Κάποτε είχαμε κι εμείς εδώ στην Αθήνα την δική μας Δούκισσα. Σήμερα είναι απλώς ένα πολύπλοκο για τους ξένους όνομα σε κάποιον σταθμό Μετρό των βορείων προαστίων. Κάποτε υπήρξε μία από τις πιο σαγηνευτικές και ισχυρές γυναίκες της Ελλάδας του 19ου αιώνα. Για δεκάδες χρόνια η ζωή και ο θάνατος της υπήρξαν ένα μυστήριο, ελκυστικό και σκοτεινό όπως όλα τα μυστήρια, και μία ιστορία πάνω στην οποία ο καθένας έμοιαζε να έχει μία δική του φήμη να προσθέσει.
Η Δούκισσα της Πλακεντίας πέρα από τον μύθο ο οποίος την περιβάλλει υπήρξε η όμορφη κόρη ενός εύπορου και ισχυρού διπλωμάτη και αντιπρόσωπου του Λουδοβίκου ΙΕ’ της Γαλλίας, του Φραγκίσκο Μπαρμπέ – Μπαρμπουά και εγγονή του διοικητή της Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών Φραγκλίνου Μουρ. Γαλλίδα από τη μεριά του πατέρα του, Αμερικανίδα από την πλευρά της μητέρας της η Σοφία Μπαρμπέ, όπως ήταν το κατά κόσμον όνομα της, ήρθε στην Ελλάδα στις αρχές του 19ου αιώνα όταν παντρεύτηκε σε νεαρή ηλικία τον Κάρολο Λεμπρέν, Δούκα της Πλακεντίας και προστατευόμενο του Ναπολέοντα.
Το ζευγάρι έζησε μαζί για 10 χρόνια αλλά χώρισε χωρίς να πάρει, όμως ποτέ διαζύγιο. Καρπός της σχέσης τους μία κόρη, η Ελίζα,στην οποία η Δούκισσα δεν είχε απλώς αδυναμία, αλλά μία αρρωστημένη, παθολογική αγάπη, μία αγάπη που κατέληξε να γίνει τραγική ιστορία που την συνόδευσε με φρικτό τρόπο μέχρι το τέλος της ζωής της.
Η Σοφία Λεμπρέν υπήρξε μία από τις πιο αγαπητές γυναίκες της περιόδου της ελληνικής επανάστασης. Λίγοι άνθρωποι αγάπησαν την χώρα μας τόσο πολύ και έδωσαν τόσα πολλά στον αγώνα της απελευθέρωσης. Χάρη στο σημαντικό της αγώνα, στην γενναιοδωρία της αλλά και την στενή σχέση που ανέπτυξε με τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας (μία σχέση που κατά πολλούς υπήρξε κάτι περισσότερο από φιλική)
Ο σύζυγος της και Δούκας της Πλακεντίας, Κάρολος Λεμπρέν.
Στη σκοτεινή ζωή της ήρθε να προστεθεί ακομά ένα περιστατικό, το πιο σοβαρό που της συνέβη ποτέ, όταν κατά την διάρκεια ενός μακρινού ταξιδιού στην Ανατολή η αγαπημένη της κόρη πέθανε αιφνίδια όταν προσβλήθηκε από τον ιό της πανώλης. Οι λεπτομέρειες του θανάτου της δεν εξιχνιάστηκαν ποτέ και μάλλον ξεχάστηκαν κάτω από το βάρος της τραγικής φιγούραςτης Δούκισσας, η οποία απαρηγόρητη επέστρεψε στην Αθήνα, φέρνοντας μαζί της ταριχευμένη την σωρό της κόρης της.
Η αίγλη της κάποτε εντυπωσιακής γυναίκας που οι φήμες την θέλουν να υπήρξε ακόλαστη και βουτηγμένη σε μία σειρά από σεξουαλικά σκάνδαλα με επικίνδυνους άντρες (ανάμεσα τους και ο Λήσταρχος Νταβέλης) θάφτηκε κάτω από το πένθος και τον πόνο. Η Σοφία δεν μπόρεσε ποτέ να ανακάμψει από το ξαφνικό χτύπημα της απώλειας και πέρασε 10 χρόνια της ζωής της στο υπόγειο του σπιτιού της, δίπλα στην ταριχευμένη κόρη της, κλαίγοντας και παρακαλώντας την να σηκωθεί και να της μιλήσει.
Μάλιστα, λέγεται ότι μία λαμπάδα έκαιγε μέρα νύχτα δίπλα στη σωρό της κοπέλας, ενώ η Δούκισσα από φόβο μήπως κάποιος πειράξει το πτώμα είχε βάλει στην είσοδο του υπογείο ένα τεράστιο άσπρο σκυλί, την Λεύκη για να το φυλάει. Οι κραυγές της ακούγονταν συχνά από το σπίτι, ενώ τις περισσότερες ώρες της ημέρας της τις ξόδευε στο χαμηλής θερμοκρασίας υπόγειο του σπιτιού όπου είχε τοποθετήσει το ξύλινο φέρετρο και τη σορό της Ελίζας την οποία περιέλουζε συχνά με οινόπνευμα.
Πίνακας της εποχής που απεικονίζει το δραματική πένθος της Δούκισσας για τον χαμό της κόρης της.
Σύμφωνα με το μύθο, η Δούκισσα της Πλακεντίας ήταν μία γυναίκα παθιασμένη με την εξωτερική της εμφάνιση σε σημείο που απέφευγε το φαγητό και έτρωγε αποκλειστικά και μόνο προκειμένου να μην αρρωστήσει. Μετά τον χαμό της κόρης της κατέληξε σκιά του εαυτού της, απαρνήθηκε τον Χριστανισμό και ασπάστηκε τον Ιουδαϊσμό, ενώ όταν το 1847 το σπίτι στης στο κέντρο πήρε φωτιά με αποτέλεσμα να καεί η σωρός της Ελίζας η Σοφία αισθάνθηκε να χάνει οριστικά και το τελευταίο κράτημα που την διατηρούσε στη ζωή.
Πέθανε τελικά μόνη της και εντελώς απομονωμένη, στις 2 Μαϊου του 1854 και τάφηκε μαζί με την τέφρα της κόρης της, όπως ήταν άλλωστε και η τελευταία της επιθυμία. Επίσης είχε ζητήσει να σκοτώσουν τα δύο σκυλιά της, τα οποία και θάφτηκαν κοντά στον τάφο της. Οι κάτοικοι του Χαλανδρίου, όπως και οι μοναχοί της μονής Πεντέλης, συντρόφεψαν την ιδιόρρυθμη δούκισσα στην τελευταία κατοικία και απέτισαν φόρο τιμής, καθώς την είχαν αγαπήσει ιδιαίτερα, παρά τις μυστηριώδεις φήμες που σημάδεψαν ολόκληρη την ζωή της.
Η Βίλα Ιλίσσια
Κατά το 1848, ανέγειρε την ιδιωτική της κατοικία τη Βίλα Ιλίσσια. Πρόκειται για ένα συγκρότημα τεσσάρων κτιρίων επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας στο κέντρο της Αθήνας. Τα κτίρια περιβάλλουν μία αυλή, στο κέντρο της οποίας υπάρχει ένα σιντριβάνι και δύο ψηλά κυπαρίσσια. Στην κορυφή της μαρμάρινης καμάρας της εισόδου, παρατηρούμε χαραγμένο το όνομα του συγκροτήματος (ILISSIA). Αρχιτέκτονας της κατοικίας ήταν ο Σ. Κλεάνθης, πολύ ξακουστός στην εποχή εκείνη και τα σχέδια κράτησαν 8 χρόνια (1840-1848). Το οίκημα φιλοξένησε τη Δούκισσα για τα 6 τελευταία χρόνια της ζωής της (1848-1854) . Οι τοίχοι είναι επενδεδυμένοι από λευκό μάρμαρο και το κτίριο αποτελείται από δύο ορόφους, υπόγειο και συμπληρώνεται από δύο γωνιακούς πύργους, όπου βρίσκονται τα κλιμακοστάσια. Τέλος, αριστερά και δεξιά της αυλής βρίσκονται δύο χαμηλά κτίρια, τα οποία χρησιμοποιούνταν για βοηθητικές χρήσεις.
Σήμερα, στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας, στεγάζονται από το 1930 το Βυζαντινό και το Χριστιανικό Μουσείο.
Ο Πύργος Δουκίσσης Πλακεντίας
Το Καστέλο της Ροδοδάφνης -όνομα,που επέλεξε η ίδια η Δούκισσα- αποτελούσε το εξοχικό της και είναι γνωστό σήμερα ως “Ο Πύργος Δουκίσσης Πλακεντίας”. Τοποθετείται στο λόφο Κουφού στο Δήμο Πεντέλης και ξεκίνησε να οικοδομείται, όπως και η Βίλα Ιλίσσια, κατά το 1840. Δυστυχώς, δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί πριν το θάνατο της Δούκισσας το 1854. Αργότερα, κατά το 1961 μέχρι το 1964 κατοικήθηκε από το βασιλιά Κωνσταντίνο Β’, αφού βρισκόταν πλέον στην κατοχή του Ελληνικού Δημοσίου.
Οι φήμες για τον Νταβέλη
Βέβαια, λέγεται πως η επιλογή του σημείου αυτού από τη Δούκισσα είναι συνυφασμένη με την κρυφή ερωτική της σχέση με το λήσταρχο της εποχής Χ. Νταβέλη. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν είναι αποδεδειγμένο, καθώς ο θάνατος την πρόλαβε πριν ολοκληρωθεί η κατασκευή του κτιρίου και άρα πριν προλάβει να κατοικήσει εκεί. Σήμερα, είναι πολλές οι φήμες, που θέλουν το άλλοτε εξοχικό της Δούκισσας, σημείο παραφυσικών φαινομένων. Στηρίζονται φυσικά, στο ότι η ζωή της Δούκισσας της Πλακεντίας αποτελούσε μυστήριο, μετά το θάνατο της κόρης της και πολλοί είναι αυτοί, που τη θέλουν να συμμετέχει και σε σατανιστικές τελετές ή λένε πως δεν ήταν λίγοι οι άγνωστοι, που επισκέπτονταν το εξοχικό της, όταν βρισκόταν ακόμα εν ζωή. Πλέον οι χώροι λειτουργούν ως πνευματικό κέντρο στο Δήμο Πεντέλης και στεγάζουν και βιβλιοθήκη, ενώ στο προαύλιο το καλοκαίρι πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
