Το «δαιμόνιο» του Ελληνα που αναζητάει τρόπους να ξεγελάσει το κράτος, έδρασε το 2020 στο πεδίο των κρατικών μέτρων στήριξης κατά της πανδημίας.
της Ειρήνης Χρυσολωρά
Παρότι τα μέτρα λειτούργησαν στην πράξη σαν αντίδοτο στη φοροδιαφυγή, καθώς ήταν κομμένα και ραμμένα για να παρέχουν στήριξη με βάση μόνο τα επισήμως δηλωμένα εισοδήματα, κάποιοι επιτήδειοι βρήκαν τρόπους να τα εκμεταλλευθούν, αποκομίζοντας όφελος που δεν δικαιούνταν.
Στο στόχαστρο βρέθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες από το οικονομικό επιτελείο, κυρίως οι μεγάλοι πρωταγωνιστές των προγραμμάτων στήριξης: η επιστρεπτέα προκαταβολή, που διέθεσε 5,5 δισ. ευρώ, οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, 2,7 δισ. ευρώ, η «Συν-Εργασία», 76 εκατ. ευρώ, και οι επιδοτήσεις ενοικίων, 30 εκατ. ευρώ. Σύνολο 8,3 δισ. ευρώ, με βάση τα στοιχεία του προϋπολογισμού 2021 για τις δαπάνες του 2020. Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι οι παρατυπίες κυμάνθηκαν σ’ ένα ποσοστό 2%-3%. Αν αυτό είναι ακριβές, αντιστοιχούν σ’ ένα ποσό της τάξεως των 150-200 εκατ. ευρώ, αν και –όπως σημειώνουν– ακριβείς υπολογισμοί δεν υπάρχουν, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να πρόκειται και για απλά λάθη και όχι για σκόπιμη εξαπάτηση.
Ορισμένοι το παράκαναν, όπως ένας επιχειρηματίας που δήλωσε αρνητικό τζίρο στην επιστρεπτέα.
Οι περισσότεροι, πάντως, προτίμησαν πιο «συντηρητικές» μεθόδους. Οι συνηθέστεροι τρόποι με τους οποίους, όπως διαπιστώνουν στο υπουργείο Οικονομικών, επιχειρήθηκε η καταστρατήγηση των προδιαγραφών των μέτρων στήριξης ήταν οι εξής:
• Στην επιστρεπτέα προκαταβολή, τα «μαγειρέματα» γίνονται στον τζίρο, αφού από αυτόν, και συγκεκριμένα τη μείωσή του, εξαρτάται η στήριξη. Ετσι, κάποιοι δηλώνουν μικρότερο τζίρο στην πλατφόρμα myBusinessSupport, εφόσον δεν έχουν κόψει τιμολόγια, κάτι που πάντως θα διαπιστωθεί εκ των υστέρων με τις περιοδικές δηλώσεις. Kάποιοι άλλοι, που δεν μπορούν να κρύψουν έσοδα, μεταθέτουν μέρος τους σε άλλες περιόδους, ώστε να αποφύγουν την περίοδο αναφοράς. Ορισμένοι σκέφτηκαν κάτι πιο πρωτότυπο: κάνουν τροποποιητικές φορολογικές δηλώσεις του 2019, αυξάνοντας τα έσοδά τους, ώστε να εμφανιστεί μεγαλύτερη μείωση φέτος. Αυτό φυσικά τους συμφέρει μόνο εφόσον δεν έχουν κέρδη. Εχουν επίσης διαπιστωθεί περιστατικά μείωσης του τζίρου μέσω της δήλωσης πιστωτικών τιμολογίων στους πελάτες. Τέλος, πέρα από τις «παρεμβάσεις» στον τζίρο, κάποιοι άλλαξαν κωδικούς αριθμούς δραστηριότητας (ΚΑΔ), αναβαθμίζοντας σε βασική δραστηριότητά τους μια έως τώρα δευτερεύουσα, η οποία τους εξασφαλίζει την ένταξη στους πληττόμενους κλάδους.
Στο υπουργείο Οικονομικών περιμένουν τα αποτελέσματα από τους ελέγχους που διεξάγει τώρα η ΑΑΔΕ. Εχει ήδη αποφασιστεί ότι, εφόσον διαπιστωθεί διαφορά στον τζίρο που δηλώθηκε στην πλατφόρμα από αυτόν που προκύπτει από τις περιοδικές δηλώσεις, το ποσό θα αφαιρείται από την επόμενη, 5η φάση της επιστρεπτέας, που αναμένεται τον Ιανουάριο.
• Στις αναστολές συμβάσεων εργασίας, έχει διαπιστωθεί ότι ενίοτε οι εργοδότες συνεχίζουν να απασχολούν τους εργαζομένους, πλήρως ή μερικώς, και συχνά καλύπτουν τη διαφορά του μισθού τους από την αποζημίωση ειδικού σκοπού. Μια παράβαση που δεν κρίνεται ιδιαιτέρως αυστηρά από τους ιθύνοντες, οι οποίοι τη χαρακτηρίζουν ήσσονος σημασίας. Επίσης, έχουν διαπιστωθεί περιστατικά όπου γίνονται προσλήψεις ατόμων ειδικά για να εισπράξουν τα σχετικά ποσά της αποζημίωσης. Πάντως, στη συνέχεια η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να τους κρατήσει για διάστημα ίσο με τη διάρκεια της αναστολής της σύμβασης.
• Στη «Συν-Εργασία», εκτιμάται ότι δηλώνονται σε κάποιες περιπτώσεις πολύ υψηλοί μισθοί, ώστε να εισπράττονται αντίστοιχα υψηλά ποσοστά κάλυψης της απώλειας που έχουν ως μερικώς απασχολούμενοι και αντίστοιχα των ασφαλιστικών εισφορών.
• Στο μέτρο για τη στήριξη των ιδιοκτητών ακινήτων, διαπιστώθηκε ότι τα ηλεκτρονικά μισθωτήρια δεν είχαν δηλωθεί σωστά ούτως ή άλλως, από πριν. Μάλιστα, με αφορμή το μέτρο έγινε για πρώτη φορά διασταύρωση αυτών που δηλώνουν ιδιοκτήτες και ενοικιαστές και εντοπίστηκαν αναντιστοιχίες. Τελικά εκτιμάται ότι μπήκε μια τάξη.
Το 2021 το πεδίο δράσης για τους επίδοξους επιτήδειους, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα είναι πολύ πιο περιορισμένο. Μόνο 3 δισ. ευρώ έχουν γραφεί ως αποθεματικό στον προϋπολογισμό για μέτρα στήριξης, με κυριότερο, σύμφωνα με τον μέχρι στιγμής σχεδιασμό, την επιστρεπτέα προκαταβολή 5. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να κινηθεί με αυστηρότερη στόχευση των μέτρων, κάτι που περιορίζει και τα περιθώρια καταστρατήγησης των στόχων τους.
Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση έχει διαπιστώσει επίσης ότι ένα μέρος των χρημάτων που δόθηκαν ως στήριξη σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά βρίσκεται στις τράπεζες, έχοντας συμβάλει στην εντυπωσιακή αύξηση των αποταμιεύσεων κατά 13 δισ. ευρώ. Αυτό λύνει ίσως κάποια προβλήματα ανασφάλειας για εργαζομένους και επιχειρήσεις, δεν κινεί όμως την οικονομία.
πηγή: kathimerini.gr
