Οι οικονομικά εύρωστοι φορολογούμενοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να μεταβιβάσουν στα παιδιά τους ή στα εγγόνια υπερπολυτελείς κύριες κατοικίες χωρίς αυτά να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ φόρο.
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
Αυτή τη δυνατότητα παρέχουν οι διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 56 του ν. 4839/2021, με τις οποίες καθιερώθηκε αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ από την 1η-10-2021 και μετά στις περιπτώσεις γονικών παροχών και λοιπών δωρεών προς στενά συγγενικά πρόσωπα. Από τις διευκρινίσεις για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 56 του ν. 4839/2021, τις οποίες περιλαμβάνει εγκύκλιος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), που απεστάλη πρόσφατα σε όλες τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες της χώρας, προκύπτει, συγκεκριμένα, ότι από την 1η-10-2021 το αφορολόγητο όριο για γονική παροχή πρώτης κατοικίας ή για δωρεά πρώτης κατοικίας από παππού ή γιαγιά σε εγγόνι ανέρχεται πλέον σε 1.000.000 ευρώ ή και περισσότερο!
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, σε κάθε περίπτωση γονικής παροχής κτίσματος το οποίο προορίζεται να χρησιμοποιηθεί από το τέκνο ως πρώτη κατοικία, καθώς επίσης και σε κάθε άλλη περίπτωση δωρεάς πρώτης κατοικίας προς συγγενικό πρόσωπο της Α’ κατηγορίας (εγγόνι, σύζυγο κ.λπ.) ισχύει το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ προσαυξημένο κατά το πάγιο αφορολόγητο της πρώτης κατοικίας. Αυτό σημαίνει ότι:
α) Σε περίπτωση γονικής παροχής πρώτης κατοικίας ή σε περίπτωση δωρεάς πρώτης κατοικίας από παππού ή γιαγιά σε εγγόνι, ισχύει συνολικό αφορολόγητο όριο 1.000.000 ευρώ για τον άγαμο αποδέκτη του ακινήτου (200.000 ευρώ αφορολόγητο πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας) ή 1.050.000 ευρώ για τον έγγαμο (250.000 ευρώ αφορολόγητο πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας), προσαυξανόμενο κατά 25.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για κάθε ένα από τα επόμενα εξαρτώμενα τέκνα του αποδέκτη του ακινήτου. Δηλαδή για έναν έγγαμο με δύο παιδιά το αφορολόγητο όριο γονικής παροχής πρώτης κατοικίας ανέρχεται σε 1.100.000 ευρώ.
β) Σε περίπτωση γονικής παροχής οικοπέδου το οποίο προορίζεται για την ανέγερση πρώτης κατοικίας, ισχύει συνολικό αφορολόγητο όριο 850.000 ευρώ για τον άγαμο αποδέκτη του ακινήτου (50.000 ευρώ αφορολόγητο λόγω πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας) ή 900.000 ευρώ για τον έγγαμο (100.000 ευρώ αφορολόγητο λόγω πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας), προσαυξανόμενο κατά 10.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για κάθε ένα από τα επόμενα εξαρτώμενα τέκνα του αποδέκτη του ακινήτου.
Μια άλλη αξιοσημείωτη διευκρίνιση που προκύπτει από την εγκύκλιο είναι ότι όλοι όσοι προέβησαν ήδη, από την 1η-10-2021 και μετά, σε γονικές παροχές ή δωρεές προς λοιπά στενά συγγενικά πρόσωπα, προκειμένου να μεταβιβάσουν περιουσίες ή χρηματικά ποσά χωρίς φόρο, εκμεταλλευόμενοι το υψηλό αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ που καθιερώθηκε από την ημερομηνία αυτή, θα ελεγχθούν για να διαπιστωθεί εάν πληρούσαν τις προϋποθέσεις που προβλέπει η σχετική νομοθεσία. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες θα διαπιστωθεί ότι τελικά δεν δικαιούνταν το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ θα κληθούν να καταβάλουν αναδρομικά φόρους γονικής παροχής ή δωρεάς προσαυξημένους με επιπλέον ποσά προστίμων.
Μια ακόμη σημαντική διευκρίνιση η οποία δίνεται με την εγκύκλιο είναι ότι το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ ισχύει μία φορά (εφάπαξ). Σε κάθε επόμενη γονική παροχή ή δωρεά υπαγόμενη στο καθεστώς αυτό, θα συνυπολογίζονται όλες οι προηγούμενες από και προς τα ίδια πρόσωπα. Δηλαδή θα αθροίζονται οι αξίες των προηγούμενων γονικών παροχών ή δωρεών με την αξία της νέας γονικής παροχής ή δωρεάς και από το άθροισμα που θα προκύπτει κάθε φορά θα αφαιρείται εφάπαξ το ποσό των 800.000 ευρώ. Εάν το ποσό έχει καλυφθεί (έχει εξαντληθεί) από τις προηγούμενες γονικές παροχές-δωρεές, τότε θα υπολογίζεται στο εναπομείναν ποσό αξίας ο αναλογών φόρος με συντελεστή 10%, αφού συνυπολογιστούν και αφαιρεθούν τυχόν άλλα ισχύοντα αφορολόγητα και απαλλασσόμενα ποσά προβλεπόμενα από άλλες διατάξεις.
– Για αρχικές δηλώσεις φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς που έχουν υποβληθεί από την 1η-10-2021 και μετά, για την απόδειξη της μεταφοράς του ποσού της χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό πρέπει:
— να αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων καθώς και το πιστωτικό ίδρυμα
— να επισυνάπτεται το αποδεικτικό μεταφοράς από το πιστωτικό ίδρυμα.
«Τριγωνικές» μεταβιβάσεις
Οι «τριγωνικές» μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων ή χρηματικών ποσών μεταξύ προσώπων που δεν έχουν συγγένεια Α’ κατηγορίας με την ενδιάμεση παρεμβολή προσώπων τα οποία έχουν συγγένεια Α’ κατηγορίας και με τον αρχικό δωρεοδότη και με τον τελικό δωρεοδόχο, ώστε να αποφευχθεί η επαχθής φορολογία με 20%, συνιστά καταστρατήγηση των διατάξεων για το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ και θα τιμωρείται με αναδρομική επιβολή των φόρων που δεν καταβλήθηκαν προσαυξημένων με τόκους, εφόσον τα χρονικά διαστήματα εντός των οποίων πραγματοποιήθηκαν οι «τριγωνικές» αυτές μεταβιβάσεις δεν υπερβαίνουν τους 6 μήνες.
