H παραγραφή δικαιώματος έκπτωσης και επιστροφής ΦΠΑ

Προβληματισμό και όχι άδικα όπως θα δούμε στη συνέχεια, έχει προκαλέσει σε αρκετούς συναδέλφους φοροτεχνικούς το θέμα της παραγραφής της αξίωσης των φορολογουμένων όσον αφορά την επιστροφή του ΦΠΑ αλλά και της παραγραφής της δυνατότητας άσκησης του δικαιώματος της έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών.

Μέχρι την ψήφιση του Κ.Φ.Δ. για το ζήτημα αυτό είχαν ισχύ αποκλειστικά οι διατάξεις του κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000) σύμφωνα με τις οποίες:

Α) Για την έκπτωση του πιστωτικού υπολοίπου του φόρου  προβλέπεται η δυνατότητα   να μεταφέρεται για έκπτωση σε επόμενη περίοδο ή να επιστρέφεται, με την επιφύλαξη των περί παραγραφής διατάξεων.[1]

Β) Ο χρόνος παραγραφής ορίζεται στα 3 έτη από την ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης που αφορά τη διαχειριστική περίοδο εντός της οποίας γεννήθηκε το δικαίωμα έκπτωσης ή στα 3 έτη από την ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της έκτακτης δήλωσης στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει υποχρέωση για υποβολή εκκαθαριστικής. Σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής η παραγραφή ορίζεται στα 3 έτη από την ημερομηνία που οι δηλώσεις αυτές όφειλαν να είχαν υποβληθεί εμπρόθεσμα.[2]

Γ) Η αξίωση κατά του Δημοσίου αναβιώνει για ίσο χρόνο (3 έτη), εφόσον έχει υποβληθεί αίτημα προς επιστροφή πριν το χρόνο παραγραφής της αξίωσης και συμπληρώθηκε ο χρόνος παραγραφής, χωρίς να ικανοποιηθεί ή να απορριφθεί αιτιολογημένα το αίτημα από υπαιτιότητα του Δημοσίου.[3]

Ωστόσο μετά την κατάργηση της εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ (από το έτος 2014 για τη διαχειριστική περίοδο 2013), δεν υπήρξε τροποποίηση ή προσαρμογή αλλά ούτε και κατάργηση των παραπάνω διατάξεων.

Παράλληλα από την 31/12/2013 και μετά ισχύουν οι διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 42 του ΚΦΔ[4] σύμφωνα με τις οποίες η «αξίωση για επιστροφή φόρου, ο οποίος καταβλήθηκε αχρεώστητα παραγράφεται κατά το χρόνο που παραγράφεται το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης για έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου, σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 36 του Κώδικα αναφορικά με την αντίστοιχη φορολογική υποχρέωση από την οποία πηγάζει η αξίωση προς επιστροφή».

Η παρ.1 του άρθρου 36 του ΚΦΔ όπου παραπέμπει το παραπάνω εδάφιο ορίζει ότι:

«Η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να προβεί σε έκδοση πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εντός πέντε (5) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης. Στις περιπτώσεις που για κάποια φορολογία προβλέπεται η υποβολή περισσότερων δηλώσεων, η έκδοση της πράξης του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να γίνει εντός πέντε (5) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής της τελευταίας δήλωσης».

Κατά συνέπεια μπορεί κάποιος βάσιμα να ισχυριστεί ότι στην περίπτωση του ΦΠΑ η παραγραφή της διαχειριστικής περιόδου 2014 για παράδειγμα, συμπληρώνεται στις 31/12/2020 αφού η τελευταία δήλωση ΦΠΑ του 2014 υποβάλλεται εντός του 2015.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Οι προβληματισμοί που δημιουργούνται σε σχέση με τα παραπάνω είναι οι εξής:

1. Με δεδομένο ότι και οι δύο σχετικές διατάξεις (του ΦΠΑ και του ΚΦΔ) είναι σε ισχύ, τυπικά κατισχύει η διάταξη του Ν.2859/2000 ως ειδικότερη διάταξη εκείνης του ΚΦΔ.
2. Λόγω της κατάργησης της εκκαθαριστικής δήλωσης και του κενού που δημιουργείται δεδομένου ότι υπάρχει άρρηκτη σύνδεση του χρόνου παραγραφής με το χρόνο υποβολής της δήλωσης αυτής, μπορεί βάσιμα να προβληθεί επίσης ο ισχυρισμός ότι λόγω του κενού που υπάρχει στο νόμο, θα ισχύσουν οι γενικές διατάξεις του ΚΦΔ.

Έτσι ενώ είναι ξεκάθαρο ότι σε κάθε περίπτωση αξιώσεις που γεννώνται πριν την 31/12/2013 ρυθμίζονται βάσει του Ν.2859/2000 φαίνεται να υπάρχει ζήτημα, επιδεχόμενο διαφορετικών ερμηνειών, ως προς το τι θα ισχύσει για την μετά την 31/12/2013 περίοδο.

Εν όψει των παραπάνω θα ήταν σκόπιμο να ασχοληθούν με το ζήτημα οι υπηρεσίες του Υπ.Οικ. και να δώσουν έγκαιρα λύση, ώστε να μην αναγκαστούν την τελευταία στιγμή να αναζητούν μπαλώματα όπως πολλές φορές συμβαίνει τα τελευταία έτη. Για την αποφυγή προβλημάτων και μέχρι της διευθέτησης του ζητήματος θα συμβουλεύαμε τους συναδέλφους να δράσουν με βάση το δυσμενέστερο σενάριο (της 3ετίας από την υποβολή της τελευταίας περιοδικής δήλωσης) ώστε να είναι πιο ασφαλείς.

Άρθρο του Βαγγέλη Μιχελινάκη Λογιστή-Φοροτεχνικού , Συμβούλου Επιχειρήσεων
Αναδημοσίευση από http://epixeirisi.gr/