“Έχω φτάσει να πιστεύω πως όλος ο κόσμος είναι ένα αίνιγμα, ένα άκακο αίνιγμα που έγινε τρομερό από τη δική μας τρελή προσπάθεια να το ερμηνεύσουμε λες και κρύβεται η αλήθεια από κάτω του” έλεγε ο σημειωτιστής Ιταλός που γεννήθηκε στις 5 Ιανουαρίου στην Αλεσάντρια του Πιεμόντε το 1932 και πέθανε στο Μιλάνο στις 19 Φεβρουαρίου 2016 χάνοντας τη μάχη με τον καρκίνο.
Η αναγνώριση από τους πολλούς ήρθε μάλλον αργά, καθώς πλησίαζε τα πενήντα και το Όνομα Του Ρόδου τον ανέδειξε σε μάστορα του διαδαλώδους μυαλού αλλά εκείνος από τότε που έκανε διδακτορική διατριβή επάνω στο “ζήτημα της αισθητικής στον Θωμά τον Ακινάτη” ύφαινε το μίτο της διανόησης με γαλήνια αφοσίωση.
Αριστερός, κριτικός, αστείος και επώδυνα σύγχρονος ο Έκο άφησε πίσω σπουδαίες ρήσεις για να τον θυμόμαστε.
Μια από αυτές την είχε πει στην Il Messaggero:
Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε λεγεώνες ηλιθίων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί, χωρίς να βλάπτουν την κοινότητα. Τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, αλλά σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ. Είναι η εισβολή των ηλιθίων”.
ΕΠΙΣΗΣ:
•Σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση.
•Τίποτε δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από το φόβο ενός άλλου.
•Η τέχνη του διαβάσματος έγκειται στο να ξέρεις ποιες σελίδες να πηδήξεις.
•Να φοβάσαι τους προφήτες κι αυτούς που είναι έτοιμοι να πεθάνουν για την αλήθεια, επειδή κατά κανόνα κάνουν και άλλους να πεθάνουν μαζί τους, μερικές φορές πριν από αυτούς και καμιά φορά αντί για αυτούς.
•Οι κρίσεις πουλάνε καλά.
•Κωμικό είναι η κατανόηση του αντιφατικού. Χιούμορ είναι η υποψία γι’ αυτό.
Ο ΕΚΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΟΗΤΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΒΛΑΚΑ:
“…Ο ανόητος είναι περιζήτητος, ιδίως στις κοσμικές συγκεντρώσεις. Φέρνει τους πάντες σε αμηχανία, μα προσφέρει ευκαιρίες για σχόλια. Στη θετική μορφή του είναι διπλωματικός. Μιλάει εκτός θέματος ακόμη και για τις γκάφες των άλλων, στρέφοντας αλλού τη συζήτηση. Ωστόσο δεν μας ενδιαφέρει, δεν είναι ποτέ δημιουργικός, μηρυκάζει, επομένως ποτέ δεν έρχεται να φέρει χειρόγραφα σ’έναν εκδοτικό οίκο. Ο ανόητος δεν λέει ότι η γάτα γαβγίζει, μιλάει για τη γάτα όταν οι άλλοι μιλούν για το σκύλο. Λαθεύει στους κανόνες της συζήτησης, κι όταν λαθεύει ωραία είναι υπέροχος. Νομίζω ότι πρόκειται για απειλούμενο είδος, είναι φορέας κυρίως αστικών αρετών. Του χρειάζεται ένα σαλόνι Βερντυρέν, ή μάλλον μια οικία Γκερμάντ. Τα διαβάζετε ακόμη αυτά εσείς οι φοιτητές;”.
“Εγώ ναι”.
“Ανόητος είναι ο Ιωακείμ Μουρά που επιθεωρεί τους αξιωματικούς του και ανάμεσα τους βλέπει έναν από τη Μαρτινίκα γεμάτο παράσημα. “Vous etes negre?”, τον ρωτά. Κι εκείνος: “Oui, mon general”. Κι ο Μουρά: “Bravo, bravo, continuez!” (-Είστε νέγρος; -Μάλιστα στρατηγέ μου –Μπράβο, μπράβο, συνεχίστε!) Και ούτω καθ’ εξής. Με παρακολουθείτε; Συγγνώμη αλλά απόψε γιορτάζω μια ιστορική απόφαση της ζωής μου. Έκοψα το ποτό. Ένα ακόμη; Δεν απαντάτε, με κάνετε να νιώθω ένοχος!”.
“Και ο βλάκας;”.
“Α! Ο βλάκας δεν κάνει λάθη συμπεριφοράς. Κάνει λάθος συλλογισμούς. Είναι αυτός που λέει ότι όλοι οι σκύλοι είναι κατοικίδια και όλοι οι σκύλοι γαβγίζουν, όμως και οι γάτοι είναι κατοικίδια ζώα, επομένως γαβγίζουν. Ή ότι όλοι οι Αθηναίοι είναι θνητοί, όλοι οι κάτοικοι του Πειραιά είναι θνητοί, επομένως όλοι οι κάτοικοι του Πειραιά είναι Αθηναίοι”.
“Πράγμα που ισχύει”.
“Ναι, αλλά συμπτωματικά. Ο βλάκας μπορεί να πει και κάτι σωστό, όμως για λανθασμένους λόγους
ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΕΣ ΚΑΦΕΤΙΕΡΕΣ:
“…Επιπλέον υπάρχει ο καφές νερομπλούκι. Αυτός συνήθως αποτελείται από κριθάρι που έχει σαπίσει, κόκαλα νεκρού και κόκκους αληθινού καφέ, που βρέθηκαν στα απορρίμματα κάποιου κελτικού πολυϊατρείου. Αναγνωρίζεται από το χαρακτηριστικό άρωμα ποδαριών μουλιασμένων σε αποπλύματα πιάτων. Σερβίρεται στις φυλακές, στ’ αναμορφωτήρια, στα βαγκόν λι και στα πολυτελή ξενοδοχεία
……………………………………………………………………,.,..,..
Τα νερομπλούκια τύπου Grand Hotel και βάγκον λι καταφθάνουν σε μια καφετιέρα με πολύ πλατύ στόμιο -σαν ανάπηρου πελεκάνου- και με καπάκι εξαιρετικά ευκίνητο, ειδικά μελετημένο, ώστε -υποκινούμενο από έναν ασίγαστο horror vacui (τρόμος του κενού)- να πέφτει αυτόματα προς τα πίσω, μόλις γέρνει η καφετιέρα.
Τα δύο αυτά εξαρτήματα επιτρέπουν στην καταραμένη καφετιέρα να χύνει αμέσως το μισό καφέ πάνω στα κρουασάν και στη μαρμελάδα και στη συνέχεια, χάρη στο άνοιγμα του καπακιού να σκορπίζει τον υπόλοιπο πάνω στα σεντόνια.
…………………………………………………
Στο ζήτημα της προέλευσης και της σκοπιμότητας της καταραμένης καφετιέρας, υπάρχουν δύο σχολές σκέψης. Η σχολή του Φράιμπουργκ υποστηρίζει ότι αυτό το σκεύος επιτρέπει στα ξενοδοχεία να σας αποδείξουν ότι σας αλλάζουν καθημερινά τα σεντόνια. Η σχολή της Μπρατισλάβα υποστηρίζει ότι οι λόγοι είναι ηθικοπλαστικοί (βλ. Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού): η καταραμένη καφετιέρα σάς υποχρεώνει να μη χουζουρεύετε στο κρεβάτι, γιατί είναι πολύ άβολο να τρώτε ένα μπριός ήδη μουλιασμένο, τυλιγμένοι σε σεντόνια μουσκεμένα στον καφέ.
Στις φυλακές το νερομπλούκι σερβίρεται σε καραβάνες, διότι, αν τα σεντόνια ήταν τελείως μούσκεμα στον καφέ, θα ήταν δυσδιάκριτα στο σκοτάδι και δύσκολα θα φαίνονταν, όταν δένονται κόμπο, για να διευκολύνουν μια απόδραση. Η σχολή του Φράϊμπουργκ προτείνει να ζητάμε από τον σερβιτόρο ν’ ακουμπά το δίσκο στο τραπεζάκι και όχι στο κρεβάτι. Η σχολή της Μπρατισλάβα απαντά ότι ναι μεν έτσι αποφεύγεται το χύσιμο του καφέ στα σεντόνια, αλλά και πάλι ξεχύνεται από το δοχείο λεκιάζοντας την πυτζάμα (την οποία το ξενοδοχείο δεν αλλάζει καθημερινά).
Εν πάση περιπτώσει, με ή χωρίς πυτζάμα, ο καφές από το τραπεζάκι πέφτει κατευθείαν στο κάτω μέρος της κοιλιάς και τον εφηβαίο, προκαλώντας εγκαύματα σε περιοχές που θα σας συμβουλεύαμε να αποφεύγετε. Στην αντίρρηση αυτή, η σχολή του Φράιμπουργκ απαντάει ανασηκώνοντας τους ώμους -μα ειλικρινά δε νομίζουμε ότι αυτός είναι ο τρόπος.
•Απόσπασμα από το βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο, Πώς να διαψεύσετε μια διάψευση και άλλες οδηγίες χρήσεως, εκδ. Γνώση, μετάφραση Έφη Καλιφατίδη
Πηγή: Behance/ Federico Mauro for Independent Ideas agency Πηγή: http://www.cnn.gr/
