Είναι δύο νέα όπλα που ρίχνονται στη «μάχη» για να επιταχυνθεί ακόμα περισσότερο την διαδικασία έκδοσης συντάξεων και να δοθεί τέλος στην ομηρία χιλιάδων ασφαλισμένων που πολλές φορές αναγκάζονται να περιμένουν χρόνια για να πάρουν τη σύνταξή τους.
γράφει ο Αιρετικός
Αυτή είναι η στόχευση και το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μη περιμένετε βέβαια και εγγυήσεις επί του αποτελέσματος, ειδικά εσείς που βρίσκεστε στο τέλος της έκτης ή στις αρχές της έβδομης δεκαετίας της ζωής σας και ακόμη το παλεύετε, περιμένοντας και αναδρομικά, που στα τόσα χρόνια αγοράζεις σπίτι. Σε κάθε περίπτωση να μην ξεχνάτε πως «το τάξιμο δεν έκλεισε σπίτια, το δόσιμο έκλεισε».
2. Τι διαφέρουν οι fast track συντάξεις από τις «συντάξεις εμπιστοσύνης»;
Τόσο οι fast track συντάξεις όσο και οι «συντάξεις εμπιστοσύνης» είναι καινούργιοι θεσμοί που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της απονομής των συντάξεων. Οι fast track συντάξεις είναι ένας μόνιμος θεσμός, που ισχύει για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα υποβάλλονται από εδώ και στο εξής. Από την άλλη πλευρά οι «συντάξεις εμπιστοσύνης» αφορούν στην εξάλειψη του στοκ των συντάξεων που έχει δημιουργηθεί στον ΕΦΚΑ.
Με άλλα λόγια, είναι σαν να πας σε γνωστή αλυσίδα τροφίμων, η οποία προσφέρει με discount προϊόντα που λήγουν την επόμενη ημέρα, μόνο που εδώ κάτι κερδίζεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μπαίνεις σε δύο διαφορετικές ουρές που καταλήγουν στο αυτό προϊόν, τη σύνταξη. Τώρα, πια ουρά θα προχωράει γρηγορότερα, αν θα προχωρούν ταυτόχρονα και άλλα, είναι θέμα συγκυριών. Το μόνο πραγματικό γεγονός είναι πως οι ευρισκόμενοι στην ουρά των συντάξεων εμπιστοσύνης έχουν γράψει χρόνια αναμονής και ξέρουν από ουρές.
3. Ποιες είναι οι προβλέψεις για τις fast track συντάξεις;
Τίθεται ρητή προθεσμία τριών μηνών -με σημείο εκκίνησης την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης- εντός της οποίας πρέπει να εκδοθεί η σύνταξη. Στον χρόνο αυτό, η υπηρεσία του ΕΦΚΑ πρέπει να ελέγξει το ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος και να αποφασίσει αν δικαιούται σύνταξη και το ύψος της. Εάν δεν καταφέρει να ολοκληρώσει τη διαδικασία μέσα σε τρεις μήνες, τότε βγάζει τη σύνταξη με βάση δύο μόνο δεδομένα: Πρώτον, το ασφαλιστικό ιστορικό όπως είναι καταγεγραμμένο στο ηλεκτρονικό σύστημα «ΑΤΛΑΣ» του ΕΦΚΑ. Και δεύτερον, τις δηλώσεις και στοιχεία που έχουν υποβάλει οι ασφαλισμένοι με την αίτησή τους για συνταξιοδότηση για να τεκμηριώσουν ότι έχουν περισσότερο χρόνο από αυτόν που «βλέπει» το σύστημα του ΕΦΚΑ.
Η μερίδα γνωστού μας πάντως στο σύστημα ΑΤΛΑΣ, είναι ενημερωμένη μέχρι τα μέσα του 2016, ενώ είμαστε πια στον Απρίλιο του 2022 (μια μικρή καθυστέρηση). Επιπλέον, επειδή τα στοιχεία που θα υποβάλλει ο κάθε υποψήφιος για σύνταξη θα είναι τις περισσότερες φορές υπερεκτιμημένα στο στυλ «βάλτο και αυτό και αν πιάσει έπιασε», μάλλον από τους πρώτους μήνες θα διαπιστωθεί κάθετη αύξηση των «δικαιούμενων» ποσών, ή μη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων της Κυβέρνησης, δεδομένου ότι τα δικαιολογητικά, πιθανώς, μόνο δικαιολογητικά δεν θα είναι. Συνεπώς, το τρίμηνο είναι η υπόσχεση χωρίς κανένας να είναι σίγουρος ότι δεν θα αναθεωρηθεί.
4. Και στις «συντάξεις εμπιστοσύνης» ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά;
Οι «συντάξεις εμπιστοσύνης» αφορούν στις εκκρεμείς συντάξεις. Το μέτρο θα εφαρμοστεί για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί έως τις 31 Μαρτίου. Και σε αυτή την περίπτωση ο έλεγχος των προσκομιζόμενων στοιχείων και δικαιολογητικών θα γίνεται εκ των υστέρων. Και οι ασφαλισμένοι είναι υποχρεωμένοι να διατηρήσουν φυσικά παραστατικά που τυχόν δεν έχουν προσκομίσει στον ΕΦΚΑ για 10 χρόνια, προκειμένου να μπορούν να προσκομιστούν κατά τη διάρκεια των ελέγχων.
Έχεις βγει στη σύνταξη στα 67 και σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, όντας 71, δεν έχει εκδοθεί ακόμα η πολυπόθητη απόφαση για ποικίλους λόγους. Μετά από δέκα χρόνια, όντας διάγοντας το 81ο έτος της ηλικίας σου, Θεού πάντα θέλοντος, θα έρθει η Πολιτεία και θα σου πει «μπάρμπα, αυτά τα χαρτιά που μας έβαλες, όχι για σύνταξη δεν ήτανε, ούτε για να τυλίξεις ψάρια από την λαϊκή». Κάνοντας ως υπέργηρος συνταξιούχος τον χτυπημένο από τον Γερμανό επιστήμονα Alzheimer και με απαντήσεις τύπου «ποιος είσαι εσύ πουλάκι μου», «δεν τα ξέρω εγώ αυτά που μου λες, είναι του διαβόλου», άντε να δούμε τι άκρη θα βγάλει ο Δημόσιος λειτουργός και κυρίως, τι θα ανακτήσει από τα αχρεωστήτως καταβληθέντα. Γιατί; Επειδή, ο παππούς ή η γιαγιά δεν έχουν μία, όπως φυσικά ούτε Alzheimer, έχοντας μεταφέρει όλα τους τα στοιχεία «ενεργητικού» στα παιδιά τους, στο δε βιβλιάριο καταθέσεων φιγουράρει ένα πεντάευρο το οποίο δεν αναλήφθηκε από την τελευταία σύνταξη. Η ιστορία θα εξελιχθεί με την παρακράτηση του 25% των επομένων μηνιαίων καταβολών, για όσο διάστημα θελήσει ο Κύριος, για δε στοιχεία που θα μπορούσαν να παρθούν από τους κληρονόμους, δεν θα υπάρχουν πλέον επειδή έχουν μεταβιβαστεί ήδη με γονικές παροχές και οι κληρονόμοι, μετά την επέλευση του άτυχου γεγονότος, μετά τα «σαράντα» και πολύ πριν τη συμπλήρωση τετράμηνου εκ του γεγονότος, έχουν τρέξει για μαζική αποποίηση κληρονομίας.
5. Υπάρχουν κάποιες νέες προβλέψεις για να επιταχυνθεί η έκδοση των επικουρικών συντάξεων και των εφάπαξ ;
Καθιερώνεται προθεσμία τριών (3) μηνών για την έκδοση επικουρικής σύνταξης, η οποία ξεκινά με την έκδοση της κύριας σύνταξης, καθώς και προθεσμία έξι (6) μηνών για τη χορήγηση εφάπαξ, με αφετηρία την ημερομηνία υποβολής του σχετικού αιτήματος.
Απορία. Η επικουρική δεν καταβάλλεται για έναν περίεργο λόγο, αν δεν έχει πλήρως ολοκληρωθεί η κύρια σύνταξη. Αν δηλαδή λαμβάνεις κύρια σύνταξη για τρία χρόνια τώρα και στα πλαίσια της διαδοχικής ασφάλισης, έχεις λαμβάνειν και κανένα εικοσάρικο ας πούμε από το ΤΑΠ -ΟΤΕ, περιμένοντας και υποβάλλοντας και ξανα-υποβάλλοντας χιλιάδες έγγραφα, σε πολλές δε περιπτώσεων που τα έχει ξανα – υποβάλει και χάθηκαν, επικουρική σύνταξη δεν παίρνει. Θα μου πείτε γιατί, αφού ήδη παίρνει κύρια, θα σας πως έτσι, επειδή δήθεν θα πρέπει να ολοκληρωθεί στο σύνολό της η κύρια, για να λάβεις το αναλογούν ποσό της Επικουρικής. Φυσικά στην ερώτηση γιατί δεν δίνεται και ποσοστό της Επικουρικής που ως πραγματικό παράδειγμα είναι γεγονός, θα σας απαντήσουμε ότι δεν γνωρίζουμε, έτσι λένε οι γραφές και ότι άλλο. Συνεπώς, το τρίμηνο έκδοσης Επικουρικής με ρήτρα, χλωμό φαίνεται.
Το μόνο πιο έγκυρο μοιάζει το Εφάπαξ, με την προοπτική φυσικά ότι δεν θα μειωθεί και άλλο, οπότε η καταβολή θα γίνεται σε βενζινάδικο, με φουλάρισμα του δοχείου καυσίμων του αυτοκινήτου σας.
6. Αν αυτό το μέτρο είναι το «Μπαζούκα» για να βγαίνουν γρήγορα οι συντάξεις και να κλείσει το θέμα των εκκρεμών συντάξεων, γιατί δεν το εφαρμόσατε νωρίτερα;
Διότι παλαιότερα δεν υπήρχαν όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα και τα τεχνικά δεδομένα, που υπάρχουν τώρα.
Δυνατή ερώτηση με σκόπιμη αναφορά στη στρατιωτική μας πραγματικότητα ως χώρα. Αυτό που μας φοβίζει είναι η αναφορά στο «Μπαζούκα», φοβερό οπλικό σύστημα εκ δύο συνεννοούμενων σωλήνων που ο χειριστής έβαλε κατά του άρματος και ο βοηθός, τον κρατούσε από τη μέση, επειδή το ρημάδι κλωτσούσε. Εκτός και αν έριχνες από τα πέντε μέτρα, γεγονός μάλλον αδύνατο, το οπλικό σύστημα κλωτσούσε τόσο, που επί δοκιμαστικής ρίψης σε όρη της Βορείου Ελλάδος, κρυβόταν όλα τα μαντριά εκ του φόβου θανάτου αμνών. Περαιτέρω, το παρόν οπλικό σύστημα, αφορούσε κάτι που ο Ελληνικός Στρατός έπαψε να το χρησιμοποιεί εδώ και κάποιες δεκαετίες, μια και χρησιμοποιούνται πλέον συστήματα RPG ή νεότερα. Εδώ έγκειται και ο εγγενής φόβος μας, δεδομένου ότι δύσκολα από γάιδαρο μεταβαίνεις σε Lamborghini, αν και τα δύο αποτελούν αξιόπιστα μεταφορικά μέσα.
7. Και τι θα γίνεται με τις περιπτώσεις αποκλίσεων και λαθών; Στις περιπτώσεις που ο ασφαλιστικός χρόνος που δηλώνεται αποδειχθεί μικρότερος από τον πραγματικό;
Μετά την έκδοση της σύνταξης, εάν οι έλεγχοι που διεξάγονται εκ των υστέρων από τον ΕΦΚΑ διαπιστώσουν αποκλίσεις θα γίνονται οι αναγκαίοι συμψηφισμοί. Στις περιπτώσεις, που έχει καταβληθεί μεγαλύτερη σύνταξη από όση θα έπρεπε, τα επιπλέον χρήματα θα ανακτηθούν με τις σχετικές διαδικασίες που προβλέπονται παγίως το Δημόσιο.
Ισχύει η απάντηση με αρίθμηση (4) και ανακαλύπτουμε μία υπερβάλλουσα αισιοδοξία στο Δημόσιο, δεδομένου πως δεν θα έχει να κάνει με τριαντάρηδες, αλλά με σαφώς πιο «μεστούς» σε ηλικία.
8. Και αν τα στοιχεία που θα προσκομίζει ο συνταξιούχος είναι πλαστά;
Τότε προβλέπεται ότι θα επιβάλλονται οι ποινές που παγίως προβλέπονται για την εξαπάτηση της Δημόσιας Διοίκησης. Το Δημόσιο σέβεται τον ασφαλισμένο με το θεσμό της «σύνταξης εμπιστοσύνης», επομένως έχει την αξίωση και από τον ασφαλισμένο να σεβαστεί κι εκείνος με τη σειρά του το Δημόσιο. Εν πάση περιπτώσει προβλέπεται για τους ασφαλισμένους να τηρούν για κάποιο διάστημα τα αναγκαία παραστατικά, έτσι ώστε να διευκολύνονται οι έλεγχοι στη συνέχεια από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ.
Δεν φανταζόμαστε Κυβέρνηση, να σέρνει σε ποινικά δικαστήρια, ανθρώπους που διάγουν την όγδοη δεκαετία της ζωής τους. Προσωπικά δεν πιστεύουμε τόσο πως κάποιος θα καταθέσει πλαστό έγγραφο, παρά θεωρώντας πως κάποιο έγγραφο του κατοχυρώνει σύνταξη, θα καταθέσει αυτό, χωρίς όμως μεταγενέστερα να γίνει αποδεκτό από το Δημόσιο. Συνεπώς, επειδή το Δημόσιο πρέπει να διασφαλίσει πράγματι τα δικαιώματά του και το μεγάλο πλήθος των συνταξιούχων τις συντάξεις τους, ένας πρώτος έλεγχος, έστω και τυπικός ώστε να αποφευχθούν ακρότητες, μάλλον επιβάλλεται. Στην Ελλάδα, παρά το τι θα θέλαμε, ούτε ο πολίτης εμπιστεύεται το κράτος, αλλά ούτε και το κράτος τον πολίτη.
9. Μήπως όμως όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της αναποτελεσματικότητας των μέτρων που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα για τις εκκρεμείς συντάξεις;
Θεσπίστηκε η προκαταβολή εθνικής σύνταξης και έτσι πριν ακόμα από την έκδοση της σύνταξης δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι μπορούν να καλύπτονται από το θεσμό. Ενώ η εμπλοκή των πιστοποιημένων δικηγόρων και λογιστών, που πρόσφατα έγινε πράξη, θα συντελέσει όπως ομολογούν τόσο οι ίδιοι όσο και οι ασφαλισμένοι που χρησιμοποίησαν τις υπηρεσίες τους για την επιτάχυνση της όλης διαδικασίας των συντάξεων. Όσοι έχουν καταφύγει σε πιστοποιημένους δικηγόρους και λογιστές δηλώνουν δημόσια ότι έβγαλαν τη σύνταξή τους σε χρόνο ρεκόρ. Επομένως αυτό που συμβαίνει είναι πάρα πολύ απλό: Δίπλα στα μέτρα που ήδη έχουν εφαρμοστεί για την επιτάχυνση των συντάξεων εφαρμόζονται οι δύο νέες ρυθμίσεις, συντάξεις fast track και «συντάξεις εμπιστοσύνης», που συνδυάζουν τις τεχνολογικές εξελίξεις μέσα στον ΕΦΚΑ με την εμπιστοσύνη απέναντι στον πολίτη. Και είναι βέβαιο ότι όλα αυτά τα μέτρα θα αποδώσουν και μάλιστα στους αμέσως επόμενους μήνες, λύνοντας οριστικά το πρόβλημα των εκκρεμών συντάξεων.
Αν τα μέτρα απέδωσαν γιατί χρειάζονται και άλλα; Η προκαταβολή ποσού περίπου εξακοσίων ευρώ μηνιαίως, θεωρείται ότι καλύπτει κατ’ ελάχιστον ανάγκες συνταξιούχων εν αναμονή; Οι συντάξεις πάντα αργούσαν κάποιο διάστημα, αλλά από κάποιο σημείο και μετά, κάπου μετά από το 2014, η κατάσταση ξέφυγε παντελώς με το κράτος να σφυρίζει ανέμελα, γνωρίζοντας ότι υπάρχουν άνθρωποι που καλούνταν ακόμα και για μια πενταετία να επιβιώσουν χωρίς χρηματικούς πόρους. Μετά φταίγανε οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ. Οι υπάλληλοι δεν έχουν πειθαρχικά προϊσταμένους; Σήμερα τι ακριβώς εμφανίζεται ως επιτυχία; Η προσπάθεια διόρθωσης ενός παντελώς αποτυχημένου συστήματος;
Οι συνταξιούχοι μας, μετά από αιματηρές μειώσεις συντάξεων, διακοπής καταβολής δώρων, έχουν δώδεκα χρόνια να δουν οποιαδήποτε αύξηση στη σύνταξή τους, με έναν πληθωρισμό εφέτος να τρέχει με ρυθμούς άνω του 8%. Το 2023 είναι χρονιά εκλογών, οι συνταξιούχοι αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά των ψηφοφόρων και σίγουρα κάτι θα γίνει. Πάντως, η εκάστοτε αυτή πρακτική των αυξήσεων από οποιαδήποτε Κυβέρνηση λόγω επικείμενων εκλογών, δεν υποτιμάει τους συνταξιούχους αλλά την ίδια την Πολιτεία.
