Τέλος επιτηδεύματος

Τέλος επιτηδεύματος είναι ένα είδος φόρου που επιβάλλεται σε όλους τους επαγγελματίες. Για την ακρίβεια πρόκειται για έναν “έκτακτο” φόρο, γεγονός που σημαίνει ότι δεν θα ισχύει για πάντα.

των: Φωτεινής Μακρή – Κατερίνας Κουσουνή (Λογίστριες Α’ Τάξης – Ειδικοί σύμβουλοι αγροτικής φορολογίας)

Για τα φυσικά πρόσωπα, από το οικονομικό έτος 2012 και μετά, το τέλος επιτηδεύματος βεβαιώνεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Για τα νομικά πρόσωπα, το οικονομικό έτος 2014 και από το φορολογικό έτος 2014 και επόμενα, το τέλος επιτηδεύματος βεβαιώνεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων.

Περί επιβολής τέλους επιτηδεύματος

Παράγραφος 1 του άρθρου 31

[Οι επιτηδευματίες και οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, εφόσον τηρούν βιβλία Β’ ή Γ κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, υποχρεούνται σε καταβολή ετήσιου τέλους επιτηδεύματος, το οποίο ορίζεται ως εξής:

α) Για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους, σε 800 € ετησίως.

β) Για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους, σε 1.000 € ετησίως.

γ) Για ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, σε 650 € ετησίως.

δ) Για κάθε υποκατάστημα σε 600 € ετησίως. Ως υποκατάστημα, για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου, νοείται κάθε επαγγελματική εγκατάσταση του επιτηδευματία στην ημεδαπή, εκτός της έδρας της επιχείρησης, στην οποία ενεργείται παραγωγική ή συναλλακτική δραστηριότητα. Δεν λογίζονται ως υποκαταστήματα, για την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος, οι προσωρινοί εκθεσιακοί χώροι και οι πρόσκαιρες επαγγελματικές εγκαταστάσεις, που λειτουργούν για χρονικό διάστημα μέχρι 30 ημέρες, οι επαγγελματικές εγκαταστάσεις που στεγάζονται σε διαφορετικούς ορόφους, συνεχόμενους ή μη, του ίδιου κτιριακού συγκροτήματος, οι εγκαταστάσεις τουριστικών καταλυμάτων εντός παραδοσιακών κτισμάτων, σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα 33/1979 (ΦΕΚ 10/Α/1979), που λειτουργούν σε ξεχωριστά κτίρια, αλλά με ενιαία άδεια λειτουργίας, η οποία εντάσσεται ως ενιαία εγκατάσταση στην ίδια τουριστική μονάδα, καθώς και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις της περίπτωσης δ’ της παραγράφου1 του άρθρου 2 του νόμου 3874/2010 (ΦΕΚ 151/Α/2010), όπως ισχύει.

ε) Για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις και τους Συνεταιρισμούς Εργαζομένων, σε 500 € ετησίως.

Από 01-01-2019 καταργείται η υποχρέωση του προηγούμενου εδαφίου.

Από το οικονομικό έτος 2013 και εφεξής, εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος τα πρόσωπα που ασκούν ατομική εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.]

Παράγραφος 3 του άρθρου 31

[Εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις καταβολής του τέλους, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητα τους σε χωριά με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους. Επίσης εξαιρούνται ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει πέντε (5) έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, καθώς και οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται τρία (3) έτη από το έτος της συνταξιοδότησης του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65ο έτος της ηλικίας.

Από το φορολογικό έτος 2018 και εφεξής εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής τέλους οι αγρότες – μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του νόμου 4384/2016 (ΦΕΚ 78/Α/2016), οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, οι σχολικοί συνεταιρισμοί του άρθρου 46 του νόμου [Ν] 1566/1985 (ΦΕΚ 167/Α/1985), οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τη μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ή Συνεταιρισμού Εργαζομένων, καθώς και οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως νομικής μορφής που βρίσκονται σε εκκαθάριση, πτώχευση ή αδράνεια. Σε περίπτωση που η αδράνεια δεν καταλαμβάνει ολόκληρο το φορολογικό έτος εφαρμόζεται αναλογικά η παράγραφος 2.

Επίσης, εξαιρούνται οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τη μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ή Συνεταιρισμού Εργαζομένων, εφόσον δεν έχουν παρέλθει 5 έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών τους.]

Με νέο νόμο το άρθρο 3 του ν. 3986/2011 τροποποποιείται ως εξής:

Νόμος 4972/2022 – Άρθρο 179

[ Εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις καταβολής του τέλους, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους. Επίσης εξαιρούνται ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει πέντε (5) έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, καθώς και οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται τρία (3) έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65ο έτος της ηλικίας. Από το φορολογικό έτος 2018 και εφεξής εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής τέλους οι αγρότες μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του ν.4384/2016 (Α’ 78), οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, οι σχολικοί συνεταιρισμοί του άρθρου 46 του ν. 1566/1985 (Α’ 167), οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τη μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ή Συνεταιρισμού Εργαζομένων, καθώς και οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως νομικής μορφής που βρίσκονται σε εκκαθάριση, πτώχευση ή αδράνεια. Σε περίπτωση που η αδράνεια δεν καταλαμβάνει ολόκληρο το φορολογικό έτος εφαρμόζεται αναλογικά η παρ. 2.

Ειδικά για τα φορολογικά έτη 2019, 2020, 2021 και 2022 εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος οι αγρότες κανονικού καθεστώτος για τους οποίους έχουν παρέλθει τα πρώτα πέντε (5) έτη από την ημερομηνία τήρησης βιβλίων και ένταξής τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς και οι αλιείς της παράκτιας αλιείας, που εκμεταλλεύονται, είτε ατομικά είτε με τη μορφή συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας αστικού δικαίου αλιευτικά σκάφη μέχρι δώδεκα (12) μέτρα, μεταξύ καθέτων.]

Νέα κίνητρα για επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα μέχρι 2.000.000 € στον νόμο 4972/2022 και το άρθρο 180:

Άρθρο 180

[Φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες, που αυξάνουν κατά τουλάχιστον τρία δωδέκατα (3/12) με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης σε ένα έτος, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος του ίδιου φορολογικού έτους, υπό την προϋπόθεση ότι τα ακαθάριστα έσοδά τους κατά το φορολογικό έτος για το οποίο χορηγείται η εξαίρεση δεν υπερβαίνουν τα δύο (2) εκατομμύρια ευρώ. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατόπιν εισήγησης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, καθορίζονται:
α) ο τρόπος υπολογισμού της αύξησης του μέσου αριθμού εργαζομένων με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης,
β) ο τρόπος και η διαδικασία διακρίβωσης και ελέγχου των προϋποθέσεων για την εξαίρεση από το τέλος επιτηδεύματος, και
γ) κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας] .

Το άρθρο 180 σύμφωνα με το νόμο ισχύει από την 1/9/2022 και εφαρμόζεται προς τον σκοπό θεμελίωσης εξαίρεσης από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος φορολογικού έτους 2022 και εφεξής.

Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ του άρθρου 41 του Κώδικα του ΦΠΑ 2859/2000, δεν θεωρούνται επιτηδευματίες και ως εκ τούτου δεν τους καταλογίζεται τέλος επιτηδεύματος.

Ως Πρώτη Έναρξη Δεν συνυπολογίζεται αυτή της ένταξης στο Ειδικό Καθεστώς ΦΠΑ.

 

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Η μη άσκηση δραστηριότητας αποδεικνύεται αποκλειστικά με δηλωθείσα διακοπή εργασιών στο υποσύστημα Μητρώου του Taxis. Σε περίπτωση διακοπής της δραστηριότητας μέσα στη χρήση, το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης ή της άσκησης του επαγγέλματος. Χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δεκαπέντε (15) ημερών λογίζεται ως μήνας.

 

ΔΕΑΦ Α 1109267 ΕΞ 2016

Διαγραφή τέλους επιτηδεύματος σε φυσικά πρόσωπα που έχουν κάνει εκπρόθεσμη διακοπή εργασιών.

[Η μη άσκηση δραστηριότητας αναγνωρίζεται μόνο με υποβληθείσα δήλωση διακοπής εργασιών στη Δ.Ο.Υ., ακόμη κι αν αυτή υποβλήθηκε εκπρόθεσμα. Πιο συγκεκριμένα, με την ΠΟΛ.1149/13.6.2012 εγκύκλιό μας είχε διευκρινισθεί, αναφορικά με την επιβολή τέλους επιτηδεύματος οικονομικού έτους 2012, ότι στις περιπτώσεις που έχει ήδη υποβληθεί ή θα υποβληθεί φορολογική δήλωση, χωρίς να έχει προηγηθεί εκπρόθεσμη διακοπή δραστηριότητας και κατ΄ επέκταση έχει ήδη επιβληθεί τέλος επιτηδεύματος, οι φορολογούμενοι μπορούν, εφόσον πραγματοποιήσουν εκπρόθεσμη διακοπή της δραστηριότητάς τους, να υποβάλλουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. αίτηση διαγραφής του βεβαιωθέντος ποσού, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 4 της ΠΟΛ.1167/2.8.2011 Α.Υ.Ο. Τούτο διότι με την εκπρόθεσμη διακοπή εργασιών το φυσικό πρόσωπο παύει να είναι επιτηδευματίας αναδρομικά σε χρόνο προγενέστερο της επιβολής τέλους επιτηδεύματος και ως εκ τούτου δε νοείται επιβολή τέλους επιτηδεύματος σε μη επιτηδευματία.].

Εγκαταστάσεις που δεν νοούνται υποκαταστήματα

Στις διατάξεις του άρθρου 31 του ν. 3986/2011 [. οι προσωρινοί εκθεσιακοί χώροι και οι πρόσκαιρες επαγγελματικές εγκαταστάσεις που λειτουργούν μέχρι 30 ημέρες. Το χρονικό διάστημα των 30 ημερών κρίνεται αυτοτελώς για έκαστη συμμετοχή σε προσωρινούς εκθεσιακούς χώρους. Επίσης, δεν λογίζονται ως υποκατάστημα επαγγελματικές εγκαταστάσεις που στεγάζονται σε διαφορετικούς ορόφους, συνεχόμενους ή μη, του ίδιου κτιριακού συγκροτήματος. Επισημαίνεται ότι αν στον ίδιο κτιριακό χώρο, αλλά σε διαφορετικούς ορόφους αυτού, λειτουργεί τόσο η έδρα της επιχείρησης όσο και τα τυχόν υποκαταστήματά της, επιβάλλεται μία (1) φορά το τέλος επιτηδεύματος. Σε περίπτωση που η δραστηριότητα της εν λόγω επιχείρησης επεκτείνεται και σε άλλους κτιριακούς χώρους, θα επιβληθεί ξεχωριστό τέλος επιτηδεύματος για το κάθε επιπλέον κτίριο στο οποίο στεγάζονται οι εγκαταστάσεις της.Επίσης, δεν νοούνται ως υποκατάστημα:

α) οι εγκαταστάσεις τουριστικών καταλυμάτων εντός παραδοσιακών κτισμάτων, που λειτουργούν σε ξεχωριστά κτίρια, αλλά με ενιαία άδεια λειτουργίας, η οποία εντάσσεται ως ενιαία εγκατάσταση στην ίδια τουριστική μονάδα, καθώς και

β) οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις της περίπτ. δ’ της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν.3874/2010 (Α’ 151), όπως ισχύει, (ήτοι η παραγωγή, αποθήκευση, τυποποίηση, συσκευασία και η εν γένει τοποθέτηση μέχρι και του σταδίου της χονδρικής και λιανικής πώλησης αποκλειστικά των προϊόντων που παράγει η ίδια η αγροτική εκμετάλλευση, καθώς και η πρώτη χωρική ή οικοτεχνική μεταποίησή τους, η θαλάσσια αλιεία, η αλιεία εσωτερικών υδάτων, η σπογγαλιεία, η οστρακαλιεία, η υδατοκαλλιέργεια, ως και η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW και η λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων). Επισημαίνεται ότι για τις ως άνω αγροτικές εκμεταλλεύσεις που δεν θεωρούνται υποκαταστήματα κατά τον νόμο αυτό, επιβάλλεται το τέλος επιτηδεύματος των περιπτώσεων α’, β’ και γ’ της παρ. 1 τουάρθρου 31 του ν. 3986/2011, κατά περίπτωση, για την έδρα της επιχείρησης (σχετ. η αριθ. ΠΟΛ.1156/2017 – ΑΔΑ:Ω09Ο46ΜΠ3Ζ-Ξ44 εγκύκλιος του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.)]

Εγκύκλιος 2114/2021 της ΑΑΔΕ | Παραγωγοί Λαϊκών Αγορών

Για το φορολογικό έτος 2020, η εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος εφαρμόζεται επιπλέον και για τους αγρότες κανονικού καθεστώτος – παραγωγούς, οι οποίοι διαθέτουν τα προϊόντα τους σε λαϊκές αγορές με Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) 47.81.10.01 «Λιανικό εμπόριο τροφίμων, ποτών και καπνού, παραγωγού-πωλητή, σε υπαίθριους πάγκους και αγορές» και 47.89.10.01 «Λιανικό εμπόριο άλλων ειδών, παραγωγού-πωλητή, σε υπαίθριους πάγκους και αγορές», δεδομένου ότι οι κωδικοί αυτοί προστέθηκαν στην Εθνική Ονοματολογία Οικονομικών Δραστηριοτήτων με την Α.1260/2020 Απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. η οποία ισχύει από τη δημοσίευση της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από την 2-12-2020.

 

Πίνακας με τις εξαιρέσεις από το τέλος επιτηδεύματος