Γούντι Άλεν: Η τελευταία ταινία του Αμερικανού δημιουργού που είναι έτοιμη από πέρσι επιτέλους στις αίθουσες
Του Γιάννη Ζουμπουλάκη*
«Το φεστιβάλ του Ρίφκιν» («Rifkin’s festival», ΗΠΑ/ Ισπανία/ Ιταλία , 2020)
Eνα γράμμα αγάπης του Γούντι Αλεν προς το ίδιο το σινεμά, εκείνο το σινεμά που αγάπησε και που ούτως ή άλλως έχει τιμήσει σε πολλές ταινίες του. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Ρίφκιν (Γουάλας Σον) ένας διανοούμενος συγγραφέας, πρώην καθηγητής κινηματογράφου, ο οποίος συνοδεύει την ατζέντισα σύζυγό του (Τζίνα Γκέρσον) στο φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν. Η εμπειρία δεν είναι από τις καλύτερες, ο Ρίφκιν δεν μπορεί να συμβαδίσει με το κλίμα των καταστάσεων, προτιμά τις βόλτες και τις σκέψεις, αναπολεί τις μέρες της δόξας και της πραγματικής τέχνης, εκείνης που καταλάβαινε και αγαπούσε.
Ο Αλεν τον παρακολουθεί με αγάπη και κατανόηση, προφανώς ο μοναχικός, ολίγον τι γκρινιάρης αλλά συμπονετικός Ρίφκιν είναι κάτι σαν alter ego του. Την ώρα που η σύζυγος παιδεύεται με τους πυρετώδεις ρυθμούς του φεστιβάλ (από τους οποίους δεν θα λείψει και το ειδύλλιο με ένα νεαρό, σνομπ Γάλλο σκηνοθέτη -Λουί Γκαρέλ), ο συγγραφέας φλερτάρει με ευγενεια με μια γιατρό (Ελενα Ανάγια).
Συγχρόνως ο σκηνοθέτης αναπολεί στιγμές από τον κλασικό κινηματογράφο, τις οποίες ξαναγυρίζει με τον δικό του τρόπο. Οι ασπρόμαυρες αναπαραστάσεις σκηνών κλασικών ταινιών που στήνει ο Αλεν (από την «Περσόνα» του Ινγκμαρ Μπέργκμαν μέχρι το «Ενας άντρας και μια γυναίκα» του Κλοντ Λελούς) είναι το πιο τρυφερό κομμάτι μιας συμπαθούς, σινεφίλ και ολίγον τουριστικής ταινίας, η οποία όμως έχει προβλήματα στον ρυθμό και έναν πρωταγωνιστή, τον Γουάλας Σον, που ναι μεν ταιριάζει στον ρόλο αλλά δείχνει μια ιδέα πιο κουρασμένος από όσο θα έπρεπε.
Βαθμολογία: 2 ½
——————————————————–
«Ενας γιός» («Un fils», Γαλλία/ Τυνησία/ Κατάρ) 
Σοβαρά ηθικά διλήμματα πέφτουν απανωτά στο τραπέζι κατά την διάρκεια της πολυβραβευμένης – και δικαίως – αυτής ταινίας που αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο στη μεγάλου μήκους δημιουργία του Τυνήσιου Μεχντί Μπαρσαουί. Όλα ξεκινούν από μια τρομοκρατική επίθεση εξαιτίας της οποίας ο ανήλικος γιός ενός αγαπημένου ζευγαριού (Σαμί Μπουατζίλα – Νατζίλα Μπεν Αμπνταλά) καταλήγει στο νοσοκομείο. Για να σωθεί η ζωή του παιδιού θα πρέπει να γίνει μεταμόσχευση από τον πατέρα. Όμως τελικά αυτό δεν είναι τόσο εύκολο όσο δείχνει καθότι ένα μυστικό στο παρελθόν της μητέρας φέρνει την ανατροπή.
Η ένταση που προκαλείται από την αποκάλυψη της αλήθειας ορίζει το τέμπο μιας ταινίας που κινείται σε πολύ γρήγορους ρυθμούς, ακριβώς επειδή όλα πρέπει να γίνουν πολύ γρήγορα για να σωθεί το παιδί. Η υπερηφάνεια δεν έχει θέση όταν κρίνεται ανθρώπινη ζωή. Κάποιος πρέπει να υποχωρήσει, αποφάσεις ζωής και θανάτου πρέπει να παρθούν μέσα σε δευτερόλεπτα. Η κινηματογράφηση του Μπαρσαουϊ (που έχει δουλέψει ως μοντέρ) είναι συναρπαστική, είτε μέσα στον «κλειστό» χώρο του νοσοκομείου όπου η ιστορία ως επί το πλείστον διαδραματίζεται, όσο και στους εξωτερικούς χώρους.
Βαθμολογία: 3 ½
——————————————————
«Δεν θέλω να γίνω δυσάρεστος αλλά πρέπει να μιλήσουμε για κάτι πολύ σοβαρό» (Ελλάδα, 2019)
Όπως περίπου ο Μπιλ Μάρεϊ στα «Τσακισμένα λουλούδια», έτσι και στη δεύτερη ταινία μεγάλου μήκους του Γιώργου Γεωργόπουλου (Tungsten), ο Ομηρος Πουλάκης, αναζητεί κι αυτός γυναίκες που κάποτε υπήρξαν σύντροφοί του. Μόνο που η αφορμή, εδώ, είναι πολύ διαφορετική – ζωτικής κυριολεκτικά σημασίας. Ο λόγος για τον οποίο αυτός ο όχι ακριβώς συμπαθής αλλά χαριτωμένος γιάπης, στέλεχος με προοπτικές σε μεγάλη εταιρία, είναι αναγκασμένος να γίνει ερασιτέχνης ντετέκτιβ, είναι ο ιός που έχει κολλήσει από κάποια από αυτές τις γυναίκες του. Θανατηφόρος μεν αλλά μόνο για τις γυναίκες. Αν βρει εκείνη από την οποία τον κόλλησε, υπάρχει ελπίδα…
O Γεωργόπουλος παρακολουθεί με όρεξη την Οδύσσειά του και ισορροπεί εντέχνως ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα. Από κάποια και στιγμή και μετά, δεν ξέρεις στ’ αλήθεια αν θα πρέπει να γελάσεις ή να κλάψεις με τα απανωτά στραπάτσα που δέχεται ο ήρωας του Πουλάκη, διότι δεν χρειάζεται να πάμε μακριά για να αντιληφθούμε τις αντιδράσεις των περισσότερων γυναικών (Ιωάννα Παππά, Κόρα Καρβούνη, Βίκυ Παπαδοπούλου, Ιωάννα Κολλιοπούλου, Σίσσυ Τουμάση και η γιαπωνέζα Μαρί Γιαμαμότο). Την ίδια ώρα στην ταινία εμφανίζονται ζουμεροί χαρακτήρες όπως για παράδειγμα το μεγάλο αφεντικό της επιχείρησης, ο Βαγγέλης Μουρίκης που μπορείς να πεις ότι κλέβει την παράσταση.
Βαθμολογία: 2 ½
————————————————————-
Επανεκδόσεις
«Η συνομιλία» (The conversation, ΗΠΑ, 1974) του Φράνσις Κόπολα. Μιά από τις πιό προσωπικές ταινίες του Κόπολα την οποία γύρισε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του «Νονού 2», αφηγείται την ιστορία ενός ιδιωτικού ντετέκτιβ (Τζιν Χάκμαν) εξπέρ στην παρακολούθηση με συστήματα ηχογράφησης, ο οποίος έχοντας αναλάβει μία σκοτεινή υπόθεση, θα βρει ξανά την συνείδησή του αλλά θα χάσει, γιά πρώτη φορά, το «παιχνίδι». Ο Κόπολα μελετά εξονυχιστικά τον καφκικό αντιήρωα του, ένα ανθρωπάκι που πληρώνεται γιά να μπαίνει σαν τον ποντικό μέσα στην ζωή ξένων ανθρώπων και να συλλέγει πληροφορίες την ώρα που ο ίδιος, εξαιτίας της μυστικότητας του επαγγέλματός του, προσπαθεί να μείνει αποκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλεργικός στην πολυκοσμία. Σε αυτό ακριβώς το σημείο τελικά θα την «πατήσει», πληρώνοντας γιά τα αμαρτήματά του. Το φιλμ απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών του 1974 και ήταν υποψήφιο γιά τα Οσκαρ ταινίας και σεναρίου (Κόπολα).
Βαθμολογία: 4
———————————————–
«Οδός Μαλχόλαντ» (Mulholland Drive, ΗΠΑ, 2001) του Ντέιβιντ Λιντς. Ο παράξενος κόσμος του Ντέιβιντ Λιντς, τίθεται για μια ακόμη φορά σε λειτουργία σε μια ταινία που αρνείται τους κανόνες της κλασικής αφήγησης και καταφέρνει να κεντρίσει τις αισθήσεις, χάρη στον συναισθηματικό πλούτο που παράγεται από την μεθοδευμένη αποκρυστάλλωση εμπνευσμένων ιδεών. Είναι αδύνατον να ξεχωρίσεις με βεβαιότητα τον ονειρικό από τον πραγματικό χρόνο της ταινίας (μια διασταύρωση του «Μπλε Βελούδου» με την «Χαμένη Λεωφόρο»), όμως τελικά, εκεί ακριβώς βρίσκεται η γοητεία της. Με τους Ναόμι Γουότς, Τζάστιν Θερού, Λόρα Ελενα Χάρινγκ
Βαθμολογία: 3
———————————————-
Επίσης στις αίθουσες
«Διαστημικά καλάθια Η επόμενη γενιά» (Space jam A new legacy, ΗΠΑ, 2021) του Μάλκολμ Ντ. Λι. Παίρνοντας την σκυτάλη από τον Μάικλ Τζόρνταν που είχε παίξει στα «Διαστημικά καλάθια» (1996), ο πρωταθλητής του ΝΒΑ και παγκόσμιο είδωλο Λεμπρόν Τζέιμς συναντά τον Μπαγκς Μπάνι σε αυτή την μίξη κινουμένων σχεδίων και ζωντανής δράσης.
«Η αιώνια κάθαρση» (The forever purge, ΗΠΑ, 2021) του Εβεράλντο Γκουτ. Πέμπτο και μέχρι σήμερα τελευταίο κεφάλαιο μιας σειράς ταινιών τρόμου η οποία άρχισε το 2013 με την ταινία «Κάθαρση» και με ένα απάνθρωπο πείραμα αντιμετώπισης των δολοφονικών ενστίκτων μέσα από έναν ταξικό διαχωρισμό ασφαλισμένων μεγαλοαστών και φτωχο διαβόλων.
«Spiral: Ο μύθος του Saw» (Spiral: From the Book of Saw, ΗΠΑ, 2021) του Ντάριλ Ντιν Μπούσμαν. Σε ρόλο αποφασιστικού αστυνομικού, ο Κρις Ροκ χωρίς τις κωμικές γκριμάτσες προσπαθεί να συλλάβει έναν κατά συρροή δολοφόνο οι μέθοδοι του οποίου μοιάζουν με εκείνες στις ταινίες «Σε βλέπω».
Βαθμολογία
5: εξαιρετική, 4: πολύ καλή, 3: καλή, 2: ενδιαφέρουσα, 1: μέτρια, 0: απαράδεκτη
*Ο Γιάννης Ζουμπουλάκης είναι κριτικός κινηματογράφου, στο https://www.tovima.gr/
