Το «Πράσινο βιβλίο» με τους Βίγκο Μόρτενσεν και Μαχαρσάλα Αλι είναι το πρώτο χορταστικό feelgood movie της χρονιάς, την ώρα που στα 88του ο Kλιντ Ιστγουντ σκηνοθετεί και πάλι στον εαυτό του στο «Βαποράκι»
του Γιάννη Ζουμπουλάκη*
«Το βαποράκι»
(«The mule», ΗΠΑ, 2018). Δραματική περιπέτεια του Κλιντ Ιστγουντ.
Δέκα ολόκληρα χρόνια μετά την τελευταία πραγματικά σπουδαία δημιουργία του, το «Gran Torino», με χαρά μας βλέπουμε τον Κλιντ Ιστγουντ και πάλι να πρωταγωνιστεί υποδυόμενος ο ίδιος τον Ερλ Στόουν, το κεντρικό πρόσωπο στο «Βαποράκι». Κάποτε επιτυχημένος ανθοκόμος, θύμα πλέον της οικονομικής κρίσης και του Internet, ο Στόουν είναι κυρίως θύμα του ιδίου του εαυτού του. Γιατί ποτέ δεν έδωσε τη σημασία που όφειλε στους δικούς του ανθρώπους, στην οικογένειά του. Τώρα, γέρος και δυσκίνητος, λούζεται την απομάκρυνσή τους, βράζει στο ζουμί του, μουχλιάζει στην απομόνωσή του. Σε ό,τι αφορά το οικονομικό αδιέξοδο, η λύση για να ξεφύγει του προσφέρεται από τον υπόκοσμο. Ο Στόουν δέχεται να κάνει τον μεταφορέα εμπορεύματος για λογαριασμό μεξικανών κακοποιών. Το εμπόρευμα είναι προφανώς ναρκωτικά, αν και ο ίδιος τυπικά δεν το γνωρίζει, γιατί δεν έχει δει ποτέ μέσα στις αποσκευές που μεταφέρει.
Περιέργως, η προχωρημένη ηλικία του Ερλ τον βοηθά να είναι καλός στη νέα «δουλειά» του. Ποιος και γιατί να υποψιαστεί έναν γεράκο που οδηγεί αμέριμνα το παλιό αγροτικό στέισον βάγκον του στις εθνικές οδούς της επαρχιακής Αμερικής; Οπότε, παρά τους κινδύνους της, η δουλειά πάει καλά, τα λεφτά είναι επίσης καλά και ο Στόουν για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια νιώθει χρήσιμος, αναβαθμισμένος, νιώθει καλά. Οπως όμως συμβαίνει πάντα, κάτι τελικά θα στραβώσει και μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Κλιντ Ιστγουντ εναρμονίζει γλυκά την περιπέτεια με το ψυχολογικό δράμα του μοναχικού ήρωά του, ο οποίος θα βρεθεί στη μέση ενός πολέμου ανάμεσα στο FBI και τον μεξικανικό υπόκοσμο.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της ταινίας, που είναι εμπνευσμένη από πραγματικά περιστατικά, είναι ότι ο τρόπος χειρισμού της κατάστασης από τον Ερλ (ο οποίος βεβαίως δεν είχε ποτέ σχέση με τον υπόκοσμο) δείχνει πολύ πιο επαγγελματικός από εκείνον των πραγματικών επαγγελματιών που τα κάνουν διαρκώς μούσκεμα γιατί νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα. Ο γεράκος τούς βάζει διαρκώς τα γυαλιά διότι προασπίζεται την κοινή λογική και είναι πολύ καλός στο να «διαβάζει» τους ανθρώπους.
Βέβαια, το σενάριο έχει κάποιες αδυναμίες και η δράση συχνά χάνει σε ρυθμό. Ο Ερλ διεισδύει μάλλον εύκολα στη μεξικανική μαφία μέσω ενός Μεξικανού που συνάντησε για πρώτη φορά στον… γάμο της κόρης του. Από την άλλη πλευρά, μια ταινία του Κλιντ Ιστγουντ δεν παύει να είναι πάντα ένα γεγονός, ακόμη και όταν δεν ανήκει στις δυνατότερές του.Βαθμολογία: 3
«Το πράσινο βιβλίο»
(«The green book», ΗΠΑ, 2018). Δραματική κομεντί του Πίτερ Φαρέλι.
Εμπνευσμένο από μια αληθινή ιστορία που έλαβε χώρα στη δεκαετία του 1960 στην Αμερική, το «Πράσινο βιβλίο» είναι ένα καλόκαρδο road movie που πραγματεύεται την αμερικανική περιοδεία ενός διάσημου μαύρου πιανίστα (Μαχαρσάλα Αλι) με προσωπικό σοφέρ του έναν ιταλικής καταγωγής «μπράβο» νυχτερινών κλαμπ από το Μπρονξ της Νέας Υόρκης (Βίγκο Μόρτενσεν). Ολο το φιλμ έχει δομηθεί πάνω σε αυτούς τους δύο εντελώς ανόμοιους χαρακτήρες, με φόντο μια εποχή που η μάστιγα του φυλετικού ρατσισμού μόλυνε την Αμερική στο μεδούλι της, ιδίως στις Πολιτείες του Νότου, τον οποίο ο πιανίστας έχει αποφασίσει να διασχίσει παραχωρώντας κοντσέρτα στη λευκή ελίτ.
Η ιδέα της αναπλήρωσης του ενός από τον άλλον δεν θα μπορούσε να αναδειχθεί καλύτερα. Ο κάκιστος στη διατροφή του σοφέρ θα συστήσει τη νοστιμιά του τηγανητού κοτόπουλο Κεντάκι στον υποχόνδριο πελάτη του και εκείνος, σαν ένας άλλος Σιρανό Ντε Μπερζεράκ, θα μυήσει τον σοφέρ στον πλούτο και την ομορφιά των λέξεων υπαγορεύοντάς του τα γράμματα που ο σοφέρ προσπαθεί να γράψει προς τη γυναίκα του. Με δύο πραγματικά πολύτιμους ηθοποιούς στη διάθεσή του, ο Φαρέλι μπορεί να κάνει, στην κυριολεξία, ό,τι θέλει και παρότι κάποιες σκηνές είναι γυρισμένες ακριβώς όπως περιμένεις να τις δεις, αυτό δεν ενοχλεί καθόλου. Αντιθέτως, το απολαμβάνεις.
Πριν από 24 χρόνια ο Πίτερ Φαρέλι και ο αδελφός του Μπόμπι συνσκηνοθέτησαν την κωμωδία ντουέτου «Ο ηλίθιος και ο πανηλίθιος», τα σχόλια για την οποία μάλλον περιττεύουν. Είναι λοιπόν εντυπωσιακό που σήμερα το ένα από τα δύο αδέλφια έφτιαξε ένα από τα ομορφότερα buddy movies των τελευταίων ετών, που συγχρόνως είναι η πρώτη πραγματικά ευχάριστη ταινία της νέας χρονιάς που βλέπουμε στις αίθουσες. To «Πράσινο βιβλίο», που δεν θα απουσιάζει από τις υποψηφιότητες των Οσκαρ, είναι ο ορισμός του feelgood movie. Βαθμολογία: 3
«Destroyer»
(ΗΠΑ, 2018) Αστυνομικό δράμα της Κάρεν Κουσάμα.
Η Νικόλ Κίντμαν «τσαλακώνει» και πάλι την όμορφη εικόνα της παίζοντας την ντετέκτιβ της αστυνομίας του Λος Αντζελες που δείχνει στοιχειωμένη από το αμαρτωλό παρελθόν της, το οποίο την καταπιέζει ασφυκτικά έχοντας στραπατσάρει το παρόν και ίσως το μέλλον της. Η εμφάνιση του πτώματος μιας κοπέλας της οποίας ο φόνος τής θυμίζει στοιχεία από μια παλιά υπόθεση, οδηγεί την ντετέκτιβ σε μια έρευνα που μοιάζει με κακό ψυχεδελικό ταξίδι με την ίδια να κινείται σαν ζωντανή νεκρή. Τόσο στο παρόν όσο και στο παρελθόν που βλέπουμε με φλας μπακ, η ντετέκτιβ βρίσκεται περιστοιχισμένη από αινιγματικούς ανθρώπους και στοιχεία που προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει χωρίς να οδηγείται κάπου. Εξάλλου, δεν θα περάσει πολλή ώρα για να δούμε ότι το μεγαλύτερο μυστικό το ξέρει μόνον η ίδια σε αυτό το παράξενο, ενοχλητικό νεονουάρ που κινείται διαρκώς στα όρια παρανομίας – νόμου με την Κίντμαν σε αργή αποσύνθεση. Εμφανίζεται και ο δημοφιλής εδώ Σεμπάστιαν Σταν.Βαθμολογία: 2
«Η άγρια αχλαδιά»
(Τουρκία, 2018). Δράμα του Νούρι Μπίλγκε Τσεϊλάν
Κεντρικό πρόσωπο στην τελευταία ταινία του τούρκου auteur Νούρι Μπίλγκε Τσεϊλάν («Χειμερία νάρκη», «Τρεις πίθηκοι») είναι ένας απόφοιτος (Ντογκού Ντεμιρκόλ) που έχει επιστρέψει στο χωριό του με στόχο να φύγει διά παντός από εκεί και όνειρο να γίνει συγγραφέας. Αν του δινόταν η ευκαιρία να γίνει δικτάτορας, λέει κάποια στιγμή, το πρώτο πράγμα που θα έκανε θα ήταν να βομβαρδίσει το χωριό· τόσο πολύ το απεχθάνεται. Μέσα από τις συναντήσεις του νεαρού με γνωστά και άγνωστά του πρόσωπα, ο Τσεϊλάν μας οδηγεί σιγά-σιγά, σχεδόν υπνωτιστικά, στον κόσμο του πρώτου, ο οποίος ψάχνει και ψάχνεται ανήμπορος να ορίσει τι είναι αυτό που πραγματικά του αρέσει. Ο πλακατζής, μορφωμένος αλλά και απερίσκεπτος πατέρας που χρωστά παντού, ο αγρότης παππούς που δεν δέχεται μύγα στο σπαθί του, η καταπιεσμένη κοπέλα την οποία ο νεαρός ήξερε από τα μαθητικά του χρόνια, ο φίλος της κοπέλας και δικός του φίλος με τον οποίο τσακώνεται, ο δήμαρχος του χωριού πόλης τον οποίο πλησιάζει με την ελπίδα της χορηγίας μιας μελέτης του για την άγρια αχλαδιά.
Η «Αγρια αχλαδιά» είναι γεμάτη από μεγάλες σε διάρκεια (ενίοτε εξαντλητικές) σκηνές διαλόγων ανάμεσα σε ενδιαφέροντες ανθρώπους που ο Τσεϊλάν ενσωματώνει «μαγικά» με τη γαλήνια ομορφιά του τουρκικού τοπίου. Συζητήσεις επί συζητήσεων, κινηματογράφηση που αγγίζει την τελειότητα (ο διευθυντής φωτογραφίας Γκοκάν Τιριάκι, μόνιμος διευθυντής φωτογραφίας του Τσεϊλάν, αξίζει Οσκαρ), χιούμορ (προσέξτε τη σκηνή όπου ο νεαρός πλησιάζει τον επιτυχημένο συγγραφέα) αλλά και μια αίσθηση επανάληψης θεμάτων με τα οποία ο τούρκος σκηνοθέτης έχει ασχοληθεί καλύτερα στο παρελθόν. Bαθμολογία: 3
«Μια δεύτερη ευκαιρία»
(«Second act», ΗΠΑ, 2018). Κομεντί του Πίτερ Σίγκαλ.
Η κινηματογραφική επιστροφή της Τζένιφερ Λόπεζ έγινε σε μια δραματική κομεντί τόσο επίπεδη και άγευστη που νιώθεις ότι το να ασκήσεις κριτική πάνω της είναι σαν να βάζεις τρικλοποδιά σε νάνο. Η Λόπεζ παίζει την αδικημένη υπάλληλο πολυκαταστήματος που όταν δεν παίρνει την προαγωγή που περίμενε (επειδή είναι γυναίκα) δέχεται να αλλάξει δουλειά όταν την καλούν από μια εταιρεία καλλυντικών. Στο γιατί την καλούν βέβαια βρίσκεται το μυστικό της ιστορίας που με την εντελώς παλιομοδίτικη και ξεπερασμένη αισθητική της επιδιώκει να αποκτήσει χαρακτήρα πολύ πιο μελοδραματικό από εκείνον που φαινομενικά έχει. Είναι γυρισμένη ακριβώς στο στυλ των ανάλογων ταινιών που η Λόπεζ γύριζε πριν από 15 χρόνια, κάτι από μόνο του αποκαρδιωτικό.Βαθμολογία: 1
Προβάλλονται επίσης
«Escape room»
(ΗΠΑ, 2018) του Aνταμ Ρόμπιτελ.
Εξι άνθρωποι παγιδεύονται σε ένα δωμάτιο όπου κάθε λογής υπερφυσικό φαινόμενο μπορεί να λάβει χώρα. Πόσοι θα γλιτώσουν; Επιστημονική φαντασία όπου όλα επιτρέπονται, κάτι που σημαίνει σεναριακή ευκολία και καταιγισμό από εντυπωσιακά εφέ, μέχρι βέβαια που να σε πιάσει το κεφάλι σου. Στη «λογική» των ταινιών «Cube» που είχα θάψει για τα καλά στη μνήμη μου. Παίζουν: Τέιλορ Ράσελ, Λόγκα Μίλερ κ.ά. Βαθμολογία: 1 ½
«Η απίστευτη ιστορία του γιγάντιου αχλαδιού»
(«The Incredible Story of the Giant Pear», Δανία, 2017) των Φίλιπ Αϊνστάιν Λίπσκι, Γιόργκεν Λέρνταμ, Αμαλί Νέζμπι Φικ.
Η ζωή είναι ωραία για τον ελέφαντα Σεμπαστιάν και τη γάτα Μίτσο, μέχρι που ο δήμαρχος της ηλιόλουστης πόλης τους εξαφανίζεται. Προλαβαίνει να στείλει μήνυμα μέσα σε ένα μπουκάλι, ενημερώνοντας ότι έχει ναυαγήσει στο Μυστηριώδες Νησί και ότι έχει κάνει μια σπουδαία ανακάλυψη. Και η θαλάσσια περιπέτεια αρχίζει σε αυτά τα δανέζικα κινούμενα σχέδια που απέσπασαν το βραβείο κοινού στο πρώτο Παιδικό και Εφηβικό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας που διεξήχθη τον Δεκέμβριο (μεταγλωττισμένα).Βαθμολογία: 3
«Γουίλι» («Wheely», ΗΠΑ, 2018).
O ήρωας του τίτλου των κινουμένων σχεδίων του Γιούσρι Αμπντ Χαλίμ είναι ένα αυτοκίνητο με μεγάλα… σχέδια: εργάζεται ως ταξί αλλά ονειρεύεται να τρέξει ξανά σε αγώνες αυτοκινήτων καθότι κάποτε υπήρξε πρωταθλητής της τοπικής σκηνής. Οι μέρες εκείνες όμως έχουν φύγει και τώρα έχει καταλήξει υπάλληλος σε πρωινή δουλειά με ένα αφεντικό που δεν μπορεί να εγκαταλείψει. Η ζωή του θα ανατραπεί ριζικά όταν ερωτεύεται ένα σπορ αυτοκίνητο (μεταγλωττισμένα).Βαθμολογία: 2
Βαθµολογία. 5: εξαιρετική, 4: πολύ καλή, 3: καλή, 2: ενδιαφέρουσα, 1: µέτρια, 0: απαράδεκτη
*Ο Γιάννης Ζουμπουλάκης είναι κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα
το ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ
