Σύμφωνα με τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα κράτη – μέλη έχουν υποχρέωση να εισάγουν στο εσωτερικό τους δίκαιο ρυθμίσεις που είτε επιβάλλουν είτε επιτρέπουν τη χρήση των εύλογων αξιών για την αποτίμηση -επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων.
Του Δημήτρη Χουλιάρα*
Στην χώρα μας η ενσωμάτωση της οδηγίας αυτής έγινε με το άρθρο 24 του Ν. 4308/2014 το οποίο εισάγει τη δυνατότητα χρήσης εύλογων αξιών ως εναλλακτικό μοντέλο έναντι του ιστορικού κόστους.
Σύμφωνα με το σχετικό ορισμό του Παραρτήματος Α, του Ν. 4308/2014, εύλογη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου ή μιας υποχρέωσης είναι αντίστοιχα η τιμή ανταλλαγής ή διακανονισμού, μεταξύ πρόθυμων και ενήμερων μερών που ενεργούν υπό κανονικές στην αγορά συνθήκες, κατά την ημερομηνία μέτρησης.
Για να γίνει ο ορισμός της εύλογης αξίας του περιουσιακού στοιχείου θα πρέπει να εκπονηθεί μελέτη από ανεξάρτητο εκτιμητή. Όταν παραδοθεί στην επιχείρηση η μελέτη αυτή και το λογιστήριο της επιχείρησης θα κληθεί να αποτυπώσει την θετική ή αρνητική διαφορά που προκύπτει από την αναπροσαρμογή της αξίας του παγίου στην εύλογη αξία, έχει να επιλέξει μεταξύ δύο μεθόδων οι οποίες παρουσιάζονται συνοπτικά παρακάτω:
Μέθοδος Συμψηφισμού Σωρευμένων Αποσβέσεων
Βάσει αυτής της μεθόδου οι αποσβέσεις που προέκυψαν κατά το χρονικό διάστημα από την αγορά του παγίου έως και την ημερομηνία της αναπροσαρμογής της αξίας του απαλείφονται στο σύνολο τους ή κατά την έκταση που απαιτείται ώστε να προκύψει η αναπροσαρμοσμένη (εύλογη) αξία.
Μέθοδος Αναλογικής Επαναδιατύπωσης.
Σύμφωνα με την δεύτερη μέθοδο το κόστος κτήσης του περιουσιακού στοιχείου και οι σωρευμένες αποσβέσεις του, αυξάνονται αναλογικά με διαφορά που προκύπτει ώστε η νέα αναπόσβεστη αξία να ισούται με την αναπροσαρμοσμένη (εύλογη) αξία του περιουσιακού στοιχείου.
Ας δούμε όμως πως θα εφαρμοζόντουσαν όσα αναφέρθηκαν παραπάνω με ένα απλοποιημένο παράδειγμα:
Ακίνητο αγοράστηκε την 01/01/20Χ0 έναντι 1.000.000 €, η διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του υπολογίστηκε στα 10 έτη και αποσβένεται με σταθερή μέθοδο με συντελεστή 10%. Την 01/01/20Χ2, αποφασίστηκε η αναπροσαρμογή της αξίας του παγίου στην εύλογη του αξία και η μελέτη του ανεξάρτητου εκτιμητή ορίζει την εύλογη αξία του ακινήτου σε 960.000 €.
Το ακίνητο αγοράστηκε 01/01/20Χ0 και η τρέχουσα ημερομηνία είναι 01/01/20Χ2 οπότε το ύψος των σωρευμένων αποσβέσεων ανέρχεται σε [ 2* (1.000.000 * 10%) ] 200.000 €
Οι λογιστικές εγγραφές που πραγματοποιήθηκαν κατά τα δύο προηγούμενα χρόνια ήταν οι εξής:
Για να αποτυπωθεί στις λογιστικές καταστάσεις η αναπροσαρμοσμένη (εύλογη) αξία
του ακινήτου θα γίνουν οι εξής λογιστικές εγγραφές:
1ος τρόπος – Μέθοδος Συμψηφισμού Σωρευμένων αποσβέσεων
Έχοντας κυλίσει δύο χρόνια από την ημερομηνία κτήσης του κτιρίου, αυτό έχει απολέσει το 20% της αξίας του δηλαδή: [ 1.000.000 – (1.000.000 *20%) ] 200.000 € και η αναπόσβεστη αξία του έχει οριστεί σε 960.000 €, δηλαδή προκύπτει μια θετική διαφορά: ( 960.000 – 800.000 ) 160.000 €.
Οι αποσβέσεις από εδώ και πέρα θα γίνονται στην αναπροσαρμοσμένη (εύλογη) αξία του κτιρίου, δηλαδή θα υπολογίζεται ετήσια απόσβεση με σταθερό συντελεστή επί αξίας 960.000 € για τα 8 εναπομείναντα έτη της ωφέλιμης ζωής του κτιρίου: (960.000 / 8 ) 120.000 ανά έτος.
2ος τρόπος – Μέθοδος Αναλογικής Επαναδιατύπωσης
Δεδομένου ότι η ωφέλιμη ζωή του κτιρίου εκτιμήθηκε στα 10 έτη και έχουν κυλίσει 2 χρόνια από την αγορά του, το κτίριο σήμερα ενσωματώνει το 80% της αξίας του. Η μελέτη του ανεξάρτητου εκτιμητή ορίζει την εύλογη αξία του σήμερα σε 960.000 €, άρα κατά την κτήση του η αξία αναλογικά αποτιμάται σε (960.0000 / 80%) 1.200.000 € έναντι 1.000.000 € που ήταν αξία έως τώρα με βάση το ιστορικό κόστος.
Οι νέες σωρευμένες αποσβέσεις του θα είναι: [ (1.200.000 * 10%) * 2 ] 240.000,00 € αντί για 200.000 που είναι αυτή την στιγμή.
Η νέα αναπόσβεστη αξία του ακινήτου θα πρέπει να είναι ίση με την εύλογη αξία, όπως ορίζεται από την μελέτη.
Παρατηρούμε ότι η αναπόσβεστη αξία του κτιρίου, τόσο με την πρώτη όσο και με την δεύτερη μέθοδο είναι ίδια!
Τα πρώτα δύο μέρη του άρθρου θα τα βρείτε στους εξής συνδέσμους:
Μέρος Α΄
https://foroline.gr/archives/44676
Μέρος Β΄
https://foroline.gr/archives/44693
*Ο Δημήτρης Χουλιάρας είναι Λογιστής – Φοροτεχνικός και παράλληλα συνεργάτης της Foroline-Financial ADC
