Ο Αστικός Κώδικας με τα άρθρα 78 έως 107 ρυθμίζει ζητήματα περί Σωματείων.Ιδιαίτερα στο άρθρο 80, αναφέρεται στο «Καταστατικό του Σωματείου» ως εξής :
«Το καταστατικόν δέον επί ποινή ακυρότητος να καθορίζει:
1) τον σκοπόν, την επωνυμίαν και την έδραν του σωματείου .
2) τους όρους της εισόδου, αποχωρήσεως και αποβολής των μελών, ως και τα δικαιώματα και τας υποχρεώσεις αυτών .
3) τους πόρους του σωματείου.
4) τον τρόπον της δικαστικής και εξωδίκου αντιπροσωπεύσεως του σωματείου .
5) τα όργανα της διοικήσεως του σωματείου ως και τους όρους του καταρτισμού και της λειτουργίας αυτής και της παύσεως των οργάνων αυτής .
6) τους όρους, υφ’ ους συγκαλείται, συνεδριάζει και αποφασίζει η συνέλευσις των μελών .
7) τους όρους της τροποποιήσεως του καταστατικού.
8) τους όρους της διαλύσεως του σωματείου»
Πολλές φορές τα εν λόγω σωματεία διοργανώνουν ευκαιριακού χαρακτήρα εκδηλώσεις, bazaar βιβλίων ή χειροτεχνημάτων , καλλιτεχνική εκδήλωση κ.α. προς οικονομική τους ενίσχυση.
Φ.Π.Α. Ν.2859/2000
Σχετικές διατάξεις
– Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 22, απαλλαγές στο εσωτερικό της χώρας Ν.2859/2000 του Κώδικα Φ.Π.Α,της περίπτωσης. ιη’ της παραγρ. 1 του, ορίζει ότι:
«ιη) η παροχή υπηρεσιών και η παράδοση αγαθών από τα πρόσωπα που αναφέρονται στις περιπτώσεις δ’, θ’, ιβ’, ιδ’, ιε’ και ιστ’ της παραγράφου αυτής, με την ευκαιρία εκδηλώσεων που οργανώνονται από αυτά για την οικονομική τους ενίσχυση,» και με
– την περίπτωση ιστ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 22., ορίζει ότι:
«ιστ) η παροχή υπηρεσιών πολιτιστικής ή μορφωτικής φύσης και η στενά συνδεόμενη με αυτές παράδοση αγαθών, από νομικά πρόσωπα ή άλλους οργανισμούς ή ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τα οποία λειτουργούν νόμιμα και έχουν σκοπούς πολιτιστικούς ή μορφωτικούς, εφόσον δεν οδηγούν σε στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού.
Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται ιδίως οι παρεχόμενες σε επισκέπτες μουσείων, μνημείων, αρχαιολογικών ή άλλων παρόμοιων χώρων, καθώς και η οργάνωση καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, εκθέσεων και διαλέξεων».
Από τη διάταξη του άρθρου 22.1.ιη’ που αναφέρθηκε παραπάνω του Κώδικα ΦΠΑ, και από την ΑΥΟ Π.6786/640/07.10.1986, προκύπτει ότι:
α. Η εν λόγω απαλλαγή των ευκαιριακών εκδηλώσεων δεν αφορά μόνο σε πρόσωπα με αποκλειστικά απαλλασσόμενη δραστηριότητα. Η παράλληλη άσκηση φορολογητέας δραστηριότητας δεν αποκλείει ένα πρόσωπο από την απαλλαγή της περίπτωσης ιη’, υπό τον όρο όμως ότι η αιτούμενη απαλλαγή δεν αφορά στη συγκεκριμένη δραστηριότητα για την οποία το πρόσωπο αυτό έχει υπαχθεί στο ΦΠΑ.
β. Για την εφαρμογή της απαλλαγής απαιτείται αίτηση στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. και έγκριση αυτού, μετά από έλεγχο ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου.
γ. Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. δεν έχει εκ του νόμου δέσμια αρμοδιότητα να χορηγήσει την απαλλαγή για την εκδήλωση. Αντιθέτως, έχει σε κάθε περίπτωση τη διακριτική ευχέρεια να μην χορηγήσει την απαλλαγή εφόσον κρίνει ότι προκύπτει καταστρατήγηση των διατάξεων του Κώδικα Φ.Π.Α., ιδίως από τα πραγματικά περιστατικά (π.χ. υψηλή ποσότητα/αξία παραδιδόμενων αγαθών και παρεχόμενων υπηρεσιών κατά τρόπο που υπερβαίνει το σκοπό οικονομικής ενίσχυσης ενός μη-κερδοσκοπικού πολιτιστικού συλλόγου τοπικής εμβέλειας).
(Αριθμό πρωτ. ΔΕΕΦ Α 1139606 ΕΞ 2015/27.10.2015)
ΠΟΛ.1071/8.3.1995/ ΕΔΥΟ 1030141/1349/393
«2. Επίσης για την εφαρμογή της περίπτωσης ιθ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 18 διευκρινίζεται ότι, απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α. τα έσοδα από ευκαιριακού χαρακτήρα εκδηλώσεις, που οργανώνουν τα πρόσωπα των περιπτώσεων δ’, ι’, ιγ’, ιε’, ιστ’ και ιζ’ της παραγράφου αυτής για την οικονομική τους ενίσχυση, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές δεν ξεπερνούν τις (2) δύο κατ’ ανώτατο όριο ανά έτος. Κατά τα λοιπά, ισχύουν οι οδηγίες που δόθηκαν με την Π.6786/640/7.10.1986 Α.Υ.Ο. για τη χορήγηση της ανωτέρω απαλλαγής μόνο από τον αρμόδιο προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. της έδρας του αιτουμένου την απαλλαγή προσώπου».
Από τις ανωτέρω διατάξεις διαπιστώνουμε τα εξής:
- Απαλλάσσεται από το φόρο η παροχή υπηρεσιών πολιτιστικής ή μορφωτικής φύσης και η στενά συνδεόμενη με αυτές παράδοση αγαθών από νομικά πρόσωπα ή άλλους οργανισμούς ή ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τα οποία λειτουργούν νόμιμα και έχουν σκοπούς πολιτιστικούς ή μορφωτικούς. Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και η οργάνωση καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Γενικά τα έσοδα των αθλητικών σωματείων, ,ΔΕΝ υπόκεινται στον ΦΠΑ , με την παραδοχή ότι δεν είναι αποτέλεσμα πράξεων που προέρχονται από εμπορική δραστηριότητα ή παροχή υπηρεσιών, και οι πράξεις που διενεργούν εντάσσονται στους σκοπούς τους όπως αυτοί αναφέρονται στο Καταστατικό τους .
- Ένα Σωματείο μπορεί για κάποιες δραστηριότητές του να απαλλάσσεται από το ΦΠΑ, εφόσον πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την απαλλαγή αυτή (μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας, μη στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού κλπ) ενώ για κάποιες άλλες να υπάγεται στο φόρο αυτό (π.χ. παράδοση CDs το περιεχόμενο των οποίων ανταγωνίζεται τους καλλιτέχνες, τις δισκογραφικές εταιρείες κλπ).
- Η υπαγωγή στο ΦΠΑ ορισμένων δραστηριοτήτων του δεν αναιρεί από μόνη της τον εν γένει μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα του νομικού προσώπου και άρα δεν οδηγεί αναγκαστικά στη μη απαλλαγή και των λοιπών πράξεων αυτού από το φόρο.
- Ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας ενός νομικού προσώπου καθορίζεται καταρχήν από τη νομότυπη αναγνώρισή του ως τέτοιου και την καταχώριση αυτού στο βιβλίο σωματείων του οικείου Πρωτοδικείου. Ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας ενός νομικού προσώπου υφίσταται, όσο από τα πραγματικά περιστατικά δεν προκύπτει οποιουδήποτε είδους διανομή κερδών προς τα μέλη του.
(Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης C-174/00 (σκέψεις 27-28) όσο και το Άρθρο 106 του Αστικού Κώδικα)
- Με βάση την ΕΔΥΟ 1030141/1349/393/ΠΟΛ.1071/8.3.1995 τα Ν.Π. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα-Σωματεία απαλλάσσονται από το ΦΠA για έσοδα που πραγματοποιούν από ευκαιριακού χαρακτήρα εκδηλώσεις, όταν τις οργανώνουν για την οικονομική τους ενίσχυση, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές δεν ξεπερνούν τις δύο (2) το έτος.
- Εάν τα έσοδα από ευκαιριακού χαρακτήρα εκδηλώσεις ξεπεράσουν το όριο που θέτει η ΠΟΛ.1071/8.3.1995 δηλαδή ξεπερνούν τις δύο (2) το έτος ,τότε τα έσοδα δεν απαλλάσσονται από το ΦΠA και έχουν όλες τις υποχρεώσεις (επιβολή ΦΠΑ, υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ, απόδοση φόρου κλπ) και τα δικαιώματα (έκπτωση φόρου εισροών) που απορρέουν από τις διατάξεις του Κώδικα Φ.Π.Α. για τους υποκειμένους στο φόρο.
Παράδειγμα Ι
Πολιτιστικός Σύλλογος (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα) με σκοπούς μη μορφωτικούς και πολιτιστικούς, επιδιώκει αφενός τη διατήρηση και προβολή των τοπικών ηθών και εθίμων και αφετέρου την προαγωγή και διάδοση της παραδοσιακής μουσικής. Στα πλαίσια αυτά πραγματοποιεί θεατρική παράσταση ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου για τη διάδοση της εθνικής κληρονομιάς κατά τη διάρκεια της οποίας πραγματοποιεί και πωλήσεις βιβλίων και cd. Τα έσοδα τόσο από την οργάνωση της θεατρικής παράστασης όσο και από τις πωλήσεις των βιβλίων και cd απαλλάσσονται από το ΦΠΑ με βάση την περίπτωση ιστ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 22 Ν.2859/2000.
Παράδειγμα ΙΙ
Ιππικός όμιλος μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εκδίδει βιβλίο με θέμα τους τα είδη των ιπποειδών, το οποίο διαθέτει έναντι συμβολικού ποσού. Τα έσοδα από τη διάθεση του βιβλίου, παρόλο που συνιστά παράδοση αγαθού μορφωτικού χαρακτήρα, δεν απαλλάσσεται από το ΦΠΑ, με βάση την περίπτωση ιστ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 22 Ν.2859/2000,γιατί ο σκοπός του ομίλου αυτού δεν είναι ούτε μορφωτικός ούτε πολιτιστικός.
Παράδειγμα ΙΙΙ
Αθλητικό σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, πραγματοποιεί καλλιτεχνική εκδήλωση σε μισθωμένη αίθουσα με τη σύναψη συμφωνητικού, για την οικονομική ενίσχυση του. Το αθλητικό αυτό σωματείο απαλλάσσεται με βάση την περίπτωση ιη΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22, σε συνδυασμό με τη διάταξη της περίπτωσης ιέ του ίδιου άρθρου, που αναφέρεται στην απαλλαγή των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, εκθέσεων, συνεδρίων κ.λ.π, που έχουν ευκαιριακό χαρακτήρα και πραγματοποιούνται αποκλειστικά για την οικονομική ενίσχυση των προσώπων που περιοριστικά αναφέρονται στην περίπτωση αυτή.*
Παράδειγμα IV
Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα),πραγματοποιεί μουσική εκδήλωση σε κέντρο διασκεδάσεις με τη σύναψη συμφωνητικού για την οικονομική ενίσχυση του. Το σωματείο απαλλάσσεται με βάση την περίπτωση ιη΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22, σε συνδυασμό με τη διάταξη της περίπτωσης ιέ του ίδιου άρθρου, που αναφέρεται στην απαλλαγή των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, εκθέσεων, συνεδρίων κ.λ.π, που έχουν ευκαιριακό χαρακτήρα και πραγματοποιούνται αποκλειστικά για την οικονομική ενίσχυση των προσώπων που περιοριστικά αναφέρονται στην περίπτωση αυτή.*
* Τα συμφωνητικά που καταρτίζονται μεταξύ επιτηδευματιών ή τρίτων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 16 του άρθρου 8 του Ν.1882/90, υποβάλλονται με τριμηνιαίες καταστάσεις κατά τα οριζόμενα στην απόφαση 1065606/7222/18-7-2000. Όπως έχει γνωστοποιηθεί με την εγκ. 1009015/17-2-2015, τα συμφωνητικά αυτά υποβάλλονται πλέον μέσω της εφαρμογής taxisnet.
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από άρθρο του κ. Αντωνίου Νασόπουλου, με τίτλο «Το Ζήτημα των Ευκαιριακών εκδηλώσεων Σωματείων» που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Οκτωβρίου 2017 του περιοδικού Epsilon7.
Πηγή: https://www.e-forologia.gr/
