Αποσπάσματα από 75 λογοκριμένες από την δικτατορία των συνταγματαρχών ελληνικές και ξένες ταινίες που ωστόσο, στην πλειονότητά τους, προβλήθηκαν την εποχή εκείνη στον ιστορικό κινηματογράφο τέχνης ΑΛΚΥΟΝΙΣ, περιλαμβάνονται στο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ του Βασίλη Δούβλη «Στοργή στο λαό»
Να γελάσεις ή να κλάψεις, βέβαια, είναι ένα ερώτημα, αφού με το πέρασμα του χρόνου ακόμη και οι πιο σκληρές ιστορίες λογοκρισίας κινηματογραφικών ταινιών σε όλον τον κόσμο μοιάζουν σήμερα με vintage καμώματα μιας άλλης εποχής, όπου ο κινηματογράφος και οι τέχνες γενικότερα θεωρούνταν απειλή για δικτατορικά και όχι μόνο καθεστώτα με πλήθος ταινιών να πετσοκόβονται ή να απαγορεύονται τελείως αποκτώντας με αυτόν τον τρόπο το δικό τους μύθο στην ιστορία.
Σκηνή από το λογοκριμένο «Κιέριον» του Δήμου Θέου (1967)
Η εποχή, ωστόσο, της δικτατορίας ήταν σκληρή, όχι μόνο για την Κατρίν Ντενέβ που περπατούσε αγέρωχη σε μια από τις πιο διάσημες σκηνές του «Ωραία της Ημέρας» του Λουίς Μπουνιουέλ με ένα διάφανο μαύρο πέπλο που άφηνε να φανεί το γυμνό της κορμί οδηγώντας την ταινία σε καθολική απαγόρευση, αλλά κυρίως για τους Ελληνες σκηνοθέτες που προσπαθούσαν να κάνουν πολιτικό σινεμά και ήρθαν αντιμέτωποι με ένα σύστημα που θεωρούσε διασκέδαση και ψυχαγωγία τα καλλιστεία, τους διαγωνισμούς body building και «άρτον και θεάματα» που να μην προκαλούν σκέψη, πολιτική διαφωνία και κυρίως να μην φέρουν μέσα τους οτιδήποτε αριστερό – ακόμη κι αν αυτό είναι η αναφορά του Φίφη / Σταύρου Παράβα στο όνομα της Μελίνας Μερκούρη.
Σκηνή από τη «Στεφανία» του Γιάννη Δαλιανίδη πού «απευθύνεται στα κατώτερα ένστικτα του κοινού, ενώ συκοφαντεί τας Ελλάδας.»
Ο Βασίλης Δούβλης ανοίγει με το «Στοργή στο Λαό» το φάκελο «κινηματογραφική λογοκρισία στη δικτατορία» και συγκεντρώνει – ευτυχώς πριν καταστραφεί – όλο το αρχείο των αποφάσεων της δικτατορίας και όλες τις κομμένες σκηνές ή αποσπάσματα από τις ταινίες που απαγορεύτηκαν καθολοκληρία σε ένα ενημερωτικό κατά βάση ντοκιμαντέρ που ντύνεται από τη μία με μια αρχειακή συνέντευξη του Πατακού και από την άλλη με μαρτυρίες Ελλήνων σκηνοθετών-από τον Γιώργο Σταμπουλόπουλο μέχρι τον Παντελή Βούλγαρη και από τον Νίκο Κούνδουρο μέχρι τον Θόδωρο Αγγελόπουλο
Δείτε εδώ τον «Κλέφτη» του Παντελή Βούλγαρη, τη μικρού μήκους ταινία που λογοκρίθηκε επειδή έδειχνε «πολλή δυστυχία».
https://youtu.be/3wQ4fVtwmpU
https://youtu.be/IEXi8EClKtI
Τα αρχειακά υλικά από τις ταινίες παρουσιάζονται αυτούσια – χωρίς τεχνική επεξεργασία, μεταφέροντας το vintage της εποχής, ενώ παρόλη τη μεγάλη διάρκειά του και την τηλεοπτική λογική του, το ντοκιμαντέρ του Δούβλη καταφέρνει να είναι μια αστείρευτή πηγή πληροφορίας για τις εξωφρενικές αιτίες της απαγόρευσης ταινιών (από την ομοφυλοφιλία μέχρι το σπάσιμο πιάτων και από την απεικόνιση της φτώχειας μέχρι το «Jesus Christ Superstar»), αλλά και των τρόπων που έβρισκαν οι Ελληνες δημιουργοί για να παρακάμπτουν την λογοκρισία, να ξεγελούν τις αρχές και να γυρίζουν τελικά τις ταινίες που θέλουν, διακινώντας τις ελεύθερα στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Για την δημιουργία του ντοκιμαντέρ χρειάστηκε έρευνα πολλών χρόνων σε υλικό που βρέθηκε σκονισμένο στα αρχεία του κράτους, του Υπουργείου Εξωτερικών, αλλά και στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Λέει ο σκηνοθέτης: «Ξεκινήσαμε μία μεγάλη περιπέτεια, καθώς μπλεχτήκαμε σε μία αχανή αναζήτηση ανάμεσα σε μουχλιασμένα έγγραφα, ενώ ταυτόχρονα βρίσκαμε συνεχώς κουτιά με καινούργιο υλικό. Σε πολλές περιπτώσεις δεν ήθελα να σβήσω τα σημάδια της βάναυσης επέμβασης πάνω στα φιλμ και γι’ αυτό τα κράτησα όπως ήταν.»
Οι λογοκριμένες ταινίες με τον χρόνο που αφαιρέθηκε
1.Ευδοκία, του Αλέξη Δαμιανού, 2΄ : 16΄΄
2.Πρόσωπο με πρόσωπο, του Ροβήρου Μανθούλη, 50΄΄
3.Το μπλόκο, του Άδωνι Κύρου, 23΄΄
4.Κιέριον, του Δήμου Θέου, 1΄
5.Hiroshima, monamour, του AlainResnais, 10΄΄
6.Η κόρη μου η σοσιαλίστρια, του Αλέκου Σακελλάριου, 1΄
7.Ανοιχτή επιστολή, του Γιώργου Σταμπουλόπουλου, 2΄
8.Half a sixpence, του George Sidney, 5΄΄
9.The girl on a motorcycle, του Jack Cardiff, 11΄΄
10.Here we go round the Mulberry Bush, του Clive Donner, 25΄΄
11.Le gendarme de Saint Tropez, του Jean Girault, 17΄΄
12.Belle de jour, του Luis Bunuel, 15΄΄
13.Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης, του Αλέκου Σακελλάριου, 30΄΄
14. Η κυρά μας η μαμή, του Αλέκου Σακελλάριου, 30΄
15.Ο δράκος, του Νίκου Κούνδουρου, 35΄΄
16. Οι παράνομοι, του Νίκου Κούνδουρου, 31΄
17.Το κανόνι και τ’ αηδόνι, των Γιώργου και Ιάκωβου Καμπανέλλη, 1΄: 07΄΄
18.Ηλέκτρα, του Μιχάλη Κακογιάννη, 23΄΄
19.Μπετόβεν και μπουζούκι, του Ορέστη Λάσκου, 4΄΄
20.Φίφης, ο αχτύπητος, του Κώστα Λυχναρά, 7΄΄
21.Ο Παπατρέχας, του Ερρίκου Θαλασσινού, 18΄΄
22.Ελπίδες που ναυάγησαν, του Κώστα Δούκα, 30΄΄
23.Πήρε ο άνεμος τα όνειρά μου, του Οδυσσέα Κωστελέτου,58΄΄
24.750.000, του Αλέξη Γρίβα, 23΄΄
25.The Greeks, του Walter Lassally, 1΄: 09΄΄
26.Οι βοσκοί της συμφοράς, του Νίκου Παπατάκη, 1΄: 06΄΄
27.Ο κλέφτης, του Παντελή Βούλγαρη, 34΄΄
28.Cen’ estqu’ undebut, του Παντελή Βούλγαρη, 1΄: 18΄΄
29.Γαλλικά και Αγγλικά Επίκαιρα, 1΄: 06΄΄
30.Aboutdesouffle, του JeanLucGodard, 10΄΄
31.Pierro le fou, του Jean Luc Godard, 18΄΄
32.Les idoles, του Marc’ O, του 15΄΄
33.The Battle of Algiers, του Gillo Pontecorvo, 37΄΄
34.Los Olvidados, του Luis Bunuel, 44΄΄
35.Hour of the wolf, του Ingmar Bergman, 2΄:33΄΄
36.Στεφανία, του Γιάννη Δαλιανίδη, 1΄
37.Η κόρη του ήλιου, του Ντίνου Δημόπουλου, 3΄΄
38.Αυτοί που μίλησαν με το θάνατο, του Γιάννη Δαλιανίδη, 4΄΄
39.Roma, citta aperta, του Roberto Rossellini, 40΄΄
40.Ζ, του Κώστα Γαβρά, 57΄΄
41.Κορίτσια στον ήλιο, του Βασίλης Γεωργιάδη, 50΄΄
42.Σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη 45΄΄
43.Γυμνοί στο δρόμο, του Γιάννη Δαλιανίδη, 30΄΄
44. Δάφνις και Χλόη, του Ορέστη Λάσκου, 13΄΄
45.Ντάμα σπαθί, του Γιώργου Σκαλενάκη, 5΄΄
46. Βλέπε Λουκιανός, του Γιώργου Εμιρζά, 14΄΄
47. Το κορίτσι του Λούνα Παρκ, του Κώστα Καραγιάννη, 14΄΄
48.Η ζούγκλα των πόλεων, του Σταύρου Τσιώλη, 1΄: 27΄΄
49. Battleship Potemkin, του Sergei Aisenstein, 14΄΄
50.Ordinary Fascism, του Mikhail Romm, 26΄΄
51.Αμερικανικά επίκαιρα, 40΄΄
52.Cheyenne Autumn, του John Ford, 33΄΄
53. Soldier Blue, του Ralph Nelson, 29΄΄
54.Γαλλικά και Αγγλικά Επίκαιρα, 33΄΄
55. Woodstock, του Michael Wadleigh, 2΄: 08΄΄
56. If, του Lindsay Anderson, 41΄΄
57.The Strawberry Statement, του Stuart Hagmann , 43΄΄
58. Αναπαράσταση, του Θόδωρου Αγγελόπουλου, 1΄: 43΄΄
59. Il comformista, του Bernardo Bertolucci, 39΄΄
60. Zabriskie Point, του Michelangelo Antonioni, 39΄΄
61.Ohrfeigen, του RolfThiele, 22΄΄
62.Μέρες του ’36, του Θόδωρου Αγγελόπουλου,58 ΄΄
63.A Clockwork Orange, του Stanley Kubrick, 25΄΄
64.Teorema, του Pier Paolo Pasolini, 16΄΄
65.Τόπος Κρανίου, του Κώστα Αριστόπουλου, 1΄: 15΄΄
66.Jesus Christ Superstar, του Norman Jewison, 28΄΄
67. Ερωτομανείς (τρέιλερ) , του Όμηρου Ευστρατιάδη, 10΄΄
68. Τσόντες, 42΄΄
69.Τα χρώματα της ίριδος, του Νίκου Παναγιωτόπουλου, 29΄΄
70.Μαύρο-Άσπρο, των Θανάση Ρεντζή και Νίκου Ζερβού, 1΄: 34΄΄
71.Μέγαρα, των Σάκη Μανιάτη και Γιώργου Τσεμπερόπουλου, 1΄: 17΄΄
72.Θίασος, του Θόδωρου Αγγελόπουλου, 2΄
73.Αποσπάσματα από άγνωστο αμερικανικό, κατά πάσα πιθανότητα τηλεοπτικό, ντοκιμαντέρ με θέμα τον Παττακό , 3΄
74. Sacco and Vanzetti, by Giuliano Montaldo, 17΄΄
75.Γραφείο συνοικεσίων, του Φρίξου Ηλιάδη
πηγή:http://flix.gr-www.tovima.gr
