Προσαύξηση αμοιβής μερικής & εκ περιτροπής απασχόλησης -Περιπτώσεις και παραδείγματα

«Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέραν από τη συμφωνηθείσα, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνηση του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη. Αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει. O μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν αυτή η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο. Σε κάθε περίπτωση η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ΄ ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου».

Επισημαίνεται ότι, συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση (κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 38, παρ. 2, εδάφιο β΄, του Ν.1892/1990 ), νοείται κάθε εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης, που απασχολείται στην ίδια επιχείρηση με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, και εκτελεί ίδια ή παρόμοια καθήκοντα, υπό τις αυτές συνθήκες. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, η σύγκριση γίνεται με αναφορά στη συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση. Οι εργαζόμενοι με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζονται δυσμενώς σε σχέση με τους συγκρίσιμους εργαζόμενους με κανονική απασχόληση, εκτός εάν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι οι οποίοι τη δικαιολογούν, όπως η διαφοροποίηση στο ωράριο εργασίας.

Τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από τη διάταξη αυτή είναι τα εξής:

• Ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής, για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας πέραν της συμπεφωνημένης. Η διάταξη αυτή αφορά και τους εκ περιτροπής απασχολούμενους στην περίπτωση που απασχολούνται έκτακτα σε επιπλέον ημέρα εργασίας.

• Η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ΄ ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζόμενου, ήτοι μέχρι την όγδοη (8η) ώρα ημερήσιας εργασίας όταν ο συγκρίσιμος εργαζόμενος απασχολείται επί πενθήμερο με συμβατικό ημερήσιο ωράριο εργασίας οκτώ (8) ωρών, και μέχρι έξι (6) ώρες και σαράντα (40) λεπτά ημερήσιας εργασίας, όταν ο συγκρίσιμος εργαζόμενος απασχολείται επί εξαήμερο με συμβατικό ημερήσιο ωράριο εργασίας έξι ωρών και σαράντα λεπτών.

• Συνεχίζεται να παρέχεται η δυνατότητα στον μερικώς απασχολούμενο να αρνηθεί την παροχή της πρόσθετης εργασίας πέραν της συμφωνημένης εργασίας, όταν λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο.

• Όταν η μεταβολή των εβδομαδιαίων ωρών ή ημερών εργασίας του μισθωτού, στα πλαίσια πάντα της μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης γίνεται σε σταθερή και μόνιμη βάση, όπως για παράδειγμα όταν ένας εργαζόμενος με πενθήμερη απασχόληση 4 ωρών ημερησίως, συμφωνηθεί πλέον να εργάζεται με 6 ώρες την ημέρα, τότε συντάσσεται νέα τροποποιητική ατομική σύμβαση εργασίας μερικής απασχόλησης, ως προϊόν συμφωνίας εργοδότη και μερικώς απασχολούμενου. Στο πλαίσιο αυτό υποβάλλεται στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη το έντυπο Ε9 «Σύμβαση μερικής ή/και εκ περιτροπής εργασίας», ενώ ταυτόχρονα υποβάλλονται υποχρεωτικά σαρωμένα ως συνημμένα, τα έγγραφα καθώς και οι σχετικές συμφωνίες ή αποφάσεις που αφορούν την εκ περιτροπής εργασία, αφού έχουν τεθεί όλες οι απαραίτητες υπογραφές (`Αρθρο 3, παρ ζ, Υ.Α. 28153/126/28-8-2013 ) επιλέγοντας εν προκειμένω το πεδίο «Τροποποίηση όρων ατομικής σύμβασης μερικής απασχόλησης». Το αντίστοιχο ισχύει και σε περίπτωση τροποποίησης σύμβασης εκ περιτροπής εργασίας. Στις περιπτώσεις αυτές ο μερικώς απασχολούμενος δεν δικαιούται αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας πέραν της συμπεφωνημένης, με το αιτιολογικό ότι η πρόσθετη εργασία δεν είναι έκτακτη. Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση μεταβολής των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας του μισθωτού σε σταθερή και μόνιμη βάση, στις παρατηρήσεις του εντύπου Ε9 θα αναγράφεται για παράδειγμα: «Τροποποίηση από της ατομικής σύμβασης μερικής απασχόλησης από πενθήμερη απασχόληση 4 ωρών ημερησίως σε 6ωρη, πενθήμερη απασχόληση.»

• Για την ηλεκτρονική υποβολή του εντύπου Ε9 «Σύμβαση εργασίας Μερικής Απασχόλησης και Εκ Περιτροπής Εργασίας», ισχύει η καθορισμένη από το άρθρο 2, του Ν.3846/2010 προθεσμία γνωστοποίησης των οκτώ (8) ημερών. Εφόσον παρέλθει η προθεσμία αυτή, η ηλεκτρονική υποβολή του εντύπου Ε9 καθίσταται αδύνατη. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής, η κατάθεση θα εξακολουθεί να πραγματοποιείται με προσέλευση στην αρμόδια υπηρεσία του Σ.ΕΠ.Ε..

• Σε περίπτωση που μεταβάλλονται οι αποδοχές ενός μερικώς απασχολούμενου μισθωτού, πέραν της υποχρέωσης υποβολής του πίνακα Ε4 «τροποποιητικού αποδοχών», δεν προβλέπεται κάποια άλλη ενέργεια γνωστοποίησης στοιχείων στο Σ.ΕΠ.Ε. από πλευράς επιχείρησης, συνεπώς οι επιχειρήσεις στην υπόψη περίπτωση δεν είναι υποχρεωμένες να υποβάλλουν τροποποιητική σύμβαση μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας. Σε περίπτωση που θα υπάρξει τροποποίηση αποδοχών η οποία θα έχει προέλθει από την τροποποίηση των ωρών ή ημερών εργασίας μισθωτού, η επιχείρηση μπορεί να υποβάλλει έναν μόνο τροποποιητικό πίνακα, εντός της προθεσμίας που προβλέπεται για την υποβολή τροποποιητικού πίνακα λόγω αλλαγής ωραρίου (σύμφωνα με το άρθρο 36, του Ν.4488/2017 , το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζομένους), ο οποίος θα ήταν προτιμότερο να χαρακτηριστεί ως τροποποιητικός αποδοχών και στο πεδίο των παρατηρήσεων να σημειωθεί ότι η μεταβολή προέρχεται από την τροποποίηση του ωραρίου του εργαζόμενου καθώς και η ημερομηνία μεταβολής. Η επιλογή αυτή προκρίνεται για τη διευκόλυνση της στατιστικής καταγραφής των περιπτώσεων τροποποίησης μισθού των εργαζομένων. Εννοείται ότι σε περίπτωση που επιχείρηση επιθυμεί να υποβάλλει, εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, ξεχωριστά για κάθε περίπτωση τροποποιητικό πίνακα, δεν δημιουργείται κανένα πρόβλημα (Έγγραφο Υπουργείου Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) 509/11-6-2013).

• Εάν σύμβαση μερικής απασχόλησης εργαζόμενου μεταβληθεί σε σύμβαση εκ περιτροπής εργασίας, τότε, υποβάλλεται στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη το σχετικό έντυπο Ε9 και επιλέγεται προς τούτο το είδος της νέας σύμβασης δηλαδή «Τροποποίηση όρων ατομικής σύμβασης εκ περιτροπής εργασίας». Το αυτό ισχύει και αντίστροφα [Έγγραφο Υπουργείου Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) 30982/4-7-2013 «Συμπληρωματικές διευκρινίσεις αναφορικά με την ηλεκτρονική υποβολή εντύπου Ε9 Σύμβαση Εργασίας Μερικής Απασχόλησης και εκ Περιτροπής Εργασίας»].

2. Έκτακτη τροποποίηση του ωραρίου

Όταν η μεταβολή των εβδομαδιαίων ωρών ή ημερών εργασίας του μισθωτού, στα πλαίσια της μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης, γίνεται έκτακτα και όχι σε σταθερή και μόνιμη βάση, τότε υποβάλλεται μόνο ο πίνακας Ε4 – «Συμπληρωματικός ωραρίου», το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, με αναφορά στη στήλη των παρατηρήσεων ότι ο εργαζόμενος θα απασχοληθεί εκτάκτως για ένα συγκεκριμένο διάστημα με επαναφορά με τη λήξη του (διαστήματος) στο ωράριο του αρχικώς δηλωθέντος πίνακα με αριθμό πρωτοκόλλου ……….

Δεν συντάσσεται εν προκειμένω νέα τροποποιητική ατομική σύμβαση εργασίας μερικής απασχόλησης και δεν υποβάλλεται στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη το έντυπο Ε9 «Σύμβαση εργασίας Μερικής Απασχόλησης και Εκ Περιτροπής Εργασίας».

Παράδειγμα 1ο

Η συμφωνηθείσα απασχόληση ενός μερικώς απασχολούμενου, ορίζεται σε είκοσι (20) ώρες εβδομαδιαίας εργασίας (πενθήμερο εβδομαδιαίως κατά τις ημέρες Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη και Σάββατο επί τετράωρο ημερησίως). Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος εργάζεται εκτάκτως για 3 επιπλέον ώρες εργασίας την Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2019, την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου και 4 επιπλέον ώρες εργασίας το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου, πέραν της συμπεφωνημένης απασχόλησης. Από τη Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2019 εφαρμόζεται το αρχικώς συμφωνηθέν ωράριο (5νθημερο, τετράωρο). Ο συγκρίσιμος εργαζόμενος αμείβεται με 650,00 €. Υποβάλλεται εν προκειμένω στο ΠΣ Εργάνη μόνο ο πίνακας Ε4 – «Συμπληρωματικός ωραρίου».

Ωρομίσθιο* = 650,00 x 0,006 = 3,90 €

0,25**= Η προσαύξηση της νυχτερινής εργασίας

1,12*** = Η κύρια αμοιβή συν την προσαύξηση του 12%

0,75**** = Η προσαύξηση της εργασίας της Κυριακής

3. Εκ περιτροπής απασχόληση: Έκτακτη εργασία σε άλλη ημέρα από τις αρχικώς ορισθείσες

Ως εκ περιτροπής απασχόληση, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 38, παρ. 3 του Ν.1892/1990, θεωρείται η απασχόληση κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή και συνδυασμός αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό η εν λόγω προσαύξηση 12% καταβάλλεται και στην περίπτωση, που ένας εργαζόμενος με καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας απασχοληθεί εκτάκτως σε ημέρα πέραν των αρχικώς ορισθεισών με το αιτιολογικό ότι εργάζεται εν προκειμένω σε επιπλέον ώρα εργασίας πέραν της συμπεφωνημένης. Δηλαδή αν ενός εργαζόμενου η σύμβαση εκ περιτροπής απασχόλησης, προβλέπει τρεις (3) ημέρες εργασίας επί οκτάωρο ημερησίως, προφανώς με πλήρες ημερήσιο ωράριο και ο μισθωτός αυτός απασχοληθεί εκτάκτως για μία επιπλέον ημέρα εργασίας επί οκτάωρο, για τις οκτώ αυτές ώρες της επιπλέον εργασίας δικαιούται προσαύξησης 12%.

Παράδειγμα 2ο

Ο συγκρίσιμος εργαζόμενος αμείβεται με 845,00 €.

Η συμφωνηθείσα απασχόληση του εκ περιτροπής απασχολούμενου Παπαδημητρίου Κ., ορίζεται σε είκοσι τέσσερις (24) ώρες εβδομαδιαίας εργασίας (τριήμερο εβδομαδιαίως κατά τις ημέρες Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη επί οκτάωρο ημερησίως). Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος εργάζεται εκτάκτως επί οκτάωρο την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019, πέραν της συμπεφωνημένης απασχόλησης. Μετά την παρέλευση της έκτακτης αυτής απασχόλησης, συνεχίζει να είναι σε ισχύ το αρχικώς συμφωνηθέν ωράριο (3ημερο, οκτάωρο). Ο συγκρίσιμος εργαζόμενος αμείβεται με 845,00 €. Ο μηνιαίος μισθός του εκ περιτροπής απασχολούμενου Παπαδημητρίου = 24 ώρες x 5,07 x 4,166 = 506,92€. Υποβάλλεται εν προκειμένω στο ΠΣ Εργάνη μόνο ο πίνακας Ε4 – «Συμπληρωματικός ωραρίου» με αναφορά στη στήλη των παρατηρήσεων ότι ο υπόψη εργαζόμενος θα απασχοληθεί εκτάκτως την Τετάρτη 18/12/2019, με επαναφορά για το αμέσως προσεχές διάστημα, στο ωράριο του αρχικώς δηλωθέντος πίνακα με αριθμό πρωτοκόλλου ……….

Ωρομίσθιο* = 845,00 x 0,006 = 5,07 €

1,12** = Η κύρια αμοιβή συν την προσαύξηση του 12%

4. Μη έκτακτη (σταθερή) επιπλέον ημέρα εργασίας στην εκ περιτροπής απασχόληση

Όταν η μεταβολή των εβδομαδιαίων ωρών ή ημερών εργασίας του μισθωτού, στα πλαίσια τόσο της μερικής, όσο και της εκ περιτροπής απασχόλησης γίνεται σε σταθερή και μόνιμη βάση, ως προϊόν συμφωνίας εργοδότη και εκ περιτροπής απασχολούμενου υποβάλλεται στο ΠΣ Εργάνη το έντυπο Ε9 «Σύμβαση μερικής ή/και εκ περιτροπής εργασίας», ενώ ταυτόχρονα υποβάλλονται υποχρεωτικά σαρωμένα ως συνημμένα, τα έγγραφα καθώς και οι σχετικές συμφωνίες ή αποφάσεις που αφορούν την εκ περιτροπής εργασία, αφού έχουν τεθεί όλες οι απαραίτητες υπογραφές επιλέγοντας εν προκειμένω το πεδίο «Τροποποίηση όρων ατομικής σύμβασης Μερικής ή εκ περιτροπής Απασχόλησης». Στις περιπτώσεις αυτές ο εκ περιτροπής απασχολούμενος δεν δικαιούται αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας πέραν της συμπεφωνημένης, με το αιτιολογικό ότι η πρόσθετη εργασία δεν είναι έκτακτη. Στις παρατηρήσεις του εντύπου Ε9 εν προκειμένω θα αναγράφεται: «Τροποποίηση από ……………. της ατομικής σύμβασης εκ περιτροπής απασχόλησης από τριήμερη απασχόληση οκτώ (8) ωρών ημερησίως, σε τετραήμερη εβδομαδιαία απασχόληση οκτώ (8) ωρών ημερησίως.»

Παράδειγμα 3ο

Η συμφωνηθείσα απασχόληση του εκ περιτροπής απασχολούμενου Μιχαήλ, ορίζεται αρχικά σε είκοσι τέσσερις (24) ώρες εβδομαδιαίας εργασίας (τριήμερο εβδομαδιαίως κατά τις ημέρες Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη επί οκτάωρο ημερησίως).

Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος συμφωνεί και αποδέχεται να εργάζεται πλέον σταθερά και μόνιμα από την εβδομάδα που ξεκινά τη Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2019, για τριάντα δυο (32) ώρες εβδομαδιαίας εργασίας (τετραήμερο εβδομαδιαίως κατά τις ημέρες Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη επί οκτάωρο ημερησίως). Ο συγκρίσιμος εργαζόμενος αμείβεται με 845,00 €. Ο μηνιαίος μισθός του εκ περιτροπής απασχολούμενου Μιχαήλ μέχρι και το Νοέμβριο 2019 ανήρχετο σε 506,92€. (24 ώρες x 5,07 x 4,166).

Από τον Δεκέμβριο 2019 ανέρχεται σε 676,00 € (32 ώρες x 5,07 x 4,166). Υποβάλλεται εν προκειμένω στο ΠΣ Εργάνη τόσο ο πίνακας Ε4 – «Συμπληρωματικός ωραρίου» το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο, καθώς επίσης το έντυπο Ε9 «Τροποποιητικός σύμβασης εκ περιτροπής εργασίας», εντός προθεσμίας οκτώ (8) ημερών.

Ευνόητο είναι ότι στην περίπτωση αυτή, ο εκ περιτροπής απασχολούμενος δεν δικαιούται αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%).

5. Τροποποίηση ωρών με σταθερό εβδομαδιαίο ωράριο

Όταν επέρχεται μεταβολή των ωρών ή ημερών εργασίας του μισθωτού, χωρίς να μεταβάλλονται οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας του μισθωτού, στα πλαίσια τόσο της μερικής, όσο και της εκ περιτροπής απασχόλησης δεν υποβάλλεται στο ΠΣ Εργάνη το έντυπο Ε9 «Σύμβαση μερικής ή/και εκ περιτροπής εργασίας».

Υποβάλλεται μόνο ο πίνακας Ε4 – «Συμπληρωματικός ωραρίου» το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο. Δεν καταβάλλεται εν προκειμένω προσαύξηση αμοιβής στον εργαζόμενο.

Παράδειγμα 4ο

Η συμφωνηθείσα απασχόληση του μερικώς απασχολούμενου Βασιλείου Δ., ορίζεται σε είκοσι (20) ώρες εβδομαδιαίας εργασίας (πενθήμερο εβδομαδιαίως κατά τις ημέρες Δευτέρα, Τρίτη Τετάρτη, Πέμπτη και Σάββατο επί τετράωρο ημερησίως). Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος συμφωνεί πλέον να εργάζεται τις ίδιες ώρες εβδομαδιαίως με διαφοροποίηση του αρχικώς συμφωνηθέντος ωραρίου ως εξής: τη Δευτέρα δυο (2) ώρες, την Τρίτη επτά (7) ώρες, την Πέμπτη έξι (6) ώρες και το Σάββατο πέντε (5) ώρες. Ο συγκρίσιμος εργαζόμενος αμείβεται με 845,00 €. Ο μηνιαίος μισθός του μερικώς απασχολούμενου Βασιλείου ανέρχεται σε = 20 ώρες x 5,07 x 4,166 = 422,50 €. Υποβάλλεται εν προκειμένω στο ΠΣ Εργάνη μόνο ο πίνακας Ε4 – «Συμπληρωματικός ωραρίου».

Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από άρθρο του κ. Πέτρου Ραπανάκη, με τίτλο «Προσαύξηση αμοιβής μερικής απασχόλησης» που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Δεκεμβρίου 2019 του περιοδικού Epsilon7.

Στο πλήρες άρθρο αναλύονται περιπτώσεις και δίνονται παραδείγματα για έκτακτη απασχόληση την 6η ημέρα μερικώς απασχολούμενου σε επιχείρηση που εφαρμόζει εξαήμερη εργασία, αλλά και σε επιχείρηση που εφαρμόζει πενθήμερη εργασία, καθώς και για έκτακτη απασχόληση μερικώς απασχολούμενου πέραν του 8ωρου επί πενθήμερης εργασίας.

πηγή: e-forologia