Τελικά η αξιοπρέπεια μετά θάνατον είναι κάτι τελείως υποκειμενικό
Του Κοσμά Βίδου*
Οφείλω να προειδοποιήσω εκείνους που δεν έχουν καλή σχέση με τα θρίλερ ότι το σημερινό κείμενο περιέχει στοιχεία splatter. Συνεχίζετε με δική σας ευθύνη. Θέμα μας, η εκταφή. Η βάρβαρη μέθοδος που επιμένει να εφαρμόζει η Εκκλησία μας, αντιδρώντας λυσσαλέα στην προσπάθεια της κυβέρνησης να επιτρέψει εκτός από την ταφή και την καύση των νεκρών – για όσους το θέλουν. Σας παραπέμπω στην πρόσφατη ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου: «Υπενθυμίζεται ότι κατά τη σύγχρονη διαδικασία της κατ’ ευφημισμόν “αποτεφρώσεως” μετά την καύση της σορού σε κλίβανο, ο ανθρώπινος σκελετός ρίχνεται σε ηλεκτρικό σπαστήρα (μίξερ, cremulator), θρυμματίζεται και μετατρέπεται σε σκόνη. Η Ιερά Σύνοδος αρνείται ότι είναι αξιοπρεπές για τον νεκρό να καεί σε κλίβανο και να θρυμματιστεί σε μίξερ και δεν διακρίνει ιδιαίτερες διαφορές μεταξύ της σύγχρονης “αποτέφρωσης νεκρών” και της “διαδικασίας ανακύκλωσης απορριμμάτων”».
Εγώ, πάλι, έχοντας παραστεί σε εκταφές (τραυματικές εμπειρίες, τις οποίες εύχομαι να μη ζήσετε ποτέ), θεωρώ πως ό,τι πιο αναξιοπρεπές για τον νεκρό και για όσους αφήνει πίσω του είναι η διαδικασία (κηδεία, μνημόσυνα, ευχέλαια και εκταφή, κυρίως αυτή) στην οποία τους υποχρεώνει η εν Ελλάδι Εκκλησία. Που έχει μετατρέψει το πένθος σε εμπόριο. Το πόσο, όμως, στοιχίζει μια κηδεία (και όσα έπονται της κηδείας μέσα στα τρία και βάλε χρόνια που διαρκεί η ταφή) είναι ένα άλλο (μεγάλο και ντροπιαστικό για τη σύγχρονη κοινωνία) θέμα. Εμείς πάμε κατευθείαν στο grand finale.
Δύο εικόνες μόνο θα περιγράψω από τις εκταφές στις οποίες έχω παραστεί. Τα λένε, νομίζω, όλα: Στην πρώτη, ενώ περιμέναμε να ολοκληρωθεί η διαδικασία, γίναμε μάρτυρες μιας όλο κέφι στιχομυθίας ανάμεσα στους ανέμελους υπαλλήλους του νεκροταφείου που έσκαβαν στον τάφο της νεκρής μας και σε εκείνους που άνοιγαν έναν τάφο παρακάτω. «Τι έγινε, ρε Κώστα;», φώναξαν οι παρακάτω στον δικό μας, «ντεφορμέ φαίνεσαι. Τόση ώρα σκάβεις και ακόμα τίποτα;». «Δεν θα πιάσω τον που…η που έβαλε το φέρετρο τόσο βαθιά;» απάντησε εκείνος και συνέχισε, σαν μην ήμασταν εκεί, να περιγράφει γελώντας τι θα του κάνει. Ποιος σεβασμός; Ποια ανθρωπιά; Ποια αξιοπρέπεια; Και ποια αξιοπρέπεια είχε ο παπάς που, όταν κατάφερε ο Κώστας να εντοπίσει το φέρετρο, ήρθε για να ψάλει τρισάγιο με το αζημίωτο, ψυχρός, αδιάφορος, βιαστικός, με το βλέμμα καρφωμένο στις τσέπες μας;
Ετερη ιστορία, σε έτερο νεκροταφείο της Αθήνας, μερικά χρόνια μετά. Εδώ ο υπάλληλος ήταν πιο ευγενικός. Δεν μιλούσε, δεν έβριζε. Μόνο κάποια στιγμή έσκυψε στον τάφο, έβγαλε κάτι σαν δεμάτι με άχυρα, ένα μεγάλο δεμάτι με άχυρα, και το απόθεσε δίπλα. «Τελειώσαμε;» ρώτησα. «Όχι», απάντησε δείχνοντάς μου το «δεμάτι», «άλιωτος είναι, δεν τον βλέπετε; Ολόκληρος βγήκε! Πρέπει να τον ξαναβάλουμε». Τον βάλαμε κάπου στο τέλος του νεκροταφείου (δεν μπορούσαμε να κρατήσουμε παραπάνω τον τάφο), σε ένα κομμάτι γης πρόχειρα περιφραγμένο με σύρμα, γιατί, όπως μου εξήγησαν: «Επειδή εδώ τους θάβουμε επιφανειακά, αν δεν το περιφράξουμε, έρχονται τα σκυλιά και τους ξεθάβουν».
Αυτά, με τις ευλογίες της Εκκλησίας. Και οι επί χρήμασι «ευχές» από τους παπάδες που περιφέρονται σαν τα κοράκια ανάμεσα στα μνήματα, και οι παρατάσεις που πληρώναμε για να καθυστερήσουμε την οριστική εκταφή ώσπου ο νεκρός μας να λιώσει (σπάνια πτώμα έχει τέτοια τύχη στα κορεσμένα νεκροταφεία της Αθήνας) και όσα πρέπει να πληρώνεις μετά, κάθε χρόνο, στο νεκροταφείο για να φυλάει τα κόκαλα αν δεν θέλεις να καταλήξουν στο κοινό χωνευτήρι, όλα αυτά με τις ευλογίες της Εκκλησίας. Με τις ευλογίες των Αγίων Πατέρων, που έρχονται τώρα να χαρακτηρίσουν την καύση (μια μέθοδο που ξαναδίνει στον νεκρό τη χαμένη αξιοπρέπειά του και στους δικούς του μια ευκαιρία να ολοκληρώνουν πιο γρήγορα το θλιβερό καθήκον τους) αναξιοπρεπή. Λυπάμαι που θα το πω, αλλά δεν έχουν τον Θεό τους!
* Αναδημοσίευση από το BHmagazino -www.tovima.gr
Η φωτογραφία είναι Σκίτσο του Αρκά
Οι αναδημοσιεύσεις Άρθρων Γνώμης , δεν απηχούν κατ’ ανάγκη και τις απόψεις
της Ομάδας foroline-ADC.
