Αλλάζει το τοπίο στους ελέγχους προσαύξησης περιουσίας με τη νέα εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών, ΠΟΛ 1175/2017.
Εφόσον είναι εμφανής η πηγή προέλευσης χρηματικού ποσού που έχει πιστωθεί σε τραπεζικό λογαριασμό του υπό έλεγχο προσώπου, δεν υφίσταται προσαύξηση περιουσίας βάσει των σχετικών άρθρων του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ακόμα και αν το ποσό αυτό δεν είχε δηλωθεί ως οφειλόταν. Προσαύξηση περιουσίας αποτελούν μόνο τα ποσά, των οποίων η πηγή ή η αιτία δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένη. Αντιθέτως, εφόσον προκύψει φορολογική υποχρέωση, τα ποσά αυτά θα καταλογιστούν βάσει των διατάξεων του είδους εισοδήματος, όπως αυτό προκύπτει στο πλαίσιο του ελέγχου (π.χ. εισόδημα από κεφάλαιο, δάνειο κλπ.).
• Σε περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας του φορολογουμένου να προσκομίσει δικαιολογητικά για κάποια πραγματοποιηθείσα επένδυση ή για κάποια κίνηση λογαριασμού σε ημεδαπή ή αλλοδαπή τράπεζα, λόγω π.χ. της παρέλευσης του χρόνου υποχρέωσης διαφύλαξης των σχετικών αρχείων, η φορολογική αρχή οφείλει να δεχθεί τους ισχυρισμούς του φορολογουμένου, εκτός αν έχει στη διάθεσή της άλλα στοιχεία που τους αντικρούουν.
• Δεν θεμελιώνεται επέκταση του φορολογικού ελέγχου σε προγενέστερα έτη, εφόσον διαπιστωθεί ότι οι υπό έλεγχο πιστώσεις προέρχονται από επένδυση ή έμβασμα ποσού, το οποίο αποκτήθηκε σε έτος που δεν έχει ενταχθεί στα φορολογικά έτη που περιλαμβάνονται στην εντολή ελέγχου. Για την ακρίβεια, η πίστωση αυτή θεωρείται δικαιολογημένη για το ελεγχόμενο διάστημα, εκτός εάν η επέκταση του φορολογικού ελέγχου κριθεί απαραίτητη για τη διακρίβωσή της.
• Επικυρώνεται η πρόσφατη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, σχετικά με την αντιμετώπιση εμβασμάτων ως «προσαύξηση περιουσίας». Συγκεκριμένα, για τον εντοπισμό της προσαύξησης περιουσίας δεν είναι κρίσιμος ο χρόνος κατά τον οποίο έγινε το έμβασμα. Το ποσό λαμβάνεται ως εισόδημα της διαχειριστικής περιόδου κατά την οποία έλαβε πράγματι χώρα η προσαύξηση της περιουσίας του δικαιούχου, όταν δηλαδή το ποσό αυτό εισήχθη στην περιουσία του δικαιούχου.
• Δεν θεωρείται «προσαύξηση περιουσίας» το υπερβάλλον τίμημα από μεταβίβαση ακινήτου που προκύπτει στο πλαίσιο ελέγχου. Εάν γίνει δήλωση από τον πωλητή με συμπληρωματικό συμβόλαιο, ανεξάρτητα από τον χρόνο σύνταξής του, ή ακόμη και αν δεν υποβληθεί το συμπληρωματικό, αλλά προκύπτει ξεκάθαρα κατά τον έλεγχο ότι τα σχετικά ποσά αποτελούν μέρος του τιμήματος που δεν δηλώθηκε κατά τη μεταβίβαση, η πηγή προέλευσης του ποσού είναι γνωστή και, επομένως, δεν προκύπτει «προσαύξηση περιουσίας» για τον πωλητή.
• Πιστώσεις σε λογαριασμό φυσικού προσώπου που ασκεί ατομική επιχείρηση δεν αντιμετωπίζονται ως «προσαύξηση περιουσίας», εφόσον αποδειχθεί ότι προέρχεται από την ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα του φυσικού προσώπου και προσδιορίζεται το είδος της παρασχεθείσας υπηρεσίας και ο λήπτης αυτής, ή το πωληθέν αγαθό και ο αγοραστής του. Στα ποσά αυτά θα επιβληθεί η αντίστοιχη φορολόγηση.
• Αντίστοιχα αντιμετωπίζονται πιστώσεις σε λογαριασμό φυσικού προσώπου με συμμετοχή σε νομικό πρόσωπο (Ο.Ε., Ε.Ε., Α.Ε., ΕΠΕ, ΙΚΕ), κοινωνία ή κοινοπραξία. Συγκεκριμένα, θεωρούνται γνωστής προέλευσης εφόσον αποδειχθεί ότι αφορούν συναλλαγές ή εισόδημα ή περιουσία του νομικού προσώπου, και αντιμετωπίζονται είτε ως δάνειο είτε ως ταμειακή διευκόλυνση, ανάλογα με τα πραγματικά περιστατικά της περίπτωσης και την κρίση του ελέγχου. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται αν προκύπτει υπεραξία για το φυσικό πρόσωπο και οι πιστώσεις αξιολογούνται σε σχέση με τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, λαμβανομένου υπόψη και του οφειλόμενου ΦΠΑ.
πηγή: Grant Thornton
Έντυπη Καθημερινή
