλοι μας στη θέση του θα θέλαμε).

Ολα λοιπόν θα ξεκινήσουν από μια κακιά στιγμή, όταν η προπέλα της βαρκούλας ενός φτωχού βορειοκορεάτη ψαρά που δουλεύει στα σύνορα (Ριου Σενγκ Μπουν) πιάνεται στα δίχτυα με τα οποία ψαρεύει. Το σκάφος παρασύρεται στη νότια πλευρά και οι φύλακες της βόρειας με τους οποίους συναναστρέφεται σε καθημερινή βάση παραλίγο και θα τον σκότωναν. Δεν το κάνουν, αλλά ένας Γολγοθάς μόλις έχει αρχίσει.

Ομως ο πανέξυπνος Κιμ Κι Ντουκ δεν βάζει τον ήρωα του αντιμέτωπο μόνο με την παράνοια του πολιτικού συστήματος μέσα στο οποίο ζει (και υπερασπίζεται) καθημερινά. Γιατί βέβαια υπάρχει και η παράνοια της ελευθερίας που υποτίθεται ότι του προσφέρεται στην αντίπαλη πλευρά· μια ελευθερία που κατακρημνίζεται σαν πύργος στην άμμο. Γιατί, όπως ακούμε κάποια στιγμή στην ταινία, «ελευθερία δεν σημαίνει ευτυχία».

Σαν φθαρμένο μπαλάκι του τένις που όμως εξακολουθεί να αντέχει τα χτυπήματα σκληρών αντιπάλων, ο ψαράς που δεν ενδιαφέρεται για τίποτε εκτός από τη γυναίκα και το μικρό κορίτσι του, θα μαρτυρήσει τόσο στους μεν όσο και στους δε. Χωρίς να ξέρει τον λόγο, χωρίς κανείς να ενδιαφέρεται πραγματικά να τον ακούσει, με την εξαίρεση ενός νεαρού πράκτορα των Νοτίων που, από ένστικτο κυρίως, αντιλαμβάνεται ότι ο ψαράς ούτε κατάσκοπος είναι, ούτε να κοροϊδέψει κανέναν θέλει, ούτε άλλο δόλο έχει στο μυαλό του.

Τίποτε δεν παρουσιάζεται βεβιασμένα, καμία σκηνή δεν δείχνει περιττή και κάθε τι έχει βαρόμετρο τον άνθρωπο σε αυτό το θλιμμένο κινηματογραφικό ποίημα που «κουμπώνει» άψογα στο πολιτικό πλαίσιο που θέλει να σχολιάσει και είναι το δεύτερο αριστούργημα του νοτιοκορεάτη σκηνοθέτη μετά το «Ανοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας και πάλι… άνοιξη».Μην το χάσετε.Τίποτε άλλο. Βαθμολογία: 5

Οπωσδήποτε βρίσκεις πρωτοτυπία στο θέμα του «Μαθητευόμενου» («Apprentice», Σιγκαπούρη /  Γερμανία / Κατάρ / Χονγκ Κονγκ / Γαλλία, 2016) του Μπου Γιουφένγκ, ταινίας προερχόμενης από τη Σιγκαπούρη και που ως παραγωγή δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από μια καλή αμερικανική ταινία του ανεξάρτητου κινηματογράφου. Η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν νέο (Φιρντάους Ράχμαν) και έναν βετεράνο δεσμοφύλακα (Γουάν Χανάφι Σου), υπεύθυνο για τις εκτελέσεις θανατοποινιτών σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, κρύβει ένα φοβερό μυστικό από την πλευρά του νέου. Το μυστικό (που ο θεατής μαθαίνει σχετικά σύντομα) είναι αρκετό για να τον διατηρήσει σε αναμμένα κάρβουνα μέχρι το απρόβλεπτο τέλος του δράματος και ενώ έχει δημιουργηθεί μια αξιοπερίεργη και σε σημεία συγκινητική σχέση πατέρα – γιου. Επίσης, παρακολουθείς με μεγάλο ενδιαφέρον το πώς ο Μπου Γιουφένγκ «ντύνει» την ταινία σε ό,τι αφορά τον τρόπο λειτουργίας της φυλακής, τις σχέσεις ανάμεσα στους δεσμοφύλακες και τους θανατοποινίτες αλλά και το τελετουργικό μιας μακάβριας διαδικασίας, όπως το κρέμασμα. Βαθμολογία: 3

Γυρισμένο εξ ολοκλήρου μέσα σε ένα σπίτι, το οποίο κατά μια έννοια είναι και ο πραγματικός πρωταγωνιστής της ταινίας, το δραματικό φιλμ «Οταν τελειώσει ο έρωτας» («L’ economie de couple», Γαλλία, 2016) είναι μια επίμονη μελέτη του Γιοακίμ Λαφός πάνω στις συνέπειες που ενδεχομένως μπορεί να έχει το τέλος ενός γάμου σε ένα ζευγάρι σήμερα. Εν προκειμένω, ο άντρας (Σεντρίκ Καν), που προέρχεται από χαμηλότερη κοινωνική τάξη σε σχέση με τη γυναίκα (Μπερενίς Μπεζό), είναι αναγκασμένος να ζει στον ίδιο χώρο με τη γυναίκα και τις δύο κόρες τους, καθότι οικονομικοί λόγοι δεν του επιτρέπουν να φύγει, έτσι όπως εκείνη απαιτεί. Από την πλευρά του άντρα όμως υπάρχουν επίσης απαιτήσεις, καθώς εκείνος ήταν που διέθεσε χρήματα για την ανακαίνιση του σπιτιού, χρήματα τα οποία τώρα θέλει πίσω. Το αποτέλεσμα είναι ένα κομφούζιο απανωτών διαπληκτισμών που δεν οδηγούν πουθενά και αφήνουν πίσω τους μια βαθιά αίσθηση πίκρας και απογοήτευσης για μια ζωή που πήγε στράφι. Βαθμολογία: 2 ½

Το φλέγον ζήτημα της δωρεάς οργάνων κινεί την ιστορία της ταινίας «Δύο καρδιές» («Repare les vivants», Γαλλία, 2016) της Κατέλ Κιγεβερέ, η βάση του οποίου είναι το μυθιστόρημα της Μαϊλίς ντε Κερανγκάλ. Μοιρασμένη σε τρία ουσιαστικά μέρη, η ταινία, με την αναγκαία σοβαρότητα και ειλικρίνεια που ζητά το θέμα της, κοιτάζει την πλευρά των γονέων (Εμανουέλ Σενιέ, Κουλ Σεν) του νεαρού από τον οποίο θα γίνει η δωρεά της καρδιάς της 50χρονης γυναίκας (Αν Ντορβάλ) που θα λάβει το όργανο, και των γιατρών που αναλαμβάνουν τη διαδικασία. Η ταινία είναι γεμάτη από σπαρακτικές σκηνές, ικανές να συγκλονίσουν ακόμη και την πιο πέτρινη καρδιά· όταν για παράδειγμα η ηρωίδα της Σενιέ, ενώ δέχεται να γίνει η δωρεά, ζητά να μην κατακρεουργηθεί το σώμα, να μην πειραχθούν τα μάτια του γιου της. Η Κιγεβερέ ενδιαφέρεται να «περάσει» στην οθόνη όλη την ανατριχιαστική διαδικασία του χειρουργείου, ίσως επειδή ο ύμνος για τη ζωή που θέλει να δώσει εδώ χρειάζεται αμεσότητα και  παραστατικότητα.  Βαθμολογία: 3

Μια αγωνιώδης περιπλάνηση στην ύπαιθρο της σύγχρονης Αμερικής αποπειράται ο Νέιθαν Μορλάντο με την ταινία «Αγρια όνειρα» («Mean dreams», ΗΠΑ, 2016) όπου κεντρικοί ήρωες είναι δύο ερωτευμένοι έφηβοι, ο Τζόνας (Τζος Ουίγκινς) και η Κέιτι (Σοφί Νελίς), οι οποίοι έχουν στα χέρια τους τα «βρώμικα» χρήματα που έκλεψαν από έναν διεφθαρμένο αστυνομικό που τυγχάνει να είναι πατέρας της κοπέλας. Στο πρόσωπο του τελευταίου, ενός επικίνδυνου ψυχοπαθούς που υποδύεται ο Μπιλ Πάξτον σε έναν από τους τελευταίους ρόλους της ζωής του (πέθανε πέρσι σε ηλικία 61 ετών), βρίσκεις τον πιο ενδιαφέροντα ήρωα της ιστορίας σε αυτή τη σκληρή περιπέτεια που συγχρόνως έχει μια ρομαντική πτυχή νοσταλγίας φέρνοντας ενίοτε στο μυαλό το αριστούργημα του Τέρενς Μάλικ «Badlands», από το οποίο έχει σίγουρα επηρεαστεί. Βαθμολογία: 3

Είδα δύο φορές την ταινία «Ενας δράκος έρχεται» («A dragon arrives», Ιράν, 2016) του Μάνι Χαγκίγκι και τις δύο δεν κατάλαβα τίποτε, πέρα από το ότι ο Χαγκίγκι είναι ευφάνταστος στο στήσιμο κάδρων. Ενα καράβι στη μέση της ερήμου, κοστουμαρισμένοι, στυλάτοι πράκτορες κάτω από τον δυνατό ήλιο, πορτοκαλί καμπριολέ αυτοκίνητα κ.λπ. Δηλαδή η ταινία έχει πολύ ωραία πλάνα, αλλά δεν σου επιτρέπει να τα ευχαριστηθείς όσο θα ήθελες, αφού σεναριακά όλα βρίσκονται στον αέρα και βέβαια ο Χαγκίγκι δεν είναι Ντέιβιντ Λιντς, μήτε ο «Δράκος» του η «Οδός Μαλχόλαντ» σε ασιατική έρημο. Κάποια έρευνα γίνεται, πάνω σε μια άλλη έρευνα που είχε γίνει το 1964 σε μια έρημο. Ανακρίσεις, συνεντεύξεις, διαφορετικοί δραματουργικοί χρόνοι, τη μια νιώθεις ότι βλέπεις ντοκιμαντέρ, την άλλη ταινία του Ταραντίνο. Μια νουάρ, μια σπαγγέτι γουέστερν, μια ταινία φαντασίας (αν και δράκο δεν θυμάμαι να είδα). Ενας πολύ γοητευτικός στην όψη αχταρμάς με άφησε στην ίδια περίπου αμηχανία που με είχε αφήσει το «2046» του Γουόνγκ Καρ Βάι. Βαθμολογία: 2

«Αγγελοι» («Fallen», ΗΠΑ, 2016) του Σκοτ Χικς. Εκπτωτοι άγγελοι σε αναμορφωτήριο πλάθουν τον κόσμο αυτής της εφηβικής περιπέτειας που στηρίζεται σε μια σειρά μπεστ σέλερ μυθιστορημάτων της Λουσίντα Πράις (Παίζουν: Ερμιόνη Κόρφιλντ, Αντισον Ρτίμλιν κ.ά.).

«Φύλακες του γαλαξία 2» («Guardians of the Galaxy 2», ΗΠΑ, 2017) του Τζέιμς Γκαν. Μια νέα περιπέτεια της ομάδας των περιθωριακών «καβαλάρηδων» του Διαστήματος στον 31^ο αιώνα, η οποία ομάδα γεννήθηκε το 1969 από τους Αρνολντ Ντρέικ και Τζιν Κόλαν ως μια ομάδα ηρώων του 31ου αιώνα (παίζουν: Κρις Πρατ, Ζόε Ζαλντάνα κ.ά. Φωνές: Κρις Κούπερ, Σιλβέστερ Σταλόνε κ.ά.)

Προβάλλεται σε παραπάνω από 160 αίθουσες Πανελλαδικά, μεταγλωττισμένη ή στην πρωτότυπη εκδοχή της, δισδιάστατη ή τρισδιάστατη.

«Στην κορυφή του κόσμου» (Tout en haut du monde, Γαλλία, 2015) του Ρεμί Σαγέ. Πολυβραβευμένα κινούμενα σχέδια για όλες τις ηλικίες (όχι απλώς παιδικά), στα οποία μια ρωσίδα αριστοκράτισσα θα ζήσει τη μεγάλη περιπέτεια αναζητώντας το πλοίο του εξερευνητή παππού της (φωνές: Σοφία Παναηλίδου, Λίλα Μουτσοπούλου κ.ά.)