Προκειμένου η επιβολή διοικητικών κυρώσεων από τους Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων να διέπονται από ένα δικαιότερο μέτρο ήρθαν στο προσκήνιο οι κατ΄ εξουσιοδότηση των Ν.2639/98 και Ν.3846/2010 εκδοθείσες υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες στοχεύουν στην εφαρμογή κριτηρίων και μεθόδων υπολογισμού των προστίμων, μέσα από τον καθορισμό αντικειμενικών μεθόδων υπολογισμού προστίμων από το ΣΕΠΕ.
Επιμέλεια: Πανωραία Ντάτη Οικονομολόγος, Msc in Management Services
Στόχος αυτών ήταν να αποφευχθεί η αίσθηση της αδικίας του διοικούμενου από την υποκειμενική κάθε φορά κρίση των Επιθεωρητών στην επιβολή των διοικητικών κυρώσεων και την παρουσιαζόμενη ανομοιομορφία που παρατηρούνταν στις Περιφερειακές Υπηρεσίες του Σ.ΕΠ.Ε. Συγκεκριμένα, η ΥΑ. 2063/Δ1 632/3.2.2011 (ΦΕΚ 266/Β΄/18.2.2011) του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, αλλά και οι κατευθυντήριες οδηγίες που δόθηκαν από την ΚΥ Σ.ΕΠ.Ε, είχαν ως βασικό σκοπό η επιβολή των κυρώσεων να στηρίζεται στην αξιολόγηση σε περισσότερα του ενός κριτήρια, με την χρήση αντικειμενικών και σταθμισμένων κριτηρίων, αλλά κυρίως την ομοιομορφία κατά τον υπολογισμό των προστίμων. Με αυτό τον τρόπο, ο διοικούμενος θα μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων το ποσό του προστίμου από την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων, δημιουργώντας ένα κλίμα εμπιστοσύνης και διαφάνειας μεταξύ κράτους και πολιτών.
Ελεγκτικές Αρμοδιότητες Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε)
Οι ελεγκτικές αρμοδιότητες του Σ.ΕΠ.Ε, ορίζονται από το άρθρο 2 του Ν.3996/2011, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σε συγκεκριμένα άρθρα. Ως γνωστόν, οι κατά τόπους Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων διενεργούν ελέγχους, στην κατά τόπους περιοχή αρμοδιότητάς τους, όπως αυτή ορίζεται τόσο στα πλαίσια προγραμματισμένης δράσης όσο και κατόπιν υποβολής επώνυμης ή ανώνυμης καταγγελίας. Το Σ.ΕΠ.Ε επιθεωρεί και ελέγχει με κάθε πρόσφορο μέσο τους χώρους εργασίας, προβαίνοντας σε κάθε είδους αναγκαία εξέταση και έλεγχο σε όλες τις επιχειρήσεις και εκμεταλλεύσεις πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα και γενικότερα σε κάθε ιδιωτικό ή δημόσιο χώρο εργασίας ή εκμετάλλευσης ή χώρο όπου πιθανολογείται ότι απασχολούνται εργαζόμενοι, πλην εξαιρέσεων. Επίσης, ερευνά οποιαδήποτε ώρα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας τους χώρους εργασίας, όταν κρίνει αναγκαίο, χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση προς τον εργοδότη. Επιπλέον, έχει ελεύθερη πρόσβαση σε οποιοδήποτε από τα έγγραφα, βιβλία, μητρώα, αρχεία και κάθε άλλου είδους στοιχείο, που τηρείται από την επιχείρηση, λαμβάνοντας αντίγραφα, καθώς και έχει πρόσβαση στη δομή της παραγωγικής διαδικασίας.
Στον εργοδότη που αρνείται τόσο την είσοδο όσο και πρόσβαση ή την παροχή στοιχείων ή πληροφοριών ή παρέχει ανακριβείς πληροφορίες ή στοιχεία επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις (άρ.24, περ.Α, παρ.1 Ν.3996/2011, όπως ισχύει).
Συγκεκριμένα, το ΣΕΠΕ επιβλέπει την τήρηση και εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας, σχετικά με:
- Όρους και συνθήκες εργασίας
- Χρονικά όρια εργασίας
- Αμοιβή ή άλλες παροχές
- Ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων
- Διατάξεις ασφαλιστικής νομοθεσίας της σχετικής με την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων
- Αδήλωτη εργασία
- Όρους κάθε είδους συλλογικών συμβάσεων
- Παράνομη απασχόληση
- Ειδικούς όρους και συνθήκες εργασίας των ευπαθών ομάδων εργαζομένων καθώς και ειδικών κατηγοριών εργαζομένων
- Νομιμότητα απασχόλησης των εργαζομένων των υπηκόων τρίτων χωρών
- Προώθηση της αρχής ίσης μεταχείρισης στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας
Διαδικασία ελέγχου
Ο έλεγχος, ως διαδικασία, διέπεται από βασικές αρχές ελέγχου. Συγκεκριμένα, οι Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων κατά τον έλεγχο, συμπληρώνουν δελτία ελέγχου στα οποία αναγράφονται όλα τα στοιχεία των παραβάσεων ή υποδείξεις προς συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία (ειδικότερα υποδείξεις γίνονται σε θέματα ασφάλειας και υγείας). Στις περισσότερες περιπτώσεις δίδεται πενθήμερη προθεσμία, σύμφωνα με το αρ.6 του ΚΔ Δ/σίας, για την υποβολή έγγραφων εξηγήσεων, προς εφαρμογή του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης του διοικούμενου, πλην όμως αυτών που αφορούν τις ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις.
Σε έναν έλεγχο οι Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων δύναται να ελέγξουν, μεταξύ άλλων, τα κάτωθι στοιχεία-βιβλία:
- Καταστάσεις προσωπικού και ωρών εργασίας
- Γνωστοποίηση των ουσιωδών όρων της σύμβασης εργασίας
- Αναλυτικά εκκαθαριστικά σημειώματα αποδοχών
- Ειδικό Βιβλίο Αδειών- Έντυπο Ε11
- Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών
- Βιβλίο ημερήσιων δελτίων απασχολούμενου προσωπικού οικοδομικών και τεχνικών έργων
- Βιβλίο δρομολογίων αυτοκινήτων-βιβλιάρια εργασίας (ρεπό) οδηγών τουριστικών λεωφορείων
- Εσωτερικό Κανονισμό Εργασίας
Εφόσον, ο Επιθεωρητής Εργασιακών Σχέσεων διαπιστώσει παραβίαση των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας και των Συλλογικών συμβάσεων Εργασίας είτε χορηγεί εύλογη προθεσμία για συμμόρφωση είτε λαμβάνει άμεσα διοικητικά μέτρα, επιβάλλοντας διοικητικές κυρώσεις ή και επιβάλλει ποινικές κυρώσεις. Σε περίπτωση διαπίστωσης παραβάσεων της ασφαλιστικής νομοθεσίας ενημερώνει άμεσα τον ασφαλιστικό φορέα. Εντούτοις, υπάρχουν περιπτώσεις καταστρατήγησης των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων μιας επιχείρησης ή τμήματος αυτής, οπότε αν ο Επιθεωρητής, σε συνεργασία με τον προϊστάμενό του, κρίνουν ότι πλήττονται σοβαρά τα εργασιακά δικαιώματα, τότε διακόπτει προσωρινά τη λειτουργία της επιχείρησης ή τμήματος και εισηγείται στον εκάστοτε Υπουργό Εργασίας την οριστική διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης ή τμήματός της, εάν η επιχείρηση μετά την προσωρινή διακοπή ή την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται με τις υποδείξεις των Επιθεωρητών. Το ίδιο συμβαίνει και σε θέματα που αφορούν την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων.
Να τονισθεί ιδιαίτερα η περίπτωση διαπίστωσης αδήλωτης εργασίας, όπου εφόσον διαπιστωθεί απασχόληση επιδοτούμενου άνεργου, όπως προβλέπεται στο αρ.19 τουΝ.4144/2013, επιβάλλονται στον εργοδότη, πλέον των προβλεπόμενων στο άρθρο 25 του Ν. 3996/2011 και πάντως σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 24 του ίδιου νόμου, όπως ισχύει, οι κάτωθι διοικητικές κυρώσεις
Πρόστιμο ύψους τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για κάθε απασχολούμενο επιδοτούμενο άνεργο
Πρόστιμο ύψους πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ για κάθε απασχολούμενο επιδοτούμενο άνεργο, όταν έχει προηγηθεί καταγγελία της σύμβασης εργασίας του από τον ίδιο εργοδότη.
Κατά της ανωτέρω ΠΕΠ μπορεί να ασκηθεί προσφυγή ουσίας σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν.3996/2011, όπως ισχύει.
Επιβολή διοικητικών κυρώσεων από αρμόδια όργανα
Το αρ. 24 του Ν. 3996/2011, όπως ισχύει, προβλέπει τη διαδικασία σχετικά με την επιβολή Πράξεων Επιβολής Προστίμου (ΠΕΠ). Το αρμόδιο για την επιβολή του προστίμου όργανο διαφοροποιείται και εξαρτάται από το όργανο που διενήργησε τον έλεγχο στην επιχείρηση. Για παράδειγμα όταν τον έλεγχο τον διενεργεί Επιθεωρητής Εργασιακών Σχέσεων, ο κατέχων του δελτίου ελέγχου εισηγείται την επιβολή προστίμου, και ο προϊστάμενος επιβάλλει την ΠΕΠ. Εάν τον έλεγχο τον έχει διενεργήσει ο ίδιος ο Προϊστάμενος Τμήματος, την ΠΕΠ την επιβάλλει ο αρμόδιος προϊστάμενος Δ/νσης κ.ο.κ. Στις περιπτώσεις ελέγχου από Επιθεωρητές που υπηρετούν σε Υπηρεσία διαφορετική από εκείνη του τόπου διενέργειας του ελέγχου (π.χ. μεικτά κλιμάκια) ή στις περιπτώσεις ελέγχου σε φορτηγά αυτοκίνητα και τουριστικά λεωφορεία, ο Επιθεωρητής που διενήργησε τον έλεγχο διαβιβάζει το σχετικό δελτίο ελέγχου προς το κατά τόπον αρμόδιο Τμήμα (είτε του τόπου διενέργειας του ελέγχου στην πρώτη περίπτωση είτε της έδρας της επιχείρησης στη αρμόδιο Τμήμα (είτε του τόπου διενέργειας του ελέγχου στην πρώτη περίπτωση είτε της έδρας της επιχείρησης στη δεύτερη). Αντιθέτως, όταν υπάρχουν κυρώσεις για ευθέως αποδεικνυόμενές παραβάσεις (ΠΕΠ κατά δέσμια αρμοδιότητα των Επιθεωρητών Εργασίας), τότε ο διενεργών τον έλεγχο αποτελεί το αρμόδιο όργανο για την επιβολή αυτών.
πηγή:www.e-forologia .gr
